Morgunblaðið - 28.01.2001, Qupperneq 24

24 SUNNUDAGUR 28. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ARNA Steinsen hefur
víðtæka reynslu af
boltaíþróttum. Hún
hefur bæði spilað með
meistaraflokki í knatt-
spyrnu og handbolta,
auk þess sem hún hefur
þjálfað stelpur í hand-
og fótbolta. Þar fyrir
utan er hún íþrótta-
kennari og kennir báð-
um kynjum leikfimi í
Lækjarskóla í Hafnar-
firði.
Henni finnst tilhugs-
unin um að þjálfa kynin
saman í boltaíþróttum
spennandi, að minnsta
kosti upp að tíu eða tólf
ára aldri en eftir það
segir hún að vel mætti
hugsa sér sameigin-
legar æfingar 1–2 í
viku.
Hún telur að stelp-
urnar myndu frekar
græða á samvinnunni
en útilokar þó ekki að
slakari strákar geti
haft gott af samkeppninni við hitt
kynið. „Ég efast um að þetta sé
framkvæmanlegt eftir tólf ára ald-
ur, að minnsta kosti ekki fyrr en
búið er að ala upp nýja kynslóð
sem hefur vanist þessu. En auðvit-
að verður að byrja einhvers staðar
ef áhugi er fyrir hendi. Ég held að
þetta hefði ekki verið hægt fyrir
nokkrum árum, en nú eru yngri
krakkarnir orðnir betri og það er
til dæmis að koma upp kynslóð
núna, sem hefur byrjað vel í fót-
bolta. Af hverju ekki að prófa
þetta?“
Hún kveðst setja spurningu við
sameiginlega þjálfun eftir 12 ára
vegna reynslu þeirra í FH. „Við
reyndum að hafa sameiginlegar
æfingar á sumrin fyrir krakka 14–
15 ára, en það gafst ekki sérlega
vel. Aðeins bestu tvær til fjórar
stelpurnar mættu en það er eins og
hinar væru hræddar við að koma.
Viðhorfið breytist eflaust, ef þau
alast upp við þetta frá byrjun.“
Félagsskapurinn meira
virði en metnaðurinn
Arna tekur fram, að of margar
stelpur hugsi meira um félagsskap-
inn en metnaðinn. „Þær vilja frem-
ur vera með vinkonu í liði heldur
en að veljast í lið með þeim bestu,
öfugt við strákana. Stelpurnar eiga
frekar til að dempa sig niður en að
skara fram úr. Þetta mundu strák-
arnir aldrei gera! Þó að einn væri
langbestur þá myndi hann samt
sem áður leggja sig allan fram og
þá skiptir minna máli hvort vin-
urinn er samherji eða mótherji.
Flestir strákanna eru í íþróttum til
að ná árangri en stelpurnar virðast
í meira mæli fylgja félögunum eft-
ir. Ef vinkonan hættir þá hætta
þær líka. Þetta myndi kannski
breytast með því að blanda kynj-
unum saman.“
Arna telur að metnaðarskortur
stelpna og það að fáar þeirra stefni
á atvinnumennsku megi rekja til
uppeldis og almenns viðhorfs í
þjóðfélaginu. „Foreldrar stelpn-
anna sem ég þjálfa koma og horfa
á leiki, en samt vantar eitthvað
upp á. Mér finnst miklu meira
horft á stráka en stelpur. Auk þess
hafa strákarnir fyrirmyndir og sjá
hvað hægt er að ná langt og vinna
sér inn mikla peninga, ef maður er
góður. Litlu guttarnir eru strax
farnir að einblína á að verða at-
vinnumenn í fótbolta.
Stelpurnar hafa um nokkurt
skeið haft fyrirmyndir í frjáls-
íþróttum, en það er ekki fyrr en í
vetur þegar Ásthildur Helgadóttir
komst í atvinnumennsku í fótbolta
að stelpurnar fá fyrirmynd á því
sviði. Ég held aftur á móti að við
höfum ekki neinar sterkar fyr-
irmyndir í handboltanum sem þær
geta litið til.“
Brottfall unglingsstelpna
Arna, eins og fleiri íþróttaþjálf-
arar, hefur áhyggjur af brottfalli
unglingsstúlknanna og er mjög
ósátt við það. „Strákarnir virðast
fremur geta sameinað skóla,
íþróttir og skemmtanir en stelp-
urnar virðast eiga erfiðara með
það. Í unglingaflokki má kannski
sjá 3–5 stelpur sem vitað er að
halda áfram en langflestir strák-
anna í sama aldursflokki halda
áfram.“
Það sem hún óttast við sameig-
inlegar æfingar er að sumar stelp-
ur myndu hætta því að þær þyrðu
ekki að vera á æfingum með strák-
unum. Á móti gæti hið jákvæða
orðið, að brottfall stelpna á aldr-
inum 13–15 ára yrði hugsanlega
minna, ef þær væru búnar að ná
meiri framförum en nú er.
