Frjáls verslun - 01.03.1980, Blaðsíða 67

vanir aö halla sér upp í vindinn, að
þegar lygni, þá detti þeir!!!
Hér er ekki ætlunin að gera lítið
úr Vestmannaeyingum. Eins og
hér hefur verið sagt, þá eru þeir
duglegt fólk og engin furða þótt
gjaldeyrisöflunin sitji í fyrirrúmi hjá
því en ekki prjál og pjatt í kringum
svefnplássin.
Lífið er sjórinn
Sjávarútvegur er höfuðatvinnu-
vegur eyjaskeggja og þjónustan
og vinnslan í kringum hann. Þó
nokkuð er um iðnað í eyjunni,
aðallega byggingaiðnað og að
auki verslun. Má þá allt vera upp
talið af störfum Vestmannaeyinga.
Blaðamenn Frjálsrar verslunar
lögðu leið sína um Heimaey fyrir
skemmstu og könnuðu mannlífið á
staðnum lauslega. Við ræddum
við Vilhjálm Bjarnason og Halldór
Guðbjarnarson, útibússtjóra Út-
vegsbankans í Eyjum.
Lesendur kunna að minnast
blaðafrétta um ráðstefnu í Eyjum
fyri r ekki löng u síðan, þar sem rætt
var um leiðir og úrræði til bjargar,
en Vestmannaeyjar eru engin
undantekning frá reglunni, sem
gengur í málum útvegs og frysti-
húsa um allt land, — útlitið er þar
svart.
Útibússtjórarnir sögðu málin
hafa þróast til hins verri vegar
undanfarin ár, lítill afli borist á land
og auðvitað finnur staðarbankinn
fyrstur fyrir vandræðunum.
,,Nú er útgerðin þó aðeins að
rétta úr kútnum," sagði Vilhjálmur.
„Afli bátanna hefur verið góður og
útlit er fyrir því, að þeir útvegs-
menn geti lagað fjárhagslega
stöðu sína hjá bankanum fyrir vik-
ið.“
Halldór sagði að Útvegsbankinn
væri eini bankinn í Eyjum og færu
80% af útlánum bankans til
sjávarútvegsins og skyldra greina.
önnur peningastofnun er í Eyj-
um, Sparisjóður Vestmannaeyja.
„Það er Ijóst, að það skortir ekki
lánafyrirgreiðslur, að því er út-
vegsmenn segja," sagöi Halldór.
„Málið er hinsvegar það að í gos-
inu og eftir það ást hreinlega upp
eiginfjárstaða fyrirtækjanna og því
eru engir peningar til í stofnfjár-
kostnað. Út af erfiðleikunum
vegna lausafjárstöðunnar hefur
driftin í fólki ekki verið eins mikil og
vænta mátti. Bankinn skilur þetta
en staða hans er slæm og hann
getur lítið gert og sá aðili sem
hann á undir að sækja, hefur ekki
sýnt þann skilning, sem þarf."
Tap, tap, tap
Þrátt fyrir mótbyrinn frá mönn-
um sem höfuðskepnum, þá eru
menn bjartsýnir. Útibússtjórarnir
voru hressir þrátt fyrir vandræöin
meö skilningsleysið og lausafjár-
stöðuna, og Guðjón Ólafsson,
skrifstofustjóri Fiskiðjunnar h.f.
var líka hress. Allir vonuðust þeir til
aö úr rættist.
„Dæmið er svo ferlegt, að um
mánaðamótin var framlegðin
aðeins um 12% en þyrfti að vera
22% svo viðunandi væri," sagöi
Guðjón.
Fiskiðjan rekur frystihús og
saltfiskverkun og auk þess er hún
aðili að hlutafélaginu Samtog h.f.
sem gerir út þrjá skuttogara,
Klakk, Breka og Sindra. Hjá Fisk-
iðjunni leggja um tfu bátar upp auk
fjölda smærri báta.
„Fiskiðjan er ekki eitt frystihúsa
um að standa illa," hélt Guðjón
áfram. „Öll frystihús kringum
landið berjast í bökkum. Þar kem-
ur margt til. Aukin samkeppni á
Bandaríkjamarkaði lækkar verð á
fisknum frá íslandi og eru Kan-
adamenn aðallega um að undir-
bjóða okkur. Salan þar hefur
einnig minnkað vegna aukninga á
verðbólgu í Bandaríkjunum og
fleira mætti telja. Gengið stendur í
stað. Frystihúsin og ullarvöru-
framleiðendur krefjast lækkunar
og gengissig, gengisfelling,
gengisaðlögun eða hvað þeir eru
farnir að kalla þetta, er á næsta
leiti og á hún að hressa aðeins upp
á ástandiö."
Þrátt fyrir erfiðleikana stendur
Fiskiðjan ekki eins illa og mörg
önnur frystihús, þar sem saltfisk-
verkun er umtalsverð og verðið á
saltfisknum hefur hækkaö talsvert
erlendis:
„Verst hvað lítið er lánað til salt-
fiskverkunar," sagði Guöjón
spotskurá svipinn.
Hjá Fiskiðjunni starfa um tvö
hundruð manns á tveimurstööum.
Húseiningahús orðin 12 í
Eyjum
Gunnar Helgason heitir ungur
maður ættaður frá Selfossi. Fyrir
nokkrum árum kom hann til Eyja
með konu sinni og settust þau þar
aö. Hann er trésmiöur að mennt og
fyrsta árið hans æxlaðist svo til, að
hann byggði timburhús fyrir kunn-
ingja sinn. Þetta var byrjunin á
stórum atvinnuvegi og rekur
Gunnar nú trésmiðju með tíu
mönnum í vinnu, og getur afkastað
einu fokheldu timburhúsi á mán-
uði. Fyrirspurnir um framleiðsluna
eru farnar að berast frá megin-
landinu og hyggst Gunnar hasla
sér völl þar.
„Jú, ég hef fengiö fyrirspurnir
um tveggja hæða hús frá Reykja-
vík, Borgarnesi og Hornafirði, en
ég veit ekki hvað verður úr því."
Það tekur aðeins vikutíma að
reisa hvert hús, þannig að það
kallist fokhelt. Húsin eru úr ein-
ingum eða öllu heldur flekum, sem
Gunnar og starfsmenn hans smíða
á trésmíðaverkstæðinu, en það er
gamalt íbúðarhús og hænsnakofi
aö sögn Gunnars, enda má sjá, að
íburðurinn er ekki mikill.
67