Frjáls verslun - 01.02.1996, Blaðsíða 34

Forsetakjör 1996
Það sem vinnur með op
það sem vinnur á múti
Vera landskunn/-ur Vera á einhvern hátt táknmynd tíðarandans
Hafa stjórnað sjónvarpsþætti Hafa starfað að listum eða menningarmálum
Vera háskóla- menntuð/-aður Hafa sýnt einstökum pólitískum málum hóflegan áhuga
Ekki njóta stuðnings stærstu stjórnmála- flokkanna opinberlega Ekki vera tengdur fyrri forseta/-um (ekki t.d. tengdasonur/-dóttir)
Ekki sýna embætt- inu of lifandi áhuga (betra er að „láta undan þrýstingi") Ekki vera yfir sjötugt (og senni- lega ekki yfir sextugt)
Ekki styðja málstað jaðarhópa Ekki vera (eða hafa verið) sendiherra
„Forsetaformúla“ Frjálsrar verslunar. Kortið sýnir hvað unnið hefur með
og á móti frambjóðendum í þeim forsetakosningum sem háðar hafa verið til
þessa.
Einstök grein um forseta lýdveldisins og kosningaslaginn íþeim forsetakosning
forseta. Hvadaþættir hafa hjálþaö forsetaframbjódendum til að sigra oghvaö hefur
FYRSTIFORSETINN
að hefur víst ekki farið fram
hjá neinum að í vor kýs þjóðin
fimmta forseta lýðveldisins.
Þjóðkjör forseta íslands hafa farið
fram fjórum sinnum; fyrst árið 1952
er Ásgeir Ásgeirsson var kosinn for-
seti, næst 1968 er Kristján Eldjám
var kosinn, 1980 er Vigdís Finnboga-
dóttir hlaut kosningu og að síðustu
árið 1988 er Vigdís sigraði Sigrúnu
Þorsteinsdóttur.
Um fátt er meira rætt nú um stund-
ir en hverjir verði í kjöri og hver verði
fimmti forseti lýðveldisins. Á meðan
línur eru að skýrast er ekki úr vegi að
líta um öxl til forsetakosninga fyrri
ára. Er e.t.v. unnt að draga lærdóm
af því hvemig þjóðin hefur valið í þetta
æðsta embætti landsins fram að
þessu?
Allir hafa forsetamir fjórir gætt
embættið sínum persónulega blæ,
enda verið ólíkar manneskjur um
marga hluti og með ólíkan bakgmnn.
Atvikin höguðu því svo að þjóðin
fékk ekki að velja sér fyrsta forseta
sinn sjálf heldur var hann kjörinn til
eins árs af alþingismönnum. Sveinn
Björnsson ríkisstjóri varð fyrir valinu
og kom víst engum á óvart.
MYNDIR: VIGFÚS SIGURGEIRSSON OG GUNNAR VIGFÚSSON
34