Reynsla hennar sjálfrar frá því
hún var í meistaraflokki af því að
spila æfingaleiki við stráka var
góð. „Kannski vegna þess að fá
sterk kvennalið voru hér á landi.
Við spiluðum auðvitað við yngri
stráka og oft við 3. flokk, en þess
má geta að það voru alltaf stelp-
urnar sem báðu strákana um æf-
ingaleik,“ segir hún.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Viðhorf og uppeldi
ýta undir metnaðar-
leysi stelpna
Arna Steinsen
„Flestir strákanna
eru í íþróttum
til að ná árangri en
stelpurnar virðast
í meira mæli fylgja
félögunum eftir.“
RAGNHEIÐUR Ólafs-
dóttir hefur þjálfað
frjálsíþróttafólk á öllum
aldri undanfarin ellefu
ár, nú síðast hjá FH. Hún
fór á skólastyrk til náms í
Alabama sem frjáls-
íþróttamaður og útskrif-
aðist þaðan sem íþrótta-
fræðingur 1988. Hún er
Íslandsmethafi í 800,
1.500 og 3.000 metra
hlaupum, en einnig náði
hún ólympíulágmarki
fyrir leikana í Seoul 1988.
Hún tekur strax fram,
að stúlkur í sundi og
frjálsíþróttum hafi það
fram yfir stelpur í hóp-
íþróttum að búa við ná-
kvæmlega sömu aðstöðu
og karlmennirnir í grein-
inni. „Stelpurnar æfa
með strákunum og
stærsti plúsinn er, að
þær æfa yfirleitt með
betri íþróttamönnum en
þær eru sjálfar og þær fá
jafn góða þjálfara og
þeir. Það er alltaf erfitt að vera best-
ur í sinni grein og allir þurfa að hafa
einhverja ögrun eða samkeppni til að
æfingarnar verði skemmtilegar,“
segir hún.
Spurning um tækifæri
Aðspurð hvaða augum hún líti á
sameiginlegar æfingar hjá strákum
og stelpum í boltaíþróttum segist
Ragnheiður í fljótu bragði ekki sjá
neina galla á því. „Þetta er spurning
um viðhorf og hverju krakkarnir
venjast en einnig spurning um tæki-
færi og jafnrétti. Ég hugsa að skyn-
samlegast sé að byrja að láta þau æfa
saman þegar þau eru ung og þá get-
ur maður séð hvernig málin þróast.
Ég efa ekki að þetta komi sér vel
fyrir stelpurnar og þá ekki síst þær
sem standa upp úr, því oft lendir á
þeim að hvetja hinar áfram en þær
hafa sjaldnast einhvern að berjast
við sjálfar. Hins vegar held ég ekki
að strákarnir hafi neitt slæmt af
sameiginlegum æfingum. Ég sé það í
frjálsíþróttunum, að samkeppnin við
stelpurnar heldur strákunum á tán-
um. Ég hef oft heyrt þá segja, að þeir
ætli sko ekki að láta hana þessa vinna
sig,“ segir Ragnheiður.
Þá telur hún, að stelpurnar herðist
við það að æfa með strákum, því þær
vilji of oft gefast upp þótt þær eigi
töluvert eftir. „Þeim er nauðsynlegt
að sjá, að það þarf raunverulega að
leggja á sig, ef maður vill ná árangri.
Ef maður kemst í hvetjandi umhverfi
þar sem maður sér að fólk leggur
hart að sér þá smitast maður og
finnst erfitt að leggjast niður. Þetta
fann ég af eigin raun þegar ég æfði
með strákunum á sínum tíma. Gall-
inn við stelpur er að þær vilja svolítið
draga hver aðra niður, sérstaklega ef
metnaðurinn er ekki mikill í liðinu.
Ragnheiður tekur fram, að munur
sé á því að þjálfa stelpur og stráka en
ber á móti því að þessi munur geri
þjálfunina erfiðari, þó svo að um
blöndun sé að ræða. Stundum sé
hægt að nota sömu aðferðir en stund-
um ekki. „Til dæmis getur maður
ekki sagt það sama við stelpur og
stráka, jafnvel þó að þau æfi saman.
