Morgunblaðið - 01.07.2001, Blaðsíða 1

MORGUNBLAÐIÐ 1. JÚLÍ 2001
147. TBL. 89. ÁRG. SUNNUDAGUR 1. JÚLÍ 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
Löngum hefur verið talið að á Íslandi væru ein
ungis sex tegundir villtra landspendýra með fa
búsetu, þ.e.a.s. refur, hagamús, húsamús, brún-
rotta, hreindýr og minkur. En nú hefur ein teg-
undin enn bæst í þennan hóp. Sigurður Ægisso
rannsakaði sögu þessa nýjasta landnema, kan-
ínunnar, sem margir telja á góðri leið með að
verða að plágu, þrátt fyrir ungan aldur í náttúr
landsins og sakleysislegt yfirbragð
á Íslandi
Villikanínur
ferðalögBest að sitja hátt og sjá vel útbílarNýr Nissan Zbörn Í sumarfríbíóSverðfiskur
Kartöflur & kirsuber
Bóndakona nyrst á Sjálandsodda
Erla Einars
dóttir býr
ásamt fjöl-
skyldu sinn
Hvíta ham-
ingjugarði
Prentsmi
Morgunblaðs
Sunnudagur
1. júlí 2001
B
Opið kerfi sem komi
skikki á sjávarútveginn
10
Töffarinn
hefur
þroskast
mikið
26
Vandann þarf að
viðurkenna
24
SJÖ Norður-Kóreubúar, sem var
leyft að fara frá Kína til Singapore
og þaðan til Manila á Filippseyjum,
komu til Seoul í Suður-Kóreu í gær
en þar hefur fólkið fengið hæli.
Stjórnvöld í Norður-Kóreu
brugðust mjög hart við ákvörðun
stjórnarinnar í Seoul en fólkið,
sem er ein fjölskylda á aldrinum
16 til 69 ára, hafði farið huldu
höfði í Kína um tveggja ára skeið
eftir flóttann frá N-Kóreu. Á
myndinni veifar fólkið fagnandi
eftir komuna til Seoul.
Reuters
Frelsinu
fegin
HUGSANLEGT er, að færeyska
olíuævintýrið hefjist í þessari viku
en þá verður tekið til við fyrstu olíu-
boranirnar á færeyska landgrunn-
inu. Finnist olía mun það gjör-
breyta efnahag landsmanna um
langa framtíð.
Þrjú alþjóðleg olíufélög ætla að
hefja boranir nú í sumar en Statoil
verður fyrst til að ríða á vaðið nú í
vikunni. Síðar í júlí byrjar BP og
Amerada Hess í ágústlok eða
snemma í september. Öll reyna
félögin fyrir sér í „gullna horninu“
sem svo er kallað, suðaustur af
Færeyjum, rétt við landhelgislín-
una milli þeirra og Hjaltlandseyja.
Þar og innan bresku lögsögunnar
hafa fundist mjög auðugar olíulind-
ir.
Súsanna Sørensen í færeyska
olíumálaráðuneytinu segir, að lík-
lega verði það ljóst síðar í sumar
hvort olíu sé að finna en alls hafa
verið veitt leyfi fyrir borunum á
átta svæðum. Finnist olía, kannski
mikil olía, er óhætt að segja að nýir
tímar séu runnir upp í Færeyjum.
Þá munu tugir og hundruð milljarða
króna renna inn í þetta samfélag
47.000 manna.
Von á gífurlegum tekjum
Súsanna segir útilokað að giska á
hugsanlegar tekjur en nefnir, að
finnist lind, sem gefi 500 millj. olíu-
föt, þýði það 132 milljarða ísl. króna
í tekjur fyrir Færeyinga. Er þá að-
eins miðað við, að heimsmarkaðs-
verðið á olíu sé 17 dollarar fatið en
það hefur verið verulega hærra að
undanförnu.
Færeyska Lögþingið hefur nú
þegar ákveðið hver hlutur Færey-
inga skuli vera í hugsanlegri olíu-
vinnslu og er þar um að ræða þrjú
stig. Til að byrja með eiga olíufélög-
in að greiða framleiðslugjald, sem
verður 2% af hugsanlegri olíufram-
leiðslu. Síðar verður þeim gert að
greiða 27% hlutafélagaskatt og að
lokum verður lagður á þau sérstak-
ur skattur, sem miðast þá við tekjur
þeirra af olíuvinnslunni.
Færeyska olíu-
ævintýrið að byrja
Þórshöfn. Morgunblaðið.
ÁKÆRUATRIÐUM gegn Slobod-
an Milosevic, fyrrverandi forseta
Júgóslavíu, hefur verið fjölgað og
líklegt þykir nú, að hann verði sak-
aður um þjóðarmorð. Í fyrradag
fannst í Austur-Serbíu enn ein
fjöldagröfin með líkum Kosovo-Alb-
ana og ljóst er, að fólkið hefur ver-
ið skotið, þar á meðal börn. Mil-
osevic hefur nú tjáð sig um
ákærurnar og segir þær eingöngu
vera af „pólitískum rótum runnar“.
