Morgunblaðið - 06.06.2001, Blaðsíða 50

MINNINGAR
50 MIÐVIKUDAGUR 6. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Ágúst Hafbergfæddist 30. júní
1927 í Reykjavík.
Hann lést 16. maí síð-
astliðinn á krabba-
meinsdeild Landspít-
alans í Reykjavík.
Foreldrar hans voru
Friðrik Einarsson
Hafberg, f. 13.1.
1893, að Ráðagerð-
iskoti á Álftanesi, d.
2.8. 1966 og Ágústa
Margrét Sigurðar-
dóttir, f. 25.8. 1891
að Hrepphólum í
Hrunamannahreppi,
d. 10.8. 1927. Bróðir Ágústar var
Einar Jens Friðriksson Hafberg, f.
8.8. 1919, d. 2.1. 1974, og hálf-
systkini Ágústar eru Þorvaldur
Kristinn Friðriksson Hafberg, f.
19.7. 1932, Sveinn Friðriksson
Hafberg, f. 21.4. 1934, d.
25.5.1981, Ingibjörg Friðriksdóttir
Hafberg, f. 14.8. 1935 og Ágústa
Jóhanna Friðriksdóttir Hafberg, f.
verjahreppi. Hann varð stúdent
frá Verslunarskóla Íslands 1949
og stundaði nám við Lagadeild Há-
skóla Íslands 1949-1951. Ágúst var
framkvæmdastjóri Ísarns hf. og
Landleiða hf. lengstan hluta síns
starfsferils. Að auki sinnti hann
fjölmörgum trúnaðarstörfum.
Hann var um árabil formaður
Félags sérleyfishafa og fram-
kvæmdastjóri Reykjavíkursýning-
arinnar árið 1962. Hann sat í
stjórn Bílgreinasambandsins,
Sambands málm- og skipasmiða,
Vinnuveitendasambandsins,
Ferðamálaráðs Íslands og Ferða-
málasjóðs og fjölmargra fyrir-
tækja. Hann sat í Endurhæfingar-
ráði og Skipulagsnefnd fólks-
flutninga auk annarra nefnda og
ráða. Ágúst var virkur í starfi
Sjálfstæðisflokksins frá unga aldri
og sat m.a. í stjórnum Heimdalls,
Varðar, fulltrúaráðs og síðustu ár-
in í stjórn Samtaka eldri sjálfstæð-
ismanna auk fjöldamargra ráða og
nefnda flokksins.
Útför Ágústar fer fram frá
Dómkirkjunni í Reykjavík í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
14.4. 1937. Hinn 5. júlí
1952 kvæntist Ágúst
Hafberg Árnheiði
Guðnýju Guðmunds-
dóttur, f. 25.4. 1929, d.
28.11. 1986. Foreldrar
hennar voru Guð-
mundur Jóhannes
Guðmundsson, f.
30.10. 1897, d. 10.10.
1982, og María Árna-
dóttir, f. 24.4. 1888, d.
11.1. 1981. Börn
Ágústar og Árnheiðar
eru Oddný Hafberg, f.
21.1. 1955, gift Her-
manni Þórðarsyni,
f.10.9. 1955, Guðmundur Már Haf-
berg, f. 26.10. 1956, kvæntur
Magneu Sverrisdóttur, f. 26.5.
1958 og Ágúst Friðrik Hafberg, f.
25.10. 1965, kvæntur Guðnýju
Hallgrímsdóttur, f. 8.7. 1964.
Barnabörnin eru tíu. Síðustu árin
var Ágúst í sambúð með Sigur-
laugu Magnúsdóttur, f. 11.6. 1938.
Ágúst ólst upp að Haga í Gnúp-
Ég kynntist Ágústi Hafberg fyrir
hartnær 30 árum þegar ég var pilt-
ungur. Þetta var á góðum tíma, lífið
brosti við honum og mér virtist
hann eiga heima í því eins og margt
fólk af kynslóð foreldra minna sem
er alið upp í sveit, að það er á vissan
hátt heimsborgarar þess vegna, á
létt með mál og spjall og lætur sér
hið mannlega aldrei óviðkomandi.
