Morgunblaðið - 14.03.2001, Qupperneq 61

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. MARS 2001 61
SAMTÖK um betri byggð hafa sent
frá sér eftirfarandi ályktun:
„Í tengslum við fyrirhugaðar kosn-
ingar um framtíð flugvallar í Vatns-
mýrinni hafa undanfarið spunnist
umræður í ræðu og riti um mikilvægi
flugvallar þar vegna sjúkraflugs frá
landsbyggðinni til sjúkrastofnana á
höfuðborgarsvæðinu. Samtök um
betri byggð hafa fyrir sitt leyti kann-
að þetta atriði og vilja vegna þessa
koma eftirfarandi á framfæri:
Sjúkraflugi hér á landi er sinnt
með tvennum hætti, þ.e. með flugvél-
um og þyrlum. Almenna reglan er sú
að nýta flugvélar eins og frekast er
unnt sem fyrsta valkost ef aðstæður
leyfa, fyrst og fremst vegna minni
kostnaðar en við þyrluflug. Miðstöð
þyrluflugs hefur verið frá Reykjavík-
urflugvelli með sólarhringsvakt
flugáhafna og læknis frá Slysadeild
Landspítala í Fossvogi. En í Fossvogi
er einnig lendingarpallur fyrir þyrlu
og miðstöð móttöku sjúklinga með
fjöláverka eftir slysfarir og einnig
bráðveikra.
Nýlega var ákveðið af heilbrigðis-
yfirvöldum að miðstöð sjúkraflugs á
Íslandi yrði á Akureyri og er nú unnið
að framgangi þessarar ákvörðunar.
Þetta mun án efa verða til þess að
einhverjum hluta þeirra sjúkraflutn-
inga með flugvélum sem áður var
beint til höfuðborgarsvæðisins mun
nú verða beint til Akureyrar, enda er
þar vel búið deildaskipt sjúkrahús
með hæfu starfsfólki í fjölda sér-
greina læknisfræðinnar. Mikilvægi
sjúkrahúsa höfuðborgarsvæðisins
mun þó í nánustu framtíð vera
óbreytt hvað þetta varðar enda er þar
á ýmsum sviðum sérhæfð starfsemi
læknisþjónustu sem ekki er að finna
annars staðar á landinu. Því er mik-
ilvægt að aðgengi sjúkra sem fluttir
eru með sjúkraflugi verði tryggt að
þessum stofnunum um ókomna fram-
tíð.
Flestir þeirra sjúklinga sem fluttir
eru með flugvélum til höfuðborgar-
innar eru ekki það bráðveikir að leng-
ing flutningstíma um ½–1 klst. skipti
sköpum um framvindu eða meðferð
þeirra. Þetta á hins vegar ekki við um
sjúklinga sem fluttir eru með þyrlum
enda eru það iðulega sjúklingar sem
lent hafa í alvarlegum slysum eða
bráðveikir og að ákveðið hefur verið
að kalla til þyrlu með sérhæfðan
stuðnings- og lækningabúnað og auk
þess lækni um borð til að sinna sjúk-
lingum. Nú er lent með þessa sjúk-
linga á þyrlupalli við móttökustofnun
í Fossvogi. Um 150 slík flug voru far-
in á síðasta ári með þyrlum. Til und-
antekninga heyrir að ekki sé hægt að
lenda á fyrirhuguðum stað vegna
veðurskilyrða.
Á hinn bóginn er iðulega lent á
Reykjavíkurflugvelli ef sjúklingarnir
eru ekki bráðveikir, af tillitssemi við
íbúa húsa í grennd við Landspítala í
Fossvogi. Öllum er þó ljóst að vara-
lendingarstaður þarf að vera til og
helst með aðflugsbúnaði. Reykjavík-
urflugvöllur og Keflavíkurflugvöllur
sinna þessu hlutverki nú.
Að framansögðu er ljóst að flutn-
ingur flugvallarins úr Vatnsmýrinni á
annan stað á höfuðborgarsvæðinu
muni engu breyta um öryggi sjúkra-
flutninga til sjúkrastofnana í Reykja-
vík. Ef núverandi flugvöllur yrði
lagður niður og flug alfarið flutt til
Keflavíkur má ætla að með endur-
skipulagningu sjúkraflugs með flug-
vélum og bættum tengiflutningum til
borgarinnar væri hægt að viðhalda
viðlíka öryggi og er til staðar í dag og
jafnvel bæta enn um betur. Útgerð
þyrlu gæti eftir sem áður verið frá
höfuðborgarsvæðinu frá sérútbúnu
þyrlusvæði eins og tíðkast víða er-
lendis með þyrluflug í tengslum við
sjúkrastofnanir. Eins og gefur að
skilja krefst slík aðstaða fyrir þyrlu
ásamt skýli mun minna rýmis en heill
flugvöllur gerir í dag og getur verið
hvar sem er á höfuðborgarsvæðinu.
