Morgunblaðið - 18.05.2002, Blaðsíða 27

NEYTENDUR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. MAÍ 2002 27
KJÚKLINGASKORTUR hefur
verið viðvarandi í verslunum Hag-
kaupa allt þetta ár, að sögn Lilju
Guðjónsdóttur, innkaupamanns
matvöru Hagkaupa. Hún segir að
neytendur kvarti undan skorti á
kjúklingi. Skorturinn á bæði við
um ferska kjúklinga, sem notið
hafa aukinna vinsælda, svo og
frysta. Lilja segir að jafnmikil
ásókn sé í kjúklingakjöt nú sem
áður en ekki sé hægt að fá hjá
birgjum það magn sem anni eft-
irspurn. „Við höfum ekki fengið
allt það kjöt sem við höfum viljað
og það þýðir að við höfum ekki
getað haft tilboð og annað,“ segir
Lilja. „Því eins og staðan er í dag
þá er ekki tilefni til þess,“ segir
hún.
Fá nánast ekki neitt suma daga
Sólmundur Oddsson, inn-
kaupastjóri kjöts og fisks hjá
Kaupási, sem rekur Nóatún, KÁ,
11-11, Kjarval og Krónuna, segir
að verulegur skortur hafi verið á
kjúklingum í verslunum fyrirtæk-
isins frá því í desember og það sem
af er árinu. „Bæði er um að ræða
ferska og frysta kjúklinga og það
sem okkur hefur borist hefur rétt
dugað til þess að slá á mestu þörf-
ina. Suma daga fáum við nánast
ekki neitt,“ segir hann. Sólmundur
telur að vöntun á kjúklingi í hillum
umræddra verslana „skipti tonn-
um“ og segir tilboðum hafa fækk-
að í kjölfarið. „Neytendur hafa
kvartað undan skortinum, en flest-
ir skilja ástandið, enda hefur
greinin þurft að glíma við áföll og
uppstokkun á vinnsluþættinum,“
segir hann.
Vantar 2–300 tonn
Guðmundur Marteinsson, fram-
kvæmdastjóri Bónuss, segir að
verslanirnar hafi ekki fengið
nema brot af þeim frosna kjúk-
lingi, sem verslunin sé vön að hafa
á boðstólum, undanfarna mánuði.
„Skorturinn hefur verið þvílíkur
að ég gæti trúað því að um væri að
ræða 2–300 tonn, sem okkur hefur
vantað. Framboðið af ferskum
kjúklingi hefur verið þokkalegt en
rysjótt og hillur yfirleitt tómar á
sunnudögum og mánudögum.
Skorturinn á frosnum kjúklingi
hefur síðan verið nánast alger,“
segir hann.
Til umræðu er hjá Bónusi að
flytja kjúkling inn frá Svíþjóð
meðan ekki er næg framleiðsla
hér innanlands og segir Guð-
mundur að tilskildir pappírar séu
til reiðu þótt umsókn hafi ekki ver-
ið lögð fram hjá landbúnaðarráðu-
neytinu ennþá. „Við erum mjög
óhressir með þetta ástand og vild-
um geta flutt kjúkling inn að utan
meðan skorturinn er. Okkur þykir
eðlilegt að gjöld af fyrirhuguðum
innflutningi yrðu felld niður á
meðan þessi skortur ríkir,“ segir
Guðmundur Marteinsson fram-
kvæmdastjóri Bónuss.
Kvartað vegna kjúklingaleysis
SKORTUR á kjúklingum hefur verið
áberandi í verslunum undanfarna
mánuði og segja kjúklingabændur
ekki útlit fyrir að ástandið fari að
lagast fyrr en seinna í sumar eða und-
ir haust. Framleiðsla hefur verið með
minnsta móti hjá Reykjagarði hf.,
Móum og Íslandsfugli, að sögn for-
svarsmanna, en öðru máli gegnir um
Ísfugl.
