Morgunblaðið - 01.12.2001, Blaðsíða 36

LISTIR
36 LAUGARDAGUR 1. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Borgarbókasafn, Tryggvagötu
15 Bókaútgáfan Iðunn og Borg-
arbókasafn standa að jólastund í
aðalsafni safnsins kl. 14.30.
Lesið verður upp úr bókunum Með
Bólu í bæjarferð eftir Sigrún Eddu
Björnsdóttur, höfundur les. Ger-
semar goðanna eftir Selmu Ágústs-
dóttur, höfundur les. Tsatsiki og
Mútta eftir Moni Nilsson-
Brännström. Þýðandi bókarinnar,
Friðrik Erlingsson, les og Gísli
Rúnar Jónsson les úr bókinni Kött-
urinn með hattinn eftir dr. Seuss.
Auk þess syngur Magga Stína jóla-
lög og Hörður Bragason leikur á
farfisu.
Bókasafn Garðabæjar Upplestur
verður kl. 13.30. Kristín Helga
Gunnarsdóttir og Yrsa Sigurð-
ardóttir lesa upp úr nýútkomnum
bókum sínum Í mánaljósi og B10.
Gallerí Smíðar og skart, Skóla-
vörðustíg 16a Myndlistarkonan
Steinunn Einarsdóttir opnar sýn-
ingu kl. 14. Þar gefur að líta 18 verk
unnin með olíu á striga og vatns-
litum.
Hún lauk prófi í sjónrænum listum
og hönnun árið 1994 frá Myndlist-
arskólanum TAFE í Ástralíu.
Gallerí Reykjavík Benedikt S.
Lafleur opnar málverkasýningu kl.
15 undir yfirskriftinni „Flugfiskur í
mósaík eða lausn á smáfiskadrápi“.
Sýningin er opin alla daga kl 12–18,
laugardaga kl. 11–18, og lýkur 30.
desember.
Gallerí Sævars Karls, Banka-
stræti 27 nemendur LHÍ opna sýn-
ingu á verkum sínum kl. 14. Verkin
eru í áfanga undir handleiðslu Hall-
dórs Björns Runólfssonar. Þema
sýningarinnar er „Málverkið eftir
málverkið“. Sýningin stendur til 14.
desember.
Verslunin Te og kaffi, Laugavegi
27 Gréta Berg teiknar andlits-
myndir af gestum frá kl: 10–18 á
löngum laugardegi.
Glerblástursverkstæðið á Kjal-
arnesi, milli Klébergsskóla og
Grundarhverfis, er opið frá kl. 10–
17 og á morgun kl. 10–15. Þar verð-
ur unnt að fylgjast með glerblæstri/
mótun, og versla á útsölu útlitsgall-
aða glermuni.
Iðnó Félagar í Reykjavík-
urakademíunni kynna bækur, sem
koma út á þeirra vegum, kl. 11 á
svokölluðum „brönsfundi“. Meðal
þeirra sem kynna verk sín eru
sagnfræðingarnir Sigurður Gylfi
Magnússon og Davíð Ólafsson, bók-
menntafræðingurinn Jón Karl
Helgason, þjóðfræðingurinn Rakel
Pálsdóttir, rithöfundarnir Steinunn
Jóhannesdóttir og Þórunn Valdi-
marsdóttir og þýðendurnir Ingunn
Ásdísardóttir og Vigfús Geirdal.
Víðistaðakirkja Lúðrasveit Hafn-
arfjarðar heldur tónleika kl. 16.
Meginuppistaða þeirra er þekkt
jólalög úr ýmsum áttum. Auk lúðra-
sveitarinnar kemur fram kór, skip-
aður söngfólki úr Kammerkór
Hafnarfjarðar og Kór eldri félaga
úr Fjölbrautaskólanum í Breiðholti.
Stjórnandi lúðrasveitarinnar er
Stefán Ómar Jakobsson.