Ágúst var grannur og lágvaxinn og
var þar líkt á með okkur komið,
varð snemma þunnhærður og gekk
með tvískipt gleraugu sem mér
fundust mikið þing, augun smá en
kannski einmitt þess vegna afar
fjörleg, brosmildur og hrukkaðist
nokkuð þegar hann brosti. Þetta
var mikið uppbyggingartímabil.
Ágúst hafði þegar ég kynntist hon-
um nýlega byggt sér og fjölskyldu
sinni hús og fyrirtæki sem hann
veitti forstöðu; voru á þessum árum
að koma sér fyrir og með byggingar
í smíðum þar sem nú heitir Skóg-
arhlíð. Slík uppbygging og húsa-
smíðar voru honum sérstök ánægja
fyrir utan það að hann hafði mikla
unun af vinnu sinni og vann jafnan
mjög langan vinnudag. Þeirri hlið
kynntist ég þó ekki sérstaklega. Ég
varð síðar tengdasonur Ágústar og
okkar kynni voru fyrst og fremst á
heimaslóðum fjölskyldunnar. Og á
þessum þrjátíu árum fór ekki hjá
því að við brölluðum ýmislegt sam-
an eins og hann hefði orðað það
sjálfur. Ég minnist þess að ég heill-
aðist af smíðum eftir að ég kynntist
honum, ég sá að hann hafði smíðað
rúm handa börnunum sínum og
smíðaði mér rúm þegar í stað eftir
hans fyrirmynd. Kannski eignaðist
ég þar með stað í hjarta hans og
gegnum árin baukuðum við stund-
um saman við eitt og annað sem
laut að húsum og viðhaldi. Ágúst
vildi líka gjarnan ráðfæra sig við
mig þó hann hefði kannski þegar
myndað sér skoðun en fannst betra
þegar við vorum sammála og ef
ekki, þá þæfðum við málið lengur
þar til við vorum báðir á hans skoð-
un að hans mati, en á því hafði hann
gott lag. Ágúst var verklaginn og
vann sér hlutina yfirleitt létt og
ótrúlega úthaldssamur að nýta
skammar frístundir til að hlaupa í
verk sem manni fannst þurfa heilu
dagana til að koma sér að. Til hans
gat maður sótt allt sem þurfti að
vita um bíla og kvilla þeirra, hann
vissi það sem máli skipti um bíla frá
upphafi bílaaldar á Íslandi.
Segir í tveimur setningum af hon-
um að nýfæddur var hann svo smá-
vaxinn að búið var um hann í skó-
kassa og honum vart hugað líf en
móðir hans lést skömmu eftir fæð-
ingu hans úr berklum og að tíu
vikna gamall var hann tíu merkur.
Það var mikil seigla í Ágústi Haf-
berg og lífskraftur eins og þessar
sagnir af fæðingu hans bera með
sér. Hann var ekki mikið fyrir grufl,
heldur ævinlega heill og óskiptur í
nútíðinni, afskaplega praktískur og
nákvæmur í senn og virtist aldrei
þurfa að flýta sér. Hann var lang-
minnugur og stundum með ólíkind-
um. Þetta gat birst í nákvæmum
frásögnum hans af löngu liðnum at-
burðum og löngum útúrdúrum ef
honum fannst nauðsyn krefja á
skýringum, stundum svo löngum að
maður var hálfpartinn að vona að
upphaflegt efni væri gleymt en það
gerðist aldrei, þráður sögunnar var
aftur gripinn fumlaust. Jafnauð-
veldlega gat hann rakið efni funda
og samtala og gat þetta komið hon-
um stundum held ég afskaplega vel
í starfi og viðskiptum og ýmsum
trúnaðarstörfum sem hann hafði
jafnan með höndum. Það var góður
andi á heimili hans og Árnheiðar
Guðmundsdóttur konu hans og ein-
kenndist af þeirri kyrrlátu ró sem
hún rækti störf sín með og þeir
þekkja sem nutu þeirra forréttinda
hér áður að eiga heimavinnandi
móður. Mér virtist hún búa yfir eðl-
iskostum sem ég met æ meir, hún
virtist starfa án strits og kenna án
orða, af ósérplæginni ástúð og hóg-
værð, eins og segir í gamalli bók.
