Morgunblaðið - 01.06.2001, Qupperneq 67

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. JÚNÍ 2001 67
Nýkomnar
gjafavörur
í miklu úrvali
frá Spáni, Suður-
Ameríku, Indlandi o.fl.
Fallegar og frumlegar
gjafir við öll tækifæri.
Gjafa gallery
Frakkastíg 12, sími 511 2760
Í MORGUNBLAÐINU 9. maí sl.
var sagt frá því að barn hefði höf-
uðkúpubrotnað í Reykjaskóla í
Hrútafirði, þegar börn reyndu að
reisa við rólu á leikvellinum. Rólan
féll á dreng og höfuðkúpubrotnaði
hann við það. Í samtali við skóla-
stjóra grunnskóla Húnaþings
vestra, sem Reykjaskóli fellur und-
ir, kom fram að gert hafði verið við
róluna fyrr í vetur en hún bilað á
ný. Var hún þá lögð til hliðar og
börnunum bannað að eiga við hana.
Skólastjóri sagði ennfremur: „Leik-
tæki við skóla eru oft vandamál.
Það mætti vera skilvirkara eftirlit
með þeim. Það virðist oft hver vísa
á annan í sambandi við þetta mál.“
Eftirlit með öryggismálum í skól-
um skiptist á nokkrar stofnanir.
Heilbrigðiseftirlit sveitarfélaga hef-
ur eftirlit með öryggismálum utan-
dyra í skólum. Heilbrigðiseftirlits-
svæði eru 10 á landinu rekin af
aðildarsveitarfélögum á hverju
svæði. Vinnueftirlit ríkisins hefur
eftirlit með öryggismálum innan-
dyra. Byggingarfulltrúi framfylgir
byggingareglugerð í skólum en það
er fyrst og fremst á byggingartíma.
Þessi verkaskipting er skv. verka-
skiptareglum milli eftirlitsstofnana
sem samþykktar voru á árinu 1997.
Eftirlit heilbrigðiseftirlits með
skólum á að vera reglubundið
gjarnan á 1–4 ára fresti eftir mati
hvers eftirlitssvæðis. Það gefur því
auga leið að heilbrigðiseftirlitið get-
ur ekki haft daglegt eftirlit með því
að leiktæki séu í lagi en eins og
fram kom í fréttinni var gert við
róluna í vetur en hún bilaði á ný.
Það hlýtur alltaf að vera rekstr-
araðili eða eigandi sem ber ábyrgð
á að leikvöllur sé öruggur og leik-
tæki í lagi. Ef leiktæki er bilað ber
hann ábyrgð á því að ekki sé hætta
af tækinu. Jafnframt má ætla að
eftir því sem börn séu eldri beri
þau ríkari ábyrgð á eigin athöfnum.
Á heimilum er það á ábyrgð for-
eldra og forráðamanna að börn séu
ekki að leik á leiksvæðum eða ann-
ars staðar þar sem þeim getur ver-
ið hætta búin ef þau hafa ekki aldur
eða þroska til. Það getur verið erf-
itt að skera úr um hver beri ábyrgð
á slysi því hvert mál er einstakt og
verður oft ekki leyst úr því nema í
sátt milli aðila eða fyrir dómi. Mik-
ilvægt er að öll slys séu skráð af
rekstraraðila og fengin lögreglu-
skýrsla ef ljóst er að slys er alvar-
legt. Kalla skal á heilbrigðiseftirlit,
vinnueftirlit eða byggingarfulltrúa
ef svo ber undir.
Hvað varðar rólur, og leiktæki al-
mennt, þá eiga þær að vera jarð-
fastar og eiga þar af leiðandi ekki
að geta oltið um. Ef róla er tekin úr
notkun vegna bilunar er eðlilegt að
dekk og keðjur séu teknar af, en
rólan standi að öðru leyti kyrr á
sama stað jarðföst.
Þetta slys minnir á slys sem hafa
orðið við fótbolta- og handbolta-
mörk, þegar mörk hafa fallið ofan á
börn og valdið oft og tíðum afdrifa-
ríkum slysum. Banaslys geta hlotist
af en þótt ekki fari svo illa eru
mörg dæmi þess að beinbrot í and-
liti af völdum marks valdi barni
langvarandi sársauka og lýtum.
Vegna þess að börn eiga eftir að
taka út vöxt beina í andliti þarf
jafnvel endurteknar lýtaaðgerðir til
að reyna að laga skaðann. Á vorin
aukast boltaleikir og notkun marka
og er nú rétti tíminn að minna á
hættuna sem getur stafað af laus-
um mörkum. Öll mörk eiga að vera
jarðföst eins og leiktæki almennt.