Keflavík yrði eftir sem áður vara-
lendingarstaður.
Að ofansögðu geta Samtök um
betri byggð ekki fundið haldbær rök
fyrir þeirri fullyrðingu sem flogið
hefur fyrir í umræðu um núverandi
flugvöll að óbreytt staðsetning flug-
vallar í Vatnsmýrinni sé forsenda fyr-
ir öryggi sjúkraflutninga með flug-
vélum og/eða þyrlum til
sjúkrahúsanna í Reykjavík frá lands-
byggðinni.“
Óbreytt staðsetning
flugvallar ekki for-
senda fyrir öryggi
sjúkraflutninga
Frá samtökum um betri byggð:
UMHVERFISRÁÐHERRA svar-
aði nýlega fyrirspurn á Alþingi, um
hvaða aðgerðir kæmu til greina til að
stækka varpstofn rjúpunnar. Svarið
var á þá leið, að í fyrsta lagi þyrfti að
tryggja framtíð mikilvægustu upp-
eldissvæða rjúpunnar, t.d. að þau
verði ekki eyðilögð með skógrækt og
í öðru lagi að banna skotveiði, ef um
ofveiði væri að ræða.
Ólafur K. Nielsen skrifaði nýlega
grein í Morgunblaðið um rjúpur og
skógrækt. Þar kemur fram, að hann
hafi veitt ráðherra þær upplýsingar
sem svarið byggðist á. Ólafur telur
þýðingarmestu uppeldissvæði rjúp-
unnar hér á landi vera láglendismóa
og lágheiðar. Hann nefnir, að rjúpur
sækja mikið í birkiskóga á vetrumen
telur það þó ekki skipta máli fyrir
viðgang stofnsins. Ekki er ljóst,
hvort Ólafur telur uppeldi á rjúpum
bestu hugsanlega landnýtingu, sem
til er, en þó skrifar hann um „eyði-
leggingu“ og að „blikur séu á lofti“ ef
hann grunar að nota eigi landið til
annars.
Dæmið, sem Ólafur tekur um
lyngrjúpur í Skotlandi, er rétt að
skoða nánar. Hinar víðáttumiklu
lyngheiðar í Skotlandi mynduðust,
þegar hinir fornu furuskógar,
skreyttir lauftrjám, voru eyðilagðir.
Þá margfaldaðist búsvæði og stofn-
stærð lyngrjúpna. Landeigendur
hafa reynt að halda heiðunum í því
ástandi, að þar yxi nær einvörðungu
beitilyng, sem er kjörfæða lyng-
rjúpnanna, með því að brenna gróð-
urinn kerfisbundið og leigja þær til
skotveiði. Um það má deila hvað
telst eyðilegging í þessu sambandi.
Við eyðingu íslensku birkiskóg-
anna myndaðist berangur, þ.e.a.s.
mólendi, ef ekki fór enn verr. Þá
margfaldaðist kjörlendi mófugla en
við erum flest sammála um að við
viljum ekki missa þá. Margir geta þó
vel hugsað sér að sjá fleiri tegundir
af fuglum og fjölbreyttari gróður og
jafnvel verðmætara land.
Ég tel að áhyggjur Ólafs af því, að
stórar spildur af landinu fari undir
barrskóg á næstu áratugum, séu
óþarfar, svo ekki sé meira sagt. Enn-
fremur er meira um það en áður var,
að hafa barrskógana blandaða með
lauftrjám. Ólafur segir líka sjálfur,
að á fyrstu stigum framvindu í skóg-
rækt, verði landið líklega betra varp-
land fyrir rjúpu, og auðvitað verður
alltaf eitthvað af slíku í gangi. Rjúp-
urnar ættu þá enn um sinn, að hafa
eitthvað að éta og þá líka fálkarnir,
og sömuleiðis svangir menn á jólum.
GUNNLAUGUR JÓNSSON,
Furugrund 77, Kópavogi.
Land fyrir rjúpur
Frá Gunnlaugi Jónssyni:
FRÉTTIR
FÉLAG íslenskra teiknara afhenti
fyrir helgina hönnunarverðlaun í
fyrsta sinn. Yfir 120 verk bárust í
keppnina og segir í frétt frá
félaginu að vegna þessarar góðu
þátttöku sé víst að keppnin verði
haldin árlega framvegis.
