Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1986, Síða 27

Allegóría Njálu samkvæmt greinarflokknum um Öxena Rémigiu.
ÖXEN RÉMIGIA IV
Mynd: Glsli Sigurðsson.
NJALA
A LATINU
EFTIR EINAR PALSSON
Við höfum nú athugað
ummæli meistara Jóns
Vídalín um öxina Remig-
iu í Skálholti. Öll rök
hníga að einni ályktun:
latína biskups skilst ef
goðrænt eðli Skarphéð-
ins er haft til hliðsjónar.
Öxin Rimmugýgur er öxin Remigi, um það
blandast engum hugur, spumingin er hins
vegar, hví heitið Remigi fellur svo vel að
goðsögnum fomaldar, í réttum samböndum.
Hvor öxin var heitin eftir hvorri?
Launsögnin um Skarpheðin í Njálu er
reist á táknmerkingum Dauða og Böðuls.
Öxin Rimmugýgur var öðm eðli Kerling
Helréttunaröxin dæmigerð. Eitt af því sér-
kennilegasta við sagnir Dauðans að fomu
era tengsl hans við Móður-hugtak aldanna.
Sú hlið þess hugtaks sem hér um ræðir er
að jafnaði nefnd „in Ógnlega Móðir" í góða-
fræðinni; við skulum nú ganga dýpra á vit
þeirra lærdóma.
Hliðið
Samkvæmt J.C. Cooper felur Móður-
hugtakið í sér „hlið faeðingar, dauða og
endurfæðingar".1 Slík merking mun í sjálfu
sér ekki undra neinn; hér er átt við Hlið-ið
í hvoragkyni, Móðir er auðskilið Hlið að
lífinu. Sambandið við Skarpheðin sýnir þó
nýjan flöt á því máli.
Að Bergþórshvoli var Hlið Tímans. Því
Hliði hefur nær öragglega verið slíkt til ins
Gullna Hliðs í kristni. En Gullna Hliðið varð-
veitti Pétur postuli með lykla sína. Fyrir
þeim sem ekki þekkja RÍM skal þetta skýrt:
Hlið himins vora ekki óræðar hugmyndir;
þau vora ætluð á vissum stöðum festingar.
Við mörkun Alþingis var festingin skorðuð
við kennileitum í landslagi. Sá depill á jörðu
niðri sem látinn var tákna merki Geitar
(vetrarsólstöður) nefndist Bergþórshvoll í
Landeyjum. Miðað var frá Steinkrossi á
Rangárvöllum.
Höggvum nú eftir því, að Jón í Oddgeirs-
hólum gefur Pétri postula öxina Remigi.
LESBðK MORGUNBLAÐSINS 24. DESEMBER 1986 27