Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1957, Blaðsíða 27

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
687
Ásgeir Sverrir
Einarsson Runólfsson
Yfirsmiður að grind kirkjunnar
var Halldór Friðriksson, en þak-
hellurnar lagði Guðmundur Jóns-
son trésmiður úr Reykjavík. Til
smíða innan um húsið var fenginn
Þorgrímur Austmann á Gilsár-
teigi í Breiðdal, sem í mörg ár
hafði vanizt smíðum í Kaupmanna-
höfn og var orðlagður fyrir kirkju-
smíðar sínar á Austurlandi. Annar
yfirsmiður innanhúss og sá, sem
málaði kirkjuna, var Friðrik Pét-
ursson, faðir síra Friðriks Friðriks-
sonar, dr. theol.
Mikil viðgerð fór fram á kirkj-
unni innanhúss fyrir nokkrum ár-
um, en síðastliðið sumar fauk af
henni nokkuð af þakhellunum og
hafa ekki aðrar fengizt í staðinn.
Komið hefur til mála að leggja á
hana koparþak, en ekki félli það
eins vel við stíl hennar og hellu-
þakið.
★
Ekki er nú vitað, svo mér sé
kunnugt, hver teiknaði kirkjuna.
Hóladómkirkj a, Reykj avíkurkirkj a
og Vestmannaeyjakirkja, svo og
þau önnur steinhús, sem ætluð
voru til veraldlegra afnota og gerð
voru hér á landi fram yfir miðja
síðustu öld, voru öll teiknuð af
dönskum húsameisturum. Hafi Ás-
geir fengið teikningu frá Dan-
mörku, er ekkert líklegra en að
Jón Sigurðsson forseti hafi þar
verið milligöngumaður, en þess
finnast engin merki í bréfum hans.
Framan við ina prentuðu lýsingu
kirkjunnar eru teikningar af útliti
hennar, grunnmynd og gegnskurði,
ásamt skýringum á íslenzku. Lang-
líklegast er, að Sverrir Runólfsson
steinhöggvari hafi gert frumteikn-
ingu kirkjunnar. Hann hafði tekið
iðnpróf utanlands með lofi, gert
bæði Skólavörðuna í Reykjavík og
steinbogabrú yfir lækinn þar á
Bakarastíg og þótti mikið til þeirra
verka koma í þá tíð. Einnig hafði
hann gert húsið í Minni-Vogum,
sem er reist úr hraungrýti, lögðu
í kalk og með bogahlöðnum glugga
-holum. Þykkt kjallaraveggjanna
þar er sú sama sem veggþykkt
kirkjunnar, en í henni eru glugga-
holin líka bogahlaðin, þótt grjótið
sé annars staðar ótilhöggvið. —
Sverrir var hugmyndaauðugur og
ekki við eina fjöl felldur, en naut
sín ekki í Reykjavík þeirra daga.
Hann dvaldjst áfram í Húnavatns-
sýslu, eftir að smíði kirkjunnar
lauk, var síðast við að höggva leg-
stein í Spákonufellskirkjugarði, lá
þar í tjaldi og hafði að félaga hund
sinn, er hann nefndi Magnús ber-
fætta, og talaði títt við sér til
dægrastyttingar við vinnuna. Vor-
ið 1879 lét hann úr höfn í Höfða-
kaupstað og ætlaði að sigla til
Borðeyrar, einn á báti ásamt seppa
sínum, og hefur ekki til þeirra
spurzt síðan. Lauk þannig ævi
þessa manns, sem kalla mætti
fyrsta arkitekt á íslandi.
★
Með byggingu Þingeyrakirkju
rættist húnvetnskur draumur, sem