Morgunblaðið - 14.07.2002, Page 26

LISTIR
26 SUNNUDAGUR 14. JÚLÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Gasol®
Heimsendingarþjónusta ÍSAGA
nær til Stór-Reykjavíkursvæðisins.
Heimsendingargjald er kr. 500,-
Afgreiðslan Breiðhöfða 11
er opin virka daga frá kl. 8 til 17.
800 5555
Hluti af Linde Gas Group
ÍSAGA ehf. • Breiðhöfða 11
Sími 577 3000 • Fax 577 3001
www.aga.is
IS
A
-2
43
.1
–
ÍD
E
A
SEINNI síðdegistónleikar laugar-
dagsins í Siglufjarðarkirkju hófust kl.
16 með framkomu Julie Murphy og
tríói. Þrátt fyrir írska ættarnafnið
mun söngkonan frá Wales og undir-
strikaði það með upphafsatriðinu,
undirleikslausu angurværu velsku
þjóðlagi um svartþröst sem gæti eins
hafa orðið Paul McCartney innblást-
ur að „Blackbird“ 1968.
Einn helzti ljóður á ráði Þjóð-
lagahátíðar kom enn og aftur fram á
þessum tónleikum þar sem vantaði
prentaða tónleikaskrá, og væri ósk-
andi upp á framtíðina að tími, fé og
mannskapur fyndist til að bæta úr
því. Jafnvel þótt það gerði kannski
aðeins minna til í þessu tilviki þar sem
munnlegar kynningar bárust (oftast)
nokkuð skýrt um salarkynnin. Þó
datt óhjákvæmilega út eitt og annað á
leið til aftari bekkja, þ.á m. nöfn spil-
enda, og ættu menn í því framhaldi að
hafa hugfast að tónleikaskrá er ekki
bara stundargagn hlustandans, held-
ur líka áhugamönnum og fræðimönn-
um til síðari upprifjunar og staðfest-
ingar á liðnum atburðum.
Julie Murphy er ung að árum en
kvað þegar kunn meðal unnenda
brezkra þjóðlaga og frumsamdra laga
í „þjóðlagastíl“, sem þarlendir hafa
iðkað jafnfætis á síðari áratugum ef
ekki öldum. Má kannski segja um
slíka samskörun að þar með haldist
þjóðlagahefðin við lýði í lifandi
geymd, jafnvel þótt ströngustu skil-
greinendur myndu tæplega fallast á
að frumsamin lög nútímans, fjölmiðl-
uð af hljómplötum, útvarpi, sjónvarpi
og Netinu, falli undir „þjóðlög“, sama
hversu upphaflegur stíllinn kann að
hljóma – og ekki frekar en t.a.m.
popp, rokk og rapp augnabliksins. Á
móti má spyrja hvort hið eina og
sanna þjóðlag þurfi endilega að vera
einskorðað við virðulegan aldur,
munnlega geymd og frumstæðar
samgöngur fyrri tíma. Eða hvort
munnleg varðveizla mann fram af
manni – með tilheyrandi sífelldum
breytingum – tryggi meiri upphaf-
leika en hitt.
Hvað sem þeim vangaveltum líður,
sem trúlega verður seint fullsvarað,
þá var seiðandi rödd Julie unun á að
hlýða og heimfærði um margt um-
mæli brezkrar pressu á heimasíðu
Þjóðlagahátíðar um „dásamlega
tendraðaðan söngvara“ og „beztu
þjóðlagarödd sem komið hefur fram
að undanförnu á Bretlandseyjum“.
Naut þess hvað bezt í upphafslaginu
og í því síðasta sem einnig var án und-
irleiks, kunnugt m.a. úr handraða Jo-
an Baez þar sem fyrir kemur línan „I
wish I was a little sparrow“. Einnig
tók hún nk. óopinbert einkennislag
hátíðarinnar, Uppi í háa hamrinum
býr huldukona, a cappella og með
hæglátum þokka þrátt fyrir örðug-
leika íslenzka textans.