Þorsteinn Sigmundsson, stjórnar-
formaður Ísfugls, segir þvert á móti
að framleiðslan hjá fyrirtækinu „hafi
aldrei verið meiri“. „Við getum sinnt
eftirspurn allra sem hafa verslað við
okkur og höfum reynt að koma til
móts við fleiri vegna kjúklingaskorts-
ins. Hlutdeild okkar í þessum mark-
aði er nú með mesta móti,“ segir
hann.
Þorsteinn segir að stöðug aukning,
upp á10–15%, hafi orðið á framleiðslu
Ísfugls síðastliðin þrjú ár og að aukn-
ingin verði að líkindum 15% á þessu
ári. Hann segir tímabilið þegar fersk-
ur kjúklingur kom í hillur verslana í
stað þess frosna fyrir fáeinum árum
hafa verið greininni erfitt vegna sjúk-
dóma, en nú sé öldin önnur. „Engin
þjóð hefur náð viðlíka árangri í að fyr-
irbyggja sjúkdóma og við. Ástæð-
urnar eru GÁMES-kerfi, gott hrein-
læti og gríðarlegt eftirlit. Fjöldi sýna
er tekinn áður en afurðin fer á mark-
að, 3–4 sýni úr hverjum eldishópi.“
Þorsteinn segir að síðustu að fram-
leiðsla á kjúklingi muni að líkindum
byrja að aukast seinni partinn og
verði þá hægt að stemma stigu við
kjúklingaskorti undanfarinna vikna
að einhverju leyti.
Endurskipulagning
hjá Reykjagarði
Jónatan S. Svavarsson, fram-
kæmdastjóri Reykjagarðs hf., segir
rekstur fyrirtækisins hafa verið end-
urskipulagðan að undanförnu og að
verið sé að endurbyggja framleiðslu-
ferlið frá grunni. Forsvarsmenn fyr-
irtækisins sjá hins vegar fram á að
„fari að birta til eftir áföll að undan-
förnu“ að hans sögn. „Þetta er fram-
leiðsla sem tekur langan tíma. Fyrst
er að flytja inn egg og unga þeim út.
Að því búnu eru ungarnir sendir í ein-
angrun til þess að tryggja að engir
sjúkdómar hafi borist til landsins.
Þvínæst eru þeir teknir í stofnaeldi
og 26 vikna fara þeir að verpa. Þeim
eggjum er ungað út og eftir 5–6 vikur
er fuglunum slátrað og þeir síðan
settir á markað daginn eftir.
Innflutningur á stofnfuglum var
stöðvaður í fyrra vegna sjúkdóma,
sem leiddi til úrkynjunar og minnk-
andi frjósemi. Einnig kom upp kam-
fýlóbakter-sýking hjá okkur fyrir
skömmu og þurftum við að frysta
sem svaraði tveimur sláturdögum hjá
okkur, en við slátrum 10–15.000 fugl-
um á dag. Þessar sveiflur hafa haft
sitt að segja um framboð á ferskum
kjúklingi frá Reykjagarði, en við telj-
um samt sem áður að ársframleiðsla
okkar 2002 muni halda miðað við fyrri
ár,“ segir hann.
Reykjagarður selur kjúklinga til
verslana Baugs og Samkaupa, auk
þess að selja til veitingastaða sem
sérhæfa sig í kjúklingaréttum að
hans sögn.
„Reykjagarður og Móar reyndu
samruna sem Samkeppnisstofnun
vildi ekki heimila. Því var eina ráðið
að hagræða og ná tökum á tilverunni.
Ég tel það betri leið, en ef fyrirtækj-
unum hefði verið steypt saman í eina
heild. Það er til hagsbóta fyrir neyt-
endur og skilar betri niðurstöðu, til
skemmri tíma litið. Samruni er hins
vegar ekki útlokaður í framtíðinni,
þótt engar slíkar ráðagerðir séu uppi
núna,“ segir Jónatan S. Svavarsson
að síðustu.
