Morgunblaðið - 06.07.2002, Page 4

Morgunblaðið/Jim Smart
Hólmfríður Sigurðardóttir, kjördóttir Sesselju H. Sigmundsdóttur, af-
hjúpaði lágmynd af móður sinni. Henni til aðstoðar var sonardóttir
hennar og alnafna Sesselju, Sesselja Hreindís Sigmundsdóttir, sem bú-
sett er í Svíþjóð og kom sérstaklega til að vera við athöfnina.
VISTMENNINGARMIÐSTÖÐ sem
ber heitið Sesseljuhús var tekið
formlega í notkun á Sólheimum í
gær um leið og þess var minnst að
hundrað ár eru liðin frá fæðingu
Sesselju Hreindísar Sigmunds-
dóttur, stofnanda Sólheima. Vegna
þessara tímamóta fór fram hátíð-
ardagskrá á Sólheimum. Dag-
skráin hófst á því að fluttur var
sögulegur leikþáttur, „Í meðvindi
og mótvindi í 70 ár“, undir stjórn
Eddu Björgvinsdóttur, leikkonu.
Fjöldi leikenda á öllum aldri, þar á
meðal íbúar Sólheima, tóku þátt í
sýningunni, en hún varpaði ljósi á
það brautryðjendastarf sem Sess-
elja vann með stofnun og rekstri
Sólheima, en árið 1930 stofnaði
hún þar heimili fyrir fötluð og
ófötluð börn.
Að leikþættinum loknum var
haldið upp að hinu nýja Sesselju-
húsi og þar afhjúpuð lágmynd af
Sesselju eftir Helga Gíslason
myndhöggvara. Kjördóttir Sess-
elju, Hólmfríður Sigurðardóttir,
afhjúpaði lágmyndina og son-
ardóttir hennar og alnafna Sess-
elju, Sesselja Hreindís Sigmunds-
dóttir, aðstoðaði ömmu sína.
Eftir að sr. Egill Hallgrímsson,
prestur í Skálholti, hafði blessað
húsið var gestum boðið að ganga
inn. Siv Friðleifsdóttir, umhverf-
isráðherra, flutti ávarp, en hún tók
einnig fyrstu skóflustunguna að
húsinu fyrir réttum tveimur árum.
Sólheimar í fararbroddi
í umhverfismálum
Í ávarpi sínu sagði Siv að sér
þætti það stór stund að eiga hlut í
því að taka þetta glæsilega hús
formlega í notkun. Siv rakti tilurð
hússins og sagði að skömmu eftir
að hún tók við starfi umhverfis-
ráðherra hafi hún farið og skoðað
starfsemi Sólheima og í kjölfarið
hafi hún og forráðamenn Sólheima
rætt þann möguleika að ríkis-
stjórnin styrkti byggingu vist-
menningarmiðstöðvar á Sól-
heimum. „Tillagan var samþykkt í
ríkisstjórn en hún fól það í sér að
ríkisstjórnin styrkti bygginguna
um 75 milljónir króna. Þetta var
gert vegna þeirra tímamóta sem
100 ára fæðingarafmæli Sesselju
Hreindísar Sigmundsdóttur er, og
vegna þess að Sólheimar hafa ver-
ið í fararbroddi í umhverfismálum
á Íslandi í mörgum skilningi,“
sagði Siv.
Siv sagði að Sesselja hefði verið
mjög mikil fyrirmynd, ekki bara
vegna starfa sinna með börnum og
fötluðum á Sólheimum, heldur
einnig vegna þess að hún var
brautryðjandi í umhverfismálum,
en hún var fyrst til að hefja líf-
ræna ræktun á Íslandi og líka á
Norðurlöndunum. Að auki hafi hún
verið fyrirmynd annarra kvenna.
