Morgunblaðið - 27.01.2003, Blaðsíða 26

26 MÁNUDAGUR 27. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
UMRÆÐA um ágæti Bridgestone
nagalausu loftbóludekkjanna snýst
því miður ekki um mengun eða eyði-
leggingu á slitlagi gatna. Það er þó
staðreynd sem blasir við bíleigend-
um þessa dagana; tjöruhúðaðir bílar
eftir nagladekk sem tæta upp mal-
bikið og úða því út í andrúmsloftið.
Hvað kostar svo vafasamt nagla-
dekkjaöryggi og naglaglamrið bæj-
arfélögin og skattgreiðendur? Tugi
milljóna króna í sliti á gatnakerfinu,
segja þeir sem best þekkja.
Ýmsir sem véfengja ágæti þessara
Bridgestone naglalausu loftbólu-
dekkja gagnrýna að þau séu sögð
hliðstæð nagladekkjum í akstursör-
yggi. Viðurkenndir aðilar gerðu
hemlunartilraunir sem sanna að
samanburðurinn er marktækur.
Minna heyrist af því sem skiptir
einnig afar miklu máli, að nagla-
dekkinn menga og slíta malbikinu.
Sannað er að loftmengun frá
nagladekkjunum og svifryk berst of-
an í vegfarendur; gangandi, hjólandi
og jafnvel akandi. Slíkt getur ekki
verið heilsusamlegt. Fræðingur seg-
ir að mengunin sé slík fyrir öndunar-
færin að það sé ígildi þess að reykja.
Ég vek athygli á að ,,hin hliðin“ á
vetrardekkjamálinu er þessi: Gífur-
leg loftmengun er vegna nagla-
dekkjanotkunar. Þess vegna tel ég
að íbúar höfuborgarsvæðisins ættu
nú að ígrunda mengunarhlið máls-
ins. En aftur að dekkjunum sjálfum.
Fjöldi atvinnubílstjóra um land
allt vitnar um að Bridgestone Blizz-
ak-loftbóludekkin séu jafngóð eða
betri en nagladekkin. Helstu atriðin
sem þeir tiltaka eru þessi; … að í
snjó og hálku sé grip og stöðugleiki
lofbóludekkja sambærilegt við
nagladekk, – að dekkin séu mjúk og
sérlega þægileg í snjó og líka á ,,auð-
um“ götum eða vegum, … að fjöðrun
og mýkt ökutækjanna sé meiri en á
öðrum dekkjum.
Gatnamálastjórinn í Reykjavík
segir 26.10. 2001 í Mbl. ,, … að nýleg
skýrsla staðfesti ennfremur að enn
minni ástæða er fyrir fólk í Reykja-
vík til að nota nagladekk en áður. Í
febrúar og september árið 2001
gerði Rannsóknarstofnun bygging-
ariðnaðarins tilraun með hemlunar-
vegalengd nokkurra tegunda vetrar-
dekkja á þurrum ís, þurru malbiki og
blautu malbiki. (…) Mælingar bentu
til þess að á þurrum ís væri ekki
marktækur munur á hemlunarvega-
lengdum nagladekkja og loftbólu-
dekkja …“ Þegar lagt var á sérstakt
gjald á nagladekkjanotkun í Noregi,
dró þar mjög úr svifryksmengun. Ég
bið alla þá sem láta sig loftmengun
og nagladekkjanotkun einhverju
varða að skoða skýrslu Rannsókn-
arstofnunar byggingariðnaðarins
um ,,Tilraun með hemlunarvega-
lengd á mismunandi vetrardekkj-
um“ sem finna má á heimasíðunni
www.ormsson.is. Umferðarráð hefur
margítrekað það í vetur að hálkan
ein og sér veldur ekki slysum, heldur
hvernig ökumenn bregðast við
henni. Þá virðast nagladekk ekki
koma í veg fyrir bílveltur og útaf-
akstur. Engin gerð vetrardekkja
annarri fremur kemur í veg fyrir
slys og óhöpp ef óvarlega er ekið.
BJARNI DAGUR JÓNSSON,
markaðsstjóri hjá
Bræðrunum Ormsson ehf.
Loftmengun og
nagladekk
Frá Bjarna Degi Jónssyni
BÓK Björns Ingólfssonar skólastjóra
á Grenivík um útgerð og mannlíf í
Grýtubakkahreppi er glæsileg bók,
prýdd fjölda mynda og er hin eiguleg-
asta. Er þar skýrt frá framsæknum
og dugmiklum mönnum meðal íbúa
Grýtubakkahrepps á vissu árabili.
Nokkrar missagnir eru þó í bókinni
og vil ég leiðrétta þær hér með, vegna
foreldra minna, sem hér eiga hlut að
máli.
Móðir mín, Valgerður Jóhannes-
dóttir, var stálminnug til hinstu
stundar. Spurði ég hana oft, þá á
yngri árum, um þennan tíma í lífi
þeirra og skrifaði ég ýmislegt upp eft-
ir hennar frásögn, eins og t.d. um
brúðkaup þeirra 12. okt. 1895 og
veislu, sem haldin var heima í Greni-
vík, þar sem komu 60 gestir og gleði
var mikil. Birti ég þetta í „Heima er
bezt“ undir fyrirsögninni „Minningar
Valgerðar á Lómatjörn“.
Faðir minn, Guðmundur Sæ-
mundsson, átti um tíma 2 báta, sem
hann gerði út frá Hlöðum eftir þágild-
andi reglum, og var þá Stefán Stef-
ánsson, seinna útvegsbóndi á Mið-
görðum, formaður á öðrum bátnum
en pabbi á hinum. Pabbi var þaulvan-
ur sjósókn, hafði verið með Tryggva á
Látrum um tíma og í Nesi með Vil-
hjálmi Þorsteinssyni.
Foreldrar mínir giftust eins og áð-
ur segir 12. okt. 1895 – en ekki 1896
eins og stendur í bók Björns. Þau
fluttu í Lómatjörn 1903 – en ekki 1904
sem er skakkt í bókinni. Oddgeir Jó-
hannsson keypti ekki Hlaði af foreldr-
um mínum, heldur Kristinn nokkur
sem búið hafði áður á Lómatjörn.
Þegar frænka min Jóhanna Daða-
dóttir var að safna í ættarbók okkar
systkina fyrir ættarmót árið 1992 las
hún í kirkjubók Grenivíkursóknar, að
1897 voru 20 manns heimilisfastir á
Hlöðum. Þá voru 2 elstu systur mínar
fæddar. Þarna var fjöldi leigjenda og
virðist sem ásókn hafi verið í að eiga
heima í þessu ágæta timburhúsi, sem
faðir minn byggði. Hann lærði tré-
smíði hjá Vilhjálmi í Kaupangi
(prestssyni frá Laufási – seinna á
Rauðará) ungur að árum. Er ég var
um fermingaraldur kom ég í þetta
hús á Hlöðum og þótti það myndar-
legt, en það hefur verið fyrsta timb-
urhúsið sem var reist á Grenivík árið
1893.
SIGRÍÐUR GUÐMUNDS-
DÓTTIR SCHIÖTH,
Dalsgerði 7C, Akureyri.
Bein úr sjó
Frá Sigríði Guðmundsdóttur
Schiöth