Verðlaunahafanir eru: Kristín
Þóra Guðbjartsdóttir sem fékk
verðlaun fyrir vöru- og firma-
merki, merkið STOP sem er
merki herferðar Sambands ís-
lenskra tryggingafélaga gegn ölv-
unarakstri; Karl Örvarsson hlaut
verðlaun fyrir plötuumslagið Best
með Todmobile; Gréta Vilborg
Guðmundsdóttir var verðlaunuð
fyrir bréfagögn og bæklinga.
Hlaut hún þau fyrir kynning-
arbækling og uppskriftarbók
fyrri dönsku auglýsingastofuna
Kunde&Co; og Sigrún Sigvalda-
dóttir hlaut verðlaunin fyrir bók-
arkápuna Hnattflug.
Hönnunar-
verðlaun
afhent í
fyrsta sinn
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Verðlaunahafarnir fjórir, frá vinstri: Kristín Þóra Guðbjartsdóttir, Karl
Örvarsson, Gréta Vilborg Guðmundsdóttir og Sigrún Sigvaldadóttir.
FERMINGARBÖRN 27 presta um
allt land gengu í hús hinn 26. febrúar
og söfnuðu fé til verkefna Hjálpar-
starfs kirkjunnar í Afríku. Söfnuðust
rúmlega 1,5 milljónir króna. Fyrir
söfnunardaginn fengu börnin
fræðslu um líf unglings í Afríku og
kynntust þannig helstu vandamálum
sem þar er við að etja, s.s. vatns-
skorti, sjúkdómum, erfiðleikum við
að komast til mennta og láta framtíð-
ardrauma sína rætast. Einnig var
sagt frá verkefnum Hjálparstarfs
kirkjunnar þar í álfu. Söfnunarféð
verður notað til að grafa eftir vatni,
fræða um smitleiðir sjúkdóma og
mikilvægi hreinlætis, til menntunar
og heilsugæslu í Eþíópíu og Mós-
ambík.
Heimsókn
frá Eþíópíu
Tveir gestir heimsóttu fermingar-
börnin til þess að gefa þeim persónu-
legri sýn á ójafnvægið milli norðurs
og suðurs. Beyene Kailassie frá
Konsó í Eþíópíu sagði frá uppvexti
sínum en átta ára gamall þurfti hann
að fara að vinna fyrir sér. Hann
komst í skóla íslenskra kristniboða
sem Hjálparstarf kirkjunnar styður
og síðar áfram til að ljúka bifvéla-
virkjun. Erla Guðrún Arnmundar-
dóttir hitti fermingarbörn í Reykja-
vík en hún sagði frá reynslu sinni af
að vera skiptinemi í Sambíu og því að
taka á móti stúlku þaðan sem dvald-
ist hjá henni. Nemendaskiptin voru á
vegum samtaka kirkna á Norður-
löndum og í suðlægri Afríku en
Hjálparstarf kirkjunnar er aðili að
þeim. Spunnust víða miklar umræð-
ur í fermingarbarnahópunum; um
illa anda, kostnað við skólagöngu,
raunhæfa framtíðardrauma og leiðir
til að jafna lífskjör í norðri og suðri,
segir í fréttatilkynningu.
Fleiri með í ár
Þetta er í annað sinn sem fræðslu-
og söfnunarverkefni þetta fer fram
en í fyrra tóku 24 prestar og ferm-
ingarbörn þeirra þátt í verkefninu og
safnaðist 1,1 milljón króna. Safnað er
í númeraða og innsiglaða bauka,
merkta Hjálparstarfi kirkjunnar.
Vonir standa til þess að þetta geti
orðið árlegur atburður.
Fermingar-
börn safna
1,5 milljónum
króna til
þróunarverk-
efna í Afríku
Peningaskápur í óskilum
LÖGREGLAN í Reykjavík hefur í
vörslu sinni peningaskáp, sem þessi
framhlið er á. Skápurinn fannst
fyrir skömmu skammt fyrir utan
Reykjavík. Þeir sem kannast við
peningaskápinn eru beðnir um að
hafa samband við lögregluna í
Reykjavík.
Cranio-nám
Norðurland / Akureyri
28. 04 — 3. 05. 2001
Thomas Attlee, DO, MRO, RCST
College of Cranio—Sacral Therapy
Félag höfuðbeina og spjaldhryggsjafnara
www.simnet.is/cranio
422 7228, 699 8064, 897 7469