Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1960, Blaðsíða 9

LESBÓK morgunblaðsins
645
Lagasteinn Hammurabi.
og hof hans var fyrst í litlum
stað, sem hét Babilu. En þessi
staður varð síðar að höfuðborg-
inni miklu Babylon, og þá hækk-
aði Mardok í tigninni því að
Babylonsmenn gerðu hann að
skapara himins og jarðar.
Allir þessir guðir áttu syni og
dætur, og í hofum þeirra voru
margir prestar og þjónustumenn.
Svo var talið, að æðsti guðinn i
hverjum stað, ætti allt landið þar
um kring og allir væri leigjendur
hans og yrði því að gjalda hofinu
vissan hlut af uppskeru sinni. Eru
enn til deirtöflur er sýna hvernig
landskuld þessi hefir verið í Er-
ach.
Helzta trúarbragðahátíðin var
sú, er nýu ári var fagnað. Stóð su
hátíð í hálfan mánuð og var þa
komið með hina óæðri guði tii
höfuðhofanna. Þessi hátíð var
haldin til þess að góð yrði upp-
skera næsta ár og voru þrjú atriði
hennar merkust. Hið fyrsta var
það, að einhver guð var látinn
deya og síðan vakinn til lífsins
aftur. Annað atriði var það, að
guð gekk á hólm við dreka og
sigraði hann. Þriðja atriðið var
hátíðleg hjónavígsla æðsta guðs-
ins og æðstu gyðjunnar. Konung-
ur og prestar stýrðu þessum há-
tíðum og fóru þær ýmist fram 1
hofgarðinum eða í hofturninum,
sem nefndist „ziggurat“.
Sumerar voru mjög trúaðir a
tilveru illra anda. Til eru enn
myndir af þeim og eru þeir hinir
ægilegustu ásýndum. Prestarnir
höfðu það hlutverk að veria al-
menning fyrir ásóknum hinna illu
anda. Allir sjúkdómar áttu að
vera að kenna illum öndum, og
þegar einhver veiktist voru hafð-
ar i frammi særingar, en ekki
notuð meðul. Til er enn leirtafla
með særingum, sem áttu að lækna
tannpínu.
Sumerar voru snillingar í hönd-
unum. Leirkerasmíð þeirra og
skrautið á kerjunum ber vott um
mikinn hagleik og listgáfu. Þeir
voru og slyngir myndhöggvarar
og gullsmiðir þeirra standa jafn-
vel jafnfætis því sem bezt er nú
í þeirri grein. Þeir gerðu smelta
skartgripi með skeljum og lazúr-
steinum. Þeir höfðu þegar fundið
upp hjólið áður en þeir komu til
Mesopotamíu og eiga því senni-
lega heiðurinn af þeirri uppgötv-
un, sem talin er einhver hin allra
merkilegasta. Þeir notuðu hjól við
leirkerasmíð sína og þeir áttu
verkfæri til þess að hola innan
alabastur og gera úr því potta og
ker. Þeir voru snillingar í bygg-
ingum og höfðu þó ekki annað
byggingarefni en þurkaðan leir,
því að hvorki var til steinn né
timbur í landnámi þeirra.
Eins og fyr er sagt voru þeir
hermenn miklir og herkænska
þeirra meiri en annara. Þeir höfðu
fundið upp stríðsvagna, sem þeir
beittu ösnum fyrir. Og þeir kunnu
að fylkja her, og er enn til mynd
er sýnir það.
Þeir voru gefnir fyrir söng og
hljóðfæraslátt og einhver merk-
asti forngripurinn frá tímum
þeirra er harpa, sem fannst í Ur.
Þessa hörpu átti Shub-ad drottn-
ing. Er harpan skreytt með nauts-
höfði, og öll smellt með skeljum
og lazúrsteinum.
Fjölskyldan var kjarni þjóðfé-
lagsins og húsbóndinn var höfuð
hennar. Ef hætta var á að ættin
heldist ekki við, mátti hann eiga
tvær konur eða fleiri, eða taka
kjörbörn. Annars voru konur þar
mjög frjálsar og fjárhagslega sjálf
stæðar. Þær réðu yfir sínum eigin
eignum, og þær erfðu menn sína.
Ríki Sumera stóð með miklum
blóma í 2000 ár. En þá hófst tii
valda semitiskur höfðingi, sem
Hammurabi hét. Hann hafði verið
undirkonungur í Babilu, en nu
lagði hann undir sig Sumeriu,
Illur andi, sem veldur veikindum.