Morgunblaðið - 18.05.2002, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 18. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
KOSIÐ verður um sameiningu
sveitarfélaganna Austur-Héraðs
og Fellahrepps samhliða sveitar-
stjórnarkosningum nk. laugardag
25. maí. Við sameiningu yrði til
fjölmennasti þéttbýliskjarni Aust-
urlands, með 1.990 íbúa, en heild-
aríbúafjöldi sveitarfélagsins verð-
ur þá um 2.500 manns. Reiknað
er með að slík sameining yrði
skref í átt til stærri sameiningar
á norðursvæði Austurlands.
Samstarfsnefnd um samein-
inguna hefur lokið gerð málefna-
samnings um þá málaflokka sem
snerta starfsemi sveitarfélaganna.
Var hann kynntur á opnum fund-
um á Egilsstöðum og í Fellabæ í
vikunni, auk þess sem kynning-
arbæklingur fór inn á hvert heim-
ili á svæðinu.
Breytt stjórnsýsla
Við sameiningu er gert ráð fyr-
ir umtalsverðri breytingu á fyr-
irkomulagi stjórnsýslunnar. Níu
fulltrúar myndu skipa sveitar-
stjórn og undir hana heyra
þriggja manna byggðaráð. Fagsv-
ið yrðu þrjú; stjórnsýslu-, fjár-
mála- og menningarsvið, fræðslu-
og félagssvið og umhverfis- og
tæknisvið. Málefni dreifbýlis yrðu
m.a. á verksviði þriggja heima-
nefnda sem heyrðu undir byggða-
ráðið. Á þeirra könnu væru land-
búnaðarmál og önnur
svæðisbundin málefni.
Í málefnasamningnum er m.a.
tekið á skipulagsmálum, sam-
göngum, atvinnu- og skólamálum,
en hið síðastnefnda brennur mjög
á íbúum svæðisins. Gert er ráð
fyrir óbreyttum grunnskóla fyrst
um sinn, en að skipuð verði sam-
eiginleg nefnd skólastjórnenda,
foreldra og aðila frá sveitarstjórn,
sem þaulkanni bestu lausnir í
skólastarfi, húsakosti og starfs-
mannahaldi. Samnýta á leikskóla,
en tónlistarskólar haldi sérstöðu
sinni. Menntaskólann á Egilsstöð-
um á að stækka og vinna áfram
með áform um þekkingar- og há-
skólasetur á Egilsstöðum.
Fram kemur í samningnum að
byggja eigi á Staðardagskrá 21 og
leggja áherslu á sorpmál, al-
menna jarðgerð og umgengni við
iðnaðarhverfi og í sveitum. Þá
verði vatnsveita og neysluvatns-
mál Fellabæjar og Egilsstaða
bætt og lausnir fundnar í frá-
veitumálum.
Slök fjárhagsstaða
Sveitarfélögin standa bæði
nokkuð illa fjárhagslega og var
rekstrarkostnaður sem hlutfall af
skatttekjum ekki viðunandi í
fyrra. Sem ástæður eru tilgreind-
ir ónógir tekjustofnar, hátt þjón-
ustustig, erfið skuldastaða og
mikill fjármagnskostnaður. Sam-
anlagðar skatttekjur sveitarfélag-
anna voru árið 2001 tæpar 600
milljónir og rekstur málaflokka
nettó nam 550 milljónum. Skuldir
án lífeyrisskuldbindinga námu
rúmum 514 milljónum á Austur-
Héraði en rúmum 68 milljónum í
Fellahreppi. Heildarskuldir án líf-
eyrisskuldbindingar í hlutfalli af
skatttekjum voru á Austur-Hér-
aði 106% en í Fellahreppi 60%. Á
Austur-Héraði námu skuldir á
íbúa kr. 394 þús., en í Fellahreppi
254 þús. krónum.
Framlög sveitarsjóðanna
beggja til sameiginlegra verkefna
voru í fyrra ríflega 74 milljónir
samtals.
Skilvirni fremur en
fjárhagsleg hagræðing
Á kynningarfundunum komu
íbúar að vonum með fjölbreyttar
fyrirspurnir til sameiningarnefnd-
ar og sveitarstjóra. Sem dæmi má
nefna að menn kváðust hvergi
finna stað þeirri meintu hagræð-
ingu sem ætti að verða af samein-
ingunni. Fjármál, sala félagslegra
íbúða og annarra eigna og mögu-
legar úthlutanir Jöfnunarsjóðs
voru ofarlega á baugi. Einhverjir
töldu hlut atvinnumála og nýsköp-
unar rýran. Spurt var hvar Menn-
ingarhús, Safnastofnun Austur-
lands og Hússtjórnarskólinn á
Hallormsstað hefðu orðið milli
stafs og hurðar og áhyggjum lýst
af veitu- og skipulagsmálum. Þá
var spurt um uppbyggingu mið-
bæjarkjarna og ráðhúss.
