Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1960, Blaðsíða 18

654
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
„Ég held mig fast við það, sonur
minn“, sagði biskupinn með mikilli
áherzlu, ,,að undur gerast ákaflega
sjaldan. Við slík tækifæri er það
skylda vor andlegrar stéttarmanna að
beita hlífðarlausri gagnrýni, jafnvel
umfram alla aðra. Minnist þess, að
fjandmenn trúarbragðanna, yðar fjand
menn og mínir, eru sí og æ að leita fær
is að sanna á oss afglöp og nota þau til
hnekkis. Til þessa hafa þeir margar
ástæður. Vera má að næst beiti þeir
einhverju slóttugu bragði“.
„Þetta er það sem mér kom fyrst í
hug“, sagði presturinn. „En engan mögu
leika sé ég á því, að hér geti verið um
bragð að ræða“.
„Þa skulum við sleppa þeirri til-
gátu. En margar aðrar skýringar koma
til greina. Eins og þér sögðuð mér hef-
ir mikilsháttar læknir kveðið upp
þann dóm að veslings maðurinn yrði
æfilangt að sitja í myrkri. Þér vitið
sjálfur að vísindin' eru ekki óskeikui.
Sennilega hefur honum skjátlazt í
sjúkdómsgreiningunni og hann talið
þann sjúkleika ólæknanlegan jem ekki
var nema stundarfyrirbæri. Þessi til-
gáta er sú skynsamlegasta, sem ég get
látið mér til hugar koma. Er ekki»saga
læknisfræðinnar auðug að dæmum um
að slíkt hafi átt sér stað? Ef svo væri
í þessu tilfelli, þyrfti ekki á því að
halda að hinn heilagi faðir léti málið
til sín taka.. Við skulum ekki ímynda
okkur“, bætti hann við hugsandi „að
gnægð dygða og gáfna, eins og hjá yður
er að finna, nægi til þess að ráða gátu
svo fágæts tákns undursins".
„Haldið þér í raun og veru, yðar há-
æruverðugheit, að í þessu sérstaka til-
felli sé það ofmetnaðarsynd að trúa að
undur hafi gerzt?“
Það var einkennilegur hljómur í
rödd hans. Svo var að sjá sem játandi
svar mundi létta á samvizku hans.
Biskupinum virtist mislika, en þó hug-
leiddi hann málið enn á ný.
»Ég get ekki enn svarað þeirri spurn
ingu, sonur minn* en í hreinskilni sagt
óttast ég það. En verið þér samt ró-
legur. Ég veit að þér eruð hreinskilinn
og fyrirbærin hafa blekkt þá sem skyn-
samari voru en þér. Jafnvel heilagir
menn hafa þráfaldlega orðið fyrir skyn
villum. Ég held að við verðum að bíða
eftir því, að fleiri beri vitni í málinu
en þér og þessar tvær einföldu
manneskjur áður en við með hinni
mestu varkárni getum horfst í augu við
þann möguleika að hér hafi beinlinis
gerzt kraftaverk. Hugsið yður um,
sonur minn: undir yðar höndum, i yðar
kirkju!"
„Já“, svaraði presturinn niðurbeygð-
ur; „undir mínum höndum í minni
kirkju á vorum dögum. Um þetta hefi
ég líka brotið heilann um alla nóttina“.
„Og þessi vanheili maður? Þér sögð-
uð mér að hann hefði ekki verið alveg
með fullu viti. Hefir ekki skvnvilla
blekkt hann sjálfan? Að þessu sé
þannig háttað að hann hafi verið geggj
aður um hríð?“
„Hann er sjáandi", svaraði prestur-
inn, hartnær bugaður. „Hann er sjá-
andi og hefir aftur fengið vitið Strax
í morgun fékk ég langt bréf frá hon-
um, þar sem hann lýsir fyrir mér ham
ingju sinni og fullvissa mig um þakk-
iæti sitt“.
