Frjáls verslun - 01.03.1980, Side 23

Meira framboð á húsnæði
fyrir atvinnurekstur en íbúðir
Mikill mismunur er nú ríkjandi á leigumarkaðnum hvað varðar atvinnuhúsnœði og
íbúðarhúsnceði. Á meðan fólk leitar í örvœntingu fyrir sér um leigu á íbúð, er oft erfitt
að leigja út atvinnuhúsnœði. Ástœður þessa eru sjálfsagt margþættar, en ein þeirra er
efalaust sú, að útleiga atvinnuhúsnœðis gefur mun betri arð en útleiga íbúðarhús-
nœðis.
Múlahverfið og
miðbærinn
Leigan fyrir atvinnuhúsnæði er
nú á bilinu frá 1.400 krónur fyrir
hvern fermetra á mánuði og upp í
rúmar 7.000 krónur. Mest fer leig-
an eftir því hvar húsnæðiö er
staðsett, en hún er líka mismun-
andi eftir því hvar í húsinu það er.
önnur og þriðja hæð gefa til
dæmis ekki eins mikið af sér og
götuhæðin.
Verðmætustu hverfin í Reykja-
vík og nágrenni eru miðbærinn og
Múlahverfið. Fyrir verslunarhús-
næði við Laugaveginn þarf yfirleitt
að greiða mjög háa leigu. Algeng-
ast mun vera, að hver fermetri þar
kosti 5.000—7.000 krónur á mán-
uði.
Skrifstofuhúsnæði í miðbænum
er talsvert ódýrara, en 3.000 krón-
ur á mánuði fyrir fermetrann mun
vera það sem oftast er sett upp.
Margfaldar tekjurnar
íbúðarhúsnæði er leigt út með
mjög mismunandi kjörum og virð-
ist leigan ekkert fara eftir stað-
setningu íbúöarinnar. Fyrirþriggja
herbergja íbúð getur leigan verið
allt frá 20.000 krónum á mánuði og
upp í 150.000 krónur. Fólk hefur
enga viðmiðun og eftirspurnin eftir
húsnæði veldur því þessum mikla
mismun.
Þótt fólki finnist oftast að leiga
fyrir íbúðir sé allt of há, gefur hún
samt engan veginn eins miklar
tekjur og unnt er að hafa af at-
vinnuhúsnæöi.
Tökum sem dæmi samanburð á
100 fermetra íbúð, sem leigð er út
á 80 þúsund krónur á mánuði, og
100 fermetra atvinnuhúsnæði. 80
þúsund fyrir slíka íbúð er það, sem
talið er sanngjarnt núna. En það
eru 1.500 krónur fyrir fermetrann
af atvinnuhúsnæði líka talið.
Atvinnuhúsnæðið gæfi þannig
nær helmingi meira af sér á mán-
uöi.
En þar með er sagan ekki öll.
Atvinnuhúsnæðinu fylgja engin
teppi né innréttingar. Slíkt verður
að vera fyrir hendi í íbúðinni.
Ef ætti aö selja íbúðina, myndi
hún kosta um 40 milljónir króna.
Atvinnuhúsnæöiö kostaöi hins
vegar aðeins um 17 milljónir.
Maður sem ætti ofangreinda
íbúð gæti því selt hana og keypt
sér tvöfalt stærra atvinnuhúsnæði,
sem hann síðan leigði út fyrir 300
þúsund krónur á mánuði. Þar með
hefði hann nær fjórfaldað tekjur
sínar án þess að kosta neinu til.
Fleiri ástæður
Þetta skýrir þó ekki að öllu leyti
hvers vegna framboðið er svona
mikið meira af atvinnuhúsnæði.
Stefna bæjarfélaganna á höfuð-
borgarsvæöinu í byggingamálum
á sinn þátt í þessu.
Síðustu fimm árin hefur mjög
mikið verið byggt af atvinnuhús-
næði. Stór hverfi hafa risið upp á
skömmum tíma á Ártúnshöfða, í
Kópavogi og Hafnarfirði.
Á sama tíma hefur veriö skortur
á lóðum undir íbúðarhús, sérstak-
lega í Reykjavík.
Ný lög
Og enn eina ástæðu fyrir litlu
framboöi á íbúðarhúsnæði má ef
til vill rekja til nýrra laga um gerð
húsaleigusamninga, sem tóku
gildi 1. júní 1979. Þessi lög hafa
lítið sem ekkert verið kynnt ennþá,
þótt í þeim sé ákvæði um að
Félagsmálaráðuneytið eigi að sjá
um kynningu þeirra. En eflaust
hefur það ekki komist í fram-
kvæmd þar sem enn hefur ekki
verið veitt fé til þessara hluta á
fjárlögum.
Hingað til hefur mönnum veriö
nokkurn veginn í sjálfsvald sett
hvort og hvernig þeir gerðu leigu-
mála sín á milli. Nú er öllum skylt’
aö gera skriflegan samning um
leiguna og auk þess þarf að fylgja
ýmsum formsatriðum varðandi
uppsögn leigutíma.
Þessi skilyrði, ásamt með skorti
á upplýsingum um innihald lag-
anna, hafa leitt til þess, að fólk er
tregara til að leigja út íbúðir sínar.
Þorsteinn Steingrímsson hjá
Fasteignaþjónustunni sagði í
samtali við Frjálsa verslun, að
hann hefði orðið var við að fólk
væri aö selja íbúðir, sem það hefði
áður leigt út. Eins kvaðst hann vita
um nokkrar íbúöir, sem stæðu
tómar vegna þess að fólk þyrði
ekki að leigja út.
23