Morgunblaðið - 10.11.2002, Side 25

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 10. NÓVEMBER 2002 25
islandssimi.is
Hluthafafundur
Íslandssíma hf.
Á dagskrá fundarins verða eftirtalin mál
1 Skýrsla stjórnar
2 Aukning hlutafjár vegna samruna við Halló! Frjáls Fjarskipti ehf.
6 Kosning stjórnar og varastjórnar
7 Önnur mál
Lögð verður fram tillaga um samruna við Halló! Frjáls fjarskipti ehf. Jafnframt verður
tillaga um að hluthafafundur samþykki að hækka hlutafé félagsins um kr. 412.183.730
að nafnverði, með útgáfu nýrra hluta. Hlutafénu verður ráðstafað sem gagngjald fyrir
allt hlutafé í Halló! Frjálsum Fjarskiptum ehf. Skiptihlutfall er þannig að fyrir hverja 1 kr.
að nafnverði sem hluthafar í Halló! Frjálsum Fjarskiptum ehf. láta af hendi fá þeir
7,708976 kr. að nafnverði í Íslandssíma hf. Jafnframt falla hluthafar frá forgangsrétti til
hinna nýju hluta.
Lögð verður fram tillaga um að stjórn félagsins fái heimild til að hækka hlutafé félagsins
um kr. 1.621.621.622 að nafnverði með útgáfu nýrra hluta á sölugenginu 1,85. Hluthafar
falla frá forgangsrétti til hinna nýju hluta. Heimild þessi gildir í sex mánuði frá samþykkt
hluthafafundar.
Lögð verður fram tillaga um að stjórn félagsins fái heimild til að hækka hlutafé félagsins
um allt að kr. 1.027.027.027 að nafnverði með útgáfu nýrra hluta. Sölugengi hinna nýju
hluta skal ákveðið af stjórn félagsins. Heimild þessi gildir til 1. október 2003. Stjórn
félagsins er heimilt að ákveða greiðslufyrirkomulag nýrra hluta.
Lögð verður fram tillaga um breytingu á grein 2.01.2 í samþykktum félagsins þess efnis
að stjórn félagsins hafi heimild til að ákveða hækkun á hlutafé félagsins um allt að kr.
70.000.000 að nafnverði vegna kaupréttarsamninga starfsmanna. Heimildin gildir í fimm
ár frá samþykkt hluthafafundar.
Dagskrá og fundargögn verða hluthöfum til sýnis á skrifstofu félagsins viku
fyrir fundinn. Aðgöngumiðar og atkvæðaseðlar verða afhentir á fundarstað.
Stjórn Íslandssíma hf.
Íslandssími hf. boðar hér með til hluthafafundar sem haldinn verður
þriðjudaginn 19. nóvember 2002, kl. 14:00, í salnum Háteigi á 4. hæð
Grand Hótels, Sigtúni 38, Reykjavík.
3 Aukning hlutafjár vegna kaupa á hlutabréfum í TAL hf.
4 Almenn aukning hlutafjár
5 Aukning hlutafjár vegna kaupréttarsamninga
20% afsláttur af allri Karin Herzog línunni
á Dekurplús-dögum í Plúsapótekum
Kynningar og ráðgjöf:
Nesapótek mánudaginn 11. nóv.
Borgarapótek mánudaginn 11. nóv.
Hringbrautarapótek þriðjudaginn 12. nóv.
Keflavíkurapótek þriðjudaginn 12. nóv.
Garðsapótek miðvikudaginn 13. nóv.
Rimaapótek fimmtudaginn 14. nóv.
Laugarnesapótek föstudaginn 15. nóv.
Aðrir útsölustaðir: Apótek Vestmannaeyja, Dalvíkurapótek,
Siglufjarðarapótek, Ísafjarðarapótek, Hafnarapótek, Apótek
Austurlands Seyðisfirðir, Apótek Ólafsvíkur, Borgarnesapótek.
...fegurð & ferskleiki...
Súrefnisvörur
Karin Herzog
verða að neinu. Það var heldur ekki
hægt að hugsa um það, aðalatriðið
var að losna við búið og komast yfir
hafið.