Framleiðslan að ná lágmarki
hjá Íslandsfugli
Sigmundur Ófeigsson, fram-
kvæmdastjóri Íslandsfugls, segir að
framleiðsla á kjúklingi muni ná „al-
geru lágmarki“ hjá fyrirtækinu á
næstu tveimur til þremur vikum.
„Eftir það liggur leiðin hægt og ró-
lega upp á við og búist við að fram-
leiðslan verði komin í sitt fyrra horf í
ágúst/september,“ segir hann.
Sigmundur segir að Íslandsfugl
hafi glímt við sýkingar að undanförnu
og einnig hafi fyrirtækið verið
„tæknilega gjaldþrota“ þegar nýir
aðilar tóku við fyrir skömmu. „Verið
er að endurreisa fyrirtækið um þess-
ar mundir. Framleiðsluferlið er
langt, 90 dagar, og ekki langt síðan
öllum varphænum var slátrað þar
sem þeirra skeið var runnið á enda.
Síðastliðna tvo mánuði hefur fram-
leiðsla verið mjög lítil og verður svo
áfram út ágúst,“ segir hann. Sig-
mundur segir að Hagkaup hafi verið
mjög stór kaupandi að kjúklingum
frá fyrirtækinu og þar að auki hafi
framleiðslan verið seld ýmsum sam-
lokugerðum og kjúklingastöðum.
„Framleiðslugeta okkar er 700 tonn á
ári, 60 tonn á mánuði, og er þá verið
að tala um heilan kjúkling án innyfla.
Markaðurinn í heild er síðan um
4.000 tonn á ári,“ segir hann að síð-
ustu.
Móar ná sér á strik í júlí
Ólafur Guðjónsson, framkvæmda-
stjóri Móa, segir framleiðslu fyrir-
tækisins vera að aukast um þessar
mundir eftir lægð. „Skorturinn byrj-
aði að bitna á okkur í nóvember en á
síðasta ári komu upp sjúkdómar í Sví-
þjóð og bann við innflutningi á frjó-
eggjum sett í kjölfarið. Framleiðslan
er ekki mikið minni nú en á sama tíma
í fyrra og við gerum ráð fyrir að ná
okkur alveg á strik í júlí,“ segir hann.
Móar selja „gríðarlegt magn“ af
kjúklingi og segir Ólafur Kaupás
stærsta viðskiptavin fyrirtækisins.
Hann kveður verð á kjúklingum
ekki hafa hækkað frá framleiðendum,
þrátt fyrir minna framboð, og segir
að síðasta hækkun hafi orðið fyrir ári.
„Einstaka verslanir hafa hins vegar
hækkað verðið, við höfum horft upp á
það,“ segir hann. Kamfýlóbakter-
sýking kom upp hjá Móum nú í maí
og segir Ólafur að heilbrigði kjúk-
linga sé samt sem áður orðið mjög
gott, miðað við það sem áður var.
Ólafur á ekki von á því að verð á
kjúklingi fari lækkandi á næstunni.
„Um 80% af því sem við seljum er
ferskur kjúklingur og á framleiðend-
um eru kvaðir vegna heilbrigðiseft-
irlits sem kosta tugi milljóna á árs-
grundvelli. Ég sé því ekki hvernig á
að vera hægt að ná niður kjúklinga-
verði í framtíðinni,“ segir Ólafur Guð-
jónsson, framkvæmdastjóri Móa.
Horfur á kjúklinga-
skorti frameftir sumri
Sjaldséður hvítur … kjúklingur.
Kjúklingaþurrð hefur verið áberandi í verslunum undanfarna mán-
uði. Helga Kristín Einarsdóttir ræddi við kjúklingaframleiðendur,
sem vonast til að rétta úr kútnum síðar í sumar og haust.