Milli þeirra hjóna var skýr verka-
skipting og Ágúst gat stundum ver-
ið út á þekju með heimilismálefni
sem tilheyrðu ekki hans sviði. En
samband þeirra hjóna var ákaflega
gott og hamingjuríkt, guðsgjöf til
þeirra sem njóta slíks innan fjöl-
skyldu. Til hennar sótti hann styrk
og hvíld, þau voru bæði nátthrafnar
og undu sér best í návist hvors ann-
ars á síðkvöldum við spjall og spil.
Ágúst var enginn sérstakur bóka-
maður og hefði seint talist til sjón-
varpssjúklinga.
Síðasti hluta ævinnar var honum
erfiðari en maður vildi. Árnheiður
kona hans lést úr krabbameini að-
eins 57 ára gömul og þar með hvarf
honum ákveðin uppspretta hvíldar
og taumhalds, hann bætti á sig
störfum og verkefnum ef eitthvað
var. Enn síðar steðjuðu miklir erf-
iðleikar að fyrirtækjum hans og það
má segjast eins og er að Ágúst lagði
allt í sölurnar, lífsstarf sitt og eigur
til að koma í veg fyrir gjaldþrot
þeirra. Í þeirri orrahríð tapaðist
meðal annars á einni nóttu til sam-
keppnisaðila viðskiptasamband sem
Ágúst hafði ræktað af fullkomnu
drenglyndi í áratugi og sem var
honum mikils virði og ég veit að til-
finningu hans fyrir heiðri og sann-
girni var mjög misboðið. Þessi mál
urðu honum þungbær í langan tíma,
ekki bara fjárhagslega heldur líka
tilfinningalega og urðu kannski til
þess að hann öðlaðist ekki þann frið
og einbeitingu sem ástvinir og börn
óska föður sínum, sem gengur með
banvænan sjúkdóm. Ekki svo að
hann væri í hugarvíli, slíkt var
fjarri skapgerð hans, hann var
æðrulaus fjörkálfur ef velja ætti
honum lyndiseinkunn.
Nú þegar Ágúst er genginn
þakka ég fyrir að hafa þekkt góðan
dreng, góðan ferðafélaga og örlátan
gestgjafa og umhyggjusaman
tengdaföður. Ég hef engan mann
þekkt sem var hjálpsamari en hann,
alls engan. Þeir vita líka sem starf-
að hafa á Íslandi í tengslum við
ferðamál að í þeim bransa þarf oftar
en annars staðar að bregðast við af
snarræði, ósérhlífni og hjálpsemi.
Hann undi sér aldrei betur en við
slíkt.
Hermann Þórðarson.
Í dag kveðjum við okkar kæra
Ágúst Hafberg. Á stundu sem þess-
ari þegar komið er að því að kveðja
náinn fjölskylduvin látum við hug-
ann reika aftur til barnæsku okkar
og minnumst við systkinin hans
með mikilli hlýju og væntumþykju.
Á milli fjölskyldna okkar var
mjög náið samband en móðir okkar
og Bibba eiginkona hans voru syst-
ur og höfðu þær samband sín á milli
dag hvern á meðan báðar lifðu, en
Bibba lést árið 1986 aðeins 57 ára
að aldri og var hún okkur öllum
mikill harmdauði en Gústi og börn-
in misstu mest.
Við rifjum upp veru okkar eldri
systkinanna hjá þeim hjónum á
Öxnalæk í Ölfusi nokkur sumur, en
þá voru þau ung, nýgift og barnlaus
og við fengum að njóta þeirra gest-
risni, einnig eru veiðiferðirnar í
Þingvallavatn minnisstæðar og
dvölin í „skúrnum“ en þar náðu þeir
vel saman tengdafeðgarnir, afi okk-
ar og Gústi.
