Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1957, Blaðsíða 47

I
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
707
Verðlaunakrossgáfa
Lárétt: 1 Jólasálmur, 6 skilyrði, 7 lokið, 9 á fæti, 10 slíta, 11 sjór, 12 bók-
stafur, 13 rúmið 18 fararskjóti 19 dýr, 20 hár, 23 fræðslu, 26 lending, 27 sævar,
29 i kerti, 30 viðloðandi, 31 þekkja, 32 flóki, 33 vökvi, 35 fyrir löngu, 36
Jólaboðskapur.
Lóðrétt: 1 ávarpa, 1 styrkja, 3 jurt, 4 iðn, 5 skepna, 8 nokkur, 14 yfirboð-
ari, 15 klaki, 16 varðandi, 17 málmur, 20 mulningur 21 galdratæki 22 skinn,
24 ögrar, 25 ójafna, 27 spil þf., 28 skjal, 34 tímatal 37 alþjóðlegt tímatákn.
(Lkki gerður greinarmunur á grönnum og breiðum raddstöfum).
Verðlaun. Þrenn verðlaun verða veitt fyrir réttar ráðningar á krossgát-
unni, ein kr. 200.00 og tvenn kr. 100.00. Ráðningar sendist Morgunblaðinu fyr-
ir 1. janúar, merktar „Krossgátar".
hitt með litlu mfllíbili að fimm eða
sex gluggum og er alls staðar eins
ástatt, að verið er að lesa, en hann
skilur ekki málið. Er hann nú farinn
að hugsa að ekki sé allt einleikið og
fer að reyna að átta sig. Þekkir hann
þá, að hann er kominn rétt að tún-
garðinum á Víðivöllum og hafði farið
fram hjá klapparbelti, sem þar er rétt
fyrir sunnan og orð liggur á, að sé
fullt af góðu huldufólki (bjartalfum).
— Sögumaðurinn, séra Jón Norðmann,
segist hafa þekkt þennan mann og
borið mikla virðingu fyrir honum.
GISTING HJÁ ÁLFUM
í Kleppum hjá Víðivöllum (í Blöndu
hlíð) sá maður nokkur á jólanóttina
stórt hús allt ljósum prýtt. Hann gekk
þar inn og fékk góðar viðtökur og
ágætan beina. Morguninn eftir, er
hann vaknaði, lá hann á berum klett-
unum, og sá hvorki veður né reyk eftir
af stóra húsinu. (Sögn Péturs bisk-
ups).
JÓLAREFUR
hét fyrrum það sem hverjum manni
var skammtað til jólanna, hangikjöt,
magálar, viðbit o. s. frv. Var það venja
húsmæðra að skammta á aðfangadag
öllu fólki sínu þann mat, er endast
skyldi um jólin og þó lengur. En Eggert
Olafsson getur þess í Ferðabók sinni,
að í norðurhluta Barðastrandarsýslu
hafi bændur haft þann einkennilega
sið, að skammta sjálfir á jóladaginn,
bæði konu sinní og öðru heimafólki,
vænan skammt af hangikjöti.
ELZTA JÓLATRÉ
Reynir er kallaður heilagt tré, og er
sú saga til þess, að til forna, þegar
komið var að reynitré á jólanótt,
brunnu Ijós á öllum greinum hans og
slokknuðu þau ekki, hversu mjög sem
vindur blés. Reynirinn hafði og á sér
helgi í heiðnum sið. Var það vegna
þess, að þegar Þór var hætt kominn
I ánni Vimur, bjargaði það lífi hans
að hann náði í reynirunn, sem óx þar
á bakkanum. Eftir það var reynirinn
kallaður „björg Þórs“, eins og segir í
Eddu.
BÚRDRÍFA
Það var siður húsmæðra að láta búr-
gluggana standa opna á nýársnótt. Féll
þá hrim á gólfið, og var líkast lausa-
mjöll, hvítt á lit, smágert og bragð-
sætt, en sást hvorki né náðist nema í
myrkri, og var allt horfið er dagur
rann á nýársmorgun. Húsfreyur þær,
sem vildu safna búrdrífunni, settu
pott úr brynjumálmi á mitt búrgólfið,
létu yfir hann síugrind með krossspel-
um yfir, og gat þá búrdrífan ekki kom-
ist út aftur um opið, sem var kross-
myndað. Sumir segja að húsmæðurnar
væru sjálfar i búrinu alla nýársnótt,
meðan búrdrífan fell, en þegar pottur-
inn var orðinn fullur, hafi þær látið
yfir hann krosstréð, svo að drífan gæti
ekki komist upp úr honum. En búr-
drífunni átti að fylgja einstök búsæla
og búdrýgindi. (Úr þjóðsögum J.Á.)
í