Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1957, Blaðsíða 31

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
691
Svo eru Erqigdlit. Þeir eru hund-
ar að hálfu, en menn að hálfu, og
þeir eru hættulegustu óvinir Eski-
móa, því að þeir eru haldnir óseðj-
andi drápgirni.
En mest óttast Eskimóar mán-
ann. Ef einhver vill ekki hlýðnast
boðum og siðum forfeðranna, þá
kemur máninn niður á jörðina til
þess að refsa þeim, og sé þá ekki
til særingamaður með marga hjálp-
aranda til þess að taka á móti hon-
um, þá er mannfólkið dauðadæmt.
Máninn ræður fyrir flóði og fjöru.
Ef fjara kæmi ekki, þá gæti fólkið
ekki náð sér í söl þegar hungrið
þrengir að. Máninn hefir og vald
yfir öllum dýrum á sjó og landi, og
hann sér um að allar skepnur auki
kyn sitt og margfaldist, svo að
mennina þurfi ekki að skorta fæðu.
Svo er að nefna móður hafsins.
Hún heitir ímaq ukúa og býr á
sjávarbotni. Yfirsjónir mannanna
safnast sem skarn í hár hennar og
hvílurúm hennar. Þá verður hún
reið og sér um að mennirnir fái
enga veiði. Þá verður að senda
særingamann á fund hennar og
hreinsa burt allt sorpið. Verður
hún því svo fegin, að hún sendir
veiðidýrin aftur í greipar mann-
anna.
Ekki má gleyma Asiaq, sem ræð-
ur veðrum og fannkomu. Þegar
ísinn leysist ekki sundur á vorin,
verður að senda særingamann á
fund hennar og fá hana til að láta
regnið streyma niður og hlýa land-
vinda hrekja ísinn út á haf.------
Þá tekur Barbára til máls og
segir hægt og hátíðlega frá ýmsu,
sem ber svip af fornum minning-
um, og það fer hrollur um mann
þegar maður hugsar um allar þess-
ar mörgu yfirnáttúrlegu verur, sem
hugmyndaflug Eskimóa hefir skap-
að og látið uppfylla jörðina.-----
Stór borgarísjaki sígur með hægð
fram hjá víkinni. Þetta snjóhvíta
ferlíki sker sig úr myrkrinu og er
eins og sendiboði frá náttúrunni.
Hann fer ósköp hægt og vagg-
ar sér eins og einhver lifandi
ófreskja á bárunum, sem nú koma
háar og bringubreiðar utan af firð-
inum. -Jakinn æsir ímyndunarafl
Barbáru og hún þykist þar sjá Haf-
björninn, sem er stærstur af öllum
ófreskjum, sem menn þekkja. Hann
hefir sköpulag bjarndýrs, en svo
stór er hann, að hann veður dýpstu
firði eins og það sé smápollar, og
allur búkurinn er ofansjávar. Teygi
hann ofurlítið úr hálsinum, þá get-
ur hann sleikt jöklana af fjalla-
tindunum. Þegar hann blæs and-
anum frá sér, þá koma straumrast-
ir og hringiður á sjóinn. En þegar
hann dregur að sér andann, þá sog-
ast heilir ísjakar og kvenbátar inn
í nasirnar á honum.
Meira eldsneyti er kastað á bál-
ið og þegar vér fleygjum selspiki
þar á ofan, hoppa snarkandi eld-
tungur upp í loftið, svo að skugg-
arnir af oss teygjast langt upp eft-
ir fjallinu og verða þar að lifandi
jötnadraugum, sem slá hring um
oss.
Það var eins og lausn úr álögum
að fá á sig hríðarbyl. Vindagyðj-
an gat nú ekki setið á sér lengur.
Hún beljaði af fullu Iunga í bjarg-
skorunni og slökkti bálið með hríð-
argusu. Öldurnar komu þungar og
hvítfyssandi eins og skaflar og
brotnuðu við klettana rétt neðan
við fætur vorar. Nú heyrðist ekki
lengur grátur og kveinstafir jarð-
andanna, vindgnýrinn yfirgnæfði
og ekki sá út úr augum fyrir kóf-
inu.
Vér glaðvöknuðum, vorum laus
úr fjötrum yfirnáttúrlegra afla og
sjúklegra draumóra. Vér flýttum
oss inn í tjaldið til þess að hafa
þar skjól um nóttina.
<S>--------------------------------------------------------------------------------------A
Það er skæðadrífa úti og fellur
hægt og létt til jarðar. Magga
litla situr út við glugga og horfir
lengi hugfangin á drífuna. En allt
i einu kallar hún:
— Mamma, mamma, komdu og
sjáðu, guð er að baka og hveitið
þyrlast hjá honum í allar áttir.
Sigga litla var að lesa kvöld-
bænina sína, og svo bætti hún
þessu við:
— Góði guð, sendu mér nú
mynd af þér, svo að ég geti þekkt
þig.
Jói litli var með hor niður í
munn. Frændi hans, sem var gest
komkomandi, hvíslaði að honum:
— Jói, farðu til hennar mömmu
þinnar og segðu: Góða mamma,
snýttu mér.
Jói hljóp til mömmu sinnar og
sagði:
— Góða mamma, snýttu honum
frænda.
—o—
Stína er ekki nema sex ára, en
hún er farin að hugsa um leynd-
ardóma tilverunnar.
— Mamma, hvaðan koma litlu
börnin? spyr hún.
Mamma segir, að það séu smá-
englar, sem guð sendi niður á
jörðina.
— Var ég einu sinni engili?
spyr Stína.
— Já, áreiðanlega, segir
mamma.
Afi gamli situr þar inni, og
hann er stundum nokkuð upp-
stökkur og stórorður. Stína gýtur
augunum til hans og spyr:
— Var afi líka engill einu sinni?
— Já, segir mamma.
Þá skellir Stína upp úr og
segir:
— Það hefur verið skrítinn
engill:
Það var verið að sýna börnun-
um í skólanum stóra mynd af
mörgum ólíkum öpum. Þá kallaði
Bjössi litli:
— Kennari, má ég benda á kerl
inguna sem er eins og amma?
m-----------------------------------4