Það sem einkenndi Gústa ávallt
var örlæti, oftar en ekki þegar hann
kom úr sínum viðskiptaferðum í út-
löndum var hans fyrsta verk að
koma við á Bólstað og færa okkur
krökkunum gjafir, en í þá daga voru
utanlandsferðir fólks fátíðar.
Heimili þeirra var mikið rausn-
arheimili sem stóð okkur alltaf opið
og minnumst við fjölskylduboðanna
í Blönduhlíðinni, Skeiðarvoginum
og í Árlandinu, þar sem stórfjöl-
skyldan kom saman á jólum og öðr-
um stórhátíðum, þar stóðu þau
hjónin hönd í hönd í eldhúsinu og
framreiddu veislumat eins og þeim
einum var lagið. Þau voru höfðingj-
ar heim að sækja.
Flest okkar í fjölskyldunni vorum
í vinnu hjá hans fyrirtækjum um
lengri eða skemmri tíma og eru þá
faðir okkar og afi meðtaldir, en afi
vann hjá Ísarn og Landleiðum í 25
ár, oft gustaði af þeim gamla og las
hann þá tengdasyninum pistilinn og
sýndi þá Gústi fátítt umburðar-
lyndi.
Svo langt sem við munum fannst
okkur systkinunum við eiga stórt
rúm í hjarta hans. Hann bar hag
okkar systkinanna fyrir brjósti, og
allt fram á hans síðustu daga þrátt
fyrir að heilsu hans hefði hrakað
mjög lét hann ekki hjá líða að koma
færandi hendi.
Að leiðarlokum viljum við þakka
fyrir allt sem hann var okkur,
þakka fyrir allt sem við þáðum af
honum, þakka fyrir það góða fjöl-
skyldusamband sem aldrei hefur
borið skugga á.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem.)
Systkinin frá Bólstað
í Garðabæ.
Fregnin um andlát góðs vinar
míns, Ágústs Hafberg fram-
kvæmdastjóra, kom mér ekki á
óvart. Ég vissi af þeim erfiðu veik-
indum sem hann barðist við. Síð-
ustu fundum okkar bar saman í lok
janúar sl. í Valhöll, þegar verið var
að kveðja sameiginlega góða vini
okkar og þakka þeim áratuga störf
á skrifstofum Sjálfstæðisflokksins.
Ágústi var þá greinilega brugðið og
ljóst að hann gekk ekki heill til
skógar. Gáskinn og glettnin í aug-
unum var ekki sá sami og áður.
Hann sagði mér frá veikindum sín-
um, krabbameininu, af æðruleysi og
gerði sér ljósa grein fyrir að hverju
stefndi og ég fann að þarna var
hann kominn um fram allt til að
kveðja vini sína og kunningja úr
flokksstarfinu, sem hann sjálfur
hafði tekið svo virkan þátt í af heil-
um huga og mikilli fórnfýsi. Hann
var að kveðja flokkinn sinn og gekk
um og heilsaði og talaði við sem
flesta og reyndi að sýnast hress og
tilbúinn í næsta kosningaslag. Við
Ágúst kynntumst á stúdentsárun-
um í vinahópnum sem vandi mjög
komur sínar í Blönduhlíð 2, í litla
íbúð sem Eyjólfur Konráð Jónsson
bjó í ásamt bekkjarbróður mínum
úr MA, Hafsteini Baldvinssyni. Þar
var oft þröngsetið af skólabræðrum
Eykons úr Verslunarskólanum og
ýmsum öðrum kunningjum og vin-
um og gekk þessi hópur gjarnan
undir nafninu Eykonsklíkan, kennd
við þann í hópnum sem helstur var
forystumaðurinn. Oft var þarna
kátt á hjalla og átti Ágúst þar
drjúgan hlut í, enda mikill gleðigjafi
og hrókur alls fagnaðar. Hann var
einstaklega hláturmildur og
skemmtilega glettinn og hafði
lúmskt gaman af græskulausri
stríðni. Stjórnmálin skipuðu stóran
sess í viðræðum okkar öllum og
ræddum við þau mikið, ekki síst
starfsemi kommúnista í landinu og
heiminum öllum og þau miklu ítök
sem Framsóknarflokkurinn og SÍS
hafði í öllum greinum viðskiptalífs-
ins.
