Morgunblaðið - 23.09.2001, Qupperneq 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 SUNNUDAGUR 23. SEPTEMBER 2001 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
v i ð s j á u m u m f j á r m á l i n
www.bi.is
ÚTIGANGSFÓLK er yngra
og í harðari neyslu en venjan
var fyrir nokkrum árum og
hlutfall þeirra sem eiga við
geðræn vandamál að stríða
innan hópsins fer vaxandi.
Heiðar Guðnason, forstöðu-
maður Samhjálpar, segir að
hinn dæmigerði götumaður sé
yngri og í harðari neyslu nú
en fyrir nokkrum árum. Það
sé mikið áhyggjuefni.
Hlutfall geðrænna
sjúkdóma hefur aukist
Steinunn Marinósdóttir,
skrifstofustjóri Byrgisins, seg-
ir að hlutfall þeirra sem eru á
götunni og eiga við erfið geð-
ræn vandamál eða sjúkdóma
að stríða, fari vaxandi.
Grímur Atlason, verkefnis-
stjóri hjá Félagsþjónustunni í
Reykjavík, segir að erfitt sé að
meta hversu margir séu raun-
verulega „á götunni“ í Reykja-
vík þótt þeir sem búi í ótryggu
eða tímabundnu húsnæði séu
um 350 til 400. Metur hann
það svo að milli 40 og 60
manns búi á götunni á hverj-
um tíma, en tíðar breytingar
verði á hópnum, þar sem fólk
fari inn og út af meðferðar-
stofnunum.
Útigangsfólk
í Reykjavík
Yngra
fólk og
harðari
neysla

Sólarhringur í strætinu/C1
HEIMSVIÐSKIPTASTOFNUNIN
(WTO) dregur í efa forsendur Ís-
lands fyrir útreikningi á innan-
landsstuðningi við landbúnaðinn.
Stofnunin hefur t.d. gagnrýnt að
íslensk stjórnvöld skuli skilgreina
beingreiðslur til sauðfjárbænda
sem „grænar“ greiðslur.
Ísland hefur eins og önnur aðild-
arríki WTO tekið á sig skuldbind-
ingar í GATT-samningnum. Sam-
kvæmt samningnum ber aðildar-
þjóðunum að draga úr stuðningi og
vernd við landbúnaðarframleiðsl-
una með þrennum hætti. Í fyrsta
lagi með því að auka markaðs-
aðgengi, í öðru lagi með samdrætti
í innanlandsstuðningi og í þriðja
lagi í útflutningsbótum. Ísland hef-
ur þegar afnumið útflutningsbætur
á búvörur sem greiddar voru úr
ríkissjóði. Jafnframt hafa íslensk
stjórnvöld opnað fyrir aðgang fyrir
erlendar landbúnaðarvörur líkt og
skuldbindingarnar kveða á um.
Umdeilt er hins vegar hvort Ís-
land hafi dregið úr stuðningi við
innlenda landbúnaðarframleiðslu í
samræmi við skuldbindingar sínar.
GATT-samningurinn takmarkar
m.a. rétt aðildarríkja til að veita
stuðning sem tengist framleiddu
magni.
Deilt um skilgreiningu á bein-
greiðslum til sauðfjárbænda
Í bréfi sem utanríkisráðuneytið
skrifaði landbúnaðarráðuneytinu
vegna starfa svokallaðrar græn-
metisnefndar er vakin athygli á
því að Ísland geti ekki gengið
lengra í stuðningi við landbúnað-
inn.
„Svo kallaðar beingreiðslur til
sauðfjárbænda hafa verið tilkynnt-
ar til WTO sem „grænar“ stuðn-
ingsaðgerðir (undanþegnar niður-
skurði og ekki háðar hámarki
heildarstuðnings). Þessi túlkun á
greiðslum til sauðfjárbænda hefur
hlotið gagnrýni á vettvangi WTO
enda umdeilt hvort framleiðslu-
tenging sé fyrir hendi eins og skil-
yrði fyrir greiðslum er háttað.
Ennfremur hefur verðbólga verið
dregin frá við útreikning á heildar-
stuðningi í tilkynningu íslenskra
stjórnvalda til WTO til að stuðn-
ingur sé innan leyfilegs hámarks.
Þessi aðferð við útreikning hefur
sætt gagnrýni. Þá er í síðasta bú-
vörusamningi gert ráð fyrir nýjum
greiðslum sem rökstyðja má að
séu framleiðslutengdur stuðningur
og falli því undir skuldbindinguna
um hámark á heildarstuðningi til
landbúnaðar,“ segir í bréfinu.
