Morgunblaðið - 15.08.2002, Qupperneq 33

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 15. ÁGÚST 2002 33
VATNSVIRKINN ehf
Ármúla 21 · Sími 533 2020
www.vatnsvirkinn.is
ÞAKRENNUR
Frábærar Plastmo
þakrennur með 20 ára
reynslu á Íslandi.
Til í gráu, brúnu, hvítu
og svörtu.
Heildsala - Smásala
Allir velkomnir
Borgarfræðasetur
Fyrirlestur Brunet-Jailly er fluttur á ensku og nefnist „Economic Integration and the
Governance of Cross-Border Urban Regions:
American Functional Regions and European Territorial Regions.“
Brunet-Jailly hefur á undanförnum árum unnið að rannsóknum á nýrri svæðislegri hagþróun í
Ameríku og Evrópu, sem tengist framþróun nýrra atvinnuhátta og nýrra samstarfshátta í
atvinnulífi. Þar er m.a. um að ræða að atvinnulífsþyrpingar myndast á einstöku svæðum, milli
borga og héraða, þar sem samstarf og tengsl fyrirtækja verða virk og nýjar efnahagsheildir
myndast. Þegar slíkar heildir skarast yfir landamæri og milli borga eða sveitarfélaga verða oft til
ný skipulags- og stjórnunarvandamál sem taka þarf á.
Mikil aukning slíkra þyrpinga í Ameríku og Evrópu á undanförnum árum, samhliða þróun nýja
hagkefisins, gerir viðfangsefni Emmanuel Brunet-Jailly sérstaklega áhugaverð.
Frá Borgarfræðasetri:
Opinber fyrirlestur
í Norræna húsinu föstudaginn 16. ágúst kl. 14:00
„Borgir og ný efnahagssvæði:
Stjórnunarvandamál í nýja hagkerfinu“
Emmanuel Brunet-Jailly
lektor við University of Victoria í Kanada
Borgarfræðasetur
Háskóla Íslands og Reykjavíkurborgar
www.borg.hi.is
SUNNUDAGUR rann upp á
Kirkjubæjarklaustri með súld og
sudda ofan í grámósku undanfarinna
daga og kann að hafa verið meðverk-
andi þáttur í liðsflótta þeim er blasti
við á síðustu tónleikum kammerhátíð-
arinnar kl. 15, þar sem mættu þriðj-
ungi færri áheyrendur en kvöldið áð-
ur. Signý Sæmundsdóttir og Edda
Erlendsdóttir fluttu fyrst sex sönglög
eftir Franz (Ferenc) Liszt. Sú tón-
grein hefur löngum staðið í skugga
bæði slaghörpuverka og stærri tón-
smíða ungverska píanóljónsins og
sennilega að ósekju, enda lögin í
þessu úrvali merkilega fjölbreytt að
gerð og mættu heyrast oftar af hér-
lendum söngpalli. Þeim Signýju tókst
víða vel upp, að mínu viti bezt í Freud-
voll und leidvoll, hinu andrúmsríka
Ihr Glocken von Marling og í litríka
tónmálverkinu af töturunum þremur,
Drei Zigeuner, fríhjólandi „hippum“
19. aldar og skotspænir ástarhaturs
(og öfundar) settlegra góðborgara.
Hinn mikli píanókvartett Brahms í
c-moll Op. 60 var þvínæst fluttur af
ofangreindum strengjaleikurum með
Richard Simm í leiðarasæti. Þvert á
þá stefnu undirritaðs (a.m.k. um
stundarsakir) að auka ekki eftir á út-
breidda umfjöllunarleti tónleika-
skrárritara um höfunda og verk,
stenzt hann í þessu tilviki ekki alveg
freistinguna – einkum úr því að ágæt
nýleg ævisaga Jans Swafford (1997)
um tónskáldið var með í för. Án þess
að fara nánar ofan í saumana á löngu
og njörvuðu kammerverki má geta
þess til gamans að auknefni verksins
– „Werther-kvartettinn“ (í höfuðið á
ungum sjálfsmorðingja Goethes) –
virðist aldrei þessu vant runnið frá
Brahms sjálfum. Tónskáldið lagði
nefnilega á efri árum ofurkapp á að
dylja aðferðir sínar og tilfinningaleg-
ar kringumstæður, m.a. með því að
brenna miskunnarlaust uppköst,
minnispunkta og „óviðeigandi“ sendi-
bréf, ávallt meðvitaður um dóm sög-
unar (og kannski einnig grúsk Notte-
bohms vinar síns í skizzubókum
Beethovens). Var engu líkara en að
Brahms reyndi að ráðskast með
framtíðina eftir sinn dag. Af einhverj-
um sökum – nánari vitneskju tókst
honum s.s. að uppræta – gaf hann
ítrekað í skyn, m.a.s. við Simrock for-
leggjara sinn, að Píanókvartettinn,
hafinn um 1854 en fyrst lokið 20 árum
síðar, hefði komið undir á barmi ör-
væntingar og sjálfsförgunar. En, eins
og Frakkar segja, Cherchez la
femme! Enda mun lykilvísbendingin
fólgin í (transpóneruðu) tónaröðinni í
upphafi 1. þáttar – C H A Gís A [=
„Clara“], frumi sem Robert Schu-
mann notaði til að vísa á konu sína
Clöru Wieck. Því er við að bæta, að
þótt ekkjan héldist aðdáandi tón-
verka Brahms allt til æviloka, líkaði
Clöru af ókunnum ástæðum aldrei vel
við þennan fyrsta þátt.