Rekstraraðili eða eigandi marka á
íþróttasvæðum og opnum spark-
völlum, sem eru fyrst og fremst
íþróttafélög og sveitarfélög, bera
ábyrgð á mörkunum. Börn eiga alls
ekki að flytja mörkin, reisa þau við
og svo framvegis. Fullorðnir sem
nýta þessa velli oft á kvöldin eiga
alls ekki að losa mörk, sem eru föst
og flytja til, nema tryggt sé að þau
séu fest jafn tryggilega á nýjum
stað.
ÁRNI DAVÍÐSSON,
Heilbrigðiseftirlit Kjósarsvæðis,
Þverholti 2, Mosfellsbær,
SIGURJÓN ÞÓRÐARSON,
Heilbrigðiseftirlit Norðurlands
vestra, Sauðárkrókur.
Vegna fréttar um
slys þegar róla
féll á skólalóð
Frá Árna Davíðssyni og Sigurjóni
Þórðarsyni:
SEM fyrrverandi sjómaður verð ég
nú að blása rykið af pennastönginni
og tjá mig aðeins. Er ekki kominn
tími á að þessi ríkisstjórn taki pok-
ann sinn og fari aftur heim til
mömmu og láti hana breiða yfir sig.
Þvílíkt er getuleysið og aumingja-
skapurinn í þessari sjómannadeilu,
með útvegsmenn og þeirra svipu yf-
ir sér, bíðandi eftir því að fá laga-
setningu á þessa deilu eins og allar
deilur undanfarinna ára, þeir eru og
hafa alla tíð verið með þessi grey í
vasanum.
Ég var til sjós í einhver 28 eða 29
ár, ég man aldrei eftir því að hafa
verið hjá útgerð eða útgerðarmanni
sem ekki var á bullandi hausnum en
ók samt flottasta bílnum og bjó í
stærsta og flottasta húsinu, hvernig
sem það var nú hægt borgandi millj-
ónir með útgerðinni. Staða stjórn-
valda í þessari deilu er ekki traust-
vekjandi nema síður sé og óheilindin
nú í lokin með eindæmum. Fals og
fláræði, nú skuli sjómenn og út-
gerðamenn ganga frá sínum málum
í friði, en annað er nú komið á dag-
inn, útgerðarmenn eru búnir að fá
sína langþráðu lagasetningu, sjáv-
arútvegsráðherra virðist ekki meta
eigin orð mikils né telja að taka
skuli mark á þeim, hann er sem sé
ómerkingur. Þekkir hann þær að-
stæður sem sjómaðurinn býr við?
fjarvistir frá heimili, börnin líta á
hann sem gest sem kemur endrum
og eins. Þekkir hann þær aðstæður
þegar menn berjast við yfirísingu
norður á Hala eða á einhverri fiski-
slóð við þetta eyland okkar barátt-
una með öllum tiltækum tækjum,
spönnum öxum og öðru, berjast fyr-
ir lífi sínu og sporna við því að kjöl-
urinn snúi upp en ekki niður? Ég tel
mig hafa nokkra þekkingu á þessum
málum, alinn upp á gömlu síðutog-
urunum og með Nýfundnalands-
veðrið, stundum kallað júlíveðrið, í
farteskinu. Það er þvílík forsmán
hvernig ríkisstjórnin kemur fram í
þessu máli, maður á ekki orð. Er
það framtíðin sem blasir við þegnum
þessa lands að Samtök atvinnulífs-
ins stjórni ríkisstjórninni bara eftir
sínu höfði og hrópi bara við viljum
lög? Lög sem hefta launþega í að
ráða einhverju um hvort þeir fram-
fleyta sínum fjölskyldum á launum
eða sveitarstyrk. Þetta er svört sýn
en svona er hún bara. Davíð getur
verið hreykinn af sér og sínum prel-
átum, hér ræð ég og vil engin mót-
mæli hafa, þið, mínar strengjabrúð-
ur, leikið það hlutverk sem ég
úthluta ykkur (samanber sjávarút-
vegsráðherra).
BENEDIKT BRYNJÓLFSSON,
Hátúni 6, 105 Rvk.
Sjómannadeilan
Frá Benedikti Brynjólfssyni:
„YKKUR er ekki óhætt í Betlehem,
Palestínumennirnir munu drepa
ykkur,“ sagði ungur ísraelskur her-
maður með vélbyssu í hönd við veg-
artálmann sem lokar fæðingarstað
frelsarans frá umheiminum. Engar
fortölur dugðu til að fá þremur frið-
arsinnum frá Íslandi, Bretlandi og
Bosníu hleypt í gegn. Handan stein-
steypublokkanna sem lokuðu vegin-
um biðu hundruð manna og óendan-
leg bílalest í von um fararleyfi.