Reyndar var fátt um eiginleg þjóð-
lög af eldri toga, heldur voru frum-
samin lög söngkonunnar í meirihluta
á liðlega tólf laga langri dagskránni.
Sumt var m.a.s. nánast aðeins hægt
að kalla rokk, enda lék áhöfn undir-
leikstríósins á kontrabassa, trommu-
sett og gítar, ýmist með eða án raf-
mögnunar. Gítarleikarinn, sem einnig
söngraddaði með Julie, var líkt og fé-
lagar hans af yngri kynslóð virtist
ekki sérlega fjöltækur í stíl og hefði
án efa getað lært sitthvað af landa
sínum Chris Foster trúbadúr og nám-
skeiðskennara, enda þótt honum tæk-
ist bærilega upp á kassagítarinn.
Trommuleikurinn var lágt stilltur við
hæfi, en kontrabassistinn datt hins
vegar iðulega í gryfju ofleiks og hefði
mun oftar mátt fara að enska munn-
happinu „minna er meira“. Hama-
gangurinn batnaði né heldur við full-
mikinn „búm“-enduróm kirkjunnar
sem einnig hafði brenglað kontra-
bassa Guitars Islancios á sama stað í
fyrrasumar. Fyrir vikið kom einna
bezt út ókynnt lag (næst á eftir
Huldukonunni), þar sem bassinn var
bogastrokinn, og var það jafnframt
eitt fallegasta lagið á prógramminu.
Allrahandahúsið Nýja bíó var
sneisafullt áheyrendum þegar
„Uppskeruhátíð“ Þjóðhátíðar skall á
sama kvöld kl. 20 með afurðum frá
undangengnum námskeiðum.
Prúðbúin börn á þjóðbúningum
sýndu fyrst rússneska, tékkneska og
íslenzka þjóðdansa, en síðan lítið „ör-
leikrit“ með gamalkunnum alþjóðleg-
um ævintýrafígúrum við mikla kát-
ínu. Einnig voru sungnar barnagælur
úr fórum Ásu Ketilsdóttur og fleira af
skjávörpuðum nótum og textum á
tjaldi. Komst þar undirritaður óvart
að því að „Farðu á fætur Finnur
minn“ gengur dável í tvíradda ef ekki
þríradda keðju. Meðal útsetninga frá
þar til gerðu námskeiði Báru Gríms-
dóttur og Finnanna Anttis Koiranen
og Minnu Raskinen má nefna eld-
fornt en forkunnarfagurt finnskt lag
fyrir strokhörpu (jouhikantele), flutt
á fiðlur, píanó, nikku og við raddaðan
söng, sem afsannaði gömlu staðhæf-
inguna um að tónverk verði aldrei
samið af „nefnd“ – enda fullyrt væri
að allt hefði verið unnið í hópefli. Og
m.a.s. nótnalaust eftir minni! Sama
gilti um næstbezt heppnuðu útsetn-
inguna, Krummi svaf í klettagjá, sem
útfært var með hægum inngangi og
hröðum rytmískum seinni hluta eins
og friss og lassú í ungverskum czar-
das.
Stigu þá á stokk Njáll Sigurðsson
kvæðamaður og námskeiðsnemendur
hans og kváðu rammþjóðlegar
stemmur einum rómi. Síðan sýndi
nemandi Francis Firebrands ástr-
alskan látbragðsleik við undir„urr“
Buzbys Birchalls á diddsérídú, auk
þess sem frumbygginn sagði frá sið-
venjum landa sinna við hjónavígslu
og skilnað. Buzby og sænski fagott-
leikarinn Annette Arvidsson léku að
því loknu saman lítið snarstefjað dúó
sem e.t.v. var sprottið frá hugmynd
útsends umsagnarmanns í samtali við
Bretann uppi á kirkjulofti daginn áð-
ur í því skyni að berja sérkennilegan
bassalúður andfætlinga nánari aug-
um og hringöndunartæknina sem
með þarf.