Á þessum árum vorum við allir
virkir félagar í samtökum ungra
sjálfstæðismanna, en langflestir
voru í Heimdalli og þar reyndum
við að koma okkar mönnum til sem
mestra áhrifa og síðar innan sjálf-
stæðisfélaganna í Reykjavík. Ágúst
var einstaklega duglegur í flokks-
starfinu, fyrst í Heimdalli, þar sem
hann sat í stjórn um skeið, síðar í
Landsmálafélaginu Verði. Þar sat
hann einnig í stjórn og loks í Full-
trúaráði sjálfstæðisfélaganna í
Reykjavík en þar var hann enn-
fremur í stjórn um sinn. Ég var
framkvæmdastjóri Fulltrúaráðsins
árin 1956-1960 og kynntist þá
einkar vel allri þeirri fjölbreyttu
starfsemi sem það innti af höndum
á þeim árum. Sú mikla vinna sem
þessu fylgdi var unnin af sjálfboða-
liðum og þeir einu sem einhver laun
fengu vorum við þrjú sem fastráðin
voru á skrifstofunni. Ágúst var m.a.
í forsvari fyrir að afla nægilegs bif-
reiðakosts fyrir flokkinn vegna
kosninganna. Þetta mikilvæga starf
leysti hann af hendi af svo ein-
stökum dugnaði og fyrirhyggju
bæði í alþingiskosningunum 1956
og borgarstjórnarkosningunum
frægu 1958, að hann þótti ómissandi
til þessara starfa í fjölmörgum
kosningum síðan, jafnvel fram til
síðustu ára.
Mjög náin vinátta var með þeim
skólabræðrunum Ágústi og Eykon
og voru þeir saman í ýmsum við-
skiptum. Árið 1950 þegar þeir höfðu
nýlega lokið stúdentsprófum, komu
þeir á fót ásamt fleirum, fyrirtæk-
inu Landleiðir hf. sem annaðist
lengi fólksflutninga milli Reykja-
víkur og Hafnarfjarðar. Ágúst varð
framkvæmdastjóri félagsins frá
stofnun þess þá rétt 23ja ára gam-
all. Nokkrum árum síðar beitti
Ágúst sér fyrir stofnun Ísarns hf.
sem hafði með höndum innflutning
á vörubifreiðum og langferðabif-
reiðum frá Scania Vabis og var
hann framkvæmdastjóri þess alla
tíð. Um svipað leyti taka þeir sig
saman, sjö vinir úr klíkunni góðu,
undir forystu Eykons, Ágústs og
Halldórs S. Gröndals og stofnsetja
og reka með myndarbrag veitinga-
húsið Naustið um árabil. Fleiri járn
höfðu þeir í eldinum sem ekki verða
rakin hér. Ágúst var ákaflega
félagslyndur maður og tók þátt í
margvíslegu félagsstarfi og ávallt af
einlægum áhuga og vilja til að láta
gott af sér leiða, hvort heldur það
tengdist áhugamálum hans sjálfs og
starfi eða fyrirtækjarekstri al-
mennt. Hann naut líka óskoraðs
trausts samferða-manna sinna til
margháttaðra starfa í þeirra þágu.
Árið 1961 gegndi hann starfi fram-
kvæmdastjóra Reykjavíkursýning-
arinnar svonefndu, sem haldin var í
tilefni afmæli borgarinnar. Sú sýn-
ing þótti takast með ágætum og
vakti mikla athygli. Hann átti sæti í
mörg ár í skipulagsnefnd um fólks-
flutninga, var um skeið í endur-
hæfingarráði á vegum Vinnuveit-
endasambands Íslands og í
framkvæmdastjórn Vinnuveitenda-
sambandsins um árabil. Þá sat hann
í stjórn Sambands málm- og skipa-
smiðja og gegndi þar varafor-
mennsku í nokkur ár. Auk þess var
hann virkur þátttakandi í ýmiskon-
ar öðru félagsstarfi m.a. á vettvangi
ferðamála sem hann lét sig miklu
varða.
