Morgunblaðið - 18.12.2001, Qupperneq 12

FRÉTTIR
12 ÞRIÐJUDAGUR 18. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
í Hamraborginni, sem til þessa hef-
ur verið aðalverslunarkjarni Kópa-
vogs. „Við höfum styrkt þann
kjarna með menningarmiðstöðinni
og árið 2003 munum við hefja
framkvæmdir við breytingar á
Hamraborginni. Ég tel að hún
muni alltaf hafa þennan miðbæj-
arbrag á sér sem er annars konar
en skapast í verslunarmiðstöðvum
á borð við Smáralindina. Ég held
að Hamraborgin komi til með að
halda sínu þegar til lengri tíma er
litið.“
Gunnar segir bæjaryfirvöld í
Kópavogi hafa haft frumkvæði í
mörgum málum og bendir þar sér-
staklega á menningarmiðstöðina.
„Reykjavík hefur verið sofandi í
þessum málum. Þar er búið að tala
um að byggja tónlistarhús í tugi
ára, en við erum búin að byggja
okkar tónlistarhús.“ Gunnar segir
lykilinn að öllu þessu vera þann að
rekstur sveitarfélagsins er lagi.
„Við njótum stærðarhagkvæmninn-
ar og höfum næstum engu bætt við
í yfirstjórn bæjarins meðan á þess-
ari miklu uppbyggingu hefur stað-
ið.
Gunnar segist líta björtum aug-
um til framtíðar þrátt fyrir um-
ræðu um samdrátt í þjóðfélaginu.
„Ég tel að menn hafi tekið mjög
skynsamlegar ákvarðanir og að ís-
lenskt efnahagslíf standi traustum
fótum. Utanaðkomandi aðstæður á
undanförnum árum, svo sem hátt
olíuverð, hafa gert okkur erfitt fyr-
ir. Það koma alltaf timburmenn
eftir góð ár þegar neyslan hefur
verið mikil. Það er nú svona, það
gerir kannski víkingablóðið í okk-
ur.
Ef við lítum á Kópavog sérstak-
lega, þá tel ég að það muni hægja á
innflutningi fólks til bæjarins, en
ég held að fyrirtæki muni halda
áfram að koma og mun nýja Vatns-
endahverfið og sú uppbygging sem
orðið hefur við höfnina eiga þar
stóran þátt.
Ég er bjartsýnn fyrir næsta ár,
uppbygging mun halda áfram í
Kópavogi þó hún verði ekki eins
hröð og verið hefur undanfarin ár.“
MIKIL uppbygging
hefur orðið í verslun
og þjónustu í Kópa-
vogi síðasta áratuginn
og hefur íbúum bæj-
arins fjölgað um 9.000
íbúa á þessu tímabili,
sem nemur ríflega
fjölda íbúa Garða-
bæjar.
Í fjárhagsáætlun
Kópavogsbæjar sem
samþykkt var í bæj-
arstjórn sl. þriðjudag
kemur fram að rekstr-
arafgangur bæjarsjóðs
er áætlaður tæpar
1940 milljónir króna.
Skatttekjur íbúa og
tekjur bæjarfélagsins hafa farið
vaxandi undanfarin ár og heildar-
skuldir á hvern íbúa hafa lækkað.
„Þarna eru að skila sér aðgerðir
sem við gripum til á árunum 1991–
97 er við keyptum land og brutum
nýtt land undir byggð,“ segir
Gunnar I. Birgisson, forseti bæj-
arstjórnar Kópavogs. „Fyrir þann
tíma var Kópavogsbær tekjulægsta
sveitarfélagið á höfuðborgarsvæð-
inu. Þeirri þróun þurfti að snúa við
og það gerðum við með því að fá
fleiri íbúa og fyrirtæki til okkar.
Þetta hefur orðið til þess að núna
erum við með svipaðar tekjur á
íbúa og Reykjavík.“
Heildarvelta bæjarsjóðsins er
samkvæmt fjárhagsáætluninni
áætluð rúmlega átta milljarðar
króna, þar af eru skatttekjur 5.900
milljónir.
Ráðdeild og
aðhald í rekstri
„Á meðan við vorum aðþrengd í
rekstrarafgang þurftum við að
gæta ítrasta sparnaðar og mark-
mið fjárhagsáætlunarinnar nú er
að halda því áfram, að hafa ráð-
deild og aðhald í rekstrinum.“ Nið-
urstaða fjárhagsáætlunarinnar er
sú að rekstrarafgangurinn verður
1,9 milljarðar sem aðallega verður
notaður í framkvæmdir og 100
milljónir í niðurgreiðslu skulda.
„Skuldir á íbúa fara hægt og síg-
andi lækkandi. Aðhald
og sparnaður hefur
orðið til þess að
rekstrarafgangur hef-
ur aukist ár frá ári.
