Frjáls verslun - 01.02.1996, Qupperneq 47

Auglýsingastofan Grafít stendur að auglýsingaherferðinni ásamt fleirum.
Hér eru aðstandendur auglýsinganna við lúguna á Bæjarins bestu. Frá
vinstri: Guðmundur Karlsson myndlistarmaður, sem teiknar auglýsingarn-
ar í tölvu, Finnur Malmquist, framkvæmdastjóri Grafít, og Anna Sigríður
Guðmundsdóttir, textasmiður hjá Grafít.
„Er einhver smuga að fá
pylsu hér?“
Fígúran af Björk Guðmundsdóttur
var sérlega góð.
Áður en Gunnar hefst handa við
teiknivinnunna er hóað í leikara og
eða eftirhermur til að lesa inn textann
því Gunnar þarf að fella varahreyfing-
ar teiknimyndapersónanna að þeim
texta sem þeim er lagður í munn. „Og
stöðupunktarnir, sem ég teikna við
varahreyfingamar, eru margir, mun
fleiri en þegar hendi er lyft, svo dæmi
sé tekið.“ Leikaramir Ólafía Hrönn
Jónsdóttir og Örn Árnason hafa ljáð
teiknimyndafígúrunum raddir sínar
en minna þekkt eftirherma, Hjörtur
Benediktsson úr Hveragerði, lagði til
röddina fyrir Þorstein Pálsson.
Anna Sigríður segir að helsti gallinn
við auglýsingarnar sé hversu stuttar
þær eru miðað við þá vinnu og ná-
kvæmni sem Gunnar leggur í verkið.
„í raun og veru ætti að hvetja fólk til
þess að taka auglýsingamar upp á
myndband og skoða gaumgæfilega öll
smáatriðin sem fólk tekur ef til vill
ekki eftir en gera þessa góðu heild.
Ég er viss um að það eru ekki margir
sem átta sig á því að persónurnar,
sem kaupa sér pylsu, speglast í af-
greiðsluborðinu á „Bæjarins beztu“
og spegilmyndin fylgir öllum hreyf-
ingum fyrirmyndanna. Nefna má fleiri
atriði. Ef persónumar færast aðeins
til vinstri þannig að áhorfandinn sér
þær að hluta til gegnum gluggann við
hlið sölulúgunnar þá verður litatónn
þeirra aðeins dekkri. Og ef fólk fylgist
grannt með atburðarásinni á skjánum
sér það væntanlega eitthvað sem
augað hefur ekki numið áður, eins og
t.d. fuglinn sem dritar á norska sjó-
manninn í auglýsingunni með Þor-
steini Pálssyni eða þá að fólk áttar sig
betur á aukapersónunum sem sjást
gjaman í upphafi auglýsinganna. í
auglýsingunni með Björk má til að
mynda sjá Bubba Morthens, Egil
Ólafsson, Rúnar Júlíusson og Björg-
vin Halldórsson.“
En hvað með allar þessar persónur
sem eru notaðar í auglýsingunum,
ætli sótt sé um leyfi hjá þeim áður en
auglýsingarnar eru gerðar? Finnur
segir að það hafi ekki verið gert í
upphafi. „Við veltum þessu mikið
fyrir okkur, enda erum við á „gráu
svæði“ hvað þetta varðar. Við notum
ekki persónur í auglýsingarnar heldur
eftirmyndir þeirra og þessar persón-
ur, sem við erum að nota, eru mjög
þekktar og með opinberu lífi sínu em
þær nánast orðnar almenningseign.
Það má velta því fyrir sér hvort ein-
hver eðlismunur sé á því að teikna
þekkta persónu og nota í auglýsingu
annars vegar og skopmynd í dagblað
hins vegar. Við teljum að ekki sé um
eðlismun að ræða en hugsanlega
stigsmun þar sem persónan er notuð
til að hvetja til kaupa á einhverri vöru.
En hvað um það, við leituðum ekki
eftir leyfi fyrirmyndanna við gerð
þessara auglýsinga í upphafi. En við
höfum fengið eina athugasemd og síð-
an þá höfum við leitað leyfis og til
þessa hefur það verið auðfundið,
væntanlega vegna þess að fólk telur
það heiður að tengjast vöru sem er
jafn mikill hluti þjóðarsálarinnar og
SS-pylsurnar em.“
Þegar hafa verið gerðar íjórar aug-
lýsingar í þessari röð. Sú fyrsta
tengdist síðustu alþingiskosningum,
með Davíð Oddssyni og Jóni Baldvin
Hannibalssyni í aðalhlutverkum og sú
næsta HM í handknattleik þar sem
Sigurður Sveinsson var í aðalhlut-
verki. Þessar auglýsingar tengdust
báðar atburðum sem ljóst var að yrðu
efst á baugi í þjóðlífinu þegar þær
voru sýndar. En það sama var ekki
eins ljóst þegar ráðist var í þær
næstu, auglýsinguna með Björk og
Þorsteini Pálssyni — eða hvað?
Finnur segir að Björk hafi í raun og
veru verið orðinn það fræg að ekki
hafi verið brýn nauðsyn að tengja
hana einhverju ákveðnu atviki eða at-
burði „en á tíma varð okkur ekki um
sel hvað varðar auglýsinguna með
Þorsteini Pálssyni og Norðmönnun-
um. Þegar verið var að leggja loka-
höndina á vinnslu þeimar auglýsingar
virtist allt vera að falla í ljúfa löð milli
íslendinga og Norðmanna en síðan
hljóp snurða á þráðinn og það kætti
okkur mjög mikið.“
47