Eftir fallegan samsöng Báru
Grímsdóttur og Chris Fosters við gít-
arslátt hins síðarnefnda í lítt kunnu
íslenzku þjóðlagi við Vögguljóð á
hörpu eftir nóbelskáldið, söng og lék
á kantele sú finnska Minna Raskinen
eigið lag í fimmskiptum takti. Síðan
léku landi hennar Annti Koiranen og
fjölskylda finnska þjóðdansa við al-
menna þátttöku viðstaddra úti á gólfi,
áður en norsku kapparnir óþreytandi
í Sturm und Drang tóku við og létu
dansinn duna fram eftir nóttu. Lauk
um leið síðasta tónleikadegi Þjóð-
lagahátíðar við allsherjar glaum og
gleði.
Uppskorið sem til var sáð
TÓNLIST
Siglufjarðarkirkja
Nýja bíó
Tónlist frá Bretlandseyjum. Julie Murphy
og hljómsveit. Laugardaginn 6. júlí kl.
16.
Uppskeruhátíð þjóðhátíðar. Nemendur af
námskeiðum. Laugardaginn 6. júlí kl. 20.
ÞJÓÐLAGAHÁTÍÐ Á SIGLUFIRÐI
Ríkarður Ö. Pálsson
Söngkonan Julie Murphy.
KRISTRÚN Kristófersdóttir held-
ur um þessar mundir myndlistar-
sýningu í sölum Hótel Héraðs á
Egilsstöðum. Á sýningunni eru
tuttugu og tvö verk, flest unnin á
sl. þremur mánuðum með bland-
aðri tækni, svo sem olíu, gleri,
gifs og mósaík. Myndirnar á sýn-
ingunni bera í sér áhrif frá Lag-
arfljótinu, vættum þess og um-
hverfi.
Kristrún sagðist í samtali við
Morgunblaðið hafa byrjað að fást
við myndlist fyrir rúmlega tutt-
ugu árum, en ekki hafa tekið
hana verulega föstum tökum fyrr
síðustu fimm árin. Hún hefur bú-
ið á Egilsstöðum sl. 5 ár og segist
þá loks hafa haft þann tíma og
svigrúm sem þurfti til að mynd-
listin fengi að flæða óhindrað.
Hún mun hins vegar flytjast til
höfuðstaðarins á haustdögum.
Kristrún hefur tekið þátt í
fjölda samsýninga, en þetta er
hennar fyrsta einkasýning.
Í upphafi fékkst Kristrún eink-
um við landslag, en hefur fært
sig yfir í óhlutbundna myndlist
og lágmyndastíl, sem ber nokk-
urn keim af myndverkum fornra
menningarheima. Hún segist nú
ætla að kanna eðli og uppbygg-
ingu skúlptúrsins.
Kristrún rak snyrtistofuna
Afroditu frá 1969 til 1973, var
forstöðumaður þjónustudeildar
Landakotsspítala í tæp 30 ár og
síðustu þrjú árin hefur hún starf-
rækt snyrtistofuna Kristó á Egils-
stöðum.
Sýningin á Hótel Héraði stend-
ur til 6. ágúst nk. og er opin all-
an sólarhringinn.
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Verk Kristrúnar af sýningunni á Hótel Héraði.
Ber keim af myndverkum
fornra menningarheima
Egilsstöðum. Morgunblaðið.
Í KALDA stríðinu reiknaði Rúss-
inn út að fínt væri að skella einni at-
ómsprengju á Jersey City í New Jer-
sey, hún myndi rífa upp með sér bæði
New York og Washington, og þeir því
slá tvær flugur í einu höggi.
Og nú er Rússinn endurkominn í
túlkun Svíans Peter Stormare sem er
orðinn sérfræðingur á því sviði. Og
þessi Rússi vill sprengjuna og vill
sprengja Jersey City og það er hlut-
verk hetjanna okkar í bandarísku
leyniþjónustunni að bjarga banda-
rískum borgurum frá þeim voða.
Anthony Hopkins er einn aðalgaur-
inn, Oaks, sem lendir í því að missa
sinn besta mann. En svo skemmtilega
vill til að sá maður átti eineggja tví-
burabróður, Jake – sem Chris Rock
leikur – en þeir voru aðskildir í æsku.
