Morgunblaðið - 01.07.2001, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 SUNNUDAGUR 1. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ

ÞJÓÐGARÐURINN
Snæfellsjökull var form-
lega opnaður við hátíðlega
athöfn á fimmtudag. Hann
er fjórði þjóðgarður Íslend-
inga og sá fyrsti síðan 1973.

90 ÞROSKAÞJÁLFAR
sem starfa hjá ríkinu hófu
verkfall 28. júní og eru því
alls 130 þroskaþjálfar sem
starfa hjá ríkinu og stofn-
unum þess í verkfalli. Sama
dag var samþykktur kjara-
samningur Þroskaþjálfa-
félags Íslands og launa-
nefndar sveitarfélaganna.

NÝR hverfill var tekinn í
notkun í Nesjavallavirkjun
á föstudag og er virkjunin
nú stærsta gufuaflsvirkjun
landsins.

FORSETI Íslands, Ólaf-
ur Ragnar Grímsson hóf
þriggja daga opinbera
heimsókn til Færeyja á
fimmtudag. Heimsóknin
hefur vakið mikla athygli
almennings og færeyskra
fjölmiðla.

DAVÍÐ Oddsson, for-
sætisráðherra hóf opinbera
heimsókn til Finnlands á
föstudag. Á fundi Davíðs
með Törju Halonen, forseta
Finnlands, var farið yfir
helstu mál sem nú eru uppi
í Evrópu og þau mál sem
tengjast samskiptum Ís-
lands og Finnlands.

MAÐUR sem brenndist
illa í vinnuslysi í Straums-
vík í síðustu viku lést á
gjörgæsludeild Landspítala
við Hringbraut af völdum
áverkanna sem hann hlaut.
Annar maður sem brennd-
ist minna í slysinu liggur
enn á gjörgæsludeild.
DRÖG að nýju aðalskipulagi Reykja-
víkur, sem gilda á frá 2001-2024, voru
kynnt á miðvikudag og eru í því ýms-
ar nýjar hugmyndir um uppbyggingu
höfuðborgarinnar. Þar er meðal ann-
ars gert ráð fyrir að byggt verði á
mestum hluta núverandi flugvallar-
svæðisins í Vatnsmýrinni í áföngum
en ekki þarf að hrófla við vellinum
fyrr en árið 2016. Einnig er áformað
að gera jarðgöng undir Skólavörðu-
holt milli Hringbrautar og Sæbrautar
til að skapa umhverfisvænni aðstæð-
ur í miðbænum.
Ríkið selur ráðandi hlut
í Landsbanka Íslands
ÁKVEÐIÐ var á fundi ríkisstjórnar-
innar á þriðjudag að selja ráðandi
hlut, þriðjung eða meira, í Lands-
banka Íslands hf. til erlends kjölfestu-
fjárfestis og standa vonir til þess að
gengið verði frá sölunni fyrir lok árs-
ins. Skilyrði samkvæmt ákvörðun
ráðherra er að sala á slíkum hlut leiði
til aukinnar samkeppni á íslenskum
fjármagnsmarkaði og auki sam-
keppnishæfni hans. Framkvæmda-
nefnd um einkavæðingu hefur verið
falið að annast framkvæmd sölunnar.
Endurskoðun á fasteigna-
og brunabótamati
NÝTT fasteigna- og brunabótamat
tekur gildi 15. september eftir endur-
skoðun Fasteignamats. Niðurstaða
endurskoðunarinnar felur í sér að
fasteignamat hækkar um 14% að
meðaltali, þar af nemur hækkun
mannvirkjamats 9% og hækkun land-
mats 52%, en brunabótamat lækkar
um 4% að meðaltali á landsvísu. Ekki
er ljóst hvaða áhrif hækkunin hefur á
fasteignagjöld.
Drög að nýju aðalskipu-
lagi Reykjavíkur kynnt
INNLENT
STJÓRNVÖLD í Serbíu framseldu
Slobodan Milosevic, fyrrverandi forseta
Júgóslavíu, til stríðsglæpadómstóls
Sameinuðu þjóðanna í Haag sl. fimmtu-
dag. Tók ríkisstjórn Serbíu ákvörðun
um það án samráðs við Vojislav Kost-
unica, forseta Júgóslavíu, og hann hefur
mótmælt henni sem stjórnarskrárbroti.
Hunsaði ríkisstjórnin einnig stjórnlaga-
dómstól sambandsríkisins en hann
hafði farið fram á tveggja vikna frest til
að kanna kröfur verjenda Milosevic.
Stuðningsmenn Milosevic boðuðu strax
til mikilla mótmæla vegna framsals
hans og Sósíalistaflokkur Svartfjalla-
lands, sem áður studdi Milosevic og á
nú aðild að sambandsstjórninni, ákvað
að slíta samstarfinu.
Þjóðarleiðtogar á Vesturlöndum, til
dæmis George W. Bush, Tony Blair,
Gerhard Schröder og Jacques Chirac,
fögnuðu því, að Milosevic yrði loks
ákærður en hann er sakaður um of-
sóknirnar gegn Albönum í Kosovo og
stríðsglæpi í Bosníu. Á Vesturlöndum
höfðu ýmis ríki sett það sem skilyrði
fyrir fjárhagsaðstoð við Serbíu, að Mil-
osevic yrði framseldur. Á föstudag
komu saman í Brussel fulltrúar næst-
um 100 ríkja og alþjóðlegra stofnana til
að ræða væntanlega aðstoð við Serbíu.
Powell miðlar málum
COLIN Powell, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, lýsti yfir á fimmtudag,
að hann styddi tillögur um, að alþjóð-
legir eftirlitsmenn yrðu fengnir til að
fylgjast með vopnahléi milli Ísraela og
Palestínumanna og þeim skrefum í frið-
arátt, sem væntanlega verða stigin í
samræmi við tillögur Mitchell-nefndar-
innar. Hafa þeir fallist á að taka upp
viðræður ef kyrrt verður með þeim í sex
vikur en Ariel Sharon, forsætisráð-
herra Ísraels, hefur hingað til krafist
þess, að eins konar friður ríki í 10 vikur
áður en sest verði að samningaborði.
Milosevic fram-
seldur til Haag

