Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1957, Blaðsíða 4

664
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Jón Auðuns dómprófastur:
Jólabréf frá Albert Schweitzer
Einar Jónsson: Móðir og sonur.
„Mánuðum saman hefir lista-
verkabók Einars Jónssonar átt sinn
stað á borði hér við hliðina á skrif-
borði mínu. Margoft tek ég mér
hana í hönd til þess að sökkva mér
niður í listaverkin. .. Eg bið frú
önnu Jónsson og yður, kæri dóm-
prófastur, að hyggja mig ekki
vanþakklátan, hirðulausan mann,
og hugsa ekki að ég vanmeti gildi
þeirra verka, sem bókin flytur
myndir af, bókin, sem hinn deyj-
andi listamaður hafði ákveðið að
senda mér.
Þessi bók hefir tekið mig ákaflega
"'sterkum tökum. Listamaðurinn og
ég höfum verið jafnaldrar, og nú
var hann kallaður frá störfum á
undan mér. En ég er vesæll mað-
ur og fiim hvorugt lengur, orku
Á JÓLANÓTT fyrir einu ári sat Albert
Schweitzer við skrifborðið sitt suður í
Lambarene og skrifaði mér þetta bréf
um list Einars Jónssonar. En ég hafði
haft milligöngu um það fyrir frú Önnu
ekkju Einars, að senda listaverkabók-
ina hans stóru til mannvinarins, heim-
spekingsins og listamannsins mikla ■
„Svörtu Mið-Afríku“. En hann hafð'
Einar Jónsson dáð einna mest allra
manna samtíðar sinnar og hafði ætlað
að senda honum bókina, er hún kæmi
út, en ekki enzt aldur til.
A nýræðisaldri er krafta Alberts
Schweitzers að sjálfsögðu nokkuð farið
að þrjóta, þótt vinnuþol hans sé enn
með fádæmum. En það, hve list Einars
Jónssonar hefir gripið Albert Schveitz-
er föstum tökum, er ljóst af þessum
orðum hans í bréfinu: „Þetta langa
bréf til yðar er jólagjöfin sem ég gef
sjálfum mér að þessu sinni. Að skrifa
svo langt bréf, og skrifa það í fullkom-
inni ró, er munaður, sem ég get ekki
oft látið eftir sjálfum mér“.
né tóm til alls„ sem ég ætti að
gjöra. Þess vegna fara bréfaskrift-
ir mínar út um þúfur og fjölmörg-
um bréfum fæ ég aldrei svarað.
Þau verða einmitt örlög þeirra
bréfa, sem ég vil ekki svara nema
ég finni ró og fullkomið næði.
Hin bréfin, sem ég get skrifað í
flýti, skrifa ég ....
Á árunum 1954 og 1955 komust
brefasambönd mín í óreiðu og ég
fæ aldrei aftur komið þeim í rétt
lag. Auk þess er mér af tveim
ástæðum að verða erfiðara um að
skrita bréf, — vegna skrifkrampa
sem ég hef tekið í erfð frá móð-
ur minni, og vegna þess að of-
þreytt augu mín eru farin að þola
illa skriftir við lampaljós. Ég segi
frá þessu til þess að þér og frú
Anna Jónsson skiljið ástæður
Einar Jónsson: Vernd
mínar og fyrirgefið mér, hve lengi
hefir dregizt að skrifa og þakka. ..
Ég þakka yður, kæri dómprófast-
ur, fyrir að framkvæma þá ósk
hins mikla listamanns, að senda
mér þessa dásamlegu bók. Árið
1900 varð jafnaldri minn, Einar
Jónsson, fyrst kunnur af listaverki
sínu, Útlagar, og á því sama ári
varð ég fyrst kunnur af riti mínu
um trúarheimspeki Kants. Upp
frá því unnum við báðir sleitulaust
og markvisst, og litum báðir á
það, sem stóra náðargjöf, að Guð
hafði trúað okkur fyrir sköpunar-
gáfu. Hið sameiginlega í lífi okk-
ar beggja, Einars Jónssonar og
mínu, grípur mig stöðugt á nýjan
leik, nær sem ég virði fyrir mér
verk hans og les ártölin, sem fylgja
þeim í bókinni. Og þá verður mér