Mestum fjármunum
til reksturs verður
varið til fræðslu- og
menningarmála á
næsta ári eða um
1.950 milljónum
króna, og félags- og
leikskólamála, 1.027
milljónum. „Okkur
hefur um næstu ára-
mót tekist að útrýma
biðlistum eftir leik-
skólaplássi tveggja
ára barna og eldri
sem var eitt markmiða okkar á
þessu kjörtímabili. Við höfum líka
lagt mikinn metnað í það að byggja
góðan ramma í kringum æskulýðs-
og íþróttastarf í bænum og höfum
varið umtalsverðum fjármunum til
þessa málaflokks.“
Íþrótta- og æskulýðsmál verða
ofarlega á baugi. Verið er t.d. að
byggja íþróttamiðstöð í Salahverfi
þar sem verða tvær sundlaugar og
íþróttahús. Þá er verið að byggja
fjölnotahús í Smáranum þar sem
verður innanhúss knattspyrnuvöll-
ur, aðstaða fyrir eldri borgara,
sýningar og sitthvað fleira sem
taka á í notkun í mars á næsta ári.
„Við viljum að bærinn útvegi
þennan ramma um þessa umgjörð
sem þarf um íþrótta- og æskulýðs-
starf, en svo sjái íþróttafélögin
sjálf og foreldrarnir um reksturinn
í framtíðinni.“
Á næsta ári verður 16. leikskól-
inn tekinn í notkun í bænum, 8.
grunnskólinn er í byggingu og
verður fyrsti hluti hans tekinn í
notkun. Þá er verið að leggja loka-
hönd á frágang við tvo aðra skóla.
Töluverðum fjármunum verður
varið til menningarmála og menn-
ingarmiðstöðin, þar sem Salurinn
og listasafnið er til húsa, verður
tilbúin að fullu á næsta ári með til-
komu bókasafns og náttúrufræða-
stofu. „Menningin er snar þáttur í
lífi hvers manns og þjóðar og við
gleymum henni ekki. Á árum áður
var Kópavogur þekktur fyrir slæm-
ar götur en framkvæmdir á vegum
bæjarins við gatnagerð hafa verið
miklar undanfarin ár. „Á næsta ári
verður enduruppbyggingu gatna í
bænum að mestu lokið. Við leggj-
um einnig áherslu á að ganga strax
frá götum í nýjum hverfum, en það
var áður einkenni á Kópavogi að
menn þurftu að vaða drulluna í
nokkur ár meðan þeir voru að
byggja. Það er nú úr sögunni.“
Aukin þjónusta og íbúafjölgun
hafa haldist í hendur
Gunnar segir bæjaryfirvöld hafa
verið ásökuð fyrir að byggja of
hratt upp í bænum en því vísar
hann á bug. „Ef byggt er hratt og
íbúunum fjölgar hratt þá aukast
tekjurnar að sama skapi hratt.
Þjónustustofnanir, göngustíga og
annað þarf aðeins að byggja einu
sinni, hvort sem byggt er hratt eða
ekki. Þess vegna höfum við ákveðið
að gera þetta svona. En í framtíð-
inni, þegar farið verður að byggja
upp í Vatnsenda, munum við fara
rólegar, því það hverfi getur að
hluta til notast við þjónustu sem
þegar verður fyrir hendi í Sala- og
Lindahvefum.“
Við Vatnsenda er fyrirhugað at-
vinnusvæði auk íbúðabyggðar, en
þegar er búið að úthluta öllum nýj-
um lóðum í Salahverfi. „Um þessar
mundir erum við að fara í viðræður
við Ríkið um landið sem Síminn
átti upp í Vatnsenda og okkar
áætlanir kveða á um að byggja
íbúahverfi þar.“
Smáralind var opnuð í haust og
segir Gunnar segir hana hafa
margvísleg jákvæð áhrif á bæjar-
félagið. „Smáralindin skapar ný at-
vinnutækifæri. Það er ljóst að það
verður að vera jafnvægi á milli
íbúafjölda og fyrirtækja, því þarna
á milli er nauðsynleg víxlverkun.
Því erum við ánægð með að fá
þessa stóru verslunarmiðstöð sem
þýðir að miðja höfuðborgarsvæð-
isins flyst suður í Kópavog.“
Gunnar telur að Smáralindin
komi ekki til með að skaða verslun
Gunnar I. Birgisson, forseti bæjarstjórnar Kópavogs
Gunnar I.
