Morgunblaðið - 01.12.2001, Qupperneq 39

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. DESEMBER 2001 39
EINSTÖK BÖRN -
stuðningsfélag barna
með sjaldgæfa sjúkdóma
Jólakort til styrktar
félaginu Einstökum
börnum eru komin út
Myndin er að þessu sinni
eftir Gunnar Karlsson
myndlistarmann. Kortin eru
í stærð 15x21. Umslögin
eru sjálflímandi. Kortin eru
bæði til prentuð og óprentuð. Fimm korta pakkningar kosta
550 kr. Pöntunarsímar 568 2661 og 699 2661, arka@li.is .
LÍFRÆNA – vélræna, sýning
Einars Más Guðvarðarsonar, fjallar
um lífið og tilveruna, hvernig mað-
urinn mótar landið og lífið mótar
manninn, hvernig er að lifa í heimi
sem er bæði lífrænn og vélrænn, og
tímann og umbreytingu allra hluta í
tímans rás. Þetta eru miklar pæl-
ingar og sýningin virðist vera kafli á
leið listamannsins til víðari skiln-
ings á lífinu.
Verkin á sýningunni eru fjögur
og mynda eina heildstæða innsetn-
ingu. Við innganginn er sýnt mynd-
bandsverk þar sem tunglið sést
koma upp, frá vinstri til hægri. Í
forgrunni er stór skipakrani. Hinum
megin við vegginn er granítverk á
gólfi með skautlaga gat sorfið ofan í
og tvö fótspor, en verkið heitir
Táknmynd sammannlegrar athafn-
ar. Ráði nú hver fyrir sig en ég
skildi þetta sem táknmynd frjósemi
og sköpunar. Á veggnum fyrir ofan
granítverkið hangir klukka sem
undirstrikar þema sýningarinnar
sem tengist því hvernig allt er und-
irorpið tímanum sem enginn fær
stöðvað.
Við annan vegg er verk gestsins á
sýningunni, Bjarne Lönnros, en það
er búið til úr ljósu graníti. Á enda-
vegg er titilverkið; Lífræna/vél-
ræna. Myndbandsupptöku af sjó er
varpað á vegg en á leiðinni þangað
skellur myndin á þremur granít-
verkum sem minna á brotna vél-
arhluta. Í sýningarskrá veltir Einar
því fyrir sér hvort myndvarpið geti
umbreytt steinunum líkt og hafið
umbreytir landinu, sem er áhuga-
verð spurning.
Allítarlegur texti í sýningarskrá
með ljóðrænum vangaveltum Ein-
ars leikur ekki minna hlutverk en
verkin sjálf í að koma koma hugsun
hans á framfæri. Má þar sjá margar
fallegar vangaveltur, þó að ekki séu
settar fram neinar ákveðnar skoð-
anir eða lausnir. Á einum stað segir
t.d. „… í ákveðnum aðstæðum eru
þessi þrjú granítform gerð til að
bregðast við og hegða sér á líf-
rænan hátt við viss skilyrði í
ákveðnum aðstæðum.“ Er Einar
kannski að vísa til þess að formin
séu leifar af gömlum vélum sem
komist hafa til valda en tapað í
stríðinu við manninn? Hérna verður
manni á að hugsa til bandarísku bíó-
myndarinnar Tortímandans þegar
mennirnir áttu í stríði við vélar auk
þess sem myndin Matrix fjallaði um
svipaða veröld, stjórnað af vélum.
Til að ná einhverjum heildstæð-
um skilaboðum út úr sýningunni
þarf áhorfandinn að sökkva sér ofan
í hana og kemst þá aðeins nær hug-
arheimi listamannsins og þeim boð-
skap sem settur er fram. Einar er
ekki nógu skýr í því sem hann vill
segja og svo virðist sem hann hafi
ofunnið sýninguna. Mér finnst t.d.
að sýningar eigi að geta staðið án
langs ljóðræns útskýringartexta og
gestur sýningarinnar finnst mér
óþarfur. Verk hans sker sig ekkert
frá verkum Einars og gæti allt eins
verið eftir Einar sjálfan. Það er eins
og Bjarne viti sjálfur heldur ekki al-
mennilega hvað hann er að gera
þarna.
Jafnframt finnst mér Einar vera
of bundinn efninu. Hvaða máli
skiptir það hvers lenskt granítið er
sem höggvið er úr þegar um jafn
hugmyndafræðilega innsetningu er
að ræða og raunin er?
Sýningin er mjög fagmannlega
unnin en ákveðnari framsetningu
vantar til að annars áhugavert um-
fjöllunarefni komist betur til skila.
Lífræna – vélræna eftir Einar Má Guðvarðarson.
Vélarn-
ar taka
völdin
MYNDLIST
Listasafn Reykjavíkur – Hafn-
arhús
Einar Már Guðvarðarson og gestur hans:
Bjarne Lönnroos. Sýningunni er lokið.
INNSETNING
Þóroddur Bjarnason