Morgunblaðið - 27.04.2003, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 SUNNUDAGUR 27. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Loforðasúpan er ljúffeng að sjá
og lyktin er ekki til baga,
en steinsmugu af henni flestir fá
hún fer svo illa í maga.
Ekki fær maður vatn í munn-
inn við að hlýða á kosningavísu
Ásjóns. En
hvernig getur
skissa frá vor-
fundi Kvæða-
mannafélags-
ins Iðunnar
hafist með
öðru móti en í bundnu máli? Ég
fæ mér sæti hjá hvíthærða öld-
ungnum Ólafi Runólfssyni og
virði fyrir mér sal Blindra-
félagsins, þar sem fundir Iðunn-
ar eru jafnan haldnir. Við hlið-
ina á pontunni er stór og mikill
hægindastóll. Þar dormar gam-
all maður.
– Hvað heitir hann? spyr ég.
– Skúli Skúlason, Þing-
eyingur, fæddur 1918, svarar
Ólafur.
– Situr hann alltaf þarna?
– Nei, bara á fundum.
Táningatríó kvenna á besta
aldri kveður Sumarkvöld 1908
eftir Ólöfu frá Hlöðum. Tónar
sumarsins eru mildir í söngnum
og samhljómur í orðunum. Tón-
listin finnur sér farveg í bundnu
máli Bjarna Valtýs Guðjóns-
sonar:
Enn er vetur fallinn frá
flestra horfinn tregi,
því við fögnum öll hér á
öðrum sumardegi.
Sigurður Ingibergur Björns-
son stígur í pontu og talar um
drykkjuvísnabálk, sem reyndar
„er meira við hæfi á fjöllum“.
Hann treystir sér aðeins til að
fara með eina vísu. Kvæðamenn
eru viðkvæmar sálir eins og all-
ir vita. Ekki verður langt mál
úr einni vísu. Sigurður fer því
einnig með rímur eftir sjálfan
sig undir bragarhættinum
stikluvik. Þar veltir hann fyrir
sér þeim stjórnmálaflokkum
sem bjóða fram, finnur þeim
allt til foráttu og lýkur máli
sínu á þessum nótum:
Einn að kjósa er algjört slys
auðum seðlum skilum;
auðir salir Alþingis
eru þjóð til hagræðis.
Lesið er úr bókum, flutt tón-
list, gestir kveða saman og
margt fleira. Þegar líður á dag-
skrána má sjá að salurinn tekur
að ókyrrast. Fólk grípur serv-
íettur, verðmiða, kreditkorta-
nótur og annað lauslegt og
byrjar að hripa á það. Allt sem
gerist verður öðrum yrkisefni
og endrum og sinnum heyrist
pískur og bældur hlátur, dálítið
eins og í barnaskóla þegar eng-
inn mátti heyra. Bjargey Arn-
órsdóttir rifjar upp beinkerl-
ingavísu sem hún orti í hópferð
Iðunnar yfir Kjöl.
Ferðamenn í fjallageim
fóru víf að skoða
mörg er hola á meyjum þeim
makleg í að troða.
– Þarna voru sæðingamenn
og ég sýndi einum þeirra vís-
una, segir Bjargey brosandi.
Hann sagði bara: Djöfull!
Kaffibollinn fyllist þegar dag-
skráin tæmist. Og boðið er upp
á vöfflur með sultu og rjóma.
Þegar slíkar veitingar eru ann-
arsvegar, þá er hver sjálfum sér
næstur. Ólafur yrkir:
Teskeið Bjargey tók af Sigurgeiri
til að geta sporðrennt vöfflu sinni;
kraftur hennar varð þá miklu meiri
máttinn yfir borðið held ég finni.
Bjargey svaraði:
Það var kominn tími til
að taka hlýtt af borðum
því hjartað fraus nú hér um bil
hjá honum Óla forðum.
Og klykkt var út með vísu um
þau bæði:
Er á sumrin ósköp kátt
æði margir para sig;
hafi Bjargey meiri mátt
má hann Óli vara sig.
Björn M. Loftsson er fasta-
gestur á fundum Iðunnar og
man tímana tvenna, enda segist
hann hafa lifað meiri breytingar
en allar kynslóðir samanlagt á
undan sér.
– Það er ekki langt síðan við
notuðum orf og hrífu á tún-
unum, segir hann. Ég er
hræddur um að það þætti sein-
legt nú til dags.
– Er minni kraftur en áður í
starfi Iðunnar?
– Það er eins og ásóknin sé
minni í öllu félagsstarfi en áður,
segir hann. Þegar vélarnar
komu var sagt að allir myndu
hafa svo rúman tíma. En síðan
hefur enginn tíma til neins.
Að lokum lesa Steindór And-
ersen og Birgir Stefánsson upp
úr Skáldu, sem siglt hefur milli
fundarmanna. Í einni vísunni er
lagt út af því að Steindór end-
aði pistilinn í nýju fréttabréfi á
orðunum: „Þetta hlýtur að
blessast allt einhvernveginn.“
Ásjón yrkir:
Magnist upp og megi hressast
með þér hópurinn;
einhvern veginn allt mun blessast,
elsku Steindór minn.
Morgunblaðið/Golli
Í siglingu
með Skáldu
SKISSA
Pétur Blöndal
fór á vorfund
Iðunnar SIGURBJÖRN Sveinsson, formað-ur Læknafélagsins, segir það ákveð-
in vonbrigði að erindi sem félagið
lagði fyrir heilbrigðis- og trygginga-
málanefnd Alþingis í vetur og varðar
ofeldi og áhrif þess á lýðheilsu skyldi
ekki fá afgreiðslu fyrir þinglok. Er-
indið innihélt meðal annars tillögur
um aðgerðir til að auka heilbrigði Ís-
lendinga með hollara mataræði og
aukinni hreyfingu, en rannsóknir
benda til þess að ofeldi og sjúkdómar
af þess völdum sé vandi sem Vest-
urlandabúar muni glíma við í aukn-
um mæli í framtíðinni. Sigurbjörn
segir að ofeldi sé að verða eitt
stærsta heilbrigðisvandamál ríkari
þjóða.