ÓTTAST er, að til algers
borgarastríðs geti komið í
Makedóníu og virðast
hvorki slavneski meirihlut-
inn í landinu né albanskir
skæruliðar vera í frið-
arhug. Hafa talsmenn Evr-
ópusambandsins hvatt til
sátta og viðræðna um aukin
borgararéttindi albanska
minnihlutans en slavneskir
þjóðernissinnar eru því
ævareiðir, að eftirlitsmenn
NATO skyldu flytja al-
banska skæruliða vopnaða
frá bænum Aracinovo.

KENNETH Clarke,
fyrrverandi fjármálaráð-
herra Bretlands, ætlar að
sækjast eftir því að verða
leiðtogi breska Íhalds-
flokksins og munu þá alls
fimm menn taka þátt í
slagnum. Er hann eini Evr-
ópusinninn í hópnum og
skoðanakannanir sýna, að
hann nýtur mestra vin-
sælda meðal kjósenda al-
mennt og einnig meðal
kjósenda Íhaldsflokksins.
Það verða hins vegar þing-
menn flokksins og síðan
flokksfélagar, sem munu
ráða því hver verður leið-
togi og þar er Michael Port-
illo sigurstranglegastur.

DÓMI um að Microsoft
skuli klofið upp í smærri
einingar var hnekkt fyrir
áfrýjunardómstól í Banda-
ríkjunum sl. fimmtudag.
Hann studdi þó niðurstöðu
undirréttar um að fyrir-
tækið væri með ólöglega
einokunaraðstöðu á mark-
aði en 95% allra einkatölva
í heiminum nota Windows-
stýrikerfið.
ERLENT
VIKAN 24/6–30/6
STURLA Snorrason, bifreiðasmið-
ur, hefur nýverið lokið við smíði
flugmódels sem er nákvæm eftir-
mynd Catalina-flugbátsins Vestfirð-
ings sem áður var í eigu Loftleiða.
Hann bæði teiknaði vélina og smíð-
aði sjálfur og mun þetta vera í
fyrsta sinn sem svo nákvæm eft-
irmynd Catalina-flugbáts er gerð í
þessari stærð.
„Ég notaði til verksins teikningar
úr viðgerðahandbók vélanna og svo
ótal ljósmyndir líka. Þetta er fyrsta
vélin í heiminum sem er smíðuð eft-
ir þessari teikningu,“ segir Sturla
og tiltekur að hann hafi hvergi get-
að fundið rétta módelteikningu af
Catalinu-vél. Hann segist hafa séð
tvær vélar á Reykjavíkurflugvelli
síðan hann hóf smíðina og hafi not-
aði þau tækifæri til að mæla, mynda
og skoða.
Vélina segir Sturla vera með
fjögurra metra vænghaf en mæli-
kvarðinn sé einn á móti átta og að
hún vegi um 22 kíló. Vélin er fjar-
stýrð og Sturla er þess fullviss að
hún komi til með að fljúga. „Ég er
nýbúinn að klára vélina og á þess
vegna eftir að fljúga henni. Ég lauk
við hana núna fyrir 20 ára afmæli
Flugklúbbs Mosfellsbæjar, sem
haldið var upp á í júníbyrjun,“ segir
hann.
Áhugi í útlöndum
„Vélin er orðin heimsfræg,“ segir
Sturla, „hér heima vita auðvitað all-
ir af þessu sem á annað borð hafa
áhuga. Svo hafa menn erlendis líka
verið að spyrja hvernig gangi með
Catalinuna.“ Sturla segir að tvisvar
hafi komið umfjöllun um smíðina í
blaðinu „RC Scale International“ en
