Morgunblaðið - 01.06.2001, Blaðsíða 26

Reuters
Tony Blair, forsætisráðherra Bretlands, í opnum strætisvagni í kosn-
ingaferð í Brighton. Hann er nú sakaður um að hafa látið flokkshags-
muni stýra aðgerðum gegn gin- og klaufaveiki.
BRESKI gin- og klaufaveikifarald-
urinn er, að sögn David Kings, ráð-
gjafa bresku stjórnarinnar, mesti
faraldur af þessu tagi sem vitað er
um í heiminum. Faraldurinn hefur
staðið í 100 daga og ógnar enn af-
komu breskra bænda.
Tilfellunum hefur fækkað mjög
frá því sem var en þau hafa þó komið
upp á nýjum svæðum. Um leið hefur
komið fram hörð gagnrýni á stefnu
stjórnar Verkamannaflokksins í mál-
inu. Alls hafa verið staðfest tilfelli á
tæplega 1.700 bóndabæjum en bú-
stofni verið slátrað á rúmlega sex
þúsund bæjum til viðbótar því þeir
bæir hafa verið í nágrenni við bæi
með smit. Rúmlega þremur milljón-
um húsdýra hefur verið slátrað.
Flutningabannið dróst
Í fyrradag sýndi Channel 4 frétta-
úttekt um viðbrögð stjórnarinnar við
faraldrinum. Þar kom fram að þótt
sett hefði verið útflutningsbann á
landbúnaðarafurðir um leið og fyrsta
tilfellið fékkst staðfest, hefðu liðið
þrír dagar áður en ferðir með lifandi
dýr um landið voru stöðvaðar. Yfir-
völd hefðu ekki áttað sig á að umferð
um Bretland með lifandi dýr er mjög
mikil og því hefði þessi sjálfsagða að-
gerð dregist.
Að mati sérfræðinga, sem Chann-
el 4 ræddi við, voru þetta grundvall-
armistök því smit átti þar með greiða
leið.
Í úttektinni var harðlega gagnrýnt
hve mörgum skepnum hefði verið
slátrað. Í stað þess að rjúka til að
slátra öllum dýrum á nærliggjandi
bæjum hefði verið árangursríkara að
einbeita sér að markvissri slátrun á
bæjum með staðfest tilfelli. Þá hefði
verið hægt að slátra strax, en ekki
þurft að bíða með slátrun eins og
víða hefði gerst því slátrun heil-
brigðra dýra hefði iðulega tafið fyrir
slátrun smitaðra dýra.
Sérfræðingar stjórnarinnar hafa
haldið því fram að pestin nú væri
bráðsmitandi. Í úttekt Channel 4 var
því hins vegar haldið fram að veikin
legðist í þetta skiptið einkum á
sauðfé og landfræðileg dreifing benti
ekki til þess að sjúkdómurinn væri
jafn bráðsmitandi og talið hefur ver-
ið. Sérfræðingur, sem rætt var við,
hélt því fram að tölfræðilegur grunn-
ur að ákvörðunum stjórnarinnar
hefði verið gallaður og því hefðu að-
gerðirnar heldur ekki verið árang-
ursríkar.
Með kosningar í huga?
Breskir fjölmiðlar hafa leitt að því
líkum að aðgerðirnar hafi miðast við
að ná tökum á útbreiðslunni eða láta
líta svo út til að stjórnin gæti efnt til
kosninga. Ætlunin var að halda þær í
byrjun maí en þeim var frestað til 7.
júní næstkomandi. Með æ fleiri frétt-
um af röngum viðbrögðum stjórnar-
innar eru leiðtogar Verkamanna-
flokksins áhyggjufullir yfir að það
grafi undan traustinu á stjórninni.
Úr breskum sveitum berast dap-
urlegar fréttir um fjárhagserfiðleika
bænda og gífurlegan samdrátt í
ferðamannaiðnaði sem víða er sam-
fléttaður landbúnaðinum. Nokkur
dæmi eru um sjálfsmorð bænda sem
talið er að rekja megi til örvæntingar
yfir slátrun bústofns þeirra. Margir
bændur eru stjórninni sárreiðir fyrir
að hafa gleymt sér og að loforð um
fyrirgreiðslu hafi ekki gengið eftir.
Gin- og klaufaveikin ógnar enn breskum bændum
Stjórnin gagnrýnd
fyrir röng tök
London. Morgunblaðið.
ERLENT
26 FÖSTUDAGUR 1. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Samþykkir ekki
Nice-sáttmálann
Brussel. AP.