Það var einkar skemmtilegt að
ferðast með Ágústi hvort heldur var
innanlands eða utan. Hér heima var
hann staðkunnugur með afbrigðum
og þekkti alla vegi og staðhætti í
byggð sem í óbyggðum og sagði
skemmtilega frá og kryddaði sögur
sínar glettni og góðlátlegu spaugi.
Ágúst kvæntist Árnheiði Guð-
mundsdóttur 1952. Þau komu sér
upp heimili og bjuggu lengi í Skeið-
arvogi og síðar í Árlandi í Fossvog-
inum í Reykjavík. Þau eignuðust
þrjú börn: Oddnýju efnafræðing,
aðstoðarskólastjóra Kvennaskólans
í Reykjavík, Guðmund verkfræð-
ing, og Ágúst Friðrik verkfræðing.
Árnheiður eða Bibba, eins og hún
var ávalt kölluð, var einstaklega hlý
og vönduð kona, sem mannbætandi
var að eiga að kunningja og vini.
Með þeim hjónum var ákaflega
kært og ætíð ánægjulegt að sækja
þau og fjölskyldu þeirra heim á fal-
legt og glaðvært heimili þeirra.
Þegar Bibba féll frá langt um aldur
fram í nóvember 1986 var það mikið
áfall fyrir Ágúst og fjölskyldu hans,
líklega meira en fólk gerði sér al-
mennt grein fyrir. Mér fannst
Ágúst aldrei verða samur maður á
eftir. Næstu árin eftir andlát Bibbu
gerðist lífið Ágústi líka mótdrægt
að ýmsu leyti. Fyrirtæki hans lentu
í erfiðleikum og ýmsar aðrar að-
stæður urðu honum andsnúnar. Líf-
ið hefur undanfarin ár því ekki
ávallt verið þægilegt fyrir vin minn
Ágúst. En slíkt bar hann ekki á torg
og ætíð þegar við hittumst var stutt
í glensið og grínið, sem ég þekkti
svo vel frá gömlu góðu dögunum.
Síðustu árin var Ágúst í sambúð
með Sigurlaugu Magnúsdóttur,
sem reyndist honum góð stoð og
stytta á erfiðum tímum. Ég votta
henni og börnum Ágústs og fjöl-
skyldum þeirra dýpstu samúð mína
og minna við andlát og útför góðs
drengs sem öllum vildi gott gera.
Baldvin Tryggvason.
Ágúst Stefán Gunnar Hafberg,
bekkjabróðir okkar í Verzlunar-
skóla Íslands, lést í Reykjavík 16.
maí sl. Ágúst var ágætur námsmað-
ur og lauk stúdentsprófi með okkur
1949 með hárri 1. einkunn eftir sex
ára skólavist, eins og þá tíðkaðist.
Hann var íþróttamaður góður og
stundaði m.a. fimleika með KR, auk
þess sem hann var með bestu
keppnismönnum í íþróttum sem
stundaðar voru innan skólans. Á
skólaárunum tók Ágúst drjúgan
þátt í félagslífi nemenda m.a. í
störfum nefnda og eins sem ræðu-
maður á málfundum, enda ræðu-
maður góður. Kom þessi færni hans
best í ljós að útskrift lokinni, er
hann var einróma kjörinn farar-
stjóri í stúdentaferð okkar til Norð-
urlandanna. Sinnti hann þessu
embætti af miklum dugnaði og elju.
Enginn byrjandabragur var á ræð-
um hans er hann þakkaði miklar og
góðar móttökur og gestrisni for-
ystumanna Norrænu félaganna,
sem margir hverjir báru okkur á
höndum sér og þá ekki síst í Svíþjóð
að móttökum í Noregi og Dan-
ÁGÚST HAFBERG