það sé eitt stærsta blaðið um flug-
módelsmíði í heiminum. „Þeir bíða
líka eftir að fá myndir af henni full-
smíðaðri og á flugi,“ segir hann.
Sturla var nú ekki meira en svo
viss um hvort hann gæti gert sér
frekari mat úr allri vinnunni sem
hann lagði í smíði vélarinnar. „Það
fer alveg eftir því hvað þetta út-
lenda blað gerir. Ef ég fæ góða um-
fjöllun í RC Scale væri e.t.v. hægt
að markaðssetja teikninguna.“
Flugmódelsmíð í 15 ár
Sturla segist hafa smíðað flug-
vélalíkön í 15 ár, eða síðan árið 1986
og hann hafi verið búinn að smíða
eitt stórt módel áður. „Það var
Þristurinn, DC-3 farþegaflugvél hjá
Flugfélagi Íslands, sem núna heitir
Páll Sveinsson og er hjá Land-
græðslunni. Það módel hangir núna
uppi í afgreiðslunni hjá flugfélag-
inu. Þannig að þegar ég byrjaði á
Catalinu þá vildi ég velja einhverja
af vélunum sem voru hér á landi. Þá
fannst mér við hæfi að smíða Loft-
leiðavél fyrst ég var búinn að smíða
vél frá Flugfélagi Íslands áður.“
Sturla segist hafa valið Vestfirð-
ing því honum þótti hún eiga
skemmtilegri sögu en Dynjandi sem
hafi verið hin Catalinu-vél Loftleiða.
„Það var til að mynda Vestfirð-
ingur sem fann flakið af Geysi og
áhöfn hans á Bárðarbungu. Vélin
var skráð hér á landi 9. júlí árið
1949, en hún var keypt í Bandaríkj-
unum og ætluð til vöruflugs. Hún
var svo notuð á öllum áætlunarleið-
um félagsins innanlands áður en
hún var svo seld til Nýfundnalands
árið 1953 þar sem hún var notuð við
að slökkva skógarelda,“ segir
Sturla.
Lærði að fljúga alvöru-
flugvélum
„Það eru um fimm ár síðan ég
byrjaði á vélinni en smíðin tafðist
aðeins vegna annarra hluta. Ég
keypti á þessum tíma flugvél og fór
að læra að fljúga, þannig að einn
vetur fór í flugskólann og svo fór
annar í að koma upp flugskýli.
Kannski hefði annars mátt ljúka
verkinu á tveimur til þremur ár-
um,“ segir Sturla.
Hann lauk einkaflugmannsprófi
og hefur nú flogið í ein fjögur ár.
Sturla kveðst eiga bágt með að gera
upp á milli áhugamálanna. „Það er
að vissu leyti meiri spenna að fljúga
flugmódeli, en á móti kemur að
maður nýtur ekki útsýnisins eins og
í hinu,“ segir hann. Sturla segist
enn ekki vera búinn að ákveða hve-
nær hann prófar að fljúga Catalinu-
módelinu. „Það gæti eins orðið í vik-
unni,“ segir hann, „en það verður
nú ekki mjög tilkomumikið í fyrstu
skiptin, maður fer varlega og flýgur
vélinni hátt á meðan maður er að ná
tökum á henni.“
Nákvæm eftirmynd Catalina-flugbátsins Vestfirðings
Morgunblaðið/Sverrir
Sturla Snorrason við flugmódel sitt af Catalina-flugbátnum Vestfirðingi.
Eina líkanið
sinnar tegundar
Morgunblaðið/Sverrir
Módelið er nákvæm eftirmynd upprunalegu vélarinnar.