Hannað frá grunni
með umhverfið í huga
Siv sagði vistmenningarhúsið
merkilegt fyrir margra hluta sak-
ir. Það sé hið fyrsta sem hannað er
frá grunni með umhverfið í huga
og með sjálfbæra þróun að leið-
arljósi. Sem dæmi nefndi Siv að öll
orka í húsinu komi frá nátt-
úrulegum orkugjöfum, húsið sé
einangrað með ull af sauðfé, hör
og pappírsafgöngum, klætt með
rekaviði frá Ströndum og á gólf-
unum sé viður úr Guttormslundi.
Loftræstingin sé hönnuð með um-
hverfið í huga, frárennslismál séu
til mikillar fyrirmyndar, en á Sól-
heimum sé lífrænt fráveitukerfi.
Frágangur á þaki sé óhefðbund-
inn, en það sé klætt nýjum vist-
vænum þakdúk, lífræn málning sé
á öllu og byggingin sé án allra
PVC-efna. Því sé vistmenning-
arhúsið til mikillar fyrirmyndar út
frá umhverfissjónarhóli og veki
hönnun þess mikla athygli.
Verður notað sem miðstöð
fyrir umhverfisfræðslu
Í riti um Sesseljuhús kemur
fram að framkvæmdir við húsið
hófust í júní í fyrra, en áætlaður
byggingarkostnaður er 125 millj-
ónir króna og fyrir utan 75 millj-
óna króna framlag ríkisins stendur
Styrktarsjóður Sólheima straum af
kostnaðinum. Húsið verður notað
sem miðstöð fyrir umhverfis-
fræðslu auk þess sem það verður
notað sem félagsmiðstöð fyrir íbúa
Sólheima. Þar munu fara fram
fræðslufundir, ráðstefnur og nám-
skeið um umhverfismál fyrir al-
menning, skóla, fyrirtæki, stofn-
anir og stéttarfélög. Húsið verður
leigt út til funda- og nám-
skeiðahalds en Gistiheimilið
Brekkukot annast rekstur þess.
Aldarafmælis Sesselju H. Sigmundsdóttur, stofnanda Sólheima, minnst með athöfn
Sesseljuhús
tekið form-
lega í notkun
Morgunblaðið/Jim Smart
Siv Friðleifsdóttir umhverfisráðherra klippti á borða við inngang
Sesseljuhúss og henni til aðstoðar voru Pétur Sveinbjarnarson, stjórn-
arformaður Sólheima, og Agnar Guðlaugsson framkvæmdastjóri.
FRÉTTIR
4 LAUGARDAGUR 6. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
SIV Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra afhenti í gær Árvakri hf., út-
gáfufélagi Morgunblaðsins, staðfest-
ingu á því að fyrirtækið uppfyllir
alþjóðlega umhverfisstaðalinn ISO
14001 og er Árvakur þar með þriðja
íslenska fyrirtækið sem hlýtur þessa
staðfestingu. Fyrir hafa fyrirtækin
ÍSAL og Borgarplast fengið vottun
samkvæmt staðlinum en talið er að á
milli 30 og 40 þúsund fyrirtæki í
heiminum uppfylli staðalinn.
Fyrirtækið Vottun ehf. fram-
kvæmdi úttekt á Morgunblaðinu og
sagði Kjartan Kárason, fram-
kvæmdastjóri Vottunar, að staðall-
inn segði til um að innan fyrirtæk-
isins væri umhverfisstjórnun hluti af
stjórnun rekstrarins. „Fyrirtækið
þarf að skoða áhrif á umhverfið af
starfsemi sinni og setja sér síðan ein-
hverjar reglur um það hvernig það
dragi úr óæskilegum áhrifum. Jafn-
framt þarf að skoða það reglulega
hvaða árangri fyrirtækið hefur náð
og koma þá á umbótum til að ná enn
betri árangri í framtíðinni,“ sagði
hann.
Siv sagðist fagna þessu framtaki
Morgunblaðsins og sagði að þetta
skref væri mikil framsýni. „Ég er
stolt af Morgunblaðinu,“ sagði hún
af þessu tilefni og benti á að það væri
ekki á hverjum degi sem fyrirtæki á
Íslandi tæki upp jafnumfangsmikinn
staðal og ISO 14001 er.