Carla del Ponte, forseti stríðs-
glæpadómstólsins í Haag í Hol-
landi, segir, að Milosevic verði
einnig ákærður fyrir stríðsglæpi í
Króatíu og Bosníu og haft er eftir
starfsmönnum dómstólsins, að
hann kunni að verða ákærður fyrir
þjóðarmorð. Er hann sakaður um
að bera beina ábyrgð á brottflutn-
ingi og brottrekstri 740.000 Kos-
ovo-Albana og á dauða 600 þeirra,
helmingi fleiri en þegar hann var
ákærður í maí 1999. Carla del
Ponte sagði einnig, að það væri
hneyksli, að ekki væri búið að
handtaka þá Radovan Karadzic,
fyrrverandi leiðtoga Bosníu-Serba,
og Ratko Mladic, fyrrverandi yfir-
hershöfðingja þeirra, en þeir eru
sakaðir um mikla stríðsglæpi í
Bosníustríðinu.
Segist saklaus
Milosevic kemur fyrir réttinn á
þriðjudag en nokkrir mánuðir
munu líða áður en eiginleg rétt-
arhöld hefjast. Hann sagði í fyrra-
kvöld í viðtali við fréttamann BBC,
breska ríkisútvarpsins, að hann
hefði ekkert brotið af sér, iðraðist
því einskis og myndi bregðast aftur
við með sama hætti væri því að
skipta. Kvaðst hann ekki viður-
kenna rétt stríðsglæpadómstólsins
til að rétta yfir sér enda væru
ákærurnar „pólitískar“. Sagði
hann, að sér hefði í raun verið
„rænt“.
Fjöldagröf með líkum 74 Kos-
ovo-Albana fannst í Petrovo Selo í
Austur-Serbíu á föstudag en dag-
inn áður fannst gröf með 36 líkum,
þar á meðal börnum. Hafði fólkið
verið skotið. Talið er, að líkin hafi
verið flutt þangað frá Kosovo en
serbneska innanríkisráðuneytið
skýrði frá því í maí sl., að það hefði
sannanir fyrir því, að Milosevic
hefði skipað innanríkisráðherra
sínum, Vlajko Stojiljkovic, svo fyr-
ir í Kosovo-stríðinu, að öll um-
merki um stríðsglæpi gagnvart
óbreyttum borgurum skyldu falin.
Serbneska tímaritið Vreme hafði
það eftir vöruflutningabílstjóra í
síðustu viku, að hann hefði flutt lík
í 10 ferðum frá Kosovo og hefði
þeim verið troðið í bílinn eins og
hægt var. Á skömmum tíma hafa
fundist alls fimm fjöldagrafir í
Serbíu.
Óvissa í stjórnmálunum
Þessir líkfundir hafa átt sinn
þátt í að sætta flesta Serba við
framsal Milosevic auk þess sem
þeir vona, að mestu þrengingum
þjóðarinnar fari að linna nú þegar
vestræn ríki og alþjóðlegar stofn-
anir hafa heitið að aðstoða við upp-
byggingu í landinu með 130 millj-
örðum ísl. króna.
Viðræður um
stjórnarmyndun
Stuðningsmenn Milosevic eru
hins vegar æfir og forsætisráð-
herra Júgóslavíu, Zoran Zizic, fyrr-
verandi bandamaður Milosevic,
sagði af sér á föstudag ásamt öðr-
um fulltrúum Svartfellinga og varð
það til þess, að stjórnin var í raun
fallin. Flokkur Zizic ætlar samt að
taka þátt í viðræðum um myndun
nýrrar stjórnar á morgun, mánu-
dag.
Þá hefur Vojislav Kostunica, for-
seti Júgóslavíu, sem var andvígur
framsalinu, losað um tengslin milli
síns flokks, Serbneska lýðræðis-
flokksins, og annarra umbóta-
flokka.
Fleiri fjöldagrafir með líkum Kosovo-Albana finnast í Serbíu
Milosevic hugsanlega
ákærður fyrir þjóðarmorð
Belgrad. AP, AFP.
FRUMVARP til laga um auð-
lindagjald hefur verið lagt fyrir
kínverska þingið. Er frá því
skýrt í helgarútgáfu dagblaðs-
ins China Daily.
Í frumvarpinu segir, að gjald
skuli greitt fyrir afnot af auð-
lindum sjávarins en lög um al-
mennt auðlindagjald voru
raunar sett í Kína þegar árið
1992. Hingað til hafa þau þó
ekki verið látin ná til fiskveiða.
Samkvæmt frumvarpinu
verða allir, einstaklingar sem
fyrirtæki, að sækja um veiði-
leyfi en þau má einnig bjóða
upp ef yfirvöld í einstökum
héruðum ákveða svo. Í drög-
unum er einnig heimild til að
setja sérstakar reglur um inn-
heimtu gjaldsins með það fyrir
augum að gera einstökum
fiskimönnum greiðsluna auð-
veldari.
Auðlinda-
gjald í Kína