Álafosskvos, Mosfellsbæ Þríbýl-
ið býður til samfagnaðar og gleði-
stundar kl. 16–20. Híbýlahaldarar
eru listamennirnir Hildur, Tolli og
Palli. Vinnustofur þríbýlisins verða
opnar allar helgar í desember frá
kl. 14–18.
Listasafn Borgarness Anna Gréta
Arngrímsdóttir opnar sýningu kl.
14. Þar verða til sýnis vatns-
litaverk, einkum smámyndir sem
bregða upp leiftri frá liðnum tíma.
Sýningin opin virka daga frá kl. 13–
18 og þriðjudags- og fimmtudags-
kvöld til kl. 20. Sýningunni lýkur
21. desember.
Reykholtskirkja Gradualekór
Langholtskirkju, undir stjórn Jóns
Stefánssonar, syngur kl. 16 á að-
ventutónleikum Tónlistarfélags
Borgarfjarðar, Reykholtskirkju og
Borgarfjarðarprófastsdæmis.
Skaftfell, Seyðisfirði Rithöf-
undakvöld hefst klukkan 21. Þar
munu rithöfundarnir Vilborg Dag-
bjartsdóttir, Vigdís Grímsdóttir,
Elísabet Jökulsdóttir, Sjón og Sig-
fús Bjartmarsson lesa úr verkum
sínum og ræða við gesti.
Í DAG
„HVER maður og hvert mannslíf er
safn upplýsinga. Hver nýr dagur og
hver athöfn er uppspretta nýrra upp-
lýsinga í formi reynslu.
Langflest erum við svo upptekin af
að reyna að ráða við móttöku þessa
upplýsingaflæðis að við komum ekki
auga á heildarmyndina. En smám
saman tekst okkur þó að sjá í gegnum
allt áreitið og upplýsingarnar sem að
okkur streyma og áttum okkur á því
að við höfum náð yfirsýn án þess að
þurfa að hætta að taka taka á móti
nýjum upplýsingum.
Þegar yfirsýn er náð lærum við að
meta þau skynrænu boð sem um-
hverfi okkar sendir okkur og við
sjáum verðmætin sem liggja hvar-
vetna og fegurðina sem við blasir, í
öllu – hvert sem litið er.“
Ég velti þessum orðum Þórodds
Bjarnasonar fyrir mér. Hann hefur
ritað þau í sýningarskrá sýningar
sem hann opnar í ReykjavíkurAka-
demíunni, JL-húsinu við Hringbraut,
4. hæð, í dag. Ég er á leið til hans í ös-
inni og umferðinni eftir hádegi á
föstudegi. Mitt starf, blaðamennskan,
hverfist um upplýsingar og ég spyr
mig í hljóði: Hef ég öðlast þessa yf-
irsýn? Sé ég verðmætin? Greini ég
kjarnann frá hisminu?
Þetta orð, upplýsingar, hrýtur mér
strax af vörum, þegar Þóroddur tekur
á móti mér í bækistöð Reykjavík-
urAkademíunnar. Hann grípur það á
lofti.
„Upplýsingar eru orðnar svo hlut-
lægar, áþreifanlegar. Tölvubyltingin
hefur umturnað öllum okkar hug-
myndum. Við lifum á öld margmiðl-
unar, þar sem allt er skilgreint sem
upplýsingar. Ég, þú. Við erum öll bú-
in til úr upplýsingum. Var ekki Ís-
lensk erfðagreining að ljúka við að
kortleggja manninn? Hann er ekki
lengur hold og blóð, heldur upplýs-
ingar,“ upplýsir Þóroddur og ég gríp
ósjálfrátt um læri mér. Jú, ég er
hérna enn þá!
Framhald síðar…
Eitt verka Þórodds á sýningunni,
án titils, snýst um hráar upplýsingar.
Orð á blaði, þar sem einn hópur rekur
annan. Byggingaverkamenn, gítar-
leikarar, Skagamenn, börn, myndlist-
armenn, prestar, karlmenn, bændur,
pílukastarar, jarðarbúar og margir
fleiri. Fljótt á litið virðast þessir hóp-
ar eiga fátt sameiginlegt.