Ráð við heimþrá
Veturinn 1899 var einn af þeim
vetrum sem skjóta mönnum skelk í
bringu. Góður var hann á Skaga-
ströndinni fyrripartinn og einkum
janúar. Þá var svo mikil blíða að
varla fraus á vatni yfir nætur og
snjólaust, en eftir miðjan febrúar
harðnaði tíðin stöðugt eftir því sem
lengra kom fram á útmánuði og
kom aldrei þíða. Oft sýndist þíðan
stíga upp á suðurloftið, en hún var
svo þróttlaus að norðanáttin sneri
öllu upp í norðanhríðar. Þetta þótti
því undarlegra sem enginn heyrði
talað um ís. Hafði nú lengi verið
haglaust í snjóléttustu sveitum,
menn orðnir heylausir og myndu
komast í þrot ef ekki skipti skjót-
lega um. Kvöldið síðasta dags vetr-
ar stóð ég úti á Höskuldsstöðum
hjá rosknum manni á heimilinu,
Sigurði Benjamínssyni, og vorum
að tala um tíðina og horfur á af-
komu manna ef ekki batnaði bráð-
lega. Svo vorum við að virða fyrir
okkur loftslagið og sýndist okkur
það mjög þíðulegt. Hann hafði nú
gengið oft upp á sunnan og orðið
illt eitt úr, en núna var uppgangan
mikið sterkari en áður. Svo uxu lík-
urnar fyrir umskiptunum með
hverjum degi sem leið og komið
svona langt fram á og aldrei komið
þíða síðan í febrúar. Já, þetta voru
áreiðanlega umskipti, loftslagið
leyndi sér ekki. Blessuð umskiptin.
Svo gengum við inn í bæ og hátt-
uðum.
Í birtingunni á sumardaginn
fyrsta vakna ég við að vindur
gnauðar þekjuna og ágerist óðum.
Ég opna ekki augun og róta mér
ekki en er að njóta sem best
ánægjunnar af að hugsa um bless-
aða hlákuna. Það hafi margur þörf
á henni, það muni líka um þegar
hún komi, allt verði vitlaust í vatns-
aga og snjóinn taki upp á fáum
dögum. Annars sé gaman að líta
upp og sannfærast um að sunn-
anáttin boði „gleðilegt sumar“. En
hvað var þetta? Eitthvað hvítt sem
þyrlaðist fyrir gluggann. Ég fer of-
an og yfir að glugganum og hvað sé
ég úti? Norðan stórhríð svo ekki sá
út úr augunum. Ég hafði oft séð
veður spillast fljótt og oft úr fallegu
útliti en aldrei hafði ég síður átt
von á því en nú og aldrei vonsvikn-
ari. Ég hugsaði að ég skyldi hafa
útlitið þennan fyrsta sumardags-
morgun sem plástur á heimþrána
þegar ég kæmi vestur yfir hafið og
í kvalirnar.
Reyndist þessi plástur ágætlega,
einkum eftir að leiðindin rénuðu og
ég fór að geta yfirvegað kring-
umstæðurnar með sæmilegu viti.
Mér reyndist þyngra að skilja við
Kristmund tengdaföður minn en
nokkurn annan og bar margt til
þess. Okkur hafði komið vel ásamt
og hann orðinn gamall maður og
þau hjón bæði og svo komst ég við
að hugsa mér hann verða að sjá á
eftir börnum sínum ofan í þessa
mannætuhít, Vesturheim, sem hann
hataði. Og svo var ég vonlaus um
framtíðina, gerandi ráð fyrir að
hefði ég staðið á fótunum heima þá
ætti ég fyrir höndum að standa á
höfðinu það sem eftir var ævinnar,
það var döpur framtíð. Ég setti
mér þó að varpa af mér öllum
áhyggjum og láta hverjum degi
nægja þjáningu sína.
Ástæður vesturferðanna
Áður en ég stíg á skip ætla ég að
renna huganum yfir helstu tildrög
til Vesturheimsferðanna og hvað
þær kostuðu Ísland, auðvitað eins
og mér kemur það hvort tveggja
fyrir sjónir. Enginn skyldi ætla að
útþráin hafi orðið til á einu ári, síð-
ur en svo.
Þegar fyrstu vesturfarabréfin
komu, voru þau prentuð í Norð-
anfara, sem þá var eina blaðið á
Norðurlandi og flestir vesturfar-
arnir úr Þingeyjar- og Eyjafjarð-
arsýslum. Þá gekk mikið á þegar
Norðanfari var kominn og ekkert
þótti jafn mikið sælgæti í blaðinu
sem bréfin. Þau sögðu frá undra-
löndum, takmarkalausum að stærð,
sem að mestu væru óbyggð en biðu
aðeins eftir að einhverjir kæmu og
vildu gjöra svo vel og verða óðals-
bændur upp úr þurru, en slíku voru
menn óvanir á Íslandi og ekkert
undarlegt þó það glæddi útþrána
drjúgum. Það er ekkert ólíkt þó
þess væri getið til að ekkert prent-
að mál þeirrar tíðar, næst húslestr-
arbókunum, hefði verið jafn tíðlesið
af fjöldanum sem þessi fyrstu bréf
vesturfaranna. Menn stóðu með
öndina í hálsinum af að hlusta á
þessi dæmalausu ævintýri. Svo
spunnust út úr þessum ævintýrum
aðrar frásögur og hversu sem þær
voru ósennilegar var þeim trúað
líka og notuðu gárungar það óspart
þegar þeir komust í færi við ein-
feldninga og þeir voru ekki svo fáir.