Svörin voru á ýmsa lund. Sem
dæmi um hagræðingu var t.d.
tekið að yfirstjórn yrði einfaldari í
sniðum og stofnunum fækkað,
auk samnýtingar á ýmsum svið-
um. Þá var bent á að samkvæmt
reynslu af sameiningu annars
staðar skilaði hagræðing sér ekki
fyrr en eftir nokkur ár. Þá þyrfti
hagræðing ekki einvörðungu að
þýða sparnað, heldur gæti átt við
um aukna skilvirkni. Einnig ítrek-
uðu nefndarmenn að málefna-
samningurinn gerði ráð fyrir að
mál yrðu af fagfólki nánar skoðuð
ofan í kjölinn ef af sameiningu
yrði og því væri ekki um end-
anlegar úrlausnir að ræða.
Flest bendir til að sameiningin
verði samþykkt „báðum megin
lækjar“ en andstaða mun þó vera
nokkuð almennari í Fellahreppi.
Verði sameiningin samþykkt,
verður kosið til sveitarstjórnar í
sameinuðu sveitarfélagi 7. desem-
ber nk. og tæki hún til starfa frá
áramótum. Á sama tíma yrði
einnig kosið um nafn á sveitarfé-
lagið.
Íbúar Austur-Héraðs og Fellahrepps kjósa um sameiningu
Yrði fjölmennasti þétt-
býliskjarni Austurlands
Morgunblaðið/Steinunn
Íbúar Austur-Héraðs og Fellahrepps fjölmenntu á kynningarfundi um hugsanlega sameiningu sveitarfé-
laganna. Kjósa á um málið 25. maí og verði sameining samþykkt tekur ný sveitarstjórn við um áramótin.
Egilsstöðum. Morgunblaðið.
JÓN Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra segir að viljayfirlýsing hans
við Reykjavíkurborg um uppbygg-
ingu hjúkrunarheimila fyrir aldraða
sé oftúlkuð, en í umræðunni og m.a.
í auglýsingu á vegum Reykjavík-
urlistans hefur verið talað um sam-
komulag við ríkisvaldið. „Þetta er
viljayfirlýsing og það er fyrirvari í
henni um fjármögnun sem við höf-
um ekki endanlega gengið frá af
okkar hálfu. Þarna er um að ræða
stefnu ráðuneytisins, þetta er vilja-
yfirlýsing en ekki samningur,“ seg-
ir Jón.
Viljayfirlýsingin felur í sér upp-
byggingu 284 nýrra hjúkrunarrýma
fyrir aldraða á árunum 2003–2007
og að ríkið greiði 70% af bygging-
arkostnaði við hjúkrunarheimili í
Sogamýri til móts við Reykjavík-
urborg.
Jón segir að ákveðið verði á fjár-
lögum hversu langt verði hægt að
ganga í þessu. Ríkisstjórnin hefur
ekki samþykkt innihald viljayfirlýs-
ingarinnar og segir Jón að ekki
verði leitað eftir samþykki hennar á
þessu stigi. „Við erum að vinna í
fjárlögum og ég mun auðvitað fara
með þetta inn í þá vinnu,“ segir
Jón.
„Það er skýr fyrirvari um það í
viljayfirlýsingunni að fjármögnunin
liggur ekki fyrir á þessu stigi. Við
höfum verið í samningaviðræðum
við borgina um öldrunarmál í
nokkra mánuði, þetta var niður-
staðan af þeim viðræðum. Borgin
eykur framlag sitt um 30% miðað
við ákveðnar forsendur í hjúkrunar-
heimilum. En ég undirstrika það að
þessi endanlega fjármögnun hjá
okkur er á fjárlögum. Um það er
fyrirvari í viljayfirlýsingunni,“ segir
Jón.
Jón Kristjánsson heilbrigðisráðherra
Viljayfirlýsing en
ekki samkomulag
GEIR H. Haarde fjármálaráðherra
segir að viljayfirlýsing Jóns Krist-
jánssonar heilbrigðisráðherra og
Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur
borgarstjóra um uppbyggingu 284
nýrra hjúkrunarrýma á árunum
2003-2007, sé marklaust plagg. Vilja-
yfirlýsingin felur einnig í sér að ríkið
muni leggja fram 70% af byggingar-
kostnaði við hjúkrunarheimili í Soga-
mýri til móts við borgina. Geir segir
óeðlilegt að ráðherra skrifi undir
slíka viljayfirlýsingu án þess að ræða
það við fjármálaráðherra og ríkis-
stjórn og segir að fjárhagslegur
grundvöllur yfirlýsingarinnar hafi
ekki verið tryggður.
„Mér þykir leitt að segja að á bak
við þessa yfirlýsingu um vilja heil-
brigðisráðherrans og borgarstjórans
eru engar fjárhagslegar forsendur.
