Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1957, Blaðsíða 43

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
703
Konungar Norðurlanda
eru ættaðir frá Martinque
nú vilja allar fá sér fræ,
og fjölga kjúklingunum.
Æskuvonir:
Æsku vonir allar hverfa,
eins og skepna í fjallið strýkur,
þó mun ég þser allar erfa,
í eilífðinni, er þessu lýkur.
Sagt í gamni við stúlkur:
Aldrei líður mér úr minni,
Mývatns-ýngri stúlkurnar
í stöku- gerða- stórhríðinni,
stynjandi eins flugurnar.
Og enn kvað hann:
Þær, sem að sér ugga sizt,
er aftan roðinn kætir,
mega oftast eiga víst,
að árdagsroðinn vætir.
Jórunn Ijósmóðir Jónsdóttir
spurði séra Einar hvort hann væri
búinn að láta sækja hestana. —
Hann svarar:
Blessuð sólin bræðir hrim,
burt er kalda golan,
bráðum sérðu Borgar-Grím,
beizla gráa folann.
Sjálfsagt má deila um skáldskap-
argildi ofanskráðra vísna, eftir séra
Einar Friðgeirsson, en þó svo sé,
þá er það ekki nýtt fyrirbæri, og
víst er, að ekki gjörði hann kröfu
til þess að vera álitinn skáld.
Séra Einar Friðgeirsson var góð-
ur maður og vitur. Hann var höfð-
ingi innan héraðs síns og utan, til-
búinn að leysa hvers manns vand-
ræði er hann náði til. Hann var í
raun og sannleika heimilisvinur
sóknarbarna sinna, ræðumaður á-
gætur og flóðmælskur á stundum.
Tilfinningamaður mun hann hafa
verið, en um það talaði hann ekki,
þó gátu þeir, er vel þekktu hann,
séð og fundið hvað honum leið í
því efni. Vel mundi séra Einar
Friðgeirsson hafa haldið þá lífs-
KREOLAR eru kallaðir afkomendur
rómanskra landnema, sem settust að i
Ameríku. Á eynni Martinique, sem er
frönsk, eiga nú heima um 10.000 kreol-
ar, og fara ekki miklar sögur af þeim.
En úr þeirra hópi voru forfeður margra
konunga, þar á meðal konunganna á
Norðurlöndum.
í lok 18. aldar átti heima á Martin-
ique kreoli sem Joseph Tascher hét.
Nafnið bendir til þess að hann hafi
verið af þýzkum ættum, enda höfðu
forfeður hans átt heima í Sviss. Annars
er fátt um hann vitað. Einu sinni hafði
hann verið liðsforingi, en hætti við
hermennsku og gerðist búhöldur. Kona
hans var fædd á Martinique og var af
lágaðli komin. Hún hét Marie-Rose de
Vergers de Sanois. Tascher dó 1790
og var þá 55 ára að aldri, en kona hans
lifði 17 árum lengur. Heimili þeirra var
ekki frábrugðið heimilum annara
plantekrueigenda á eynni, og engum
kom þá til hugar að það ætti fyrir aí-
komendum þeirra að liggja að sitja
á veldistólum í Noregi, Svíþjóð, Dan-
mörk, Hollandi, Frakklandi, Italíu,
Belgíu, Brazilíu og Portúgal.
ÞAÐ VAR árið 1763 að þeim Tascher-
hjónunum fæddist dóttir og voru þau
bæði sáróánægð út af því að það skyldi
ekki vera drengur. Þessi litla stúlka
var skírð Marie-Rose og hún ólst upp
á Martinique fram til ársins 1782. Þá
var hún gefin frænda sínum, frönskum
greifa, sem hét Alexander de Beau-
harnais. Hann var gáfaður maður, en
ekki við eina fjölina felldur. Hann var
reglu, sem segir í eftirfarandi er-
indi:
„Sendi guð þér sorg og þrautir,
segðu eigi neinum frá,
gakktu ei út á gatnabrautir,
að gráta svo að aðrir sjá.
En ef aftur happ þig hendir
hann, sem alla gæfu sendir,
lofaðu í augsyn allra þá.

Josefina
ættaður frá Martinique, en átti heima 1
Frakklandi. Þar bjuggu þau hjónin
svo fyrst í stað og varð þeim tveggja
barna auðið. Var annað drengur, sem
hét Eugen, en hitt dóttir og hét Hort-
ense.
Eftir stutt hjónaband varð greifinn
leiður á konu sinni og strauk frá henni
með hjákonu sinni til Martinique, og
þaðan til Bandaríkjanna og tók þar
þátt í frelsisstríðinu. Þegar hann kom
heim aftur, setti hann konu sinni tvo
kosti: annað hvort skyldi hún fara
heim til Martinique aftur, eða ganga í
klaustur. Hún kaus fyrst að fara I
klaustur, en er þau höfðu skilið að lög-
um, fór hún til Martinique.
Svo hófst stjórnarbyltingin í Frakk-
landi. Þótt de Beauharnais væri af
aðalsættum, gekk hann í lið með upp-
reisnarmönnum og varð einn af for-
ingjum þeirra. Öldur byltingarinnar
náðu til Martineque og vegna þess að
Marie-Rose var greifafrú, var henni
þar hætta búin. Hún flýði þá til Frakk-
lands og settist að í Toulon.
Það er mælt að bylting „eti jaínan