Grænmetisnefndin hefur m.a.
rætt um að lækka tolla á innflutt
grænmeti og þá jafnframt að
stjórnvöld veiti garðyrkjubændum
einhvers konar stuðning. Í bréfi
utanríkisráðuneytisins er varað við
hugmyndum um aukinn stuðning
við bændur. „Í ljósi ... skuldbind-
inga um hámark á framleiðslu-
tengdum stuðningi í landbúnaði
fær ráðuneytið ekki séð að svig-
rúm sé til að hefja eða auka fram-
leiðslutengdan stuðning í einni
grein landbúnaðar nema að dregið
sé samsvarandi úr öðrum fram-
leiðslutengdum stuðningi,“ segir í
bréfinu.
Óvíst hvort innanlandsstuðningur ríkisins við
landbúnaðinn samræmist skuldbindingum Íslands
WTO dregur rök-
semdir Íslands í efa
BETUR fór en á horfðist þegar
mastur brotnaði á tveimur skútum
á lokamóti Siglingasambands Ís-
lands undan Akurey á Faxaflóa
rétt eftir hádegi í gær. Björg-
unarsveitir voru kallaðar út og var
í fyrstu talið að skúturnar tvær,
Besta og Sigurvon, hefðu oltið á
hliðina. Besta komst á utanborðs-
mótor til hafnar en Sigurvon, sem
var vélarvana, var tekin í tog til
hafnar og varð engum meint af
volkinu. Þrír bátar og tuttugu
björgunarmenn úr björgunarsveit-
inni Ársæli komu að útkallinu.
Morgunblaðið náði tali af skip-
verjum Bestu stuttu eftir komuna í
land. Sjö menn voru um borð og
var skútan komin um 18 sjómílur út
þegar sveigja koma á mastrið í kú-
vendingu, þ.e. þegar farið var fyrir
vind. Mastrið, sem var um 10 metra
hátt og úr áli, brotnaði um einn
metra frá skipskrokknum.
„Sem betur fer vorum við allir
vindmegin í bátnum þannig að það
var enginn hlémegin sem fékk
þetta í höfuðið,“ segir Arnþór
Ragnarsson, einn skipverja, og
bætir við að þetta hefði getað farið
verr. Stórseglið rifnaði einnig
nokkuð, en Arnþór taldi að hin
seglin væru nokkuð heilleg. Mastr-
ið kostar um hálfa milljón króna og
seglin annað eins. Skútan er í eigu
fimm einstaklinga og bera þeir
kostnaðinn þar sem tryggingarnar
gilda ekki í siglingakeppni.
„Þetta er vön áhöfn, við höfum
oft siglt í verra veðri en þetta. Við
sigldum yfir Atlantshafið í fyrra-
sumar,“ segir Arnþór.
Gerist þegar menn keyra of
hart og hafa of mikil segl uppi
Veður var slæmt á suðvest-
urhorninu þegar möstrin brotnuðu
í gær. Birgir Ari Hilmarsson,
keppnisstjóri lokamótsins, segir að
veður hafi alls ekki verið það slæmt
að ástæða hefði verið til að fresta
keppninni. Vindur hafi verið um
15-20 hnútar þegar keppnin hófst
og hafi síðan farið minnkandi.
„Þetta gerist vegna þess að
menn keyra of hart, ætla sér að
vinna og eru með of mikil segl
uppi. Það er ekki vindhraðinn sem
slíkur sem veldur þessu,“ segir
Birgir Ari.
Hann segir að aldrei hafi nein
hætta verið á ferðum. Flutn-
ingaskip séu líklegri til að velta en
skútur og allir hafi verið í björg-
unarvesti. „Mótor í öðrum bátnum
sem missti mastur var í ólagi og
þess vegna var beðið um aðstoð,
annars hefði hann komist í land
sjálfur. Það var aldrei hætta á ferð-
um,“ segir Birgir Ari. Hann segir
óalgengt að menn brjóti mastur í
siglingakeppnum, sérstaklega að
tveir bátar geri það. Siglingaleiðin
í keppninni var frá smábátahöfn-
inni í Reykjavík inn í Fossvog og til
baka og var það Svala úr Brokey
sem bar sigur úr býtum í keppn-
inni.
Morgunblaðið/Ásdís
Skipverjar á Bestu skoða mastrið, sem brotnaði, eftir komuna í land. Mastrið, sem var tíu metra hátt, getur þolað mikið átak.
Mastur brotnaði á tveim skútum í siglingakeppni undan Akurey í gær
Engum varð meint af volkinu