Morgunblaðið - 14.07.2002, Blaðsíða 43

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14. JÚLÍ 2002 43
Blessuð sólin elskar allt,
allt með kossi vekur,
haginn grænn og hjarnið kalt
hennar ástum tekur.
Þannig orti Hannes Hafstein og í
þessum ljóðlínum birtist viðhorf Ís-
lendinga vel til sólarinnar. Hún er
elskuð og dáð svo
mjög að þar sem
hennar nýtur ekki
hluta úr vetri er
haldið sérstakt
sólarkaffi þegar
hún lætur sjá sig á
ný.
Eins og Íslend-
ingum er tamt
hugðist ég fara í sólbað snemm-
endis þegar ég kæmi út, er ég hélt
til Ítalíu á dögunum, – við viljum
helst koma heim aftur úr sumarfríi
fallega brún og vel sólbökuð.
Þegar ég steig út úr flugvélinni á
ítalskri grund gekk ég, að mér
fannst, inn í sjóðheitan vegg, hitinn
var mun meiri en ég hafði áður
komist í kynni við á ferðum mínum
um Evrópu.
Ég greip andann á lofti og sogaði
niður í lungun brennheitt loftið án
þess að fá þá tilfinningu léttleikans
sem aukið magn af súrefni er ella
vant að gefa. Þetta var að áliðnum
degi og samt var hitinn töluvert yf-
ir 30 gráður.
„Það verður ekki svona heitt á
morgun,“ hugsaði ég bjartsýn eins
og Kúnígúnd og lagðist ofan á
springdýnu í ókunnuglegu hótel-
herbegi og hugðist sofna.
En minn íslenski kroppur vildi
ekki sætta sig við hitastigið í her-
berginu – þar var heldur enga loft-
kælingu að finna. Svitinn spratt út
um allar svitaholur og ég velti mér
fram og aftur í rúminu. Loks sofn-
aði ég óværum svefni sem ég vakn-
aði af til steikjandi sólar.
Ég var stödd í litlum bæ í
Norður-Ítalíu með nokkrum
Íslendingum sem allflestir höfðu
þar störfum að sinna. Ein kona var
þarna þó sem var á líku róli og ég.
Dagana á eftir reyndum við að fara
í sólbað en sólin var svo sterk að
við flúðum ævinlega fljótlega í
skugga og átum ís.
Jafnframt röltum um bæinn og
litum í búðarglugga. Búðirnar voru
lokaðar yfir hádaginn. Þá hvíldum
við okkur eins og aðrir og fengum
okkur í leiðinni eitthvað gott að
borða. Þegar liðnir voru fáeinir
dagar ákváðum við að þetta gengi
ekki, nær væri að nýta tímann og
taka okkur heilsubótar- og megr-
unargöngur. Daginn eftir þá
ákvörðun lögðum af stað þegar sól
var hæst á lofti og gengum rösk-
lega áleiðis frá miðbænum og lent-
um eftir nokkra stund á einskonar
hraðbraut. Þar var hitamælir sem
sýndi 36 gráður. Við þá sjón féll
okkur allur ketill í eld, við snerum
við og flýttum okkar að finna stað í
skugga þar sem við gætum látið
fyrirberast með ís í hendi.
Hitinn jókst enn frá þessu og ég
sá af hyggjuviti mínu að ef þessu
yndi fram yrði líf mitt ekki mikið
lengra nema að ég kæmist þangað
sem loftkæling væri.
Það var nú svo komið fyrir mér
að mér fannst orðtakið „blessuð
sólin,“ mikið öfugmæli. „Það ætti
heldur að vera „bannsett sólin“,
tautaði ég illskulega.
Á rölti mínu um bæinn hafði ég
rekist á litla kaffistofu sem var
loftkæld. Þangað fór ég nú að fara
snemma á morgnana með blöð og
bækur. Veran þar var góð fyrir
lungun en síðri fyrir líkamsvöxtinn.