EVRÓPUÞINGIÐ vék sér í gær
undan því að leggja blessun sína yfir
endurskoðaðan stofnsáttmála Evr-
ópusambandsins sem leiðtogar aðild-
arríkjanna fimmtán samþykktu í
Nice í Frakklandi í desember sl. Sam-
þykkti þingið þess í stað ályktun þar
sem skorað er á Evrópusambandið að
setja sér eigin stjórnarskrá.
Ákvörðun Evrópuþingsins, sem
626 kjörnir fulltrúar ESB-ríkjanna
tilheyra, um að greiða ekki atkvæði
um Nice-sáttmálann, mun ekki
hindra fullgildingarferlið sem hann
er nú á leiðinni í gegnum en hún gæti
haft áhrif á afstöðu þingmanna á
þjóðþingum aðildarríkjanna, en þjóð-
þingin verða öll að staðfesta sáttmál-
ann áður en hann getur gengið í gildi.
Í stað þess að greiða atkvæði um
sáttmálann afgreiddi þingið þings-
ályktun um að efnt verði til nýrrar
lotu viðræðna um endurskoðun stofn-
sáttmála ESB sem hefði að markmiði
að setja sambandinu stjórnarskrá.
338 þingmenn studdu ályktunina, 98
greiddu atkvæði á móti og 59 sátu
hjá.
Gagnrýndi þingið Nice-sáttmálann
fyrir að vera málamiðlun sem gengi
ekki nógu langt í átt að umbótum á
stofnanauppbyggingu og fyrirkomu-
lagi ákvarðanatöku sem dygðu til að
tryggja starfshæfni sambandsins eft-
ir að aðildarríkjum þess fjölgar upp í
allt að 27.
EBERHARD Diepgen,
borgarstjóri Berlínar, sagði
í gær að vegna alvarlegrar
fjárhagskreppu í borginni
yrði ekki komist hjá því
skera útgjöldin verulega
niður. Stafa þau af gífur-
legu útlánatapi banka sem
er að meirihluta í eigu
borgarinnar.
Kristilegir demókratar og
jafnaðarmenn hafa unnið
saman í borgarstjórn Ber-
línar í rúm 10 ár en Græn-
ingjar, Lýðræðislegi sósíal-
istaflokkurinn og Frjálsir
demókratar ætla að fara
fram á það við þingið að það
heimili almenna undir-
skriftasöfnun til stuðnings
nýjum kosningum í borginni.
Að réttu lagi eiga þær ekki
að fara fram fyrr en 2004.
Þýska fjármálaeftirlitið
tilkynnti í gær að bankinn,
Bankgesellschaft Berlin,
hefði tapað rúmlega 180
milljörðum íslenskra króna
en einnig hafa verið nefnd-
ar tölur allt upp í 270 millj-
arða. Sagt er að tapið megi
rekja til fyrirhyggjulausra útlána í
kjölfar sameiningar þýsku ríkjanna
og þeirrar bjartsýni og þenslu í
byggingariðnaði sem þá ríkti um
skeið. Hlupu þá margir til og
keyptu lóðir og byggingar háu
verði í von um gróða síðar. Hann
lét hins vegar á sér standa og
margir hafa farið flatt á kaupunum.
Fær ekki meira
Diepgen sagði í gær að borgin
neyddist til að bregðast við þessu
með niðurskurði en Hans Eichel,
fjármálaráðherra Þýskalands, hef-
ur lýst yfir að Berlínarborg fái
ekki meiri stuðning frá sambands-
ríkinu.
Berlín í alvarleg-
um fjárkröggum
Berlín. AFP.
Eberhard Diepgen, borgarstjóri í Berlín.
AP
LÖGREGLAN í Austin í Texas
rannsakar nú hvort dætur George
W. Bush Bandaríkjaforseta, Bar-
bara og Jenna, hafi gerst brotlegar
við lög með því að reyna að kaupa
áfengi á bar í borginni. Tvíburasyst-
urnar eru nítján ára gamlar en
áfengiskaupaaldur í Texas er 21 ár.
Eigandi mexíkóska veitingastað-
arins Chuy’s í Austin hafði samband
við lögregluna á þriðjudagskvöld og
tilkynnti að ungmenni undir lögaldri
hefðu reynt að kaupa áfengi. Í ljós
kom að Jenna Bush hafði farið á bar-
inn og framvísað skilríki eldri vin-
konu sinnar. Að sögn lögreglunnar
var Barbara einnig viðstödd en gerði
ekki tilraun til að kaupa áfengi sjálf.