Birgisson
Mestum fjármunum varið
til fræðslumála á næsta ári
FLUGVÉLASMIÐJAN Diamond
Aircraft Industries, sem hefur að-
alaðsetur í Austurríki, notar Thiel-
ert-dísilvél sem verksmiðjan hefur
þróað í nýja flugvélagerð sína,
Diamond Star DA40. Fór hún
jómfrúarferð sína í lok nóvember.
Er þetta í fyrsta sinn sem dísil-
hreyfill er settur í flugvél sem er
fjöldaframleidd og segir Matthías
Arngrímsson, flugmaður hjá Flug-
leiðum og einn forráðamanna flug-
félagsins Geirfugls, að einkaflug-
menn og fleiri bíði spenntir eftir
hreyflum sem smíðaðir séu sér-
staklega fyrir minni flugvélar því
að lægri rekstrarkostnaður þeirra
gæti blásið lífi í almannaflugið á ný
sem hann segir löngu tímabært.
Vandinn hefur verið
þyngd hreyfilsins
Helstu kostir dísilhreyfils eru
minni eldsneytiskostnaður og
lengra flugdrægi vegna minni
eldsneytiseyðslu en á flugvél með
bensínhreyfli. Í frétt í evrópska
flugvélatímaritinu Aeromarkt kem-
ur fram að eldsneytisnotkun dísil-
hreyfilsins er talin vera um 17 lítr-
ar á klukkustund en hefðbundinn
bensínhreyfill er talinn eyða 35 lítr-
um á klukkustund.
Til þessa hefur vandinn við dísil-
hreyfla verið þyngd þeirra en nýi
hreyfillinn er talinn nógu léttur þar
sem hann er að miklu leyti smíð-
aður úr áli.
Þá kemur fram í áðurnefndu
tímariti að framleiðsla á nýju flug-
vélinni mun hefjast fljótlega og bú-
ast má við að hún fáist skráð í Evr-
ópulöndum frá miðju næsta ári.
Gæti lækkað kostnað
við flugnám
Matthías Arngrímsson segir að
þessi hreyfill sé bílvél sem hefur
verið breytt fyrir flugvélar en
menn bíði spenntir eftir dísilhreyfl-
um sem eru smíðaðir sérstaklega
fyrir minni flugvélar. Verið sé að
gera prófanir á þeim hjá Contin-
ental í USA og SMA Engines í
Evrópu sem séu lengst komnir.
„Það sem er kannski mikilvægast
við dísilhreyfla er að hagkvæmn-
innar vegna getur verið að þetta
blási lífi í almannaflugið á ný. Það
hefur átt undir högg að sækja
vegna hækkandi kostnaðar úr öll-
um áttum og er því miður ekki svip-
ur hjá sjón miðað við hvernig það
var fyrir rúmlega tíu árum.
Dísilhreyfillinn ætti að verða
kjörinn liðsauki í baráttunni við að
efla almannaflugið. Það er lífsnauð-
synlegt því án almannaflugsins er
ekki hægt að búa til flugmenn til að
fljúga farþegavélunum. Ég geri
ekki ráð fyrir að landsmenn vilji
fara milli landa með skipum héðan í
frá. Aftur á móti verður dísilhreyf-
illinn varla kominn í almenna notk-
un fyrr en eftir tvö til þrjú ár í
fyrsta lagi.
Þá má gera ráð fyrir að það verði
töluvert ódýrara að læra flug en nú
og það er frábært því að mjög
marga dreymir um að læra það,“
sagði Matthías að lokum.
Þróa dísilhreyfil fyrir fjöldaframleiddar flugvélar
Gæti lækkað kostnað
og aukið almannaflug
Doktor í
suður-
amerísk-
um bók-
menntum
 HÓLMFRÍÐUR Garðarsdóttir
varði doktorsritgerð í suðuramer-
ískum bókmenntum við Spænsku-
deild Texashá-
skóla í Austin í
september sl. Rit-
gerðin ber heitið:
„At the End of a
Millennium: The
Argentinean
Novel Written by
Women“ (Við
aldahvörf: Skáld-
sagnaritun arg-
entínskra kvenna).
Ritgerð Hólm-
fríðar fjallar um það hvernig skáld-
sagnaritun hefur gegnt mikilvægu
hlutverki við að setja fram hug-
myndir um sjálfsmynd og sjálfsmat
þjóða Rómönsku Ameríku. Aðal-
umtalsefni ritgerðarinnar er hvernig
vaxandi þátttaka kvenna á sviði
skáldsagnaritunar á undanförnum
áratugum hefur skipt sköpum varð-
andi endurskoðun á sjálfssýn þess-
ara þjóða. Gert að umtalsefni hvern-
ig hefðbundnum karllægum
staðalmyndum er ógnað og raun-
myndir þjóðfélaganna verða fjöl-
breyttari og flóknari í kjölfarið.