Ég varð fljótlega vel hress í loft-
kælingunni en jafnframt svöng –
og þarna fengust dýrindis kökur og
ísar. Ég helgaði mér borð úti í
horni og fór þannig að dæmi Sim-
one de Beauvoir, þar sat ég og
drakk íste og kaffi, át og skrifaði
eða las í endurminningum Martins
Andersen Nexö. Hann var berkla-
veikur eins og öll almennileg skáld
voru fyrr á árum. Hann var hins
vegar viljasterkari en flestir aðrir.
Hann hætti nefnilega að hósta.
Þegar berklahóstinn var í aðsigi
tók hann fyrir nefið, lokaði munn-
inum og kæfði allt loftstreymi og
hóstinn dó í fæðingu. Mér fannst
þetta að vísu hrollvekjandi lýsing í
öllum hitanum en jafnframt aðdá-
unarverð.
Sólin reis og hneig og hitinn
jókst enn dag frá degi. Ég hafði nú
lokið við lestur umræddra endur-
minninga og misst alla andagift
sjálf – þar ofan í kaupið var kvöld-
sett orðið og komið að lokun litlu
kaffistofunnar. Hitinn hafði aldrei
verið eins kæfandi, var kominn yfir
40 gráður. Ég fékk fljótlega and-
þrengsli þegar út kom og fylltist
örvæntingu. Í kringum mig var allt
fullt af alvarlegum og trúræknum
kaþólikkum.
„Ég ætti bara að rífa mig úr
hverri spjör, þá yrði kannski kallað
á lögregluna og hjá henni er
ábyggilega loftkælt,“ hugsaði ég.
„Það skaltu ekki vera viss um,
kannski yrðir þú bara sett í brenn-
heitt kjallaraherbergi innan um
Mafíu-gengi,“ svaraði ég sjálfri
mér.
Hið síðarnefnda fékk mig til að
ákveða að taka örlögum mínum og
nátta mig enn á hótelherberginu
hjá viftunni sem kona í hópnum
hafði útvegað mér til þess að létta
mér lífið.
Sem ég hugsaði þá hugsun fór
þytur um hið heita loft og fyrr en
nokkurn varði tóku stórir dropar
að detta úr loftinu jafnframt því
sem þrumur heyrðust í fjarska og
eldingum fór að bregða fyrir. Allt
hið trúrækna og alvörugefna
ítalska fólk tók til fótanna í skjól og
brátt var enginn úti á gangstétt-
inni nema ég. Rigningin jókst hratt
og lífsgleði mín að sama skapi. Ég
stikaði glöð í bragði eftir fallega
hellulögðum gangstéttunum, renn-
andi blaut undir bláleitu ljósi eld-
inganna með þrumuhljóðið í eyr-
unum. Nú kunni ég loks við mig, –
hitinn lækkaði hratt og ég gat and-
að betur og betur.
Hamingjusöm eins og fugl á
grein kom ég að hótelinu mínu, nú
yrði loks líft í hinu óloftkælda her-
bergi þar. Og mikið rétt – þessa
nótt svaf ég ágætlega.
Daginn eftir var sólarlaust og
þægilega svalt. Ég fór umsvifa-
laust á litlu kaffistofuna og pantaði
mér sterkt kaffi og góða köku og
hélt mitt eigið „sólarleysiskaffi“.
Ég fann að ég gat hugsað á ný og
kannski gæti ég jafnvel komist til
að skoða borgina Parma sem var í
næsta nágrenni, þar var víst að
finna merkileg gömul hús og söfn.
Það sem eftir lifði Ítalíudvalar-
innar leið mér vel en eigi að síður
fannst mér yndislegt að koma heim
til Íslands í hið margumtalaða
hreina loft og aldrei, aldrei skal ég
framar kvarta þótt „blessuð sólin“
skíni hér ekki dag hvern í heiði.
ÞJÓÐLÍFSÞANKAR/er sólskinið alltaf blessun?
Í hitabylgju
Viðhorf manna breytast eftir reynslu þeirra. Mörg viðhorf okkar eru „gefin“
– ef svo má segja. Lærð frá öðrum – hluti af menningu okkar. Eitt af slíku er
afstaða okkar til sólarinnar. Við höfum vanist því að sólin sé alltaf tákn um
eitthvað gott og eftisóknarvert.
eftir Guðrúnu
Guðlaugsdóttur
Stökktu til
Costa del Sol
24. júlí
frá kr. 39.865
Verð kr. 49.865
M.v. hjón með 2 börn, 2–11 ára.