„Sennilega þurfa menn að þekkja
mig til að geta lesið út úr þessu. Þess-
ir hópar eiga það í raun sameiginlegt
að ég samsama mig þeim öllum. Á
einhverjum punkti í lífinu hef ég til-
heyrt þeim,“ segir Þóroddur en nið-
urlag verksins er „framhald síðar“.
„Allt byggist þetta á því hvernig við
skilgreinum okkur sjálf og hópana
sem við tilheyrum. Ég hef mikið velt
þessu fyrir mér í fyrri verkum og held
því áfram hér. Hvers vegna dregur
fólk sig saman? Þetta tengist oftar en
ekki þjóðerniskenndinni og við sjáum
þetta daglega um þessar mundir í
stríðinu í Afganistan. Þorri manna
stendur saman gegn hryðjuverka-
mönnum, „vondu körlunum“. Allt
gengur þetta út á skilgreiningu.“
En það eru ekki stríð og hörmung-
ar sem eru Þóroddi efst í huga. Þvert
á móti. „Fegurðin er mínar ær og kýr.
Ég leitast stöðugt við að koma henni á
framfæri. Fá fólk til að staldra við,“
segir hann og tekur upp búrhníf sem
liggur fyrir framan hann á borðinu í
kaffistofu Akademíunnar þar sem við
sitjum. Hann verður óvænt að atriði í
málflutningi listamannsins. Kjör-
dæmi.
„Sjáðu þennan hníf hérna! Fegurð-
in blasir við okkur. Ef við viljum sjá
hana. Það er þetta sem ég er alltaf að
glíma við – og reyna að túlka.“
Aumingja hnífurinn fer hjá sér
þegar Þóroddur leggur hann frá sér.
En svei mér ef hann hefur ekki fríkk-
að!
Fegurðina fangar Þóroddur í
myndbandsverki, sem strangt til tek-
ið er ekki á sýningunni en má nálgast
á slóðinni http://www.kvikmynd.is/
thorodduroggabriel á Netinu.
„Við Gabriel Garcia Márquez deil-
um sömu hugmyndum um lífið.
Kannski er það blekking ein, en enn
hefur engum tekist að sjá í gegnum
þá blekkingu,“ segir Þóroddur en á
myndbandinu les hann brot úr texta
eftir Nóbelsskáldið, þar sem það veg-
samar manngæsku og kærleik.
„Breyttu í dag eins og morgundag-
urinn renni aldrei upp…“
Tré í felum
Í þriðja lagi getur að líta á sýningu
Þórodds þrjú ljósmyndaverk sem öll
kallast á, Camouflage gata, Cam-
ouflage tré og Camouflage hús.
Hvaða feluleikur er þetta?
„Fyrstu myndina, af trénu, tók ég
þegar ég bjó í Japan. Gatan mín var
uppfull af svona camouflage-trjám.
Þau heilluðu mig. Það er fróðlegt að
sjá tré reyna að fela sig inni í miðri
borg, þar sem það liggur auðvitað vel
við höggi. Síðan fór ég að sjá þessi tré
víðar, í París og á Spáni. Götu-myndin
er frá Spáni. Hús-myndin er líka frá
Spáni, þar sem ég dvaldist um skeið í
haust. Það var merkilegt að sjá þetta
sama mynstur í húsinu sem ég bjó í,“
segir Þóroddur en á myndinni má sjá
vegg skipta um ham.
Myndlistarmenn
fagna kreppunni
Þóroddur hefur haft hægt um sig
undanfarin misseri, síðasta einkasýn-
ing hans var í Nýlistasafninu 1998 en
um líkt leyti sýndi hann á Mokka.
Hann hefur þó tekið þátt í nokkrum
samsýningum síðan.