Það hefur ekki verið tryggt neitt fjár-
magn í samræmi við þessa yfirlýs-
ingu, enda var málið hvorki borið
undir mig sem fjármálaráðherra, for-
sætisráðherra sem var starfandi fjár-
málaráðherra í fjarveru minni, né
ríkisstjórnina. Þannig að þetta plagg
er því miður marklaust og ber allan
keim af því að vera kosningaplagg í
þágu R-listans, eins og sjá má í aug-
lýsingu R-listans í Morgunblaðinu í
dag, föstudag,“ segir Geir.
Hann hefur komið athugasemdum
varðandi þetta á framfæri við heil-
brigðisráðherra. „Þetta eru ekki
vinnubrögð sem hafa viðgengist okk-
ar í milli og þess vegna segi ég að mér
finnst þetta leitt, því við höfum átt
ágætt samstarf um margra ára
skeið,“ segir Geir. Viljayfirlýsingin
var til umræðu á ríkisstjórnarfundi í
gærmorgun þó að hún hafi ekki verið
á dagskrá.
Í viljayfirlýsingunni er fyrirvari
um að nauðsynlegt fé fáist á fjárlög-
um til framkvæmda. Geir segir að
venjan sé að yfirlýsingar af þessu tagi
séu bornar upp við ríkisstjórn og þar
með liggi fyrir að hún ætli að tryggja
þingmeirihluta fyrir fjárveitingu.
„Það gefur augaleið að einn fagráð-
herra getur ekki skuldbundið ríkis-
sjóð um fleiri milljarða eins og látið er
í veðri vaka að hafi verið gert í þessu
máli. Það hefur ekki verið gengið frá
einu eða neinu varðandi fjárveitingar
í þessu efni,“ segir Geir.
„Þarna er verið að tala um millj-
arða. Auðvitað er það gott málefni að
fjölga hjúkrunarrýmum í Reykjavík,
en það á einnig við um önnur sveit-
arfélög,“ segir Geir. „Í þessu efni
verður heilbrigðisráðherra að sjálf-
sögðu að forgangsraða innan sinna
fjárlagarammna.“
Geir H. Haarde fjármálaráðherra
Viljayfirlýsingin
marklaust plagg
HÆSTIRÉTTUR hefur dæmt mann
í 18 mánaða fangelsi fyrir kynferðis-
brot gegn stúlku fæddri 1990 en sýkn-
aði hann af öðru kynferðisbroti gegn
henni og annarri stúlku, fæddri 1982.
Taldi Hæstiréttur þó ekki ástæðu til
að breyta refsiákvörðun Héraðsdóms
Reykjavíkur sem hafði sakfellt fyrir
öll brotin.
Hæstiréttur sakfelldi manninn fyr-
ir að hafa í desember 1999 farið með
fingur inn í kynfæri yngri stúlkunnar
þannig að úr blæddi. Brotið var þegar
í stað kært til lögreglu. Gekkst stúlk-
an undir læknisskoðun og fundust
áverkar sem voru í samræmi við
framburð hennar. Vegna þessa brots
var maðurinn einnig dæmdur til að
greiða stúlkunni 600.000 kr. í bætur.
Við skýrslutökur í Barnahúsi
greindi stúlkan frá öðru broti sem
maðurinn hefði framið um haustið. Að
mati sálfræðings og sérkennara hafði
þetta brot sýnu verri áhrif á stúlkuna
en seinna brotið. Ekki var talið, gegn
eindreginni neitun mannsins, að
ákæruvaldinu hefði tekist að færa
fram nægilega sönnun um sök
ákærða. Var hann því sýknaður af
þessum ákærulið.
Ekki nægileg sönnun
Varðandi ákæruna vegna eldri
stúlkunnar segir í dómnum að hún
hafi fyrst greint frá því að maðurinn
hefði þuklað á sér og stungið fingri
inn í kynfæri sín. Brotið hafi átt sér
stað í nóvember en hún var búsett á
heimili mannsins frá október 1999
fram í janúar 2000 þegar henni var
vísað af heimilinu. Eftir að brotið var
talið hafa verið framið fór hún ásamt
manninum og eiginkonu hans til út-
landa og var hún kvöldstund ein með
manninum. Framburður stúlkunnar
þótti trúverðugur en ýmis atriði í
skýrslu hennar þóttu óljós. Maðurinn
neitaði sök og taldi Hæstiréttur ekki
nægjanlega sönnun fyrir sekt hans.
Mál þetta dæmdu hæstaréttar-
dómararnir Guðrún Erlendsdóttir,
Árni Kolbeinsson, Gunnlaugur
Claessen og Pétur Kr. Hafstein og
Arnljótur Björnsson, fyrrverandi
hæstaréttardómari. Sigríður Jósefs-
dóttir, saksóknari hjá ríkissaksókn-
ara, sótti málið en Björgvin Þor-
steinsson hrl. var til varnar. Helga
Leifsdóttir hdl, og Jón Magnússon
hrl. voru réttargæslumenn stúlkn-
anna.
18 mánaða fangelsi
fyrir kynferðisbrot
Sýknaður
að hluta
en refsing-
in sú sama