Frjáls verslun - 01.05.1978, Blaðsíða 28

adutan
Erfiðleikarnir
í Portúgal
Framkvæmdanefnd Efnahags-
bandalags Evrópu hefur samið
umsögn um aðildarumsókn
Portúgals að bandalaginu. Þó að
jákvætt sé tekið í að viðræður um
aðild Portúgala verði teknar upp
hið snarasta er rækilega vakin at-
hygli á þeim efnahagsörðugleik-
um, sem við blasa nú og aðild að
EBE myndi hafa í för með sér fyrir
Portúgali.
Eins og kunnugt er, hafa Portú-
galir látiö sterklega í Ijós óskir sín-
ar um aukin kaup íslendinga á
portúgölskum vörum, ef (slend-
ingar ætli á annað borð að gera
ráð fyrir kaupum Portúgala á ís-
lenzkum saltfiski í framtíðinni.
Kröfur Portúgala þessa efnis eru
að sjálfsögðu sprottnar af þeim
gífurlegu vandamálum, sem við er
að etja í portúgölsku efnahagslífi
um þessar mundir.
Helztu atvinnugreinar í lægð
í skýrslu EBE-framkvæmda-
nefndarinnar er þeim lýst í höfuð-
atriðum. Á það er bent, að fjár-
festingar séu í lágmarki. Landiö er
ekki reglulega vel falliö til land-
búnaðar en samt hafa enn 28% af
vinnuaflinu atvinnu sína af land-
búnaði. Meiriháttar gallar eru á
uppbyggingu allra atvinnugreina. í
iðnaöi treysta Portúgalir helzt á
þær greinar, sem eru almennt í
lægð um þessar mundir um víða
veröld, svo sem vefjariðnað, skó-
gerð og matvælaiðnað.
Nefndin bendir á, að við fjölgun
Úttekt gerð
vegna
aðildar-
umsóknar
til EBE
aðildarríkja EBE í 12 muni Portú-
gal þurfa sérstaka fjárhagsaðstoð
bæði fyrir inngöngu í bandalagið
og eins eftir á. Þetta er hins vegar
ekki nauðsynlegt í sambandi við
inngöngu Spáns og Grikklands,
sem einnig er á döfinni. ( áætl-
unum er gert ráð fyrir að Portúgalir
þurfi einn milljarð dollara á ári í
aöstoð til að jafna greiðsluhalla við
útlönd og ná um leið 3% hagvexti
árlega þannig að hann sé nokkurn
veginn í takt viö þróunina í öðrum
bandalagslöndum.
Háir verndartollar
Portúgal gerði fríverzlunar-
samning við EBE árið 1972 og ætti
samkvæmt honum að hafa lækkað
tollmúrana fyrir innfluttum vörum
frá EBE. Bandalagið hefur fellt
niður tolla á portúgölskum vörum
en í Portúgal eru enn tollar á um
60% vöru, sem keypt er frá EBE—
löndunum. Portúgölsk yfirvöld
hafa gefið fyrirheit um að leggja
tolla á aðeins 23% innflutnings frá
EBE frá 1980 og fella þá alveg
niður 1985. Margs konar verndar-
aðgerðir aðrar eru viðhafðar í
Portúgal varðandi innflutning frá
útlöndum, þar á meðal innflutn-
ingsgjald sem er 30—60% af inn-
flutningsveröi vöru. Portúgalir
flytja nú inn helmingi meira en þeir
selja til annarra landa. Ekki eru
miklir möguleikar til að draga úr
innflutningi, þar sem 70% hans eru
matvæli, hráefni og aðrar nauð-
synjar. Horfurnar í útflutningsmál-
um eru allt annað en góðar fyrir
greinar eins og vefjariðnað og
skógerð. Sérfræðingar Efnahags-
bandalagsins segja, að markmið
portúgölsku stjórnarinnar um að
auka innflutning um 6% á ári en
útflutning um 12.6% fram til 1980,
séu „fremur bjartsýnisleg". Sama
dóm hljóta ráðagerðir stjórnvalda
um að auka hagvöxt um 6% að
meðaltali.
Atvinnuleysi í Portúgal er nú
15—20% og margt ungt fólk er á
atvinnuleysisskrá. Stór hluti þess
kynni aö hafa hug á að flytja til
Efnahagsbandalagslandanna.
Þess vegna yrði gert ráð fyrir viss-
um aðlögunartíma áður en portú-
galskt verkafólk gæti hagnýtt sér
reglur EBE um frjálsan flutnings
vinnuafls milli aöildarlandanna.
Um 590 þús. portúgalskir verka-
menn eru nú þegar við störf í
bandalagslöndunum. Portúgalir
eiga nú viðræöur við stjórnvöld í
Brazilíu og Venezúela með það
fyrir augum að flytja út vinnuafl til
þessara landa.
Fiskimenn með frumstæðan útbúnað frelsta gæfunnar skammt undan nýju stór-
iðjuveri skammt frá Lissabonn
28