Fylgja þarf staðlinum
eftir í framtíðinni
Hún lagði áherslu á að staðallinn
væri strangur og fyrirtæki þyrftu
þar af leiðandi að fara í gegnum
djúpa skoðun á umhverfismálum sín-
um. Það væri síðan ekki nóg að taka
hann upp heldur þyrfti einnig að
fylgja honum eftir í framtíðinni.
Siv sagði að fyrirtæki á Íslandi
væru almennt að vakna til vitundar
um umhverfismál sín og miðað við
þær úttektir sem hún hefði séð
mundu fjölmörg íslensk fyrirtæki
taka upp einhverskonar umhverfis-
stjórnunarkerfi á næsta áratug.
„Það eru til umhverfisstjórnunar-
kerfi og leiðbeiningar sem henta bet-
ur fyrir minni fyrirtæki. ISO 14001
er það víðtækur staðall að hann
hentar ekki fyrir lítil fyrirtæki. Það
er líka vert að minnast á það að það
eru fyrirtæki sem hafa tekið upp
Hvíta svaninn, norræna umhverfis-
merkið, eins og sápugerðin Frigg,
Guðjón Ó prentsmiðja og sápugerðin
Undri,“ bætti hún við.
Útgáfufélagið hefur unnið að
þessu verkefni í rúm tvö ár, að sögn
Haraldar Sveinssonar, stjórnarfor-
manns Árvakurs. Hann sagði að
fljótlega hefði Ólafi Brynjólfssyni,
umhverfisstjóra Morgunblaðsins,
verið falið að hafa forystu um fram-
kvæmd verkefnisins.
Aðspurður um þýðingu staðalsins
fyrir Morgunblaðið sagði Haraldur
að hann hefði án efa jákvæð áhrif.
„Við leggjum áherslu á að gera allt
sem í okkar valdi stendur til að um-
hverfisáhrifin af starfseminni verði
sem minnst. Ætlunin er að gera síð-
an enn betur með tilkomu nýrrar
prentsmiðju,“ benti hann á.
Breytingar í vinnslu blaðsins
hafa jákvæð áhrif
Árvakur hefur mótað sér um-
hverfisstefnu og jafnframt fram-
kvæmdaáætlun sem fylgir stefnunni
eftir. Að sögn Ólafs er einn eða fleiri
starfsmaður gerður ábyrgur fyrir
framkvæmd markmiða og einnig eru
sett viss tímamörk. Fyrirtækinu hef-
ur til dæmis tekist að minnka sorp úr
183 tonnum á árinu 1999 í 84 tonn ár-
ið 2001. Með tilkomu nýrrar tölvu-
tækni í maí 1999 var hætt filmunotk-
un við framleiðslu blaðsins og blaðið
lýst beint á prentplötur. Fréttaljós-
myndun hjá Morgunblaðinu er í dag
um 90% á stafrænu formi og hafa
þessar breytingar í vinnslu blaðsins
haft í för með sér mjög jákvæð um-
hverfisleg áhrif með minni notkun
framköllunarvökva og minni notkun
á disklingum og pappír. Í fram-
kvæmdaáætlun er einnig stefnt að
því að draga úr notkun á skrifpappír
og að tölvur fái framhaldslíf svo
dæmi séu nefnd.
„Við erum að huga að innkaupum
okkar, hvaða efni við notum í starf-
seminni og hvernig við komum því
sem af gengur frá okkur,“ sagði
Ólafur og benti á að allt fyrirtækið
hlyti þessa vottun en ekki eingöngu
prentsmiðjan.
Umhverfisráðherra staðfestir að Morgunblaðið uppfyllir alþjóðlega umhverfisstaðalinn ISO 14001
Mikil framsýni sýnd
með þessu framtaki
Morgunblaðið/Sverrir
Siv Friðleifsdóttir umhverfisráðherra afhenti Haraldi Sveinssyni,
stjórnarformanni Árvakurs hf., staðfestingarskjal í gær.