Í yfirlýsingu sem lögreglan í Aust-
in sendi frá sér segir að frekari rann-
sóknar sé þörf áður en tekin verði
ákvörðun um framhald málsins, þar
sem hvorki lögregla né áfengiseftir-
litsmenn hafi orðið vitni að brotinu.
Hvíta húsið vildi ekki tjá sig um
málið en CNN hafði eftir háttsettum
embættismanni að forsetinn hafi
ekki orðið sérlega kátur við tíðindin.
Þetta er í annað sinn á þessu ári
sem Jenna Bush kemst í kast við lög-
in vegna áfengisdrykkju. Í apríl varð
hún uppvís að því að hafa áfengi und-
ir höndum á næturklúbbi í Austin og
gekkst undir dómsátt um að inna af
hendi samfélagsþjónustu og sækja
námskeið um afleiðingar drykkju.
Jenna er á fyrsta ári í háskólanum
í Austin en Barbara fetaði í fótspor
föður síns og afa og valdi Yale-há-
skóla í Connecticut.
Forsetinn hefur sjálfur viður-
kennt að sér hafi þótt sopinn góður á
yngri árum og hann var einu sinni
tekinn fyrir ölvunarakstur á áttunda
áratugnum. Bush sneri hins vegar
baki við áfengi árið 1986.
Reuters
Jenna og Barbara Bush við embættistöku föður síns í janúar.
Dætur Bush Bandaríkjaforseta
Reyndu að kaupa
áfengi með ólög-
legum hætti
Austin. AP.
Alþjóðadómstóllinn í Haag
Þjóðverjar kærðir
Vaduz. AP.
STJÓRNVÖLD í Liechtenstein hafa
lagt fram kæru á hendur Þjóðverjum
fyrir Alþjóðadómstólnum í Haag.
Ekki var skýrt frá efninu en talið að
málið snúist um bætur fyrir meinta
ólöglega upptöku á eigum furstafjöl-
skyldunnar eftir heimsstyrjöldina.
Hans Adam II fursti segir að
Þjóðverjar hafi látið Tékkóslóvakíu
gömlu í hendur verðmætar eignir
fjölskyldunnar í landinu sem stríðs-
skaðabætur.
Liechtenstein var hlutlaust í stríð-
inu en ríkið er eitt hið fámennasta í
álfunni, íbúar um 32.000. Stirt hefur
verið milli Liechtensteinmanna og
Þjóðverja síðustu ár vegna ásakana
hinna síðarnefndu um að furstaríkið
sé skjól fyrir starfsemi afbrota-
manna er stundi peningaþvætti.
Dæmdir
sekir um
hryðjuverk
New York. AP.
ALRÍKISDÓMSTÓLL í New York
dæmdi á þriðjudagskvöld fjóra menn
seka um að hafa staðið fyrir mann-
skæðum sprengjutilræðum gegn
sendiráðum Bandaríkjanna í tveim
Afríkulöndum 1998. Tveir þeirra
gætu hlotið dauðadóm en dómstóll-
inn á eftir að ákveða refsinguna.
Mennirnir eru frá Saudi-Arabíu,
Tansaníu, Jórdaníu og Bandaríkjun-
um, en hinn síðastnefndi er af líb-
önskum ættum. 224 fórust í tilræð-
unum, sem voru gerð 7. ágúst 1998
með nokkurra stunda millibili í Nair-
obi í Kenýa og Dar es Salaam í Tans-
aníu. Flestir hinna látnu voru afr-
ískir, fjöldi fólks slasaðist auk þess
illa og hlutu sumir örkuml. Réttar-
höldin og vitnaleiðslurnar hafa stað-
ið í þrjá mánuði.
Saksóknarar fullyrtu að maðurinn
á bak við tilræðið væri Osama bin
Laden, saudi-arabískur hryðju-
verkamaður og auðkýfingur sem tal-
ið er að sé nú í Afganistan. Sögðu
þeir að hann hefði árið 1998 gefið út
tilskipun um að Bandaríkjamenn
skyldu myrtir hvar sem til þeirra
næðist. Stjórn Talibana í Afganistan
sagði að dómarnir í New York væru
ósanngjarnir og hét því að framselja
aldrei bin Laden til Bandaríkjanna.
Fyrrverandi liðsmaður samtaka
bin Ladens snerist gegn honum og
var aðalvitni í málinu í New York.
Liðsmenn hópsins hafa ekki fyrr
verið dæmdir fyrir aðild að hryðju-
verkum en sex aðrir menn úr honum
eru nú í haldi, grunaðir um aðild að
samsæri.