Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1960, Blaðsíða 12

648
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Knm hjartans tiö, þú helga jólanótt,
meö himinfriÖ og lífsins djúpa þrótt,
kom til aÖ reisa þann, er liggur lágt,
og Ijúka upp augum þess, er sér svo fátt.
Kom til áö opna hlust, er heyrir fátt,
sem heimsins raddir glepja dag og nátt.
Kom til aö gefa lofsöng mátt og mál,
og merla geislum inn í vilta sál.
Kom helga nótt, þú himins ástargjöf,
sem liellir geislum yfir dauÖa og gröf,
þú orÖiÖ Guös, þú hjálprœöisins hlíf,
þú heitiö œösta: ég gaf þér eilíft líf.
O, komum öll aö lágri hvílu hans,
er hingaö flutli boÖskap kœrleikans, —
sem Ijómi Drottins dýröar, ímynd hans, —
í dimma veröld, hjarta syndarans.
Kom jólanótt, gef vörum vorum mál,
og vermdu hjörtu í köldum lífsins ál.
Fœr oss þinn friÖ, þinn kraft og kœrleiksþrótt,
þinn konungsbóöskap, helga dýröarnótt.
Sigurjón Guðjónsson.
------------------------------------------------------------4
skall á sunnanstormur og var svo
hvass, að bátnum hvolfdi. Þá varð
Adapa reiður og braut annan
vænginn af sunnanvindinum. Fyr-
ir þetta kallaði guðinn Anu hann
á sinn fund, en faðir hans varaði
hann við að neyta nokkurs af
borði guðsins. Þegar Adapa kom
til Anu vap honum boðið þar upp
á kræsingar, en hann vildi ekkert
þiggja. Þá sagði Anu að með
þessu hefði hann hafnað því að
verða ódauðlegur og allt hans af-
kvæmi. Sendi hann svo Adapa til
jarðarinnar aftur og gaf hana í
hans vald, en sagði að hlutskifti
mannkynsins mundi verða sjúk-
dómar og dauði.
Eins og sjá má, er nokkur svip-
ur með þessum sögnum og upp-
hafi Gamlatestamentisins, þar sem
sagt er frá sköpun heimsins,
syndafallinu og Syndaflóðinu.
Þessar sagnir voru sungnar og
leiknar á nýárshátíð Sumera á
vorin og voru uppistaðan í siða-
kerfi þeirra. Þeir höfðu rekið sig
á, að í náttúrunni voru ýmis öfl,
sem þeir réðu ekki við og skildu
ekki. Þeir vissu ekki hvernig
stóð á því, að fræin spíruðu í
moldinni, né heldur hvernig stóð
á því, að flóðin í fljótunum voru
stundum til blessunar, en stund-
um eyðilögðu þau allt. Og til þess
að reyna að hafa einhver tök á
þessum duldu öflum, gerðu þeir
sér siðakerfi og heldu hátíðir á
vissum tíma, þar sem sköpunar-
sagan var leikin og sögð, í þeim
tilgangi að það mætti verða til
þess að efla framhald hennar.
Aftur voru ýmis atriði. sem þeir
þurftu að afstýra ef unnt væri, og
þar á meðal var flóðahættan. Þær
sagnir voru því einnig raktar. Og
nú efast menn ekki um að sagan
um flóðið mikla styðst við sann-
sögulegan atburð. Rannsóknir í
Ur og Kish hafa leitt í ljós að
stórkostleg flóð Jiafa farið þar vf-
ir í fornöld.
Áður en Hebrear settust að í
Kanaan, höfðu þeir verið í Meso-
potamiu. Abraham hafði t. d. átt
heima í Ur. Þeir fluttu því með
sér fornar sagnir Sumera og
Babylonsmanna, en breyttu þeim
og tóku þær úr sambandi við
siðakerfið. Og þegar þessum sögn-
um var safnað saman í Gamla-
testamentið á 5. öld f Kr., voru
þær teknar sem sögulegir atburð-
ir. Þær urðu saga Gyðinga og áttu
að sýna og sanna að alJt sem skeð
hafði frá upphafi veraldar væri
handleiðsla guðs á hinni útvöldu
þjóð.
Áhrifin frá menningu Sumera
og Babylonsmanna bárust í allar
áttir eins og boðar frá steini, sem
kastað er í vatn, og þjóðfræði
þeirra bárust víða og lifa enn í
dag. Frá Babylonsmönnum höfum
vér dýrahringinn á himni, hin 12
merki, sem enn eru prentuð
framan á almanakið. Frá þeim er
og komin trú á happadaga og dis-
maladaga, því að þeir heldu því
fram að stjörnurnar hefði áhrif á
allt sem gerist á jörðinni. Þaðan
er komin hin svonefnda stjörnu-
speki (astrology), sem enn á
marga málsvara.
Og getur ekki verið að sæ-
drekinn Tiamat sé Miðgarðsorm-
urinn í goðafræði Norðurlanda?