Set ég hér nokkur dæmi.
Rúsínu-Gvendur
Hallgrímur hét maður Erlends-
son og bjó í Meðalheimi á Ásum í
Húnavatnssýslu. Næsti bær hét
Hurðarbak. Þar var giftur maður
sem Guðmundur hét Jónssonar
sama staðar. Þetta var um 1875 eða
1876. Eitthvert sinn er fundum
þeirra Hallgríms og Guðmundar
bar saman snerist talið að Vest-
urheimsferðum og þá komið í hug
Guðmundar að flytja vestur. Fer þá
Hallgrímur að segja honum frá
ýmsu því er Guðmund varðaði og
hann ekki vissi áður og laut að
framleiðslu í þessu fyrirheitna
landi, svo sem til dæmis að þar yxu
rúsínur á jörðinni eins og gras á Ís-
landi og þar færi fram rúsínuslátt-
ur með líkum hætti og heysláttur
heima. Guðmundur varð léttbrýnn
við og að líkum gert í huganum ráð
fyrir að þar yrði hann þó ekki öll-
um lélegri við sláttinn og mun hafa
þóst eiga þar nokkuð undir sér með
því hann var gríðarmikill að vexti
og hraustur. Þá gat Hallgrímur
þess að komið gætu hríðar að vísu í
Vesturheimi svo að skæfi í smá-
skafla, en það var ekki snjór heldur
púðursykur og var engin hætta á
að húsmóðirin yrði ekki fús á að
moka frá bæjardyrunum og bjarga
um leið einhverju inn í bæinn til
heimilisþarfa, því púðursykur er til
margra hluta nytsamur.
Enn sagði Hallgrímur Guðmundi
ýmislegt er kom sér vel að vera
fróður um og laut að ferðalaginu á
hafinu og þar á meðal þetta: Til
ferðarinnar átti hver maður að hafa
með sér vænan belg og þar í skyldu
svo menn koma sínum „exkrement-
um“ og er belgur sá áleist hæfilega
fullur átti að losa hann í stamp sem
hverjum heimilisföður var tileink-
aður og hékk á krók utan í skips-
hliðinni, en óátalin eign var það
sem á þennan hátt hafði safnast á
ferðinni. Þegar svo kæmi vestur
seldist þessi varningur dýrum dóm-
um til að bera á akrana og allir
kepptust við að borða sem mest á
leiðinni, eftir því var innleggið mik-
ið eða lítið. Þegar þar var komið
sögu Hallgríms að hann minntist á
stampana á króknum sagði móðir
Guðmundar sem til þessa hafði ein-
göngu hlustað til: „Og flest er nú
vel útbúið.“ Guðmundur þessi
komst ásamt öðrum vesturförum til
Sauðárkróks. Þar urðu þeir að bíða
lengi eftir skipinu og neyddust til
að dreifa sér um nálægar sveitir til
að halda sér uppi. Var svo einnig
um Guðmund. En er skipið kom um
síðir voru sumir gengnir svo á efni
sín, að þeir komust hvergi. Einn af
þeim var Guðmundur og gerði ekki
frekari tilraunir að komast vestur,
en upp því frá var hann auknefndur
Rúsínu-Gvendur.
Sigríður hét vinnukona í Bólstað-
arhlíðarhreppi, vanalega nefnd
Sigga „blinda“. Raunar var hún
ekki blind en sá afar illa og nærsýn
að sama skapi. Ekki var gefið með
henni af sveitinni þó nærri stapp-
aði. Börn átti hún nokkur og öll á
hreppnum, því barnsfeðurnir voru
félausir landhlauparar. Þessi Sig-
ríður óskaði þess að hún væri kom-
in með öll sín börn til Ameríku, þó
ekki væri nema í fjöruna. Þeir
menn voru til á þeim árum svo fá-
fróðir að þeir ímynduðu sér Am-
eríku líkasta afar miklu og fólks-
mörgu heimili, samanber
utanáskriftina á bréfinu, „Jón Jóns-
son í Ameríku“, sem hent hefur
verið gaman að. Og uppeldi
barnanna var heldur ekkert
óhræsi, þar þekktist ekki klóalang-
ur þó þar væri nægilegt efni í
hann, um að gjöra að þau yxu upp í
algeru sjálfræði, og þegar drengir
til dæmis urðu svo orðfærir að geta
blótað rausnarlega æptu mæður
upp í aðdáun: „Ó þú litli Ameríku-
mann!“
Heima og heiman eftir Erlend Guð-
mundsson er gefin út af Máli og menn-
ingu. Kristján B. Jónasson og Þorvald-
ur Kristinsson sáu um útgáfuna. Bókin
er 352 bls. að lengd.