Frjáls verslun - 01.04.1974, Blaðsíða 27

manni að fljótvirkasta ráðið
til að stöðva þessa óheilla-
vænlegu þróun vera að hækka
vextina en undirstaðia þess
væri stöðugt verðlag.
Það er óhætt að segja, að
mikil ókyrrð sé á peninga-
markaði og gefur hin geysi-
lega eftirspurn eftir bifreiðr
um að undanförnu t. d. glögga
vísbendingu um, hvernig á-
standið er. Þrjá fyrstu mánuði
þessa árs hefur aukning inn-
lána hjá Verzlunarbankanum
aðeins verið 40% af því sem
hún var á sama tíma í
fyrra. Við verðum því að
beita mjög miklu aðhaldi í
útlánum og horfur í þeim efn-
um eru mjög slæmar.
— Nú hefur Verzlunarbank-
inn um nokkurt árabil starf-
rækt sérstaka stofnlánadeild
fyrir verzlunina. Hvað hafa
mörg lán verið veitt á henn-
ar vegum og hve háar upp-
hæðir er um að ræða?
— Stofnlánadeildin var sett
á laggirnar árið 1967 og hún
hefur frá upphafi veitt 175
lán alls að upphæð 212,4
millj. kr. Þessi lán eru eink-
anlega veitt til nýbygginga
eða meiriháttar endurnýjun-
á eldra húsnæði verzlunar-
fyrirtækja. Þau eru nú yfir-
leitt um 3 millj. króna hvert
lán og eru veitt til 12 ára en
vextir eru nú 13%. Mögu-
leikar á fjárfestingarlánum til
verzlunar hafa verið afar tak-
markaðir hér á landi. Stofn-
lán til fyrirtækja í verzlun
námu í fyrra 67 millj. kr. en í
sjávarútvegi 242 millj,, land-
búnaði 509 millj. og iðnaði 598
millj. kr. Nú hafa fleiri aðil-
ar komið til sögunnar í stofn-
lánum til verzlunar, bæði líf-
eyrissjóður verzlunarmanna og
lánasjóðir einstakra félaga-
samtaka í verzlunargreinum.
Síðan stofnlánadeildin tók
til starfa hefur hún getað
stuðlað að uppbyggingu nýrra
verzlana í nýjum hverfum og
tryggt þannig, að neytendurn-
ir fengju góða þjónustu um
leið og ný íbúðahverfi hafa
risið af grunni.
— Hjá bankanum starfar
hagdeild, sem fylgist með
stöðu viðskiptamanna bank-
ans. Hvað sýnist bankastjórn-
inni um hag verzlunarfyrir-
tækjanna almennt um þessar
mundir?
— Það er rétt, gð í tvö ár
hefur hagdeild bankans reikn-
að út stöðu fyrirtækja fyrir
okkur, svo að upplýsingar um
reiistur þeirra rægju lyrir,
þegar aístoou pan ao taita tu
lanveitmga. Iija omtur er
þetta mntru smærra í smoum
en gerist hja erienauin vio-
skiptaoonkum en samt getum
viö lauö lara Iram niuuægt
mat a lyrntækinu og veno
jarniramt lærir um að gera
aoivaramr, ei astæöa er tii.
Línurit yfir iitán og innlán
Verzlunarbnnka Islands lif.
I OTI.AN
I INNI.AN
i inilljúni.in
Um hag verziunariyrir-
tækjanna er það ao segja, aó
strangar veroiagsnomiur ha
alln verzlun. itigm ijarmuna- ,
myndun íyrirtækjanna er
mikiu minni en æskiiegt væri
og þau eru þess vegna meira '■
og minna hað lánsie i rekstr-
inum. I fyrra var vissuiega
mikið veltuár en tilkostnaöur
bæði laun og önnur útgjöld, 1
hafa hækkað svo verulega að
afkoman batnaði í raun og
veru ekkert.
Um þessar mundir er á-
framhaldandi mikil velta,
einkanlega hjá fyrirtækjum,
sem verzia með dýrari vörur
eins og bíla og heimilistæki.
Af þessari miklu eftirspurn nú
mætti ætla að einhverjir
rekstrarerfiðleikar biðu sömu
fyrirtækja síðar á árinu. Menn
hafa verið að við,a að sér
birgðum upp á síðkastið
vegna verðlagsþróunarinnar,
þó að þær verði ekki notaðar
fyrr en siðar.
— í fyrra var sú breyting
gerð á skipulagsmálum
bankans að bankaráðsmönn-
um var fjölgað úr þremur í
fimm. Af hverju stafaði þetta
og hver eru raunveruleg á-
hrif bankaráðsins á daglega
stjórn bankans?
— Það voru samtök kaup-
sýslumanna, sem beittu sér
fyrir þessari breytingu í
fyrra og var megintilgangur-
inn að opna möguleika á að
verzlunarmenn gætu fengið
menn í bankaráðið en til þess
höfðu þeir ekki bolmagn
miðað við hlutafé. Bankaráðið
skipa nú Þorvaldur Guð-
mundsson, forstjóri formað-
ur, Pétur O. Nikulásson, stór-
kaupmaður, varaformaður, Vil-
hjálmur H. Vilhjálmsson, stór-
kaupmaður, Guðmundur H.
Garðarson, form. Verzlunar-
mannafélags Reýkjavíkur og
Leifur ísleifsson, kaupmaður.
Þar sem bankinn er hluta-
félag fer hluthafafundur með
æðstu stjórn í málefnum hans.
Hann kýs bankaráðið, sem
síðan ræður bankastjóra og
helztu starfsmenn og fylgist
með rekstri á reglulegum
fundum, tvisvar í mánuði,,
þar sem bankastjórarnir gefa
skýrslur. í höndum þeirra er
hins vegar ráðning annars
starfsfólks og dagleg stjórnun
en hún fer að sjálfsögðu fram
í umboði bankaráðsins og á
það við um útlán eins og ann-
að. Bankaráðið mótar stefn-
una sem fylgt skal í þessu
efni og formaður bankaráðs-
ins á tíða fundi með banka-
stjórunum og fylgist náið með
öllum störfum, sem hér eru
unnin.
— Hefur það, að yðar dómi
haft veruleg jákvæð áhrif á
gang bankamála hérlendis al-
mennt, að hér starfa einka-
bankar á borð við Verzlunar-
bankann og Iðnaðarbankann
samhliða ríkisbönkunum?
— Tvímælalaust hafa einka-
bankarnir skapað vissa sam-
keppni um þjónustu við við-
skiptamennina. Báðir þessir
einkabankar voru stofnaðir
fyrir eindregna hvatningu fé-
lagsmanna í samtökum verzl-
unar og iðnaðar. Rekstur
þeirra hefir tvímælalaust orð-
ið til jákvæðrar þróunar í at-
vinnu- og viðskiptalífinu og ég
er þess fullviss að í framtíð-
inni gegna einkabankarnir
vaxandi hlutverki. Af þeim
sökum verður að kappkosta
að ef'la þá með ráðum og dáð,
sagði Höskuldur Ólafsson að
lokum.
FV 4 1974
27