Flug, gisting, skattar, 24. júlí, 2 vikur.
Staðgreitt. Alm. verð kr. 52.360.
Ótrúlegt tilboð á síðustu sætunum til
Costa del Sol þann 24. júlí í eina eða tvær vikur. Hér getur þú notið
hins besta í sumarfríinu á þessum einstaka áfangastað. Þú bókar núna,
og tryggir þér síðustu sætin, og 4 dögum fyrir brottför hringjum við í
þig og tilkynnum þér hvar þú býrð. Og að sjálfsögðu nýtur þú traustrar
þjónustu fararstjóra Heimsferða allan tímann.
Síðustu sætin í júlí
Verð kr. 39.865
M.v. hjón með 2 börn, 2–11 ára.
Flug, gisting, skattar, 24. júlí, vikuferð.
Staðgreitt. Alm. verð kr. 41.860.
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Reiðnámskeið
fyrir börn og unglinga 8-15 ára
Reiðskóli Reykjavíkur er staðsettur í Fákabóli 3
(Víðidal) í Reykjavík (Fákssvæðið)
Námskeiðin eru í tvær vikur í senn þ.e. 10 virkir dagar,
hálfir dagar í einu.
Næsta námskeið er 22. júlí
Reiðkennarar - upplýsingar:
Edda Rún Ragnarsdóttir, sími 692 0889
Sigurður V. Matthíasson, sími 897 1713.
Einnig bjóðum við
framhaldsnámskeið
BÚVÉLASAFNIÐ á Hvanneyri er
tæknisafn landbúnaðarins og heldur
til haga sögulegum minjum sem
tengjast tækni- og vélvæðingu sveit-
anna, allt frá því að Torfi Bjarnason í
Ólafsdal og Sveinn Sveinsson bú-
fræðingur, síðar skólastjóri á
Hvanneyri, hófu að kynna bændum
hestaverkfæri og ýmis handáhöld og
kenna notkun þeirra. Það gerðist á
síðustu tveimur áratugum 19. aldar-
innar.
Um 1920 kom vélaraflið til sög-
unnar. Í Búvélasafninu eru þrjár af
fjórum fyrstu dráttarvélunum, sem
hingað komu, ef þúfnabaninn er tal-
inn til þeirra. Hann var í raun
vélknúinn jarðtætari ætlaður til
þúfnasléttunar. Nú er búið að koma
þessari risavél undir þak, m.a. með
aðstoð Vírnets-Garðastáls hf. í Borg-
arnesi, RARIK og fleiri. Örsýning
um þúfnabanann var sett upp í Bú-
vélasafninu í fyrra á 80 ára afmæli
hans; hana er líka að finna á heima-
síðu safnsins, www.buvelasafn.is
Í vetur bættist Búvélasafninu einn
af fyrstu plógum frá Torfa í Ólafsdal,
sennilega frá árunum 1883–1885.
Hann kom frá Kalmanstungu í Borg-
arfirði þar sem hann hafði verið í
góðri umsjá afkomenda fyrsta eig-
anda síns og notanda, Ólafs Stefáns-
sonar, bónda þar. Er safnið þá orðið
býsna vel búið að gripum frá Ólafs-
dalsskólanum, sem jafnan er talinn
einn helsti áhrifavaldurinn varðandi
tæknivæðingu túnræktar á Íslandi.
Jafnt og þétt bætast Búvélasafn-
inu gripir. Gætir þar bæði hinna
miklu breytinga sem nú eru að verða
í sveitum landsins, sem og vaxandi
áhuga manna á því að halda til haga
minjum um horfna þjóðhætti – minj-
um um mikilvæga forsendu borgrík-
ismyndunarinnar; vélanna og áhald-
anna sem spöruðu vinnu svo fólk gat
snúið sér að öðrum störfum í verka-
skiptu samfélagi.
Áhersla er lögð á að bjarga undan
gripum og gögnum sem varða meg-
insöguna, en engin leið er að varð-
veita allt sem tengist hinni fjölskrúð-
ugu sögu tæknivæðingar í sveitum.