Enn fremur er gert að umtalsefni
hvernig skáldsagnaritun kvenna hef-
ur tekið virkan þátt í að skilgreina
sjálfsmyndina upp á nýtt og verið
skoðanamyndandi í umræðunni um
síbreytilega sjálfsvitund þjóðanna.
Hólmfríður sýnir fram á að pólitísk
umræða um stöðu og aðstæður
kvenna í Rómönsku Ameríku hefur
fundið sér farveg í skáldsagnaritun
undanfarinna ára og gerbreytt því
hvernig konur skilja og meta að-
stæður sínar og umhverfi.
Með því að greina efnistök og um-
fjöllunarefni skáldsagnanna No te
olvides de mí (1995) eftir Súsönnu
Silvestre, Costanera Sur (1995) eftir
Gloriu Pampillo, og Pequena música
nocturna (1998) eftir Liliönnu Díaz
Mindurry er skoðað hvernig skáld-
sagnaritun kvenna í Argentínu end-
urspeglar almenna þróun víðar í álf-
unni. Velt er upp kenningum um
mótun sjálfsmyndar og því hvernig
umræddir höfundar setja fram hug-
myndir sínar um persónulega, póli-
tíska og kynferðislega sjálfsmynd og
sjálfsmat. Hljóðláta heimasætan,
niðurlúta meyjan og undirgefna eig-
inkonan sem karlrithöfundar fyrri
hluta aldarinnar fylltu með blaðsíður
bóka sinna eru hvergi sjáanlegar í
verkum samtíðarrithöfunda. Nú eru
kallaðar til leiks ákveðnar, bar-
áttuglaðar, meðvitaðar og gagn-
rýnar kvenpersónur sem gæta þess
fyrst og fremst að bæta stöðu sína og
fullnægja eigin þörfum.
Leiðbeinendur Hólmfríðar voru
ljóðskáldið dr. Enrique Fierro frá
Uruguay, dr. Pablo Brescia frá Arg-
entínu og bandarísku prófessorarnir
dr. Nicolas Shumway og dr. Virginia
Higginbotham. Auk þeirra átti dr.
Dagný Kristjánsdóttir prófessor við
Háskóla Íslands sæti í nefndinni.
Hólmfríður er fædd á Seyðisfirði
18. júlí 1957 og uppalin á Austur-
landi. Hún lauk stúdentsprófi frá
Verslunarskóla Íslands árið 1978,
BA-prófi í spænsku frá Háskóla Ís-
lands vorið 1989, en hluta námsins
stundaði hún við Háskólann í Buenos
Aires í Argentínu. Hólmfríður lauk
B.ed.-námi í Uppeldis- og kennslu-
fræðum árið 1993 frá Háskóla Ís-
lands og MA-prófi frá Spænskudeild
Texasháskóla í Austin vorið 1996.
Hólmfríður er dóttir hjónanna
Dagmarar Óskarsdóttur og Garð-
ars Eðvaldssonar á Eskifirði. Eig-
inmaður Hólmfríðar er Páll Biering
geðhjúkrunarfræðingur og eiga þau
soninn Garðar Helga. Hólmfríður
starfar sem aðjúnk við Heim-
spekideild Háskóla Íslands.
Hólmfríður
Garðarsdóttir
Vill flytja
inn norska
fósturvísa
EFTIR að kúabændur höfnuðu til-
raunainnflutningi á fósturvísum úr
norskum kúm í kosningu Landssam-
bands kúabænda og Bændasamtak-
anna í lok nóvember lagði Naut-
griparæktarfélag Íslands, NRFÍ,
inn umsókn hjá landbúnaðarráðu-
neytinu um leyfi fyrir innflutningi á
sambærilegum fósturvísum frá Nor-
egi. Jón Gíslason, formaður NRFÍ,
sagðist í samtali við Morgunblaðið
vona að umsóknin fengi sanngjarna
og löglega meðferð stjórnvalda.
Guðni Ágústsson landbúnaðarráð-
herra hefði heitið því á fundi með
talsmönnum félagsins í síðustu viku.
Jón sagði að ef einhver misbrestur
yrði á umfjölluninni myndi NRFÍ
fara með málið fyrir dómstóla.
„Þegar úrslit kosninganna lágu
fyrir komu yfirlýsingar frá landbún-
aðarráðherra sem menn túlkuðu á þá
leið að hann hefði ákveðið að segja
nei við umsókn okkar. Síðan áttum
við fund með ráðherra og hann hét
okkur því að umsóknin færi í eðlileg-
an farveg í kerfinu,“ sagði Jón.
„Ef okkur sýnist að það eigi að
brjóta á okkur munum við leita að-
stoðar lögfræðinga. Við munum
fylgja eftir okkar lagalega rétti,“
sagði Jón ennfremur.