„Ástæðan fyrir því hvað ég hef sýnt
lítið er tvíþætt. Annars vegar hef ég
verið upptekinn við að koma mér upp
þaki yfir höfuðið og hins vegar er því
ekki að neita að ástandið í myndlist-
arlífinu hérna heima hefur verið af-
leitt.“
Það stendur til bóta. „Samfara
kreppunni er Eyjólfur að hressast.
Við fögnum kreppunni, myndlistar-
menn. Það kann að hljóma undarlega
en þannig er þetta nú samt. Þegar
kreppa skellur á hætta menn að velt-
ast í allsnægtum og verða reiðir á ný.
Reiðin kallar á sköpun, framsýni.
Menn eru þegar farnir að stinga sam-
an nefjum og leita leiða til að breyta
ástandinu. Markmiðið er að gera okk-
ur sýnilegri fyrir hinum alþjóðlega
myndlistarheimi. Það er tími til kom-
inn. Peningarnir eru til, þetta snýst
bara um það hvernig á að nota þá. Það
þarf að búa til verðmæti úr íslenskri
myndlist, því á endanum snýst þetta
allt um markaðssetningu og sölu-
mennsku. Því fyrr sem menn viður-
kenna það, þeim mun betra.“
Að sögn Þórodds eru þó ekki allir
myndlistarmenn á sama máli. „Mörg-
um finnst ástandið ekkert slæmt. Við
tökum þátt í einni og einni norrænni
sýningu erlendis og allt er í himna-
lagi. Sýningin í Corcoran-safninu í
Washington er gott dæmi um þetta.
Eflaust ágæt sýning en það er bara
ekki þetta sem skiptir máli. Þetta er
bara landkynning, ekki kynning á
myndlist. Myndlistarmenn þurfa ekki
á því að halda að vera alltaf settir í
samhengi. Það er líka einkenni á ís-
lenskri myndlist að menn eru alltaf að
bíða eftir að vera uppgötvaðir. En við
getum ekki beðið endalaust. Við verð-
um að bjóða fremstu sýningarstjór-
um heims til landsins, þeir koma ekki
annars, og sýna þeim hvað við erum
að gera. Þannig eigum við möguleika
á að komast þangað sem hlutirnir eru
að gerast.“
Það er sum sé sitthvað í deiglunni.
Sýning Þórodds stendur til 31. jan-
úar 2002.
orri@mbl.is
Morgunblaðið/Þorkell
Þóroddur Bjarnason við verk sitt Camouflage tré.
Fegurðin blasir við
Á myndlistarsýningu í ReykjavíkurAkademíunni, sem er opnuð í dag, fjallar Þóroddur
Bjarnason um sjálfan sig og umhverfi sitt. Orri Páll Ormarsson ræddi við listamanninn
um upplýsingar, fegurð, tré í felum, útrás íslenskrar myndlistar og sitthvað fleira.
LEIKFÉLAG Ólafsfjarðar frum-
sýnir í kvöld gamanleikinn Barið
í brestina í Tjarnarborg. Leikritið
er eftir Guðmund Ólafsson sem
jafnframt leikstýrir.
Leikfélagið er 40 ára um þess-
ar mundir og fékk Guðmund til
að setja upp verk af því tilefni.
Guðmundur er Ólafsfirðingur og
fór þá leiðina að skrifa sjálfur
verkið nú í haust.
Leikritið gerist á sambyggðri
heilsugæslustöð og elliheimili á
einum degi, segir frá lífi fólksins
sem þar býr og starfar og hvern-
ig það leysir vandamál sem upp
koma eins og til dæmis óvænta
heimsókn heilbrigðisráðherrans
og ýmislegt fleira.
Næstu sýningar verða þriðju-
daginn 4. og sunnudaginn 9. des-
ember kl. 20.30.
Nýr gamanleikur
sýndur á Ólafsfirði
Morgunblaðið/Helgi Jónsson
Guðný Ágústsdóttir, Sigríður Ingimundardóttir og Björn Þór Ólafsson.
Ólafsfirði. Morgunblaðið.