Frjáls verslun - 01.03.1980, Page 82

til umrædu
Sameining Búnaðarbanka og
Útvegsbanka
— eftir Pétur J. Eiríksson
Um þessar mundir eru viðskipta-
bankarnir að birta almenningi ársreikn-
inga sína, en slík tækifæri hafa leitt huga
manna að vandamálum bankakerfisins
og þá helzt að tveimur þáttum þess:
slæmri stöðu Útvegsbankans og sam-
einingu hans og Búnaðarbankans.
Allt frá árinu 1972 þegar nefnd mæt-
ustu bankamanna mælti með samein-
ingu þessara tveggja banka hafa um-
ræður spunnist um þetta mál. Benti
nefndin á að töluverð óhagkvæmni væri
ríkjandi í bankakerfinu og að mikið
skorti upp á að þjónustuafköst þess væru
í fullu samræmi við þann mannafla og^
fjármagn sem notað er til að framleiða
þessa þjónustu. Taldi nefndin að sam-
eining Búnaðarbankans og Útvegs-
bankans annars vegar og sameining
hlutafélagabanka hins vegar gæti orðið
til að auka hagkvæmni.
En þrátt fyrir þessa niðurstöðu
nefndarinnar hefur sameiningu ekkert
þokað. Er fyrst og fremst um að kenna
andstöðu meðal Búnaðarbankamanna.
Ráða þar bæði persónuleg málefni
varðandi starfsfólk og bankastjórn og
lítill áhugi á að taka við vandamálum
Útvegsbankans, sem er að mörgu leyti
skiljanlegur.
A meðan Búnaðarbankinn hefur vax-
ið banka hraðast og átt góða afkomu
hefur Útvegsbankinn staðið mjög höll-
um fæti undangengin ár eða áratugi.
Virðist fátt hafa verið til ráða honum til
hjálpar. Ástæðan fyrir þessu er ekki sú
að Búnaðarbankanum sé svo afburða
vel stjórnað eða Útvegsbankanum svo
illa stjórnað. Síður en svo.
Útvegsbankinn hefur frá öndverðu
verið bundinn á klafa sjávarútvegs og
fyrir þann ósið stjórnmálamanna að
finna sér stöðugt eftirlætisatvinnuvegi
hefur sjávarútvegurinn löngum búið við
betri lánskjör en flestir keppinautar hans
um fjármagnið. Þetta hefur lagt miklar
byrðar á Útvegsbankann sem ekki hefur
verið frjáls af að lána þangað sem vextir
eru hæstir.
Þetta vandamál verður þó ekki úr
sögunni þó að umræddir bankar verði
sameinaðir. Þau munu aðeins færast yfir
á hinn nýja banka, nema bönkum verði
gert frjálst að ákveða kjör sín í samræmi
við framboð og eftirspurn eftir fjár-
magni.
Ef sameining jafnhliða öðrum hag-
ræðingum innan bankakerfisins gæti
hins vegar bætt þjónustu þess við ein-
staklinga og fyrirtæki og jafnframt aukið
hagkvæmni þá ætti hún skilyrðislaust að
eiga sér stað. Önnur sjónarmið ættu ekki
að ráða í þessu sambandi.
82