Kvenfólk er grátgjarnara og meiri
tilfinningaverur. Sömuleiðis held ég
að konur séu miklu háðari þjálfurum
sínum en karlar í sambandi við við-
urkenningu og hvatningu, sér-
staklega í upphafi þjálfunar. Sú þró-
un að konur eru farnar að stunda
íþróttir fram eftir aldri er mjög já-
kvæð, því þar með verða þær þrosk-
aðri og sjálfstæðari.“
Ragnheiður segir að eflaust hafi
aðstaða stelpa í hópíþróttunum batn-
að á undanförnum árum með því að
þær hafa fengið betri þjálfara og að-
stöðu, en í huga hennar vakna samt
margar spurningar.
„Eru þjálfarar í kvennaboltanum á
jafn góðum launum og þeir sem
þjálfa strákana? Fá þeir jafn góðan
tíma í húsunum og strákarnir? Fá
stelpurnar sömu hlunnindi og strák-
arnir í æfingaferðum? Í frjáls-
íþróttum og sundi sitja strákar og
stelpur við sama borð, þannig að fái
karlarnir greiddar flugferðir þá fá
konurnar það líka, en eitthvað segir
mér að því sé ekki svo farið í hóp-
íþróttum. Maður heyrir oft að stelp-
urnar í meistaraflokki séu að selja
rækjur og klósettpappír til að kom-
ast í keppnisferðir. Þetta held ég að
strákarnir í meistaraflokki geri ekki.
Af hverju?
Ég hef líka verið að velta fyrir mér
styrkveitingum. Fleiri konur í ein-
staklingsgreinunum fá styrki og fara
á heimsmeistaramót og ólympíuleika
en konur í hópíþróttum. Þær þurfa
að vera afburðakonur til að gera það
gott. Til dæmis er gaman að sjá hvað
Ásthildur Helgadóttir stendur sig
frábærlega í knattspyrnu, en velta
má fyrir sér hvort umfjöllun um hana
í fjölmiðlum hafi verið sambærileg
við stráka sem jafnvel standa sig
ekki eins vel. Samt var hún að brjóta
ísinn í kvennaknattspyrnunni og
verða fyrirmynd. Hún hlýtur að vera
stúlkum hvatning, enda sjá þær
hvaða möguleika þær geta haft.“
Sömu kröfur til kvenna
Ragnheiður bendir á að karlmenn
séu mjög áberandi í flestum íþrótta-
greinum og sérstaklega í boltagrein-
unum og löngum hafi verið talað um
að konur fái ekki eins mikla umfjöll-
un og karlar. „En auðvitað verður
líka að gæta þess að þær hafi sömu
tækifæri og karlarnir,“ segir hún.
„Á móti verða stelpurnar að skilja
að þær verða að leggja mikið á sig og
að gerðar eru sömu kröfur til þeirra
og strákanna. Það er ekki nóg að fá
allt heldur verður líka að leggja sitt
af mörkum. Árangur íþrótta-
kvennanna eins og Völu Flosadóttur,
Guðrúnar Arnardóttur og Kristínar
Rósar hefur ekki orðið til úr engu,
heldur hefur hann kostað blóð, svita
og tár.“
Morgunblaðið/Golli
Samkeppni
við stelpur heldur
strákunum á tánum
Ragnheiður Ólafsdóttir
„Gallinn við stelpur
er að þær vilja svolítið
draga hver aðra niður,
sérstaklega ef metn-
aðurinn er ekki
mikill í liðinu.“
Jafnrétti fyrir stelpur og stráka
Sölubúðir á sjúkrahúsum, alþjóðahópur, símsvörun, verk-
stæði, skyndihjálp, sjúkravinir, unglingastarf, fataflokkun o.fl.
HJÁLPARHÖND?
Viljum bæta við sjálfboðaliðum
Sjálfboðaliðar Rauða krossins starfa við
átaksverkefni eða föst
verkefni 4-10 tíma
í mánuði hjá:
- Vinalínu
- Ungmennadeild
- Kvennadeild
- Sjálfboðamiðlun
- Rauðakrosshúsi
Starfið er fjölbreytt og
uppbyggjandi,
en ekki síst
skemmtilegt!
KYNNINGARFUNDUR KL. 20.00
MÁNUDAGINN 29. JANÚAR
Í SJÁLFBOÐAMIÐSTÖÐ
R-RKÍ, HVERFISGÖTU 105.
Upplýsingar í síma 551 8800.
Viltu rétta
Taska
aðeins 1.800 kr.
NETVERSLUN Á mbl.is
NETVERSLUN Á mbl.is
Langermabolir
aðeins 1.900 kr.