Nú er mál að fá tvíburabróðurinn til
starfa við leyniþjónustuna til að leika
á Rússann vonda. Það lítur þó ekki vel
út, því Jake er ófágaðri en andskot-
inn, svartamarkaðsbraskari með bux-
urnar á hælunum. En hann er óvit-
laus, þótt ógáfulegur sé. Og þá hefst
ævintýrið.
Joel Schumacher er sérdeilis óper-
sónulegur kvikmyndaleikstjóri. Hon-
um tekst stundum ágætlega upp, en
hann á líka hrikalegar myndir inn á
milli. Ég bjóst ekki við miklu þegar ég
fór að sjá þessa mynd, og ekki síst þar
sem ég áleit að Hopkins væri alvar-
lega að gyrða niður um sig með þátt-
töku sinni í henni.
En svo skemmti ég mér bara ágæt-
lega – svona framan af. Myndin er alls
ekki frumleg, en margt ágætlega
gert. Upphafsatriðið er nokkuð til-
komumikið, tökumaður nýtir feg-
urðina í Prag til fullnustu, leikararnir
eru fínir og allt í góðum gír.
Mér fannst tilhugsunin um að
bandaríski grínarinn Rock og hóg-
væri þungavigtarbretinn Hopkins
væru félagar ekki skemmtileg. En
svei mér það vandist – varð jafnvel
smáheillandi því ólíkari menn er ekki
hægt að ímynda sér og Hopkins
skemmtilega vandræðalegur á stund-
um.
Einhvern veginn fór það þó sjaldan
vel saman við alvarleika myndarinnar
þegar Rock var að gegna sínu hlut-
verki í myndinni og reytti af sér
brandarana. Einstaka brandari hefði
verið í lagi, en yfirleitt varð þetta
bæði frekar ósmekklegt og ólíklegt að
óreyndur leyniþjónustumaður færi að
grínast þegar líf hans héngi á blá-
þræði.
Svo var myndin allt of löng. Að
minnsta kosti hálftíma of löng. Á ein-
um hápunktinum setti ég mig í stell-
ingar fyrir niðurlag en þá hélt hún
bara áfram – endalaust. Þar fór það.
Ópersónuleg
kvikmyndagerð
KVIKMYNDIR
Sambíóin og Háskólabíó
Leikstjórn: Joel Schumacher. Handrit:
Gary Goodman og David Himmelstein.
Kvikmyndataka: Dariusz Wolski. Aðal-
hlutverk: Anthony Hopkins, Chris Rock,
Matthew Marsh, Kerry Washington og
Peter Stormare. 116 mín. Bandaríkin/
Tékkland. Buena Vista 2002.
BAD COMPANY / SLÆMUR FÉLAGS-
SKAPUR Hildur Loftsdóttir
MYNDLISTARMENNIRNIR Að-
alheiður Valgeirsdóttir, Hafdís
Ólafsdóttir og Magdalena Margrét
Kjartansdóttir sýna verk sín á sam-
sýningu norrænna listamanna sem
opnuð var í Kulturspinderiet, listasal
Silkiborgar á Jótlandi í Danmörku 6.
júlí síðastliðinn. Þar sýna þær mál-
verk, ljósmyndir og pappírsverk.
Sýningin sem ber yfirskriftina „Or-
bis Pictus“ er á vegum samtaka nor-
rænna listamanna NON ART sem
stofnuð voru í Helsinki árið 1974 af
hópi finnskra listamanna og hefur
síðan þá staðið fyrir fjölda sýninga
og uppákoma með þátttöku nor-
rænna listamanna. Árið 1999 sýndu
nokkrir úr hópi NON ART í Hafn-
arborg, listastofnun Hafnarfjarðar.
Sýnendur nú í Listasal Silkiborgar
eru fjórtán listamenn sem koma frá
Danmörku, Finnlandi, Íslandi og
Svíþjóð, en sýningin stendur til 21
júlí.
Íslensk list í Silkiborg