„Ég ræð yður ti] þess að hugleiða
þetta ennþá, æðrulaust og rólega“,
svaraði biskupinn eftir stundarþögn;
,,og að hvíla yður um hríð. Þér eruð
þreyttur útlits. Bíðið þess um fram
allt að loka-ályktun komi frá Faivre
lækni. Þegar hann hefir á ný skoðað
þennan unga mann, hygg ég að hann
muni játa fyrir yður að sér hafi upp-
haflega skjátlazt. Farið svo i friði Ég
ætla að biðja guð að hann láti yður
aftur komast í jafnvægi.“
Þegar Montoire prestur gekk út úr
biskupshöllinni, hélt hann strangan
dóm yfir samvizku sinni. Núna þegar
nokkuð var liðið frá atburðinum. var
sem hann hefði fjarlægzt dálítið, og
loks var svo komið að presturinn var
tekinn að efast um sin eigin skilning-
arvit. Hin viturlegu orð yfirboðara
hans höfðu fært honum nokkra ró. Að
lokum taldi hann sjálfum sér trú um
að atburðurinn hefði verið sjálfs-
blekking. Við þetta létti honum mjög.
Hann afréð að láta það ekki dragast
að heimsækja Faivre lækni.
—ooo—
Hann hringdi dyrabjöllunni hjá
vini sínum og hugsaði þá með sjálf-
um sér: „Eftir allt saman þá má skýra
atburðinn á grundvelli eðlisfræðilegra
og efnislegra skilyrða. Það er mikil-
vægt að náttúruvísindin séu könnuð
áður en dregnar eru ályktanir“.
Jafnskjótt og læknirinn kom auga á
hempu prestsins i biðstofunni, gekk
hann beint til hans og lét hann fara
inn á undan sjúklingunum sem biðu
þar, sagði nokkur afsökunarorð og
dró hann með sér inn í lækningastof-
una. Þetta háttalag var kynlega gagn-
stætt venjulegri rósemi hans Hann
gaf ekki prestinum tóm til þess að
koma með neina skýringu.
„Ég beið þín óþolinmóður. Jean
Courtal býst ég við að sé ástæðan fyr-
ir því, að þú kemur. Móðir hans kom
með hann til mín i gærkvöldi Þetta
er meir en lítið óvenjulegt tilfelli Ég
hefi aldrei fengið annað slikt til rann-
sóknar. Það sló mig svo að ég er ekki
enn búinn að ná mér. Taktu nú vel
eftir: Þú veizt að vísindunum skjátlast
oft. Sjálfur er ég ekk; neinn gallharð-
ur postuli þeirra. Ég hefi gert axar-
sköft og ávallt viðurkennt þau. í
fjarska mörgum tilfellum er ,liklega“
eða „sennilega" hið eina sem læknir-
inn getur sagt“.
Hér þagnaði læknirinn andartak, en
hélt síðan áfram með nokkrum gleði-
brag.
„I því tilfelli sem hér um raeðir er
ekki minnsti möguleiki á því að nokk-
ur skekkja hafi komizt að. Það sver
ég þér. Þegar Jean Courtal kom út af
spítalanum, þar sem allir læknar töldu
hann ólæknandi, tók ég hann sjálfur
til meðferðar sökum þess að móðir
hans er eins — og ég hefi áður sagt
þér — gömul vinnukona fjólskyldu
minnar, og örvænting hennar fékk á
mig. Ég fékk þá nokkra af stéttar-
bræðrum mínum, reyndustu sérfræð-
ingana sem nú eru á meðal okkar, til
þess að skoða hann. Aldrei hefir nokk-
urt tilfelli verið rannsakað með svo
ítarlegri gaumgæfni og svo visinda-
lega skilgreint. En við vorum allir
samdóma: Þessi ungi maður gat ekki
séð. Líkamlega var með öllu loku
fyrir það skotið. Ég ætla ekki núna að
fara út í langar skýringar; þær verða
i skýrslu þeirri er ég mun senda aka-
demiunni; hann gat ekki séð, segi ég
þér. Meiriháttar sjónfæri voru ekki
bara skemmd, heldur með öllu ónýt;
þau voru ekki lengur til.
Tveir þessara stéttarbræðra minna,
sem nákvæmlega muna rannsóknir
sínar, hefi ég þegar tjáð hvað gerzt
hefir. Þeir eru jafn-höggdofa af undr-
un sem ég. Sem læknar getum við
aðeins lýst því yfir að á þessari lækn-
ingu er enga vísindalega skýringu
unnt að gefa. Ég eftirlæt það þér sem