Ljósmyndir, rit, bæklingar, og ekki
síður sögur og sagnir eru verðmætar
heimildir tæknisögu sveitanna. Þá
nýjustu úr safninu má láta fljóta með
hér:
Bóndi einn, sem einnig klippti og
snyrti hár nágranna sinna, hafði
keypt Allis Chalmers-dráttarvél á
fyrstu árum lýðveldisins. Dráttar-
vélin var með framljósum. Þegar
bóndi klippti kúnna sína og kvöldsett
var orðið og myrkvað ók hann drátt-
arvélinni upp að stofuglugganum,
kveikti ljósin og klippti síðan sem á
björtum degi væri. Þetta voru fyrstu
rafljósin á þeim bæ...
Búvélasafnið á Hvanneyri er opið
daglega kl. 13–18 mánuðina júní –
ágúst, en á öðrum tímum eftir sam-
komulagi. Fræðast má líka um safn-
ið á áðurnefndri heimasíðu þess,
www.buvelasafn.is
BJARNI GUÐMUNDSSON
Hvanneyri
Tímarnir tvennir
í Búvélasafninu á Hvanneyri
Frá Bjarna Guðmundssyni:
Hestur fyrir aktygjum og Ólafs-
dalsplógur í Búvélasafninu.
Sumarbrids og bikarkeppni
Miðvikudaginn 10. júlí var spilað-
ur Howell-tvímenningur, auk þess
sem þrír bikarleikir voru í gangi í
Bridssambandinu. Því var mikið fjör
í gangi og góð stemmning. Efstu pör
í tvímenningnum (meðalskor 165):
Jón Stefánsson – Halldór Svanbergss. 201
Óli Björn Gunnarss. – Alfreð Kristjánss. 198
Hjálmar S. Pálss. – Árni Már Björnss. 185
Fimmtudagskvöldið 11. júlí var
aftur Howell-tvímenningur, þessi
pör urðu efst (meðalskor 165):
Beverly Nelson – Sveinn R. Eiríksson 207
Helgi Bogason – Kjartan Ásmundsson 179
Jón Stefánsson – Soffía Daníelsdóttir 174
Júlíleikur sumarbrids er í fullum
gangi, reglurnar voru þessar:
Stigahæsti spilari júlímánaðar,
stigahæsta konan í júlí, auk 2ja spil-
ara af þeim sem mæta tíu sinnum
eða oftar í júlí fá glæsileg verðlaun.
Efstu spilarar Júlíleiksins eru nú
þessir, að loknum fyrrgreindum
spilakvöldum:
Gísli Steingrímsson 97
Sveinn R. Þorvaldsson 89
Jón Viðar Jónmundsson 67
Vilhjálmur Sigurðss. jr. 61
Sigfús Þórðarson 55
Páll Þórsson 53
Erla Sigurjónsdóttir 47
Sigurður Steingrímsson 45
Hjá konunum er staðan svona í
Júlíleiknum:
Erla Sigurjónsdóttir 47
Inga Lára Guðmundsd. 33
Unnur Sveinsdóttir 33
Beverly Nelson 32
Erla Sigvaldadóttir 22
Lovísa Jóhannsdóttir 22
Helga Sturlaugsdóttir 19
Birna Stefnisdóttir 15
Jónína Pálsdóttir 15
Í sumarbrids er spilað alla virka
daga kl. 19 í Síðumúla 37. Keppn-
isstjóri aðstoðar við að mynda pör,
mæti spilarar stakir. Nánari upplýs-
ingar fást hjá BSÍ (s. 587 9360) eða
hjá Matthíasi (s. 860 1003).
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson
Bikarkeppnin
Nú er aðeins ein vika þar til ann-
arri umferð í bikarnum á að vera lok-
ið. Vitað er um þrenn úrslit en leikir
annarrar umferðar verða sextán.
Sveit Júlíusar Snorrasonar vann
sveit Samskipta 136-56. Sveit Hall-
dóru Magnúsdóttur vann sveit
Sveins R. Þorvaldssonar 104-100 og
Sveit Kristjáns Arnar Kristjánsson-
ar vann sveit Hársnyrtingar Vildísar
111-81.
FÓLK Í FRÉTTUM