Fjórmenningarnir léku margt vel í
framan af drungalegu og ekki með
öllu lýtalausu verki Brahms og ekki
við öðru að búast þótt einkum stór-
mótun þess væri ekki jafntilþrifamikil
eftir viku samæfinga og hjá fastskip-
uðum kammerhópum erlendis sem
gera ekkert annað árið um kring. Í
fremur þurri akústík Kirkjuhvols áttu
sterkustu kaflar til að hljóma klesstir
í strengjum og glamrandi í píanói, en
við því var lítið að gera og kann m.a.s.
að hafa verkað hemjandi á styrkand-
stæður þegar mest lá við. Alltjent
þótti manni í heild vanta meiri spennu
og framdrift í túlkun þessara annars
valinkunnu hljómlistarmanna.
„Raddir þjóðar“ buðu upp á 3. og
síðasta hátíðarskammt sinn fyrst eftir
hlé, að þessu sinni í þrem samtengd-
um köflum. Kenndi sem fyrr margra
skemmtilegra grasa. Eftir umbreytta
hljóðritun af kvæðamanni, fyrst á
stafrænt herðandi, síðan slakandi
hraða, og gamla konu að raula barna-
gælu (eða öllu heldur barnafælu,
grein sem svo einkennandi var fyrir
hnípna þjóð í hlekkjum hugarfarsins)
við litríkan en hófstilltan meðspuna á
sax og slagverk var reifaður jörfnesk-
ur danshrynur í lykkjusíbylju við
þjóðlagið Móður mín í kví, kví, er fjar-
aði út á ámáttlegu útburðarvæli
bassaklarínettsins. Þau samtengsl
voru hreint út sagt innblásin. Lang-
ömmuraulið Hafðu ekki hátt um þig
kom svo sem manandi eftirþanki í lok-
in.
Að fléttutónsmíð Péturs og Sigurð-
ar afstaðinni birtist eftir argverska
tangómeistarann Astor Piazzolla –
sem reyndar, líkt og mun „virtari“
fagurtónskáld, nam hjá Nadiu Boul-
anger – Soledad [Einsemd?] fyrir alt-
sax, píanótríó og slagverk, með Eddu
Erlendsdóttur við slaghörpuna sem
vænta mátti. Hið hægferðugt vagg-
andi tónverk var útsett af tónlistar-
stjóra Þjóðleikhússins, Jóhanni G. Jó-
hannssyni og bar sterkastan svip af
líðandi undanfara tangósins, milonga,
enda þótt innibyrgðar ástríður næðu
að brjótast út áður en lauk. Loks flutti
hópurinn Í lófa lagið eftir Jóhann.
Heitið virtist að vísu ískyggilega
nærri nafni á sembalverki eftir Þor-
kel Sigurbjörnsson, en reyndist engu
að síður ágætlega samin „cross over“
tónsmíð í dillandi sömbu- ef ekki
rúmbutakti. Hún var sömuleiðis
prýðilega flutt, kannski burtséð frá
óhóflega sterkum blæstri á kraft-
mestu stöðum og votti af streitu í
strengjum á sveiflusynkópum, og
setti fjörlegan endapunkt á vel
heppnaðri kammertónlistahátíð.
Barnafælur og
duldar ástríður
TÓNLIST
Kirkjuhvoll
Verk eftir Liszt, Brahms, Sigurð Flosason
& Pétur Grétarsson [„Raddir þjóðar“],
Piazzolla og Jóhann G. Jóhannsson.
Signý Sæmundsdóttir sópran; Edda Er-
lendsdóttir, Richard Simm, píanó; Sif Tul-
inius, fiðla; Þórunn Ósk Marínósdóttir,
víóla; Scott Ballantyne, selló; Sigurður
Flosason, saxofónar & bassaklarínett;
Pétur Grétarsson, slagverk & dragspil.
Sunnudaginn 11. ágúst kl. 15.
KAMMERTÓNLEIKAR Á KLAUSTRI
Ríkarður Ö. Pálsson
SÝNINGUM á óperunni Dido
& Eneas í Borgarleikhúsinu fer
fækkandi og eru þrjár sýningar
eftir; í kvöld, annað kvöld og
laugardagskvöld. Sýningar
verða ekki fleiri því stjórnand-
inn Edward Jones þarf að
halda af landi brott til annarra
starfa. Í helstu hlutverkum eru
Ingveldur Ýr Jónsdóttir, Hrólf-
ur Sæmundsson, Valgerður
Guðrún Guðnadóttir og Ás-
gerður Júníusdóttir. Leikstjóri
er Magnús Geir Þórðarson.
Sýningum
á Dido og
Eneasi að ljúka
AUGLÝSINGADEILD netfang: augl@mbl.is, sími 569 1111