Næsta dag tókst fyrir milligöngu
tveggja vina, Ísraelsmanns í Jerúsal-
em og Palestínumanns í Betlehem,
að komast í borgina eftir krókaleið-
um. Við ókum inn í gamalli Mazda-
bifreið svo að hruni kominni að alls
kyns dynkir og óhljóð bárust undan
bílnum. „Engin atvinna, efnahagslíf-
ið á núlli, við erum eins og dýr í búri.
Ég á ekki einu sinni hundrað dollara
í viðgerð á bílnum,“ sagði bílstjórinn
sem áður rak blómlega minjagripa-
verslun. Fjölskyldan dregur nú fram
lífið á fátæklegum matarpökkum
Sameinuðu þjóðanna. Boðið var upp
á kaffi í glæsilegri versluninni þar
sem allar hillur voru troðnar þúsund-
um vandaðra minjagripa og skart-
gripa sem enginn getur nú keypt.
Kirkjan yfir fæðingarstað frelsar-
ans var nær tóm. Venjulega troðin
pílagrímum en þar sátu nú aðeins
tvær gamlar konur og hlýddu á guðs-
þjónustu.
Úti fyrir gekk líkfylgd á tómu
torginu og einstaka heimamaður á
röltinu. Ég hitti fyrir mann sem bjó
síðustu árin í Betlehem, eftir að hafa
verið flóttamaður í Bandaríkjunum.
„Húsið mitt var sprengt í loft upp í
gær af ísraelska hernum. Ég var að
koma heim með börnin úr skóla þeg-
ar lætin byrjuðu og við áttum fótum
fjör að launa. Ég neyðist til að flýja
aftur til Bandaríkjanna með fjöl-
skylduna.“
Þrátt fyrir hörmungarnar mætt-
um við hvarvetna hlýju og gestrisni.
Í flóttamannabúðum varð gömul
kona á vegi mínum og bauð inn í
kaffi. Húsið virkaði algert hreysi
eins og hin húsin í hverfinu, steinhús
á fokheldu byggingarstigi aðskilin
með þröngum tröppustígum. Gengið
var upp stigagang án allra gólfefna
og handriða. Hins vegar þegar inn
var komið blasti við glæsileg og
fullbúin íbúð.
Synir konunnar, tengdadætur og
barnabörn fylltu stofuna og buðu
gestinn velkominn. Undir ilmandi
arabísku kaffinu heyrðust nú þungir
sprengidynkir.
Frá þaksvölum gat ég fylgst með
endurteknum sprengingum og síðan
vélbyssuskothríð. Sjúkrabílar þustu
fram hjá. „Þeir skjóta oft af tilefn-
islausu,“ var sagt og mér bent á að
vera í skjóli við húsvegg úr skotlín-
unni.
Næsta dag söfnuðust hundruð
friðarsinna saman í Tel Aviv til að
dreifa tíu tonnum af matvælum í tvo
palestínska bæi. Fjórum vikum áður
fór slík ferð í handaskolum þegar
ísraelski herinn tvístraði hópnum
með táragasi og handtók hóp fólks.
Eftir klukkutíma fund þar sem fólk-
inu var ráðlagt hvernig best væri að
bregðast við hugsanlegu ofbeldi frá
hermönnum, eða handtökum, voru
nær hundrað bifreiðar númeraðar og
merktar fánaveifum til að mynda
órjúfanlega bílalest. Fljótlega sáust
lögreglu- og herjeppar sem fylgdust
grannt með. Í þetta sinn fór allt frið-
samlega fram og herinn ruddi veg-
artálmana og lét bílalestina í gegn.
Við ókum um þorpin þar sem geisl-
andi bros veifuðu til okkar úr nær
öllum húsum. Matvælin voru af-
fermd við mikla ánægju heimafólks-
ins sem þakkaði fyrir sig með ilm-
andi arabísku kaffi og köldum
drykkjum.
Ég þakka þeim Íslendingum sem
hafa veitt Friði 2000 stuðning und-
anfarna mánuði og gert okkur mögu-
legt að leggja hönd á plóginn til
hjálpar hér í Palestínu. Nánari frétt-
ir á heimasíðunni: www.peace.is.
ÁSTÞÓR MAGNÚSSON,
stofnandi Friðar 2000.
Þakkir frá Ísrael
Frá Ástþóri Magnússyni:
Þúsundir fjölskyldna hafa misst
heimili sín og atvinnu að und-
anförnu vegna stríðsástandsins í
Ísrael/Palestínu.