„Við bendum á það í erindi okkar
að margar þjóðir, þar á meðal Ís-
lendingar, hafi það betur í viðurværi
en þær þurfi á að halda, auk þess
sem tækniframfarir hafa gert það að
verkum að fólk þarf minna fyrir líf-
inu að hafa, meðal annars þarf það
minna að hreyfa sig. Þetta gerir það
að verkum að orkuneyslan fer að
virka öfugt við það sem hún ætti að
gera. Hún viðheldur ekki heilbrigði
og starfsgetu heldur vinnur hún
gegn líkamanum,“ segir Sigurbjörn.
Sigurbjörn segir að ofeldi sé ekki
heilbrigðisvandamál sem snerti af-
markaða hópa heldur sé um að ræða
lýðheilsu þjóðarinnar. „Við erum of
þung að meðaltali og við gætum bætt
heilsuna með því að létta okkur öll
um nokkur kíló, með því að borða
hollara fæði og með því að hreyfa
okkur meira. Við vitum að ef við get-
um fengið fólk til að lækka kólester-
ólið um 2% með breyttu mataræði,
má með því mæla breytingu á
ákveðnum heilbrigðisþáttum um
1%,“ segir Sigurbjörn.
Ofeldi getur ýtt undir þróun
annarra sjúkdóma
Hann segir að forvarnir á þessu
sviði gætu skilað gríðarlega miklu til
heilbrigðiskerfisins. „Ofeldi getur
ýtt undir þróun annarra sjúkdóma,
til dæmis er fylgni við hjarta- og
æðasjúkdóma og sykursýki mjög
mikil. Sem betur fer er þetta vanda-
mál sem við getum haft áhrif á. Við
getum ekki valið okkur foreldra, við
getum ekki valið erfðirnar okkar, en
þarna eigum við val.“
Sigurbjörn segir að Læknafélagið
telji afar brýnt að málinu sé fundinn
réttur farvegur en eðlilegast væri að
ríkisstjórnin tæki það upp á sína
arma enda snerti það hagsmuni
þjóðarinnar allrar.
„Þetta mál varðar fleiri ráðuneyti
en heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytið. Þetta varðar verðlags-
pólitík sem meðal annars er hægt að
hafa áhrif á með álögum sem ríkið
stjórnar en þar myndu fjármála- og
landbúnaðarráðuneyti koma að mál-
inu. Þetta varðar líka menntamála-
ráðuneytið því þetta er spurning um
það að frá barnæsku hafi fólk upp-
lýsingu og lifi í umhverfi sem er
skynsamlegt að þessu leyti. Upplýs-
ingin þyrfti að taka til námskrár,
bæði í leikskóla og í grunnskóla,“
segir Sigurbjörn.
Hann segir mikilvægt að þjóðin sé
upplýst og hafi fjárhagsleg tækifæri
til þess að velja hreyfingu og nauð-
synlegt sé að efla almennings-
íþróttir. „Það þarf að leggja áherslu
á fleira en keppnisíþróttir. Það væri
til dæmis skynsamlegt að styðja við
dans sem bætir heilsufarið ekki síður
en aðrar íþróttir. Þetta má allt
skoða,“ segir Sigurbjörn.
Formaður Læknafélags Íslands hvetur til hollara mataræðis
Telur ofeldi ógna heil-
brigði þjóðarinnar
EINMUNA blíða hefur verið
síðustu daga fyrir trillu-
karla sem róa frá Snæfells-
nesi. Fjöldi báta rær með
handfæri, bæði aðkomu-
menn sem hafa fjölmennt og
svo heimabátar. Aflabrögð
hafa verið með ágætum frá
því að bátarnir máttu hefja
veiðar aftur eftir páska.
Á myndinni má sjá hvar
Birgir Tryggvason fylgist
stoltur með afa sínum og
nafna, Birgi Vilhjálmssyni,
hampa tveimur vænum
þorskum, stutt frá Ólafsvík,
en þeir róa á hand-
færabátnum Sigga Brands
SH.
Einmuna
blíða á
skakinu
Morgunblaðið/Alfons Finnsson
„HÉR eru næg verkefni og mikil
bjartsýni og hugur í fólki,“ segir
Ásdís Leifsdóttir, sveitarstjóri á
Hólmavík. Byggingu 612 fm
íþróttahúss sem hófst á síðasta ári
miðar vel. Húsið er nú fokhelt og
þjónustubyggingin verður fokheld
fyrir 1. júní næstkomandi en hún
mun nýtast bæði við íþróttahúsið og
sundlaugina sem verður steypt upp
og dúklögð í sumar. „Við munum
opna sundlaugina 1. september og
íþróttahúsið vonandi á næsta ári.“
Á Hólmavík verður farið í nokkr-
ar gatnaframkvæmdir á þessu ári.
„Það á að taka veginn frá afleggj-
aranum milli Djúpvegar og inn í
kauptúnið yfir Kálfaneslæk að
Höfðatúni. Jafnframt að setja þar
lýsingu sem hefur sárlega vantað.
Þá verða settir upp ljósastaurar á
Djúpvegi beggja vegna vegamót-
anna að kauptúninu.“
Ásdís segir að á Hólmavík eins
og víða annars staðar úti á landi
vanti störf fyrir háskólamenntað
fólk. „Við höfum fullan hug á að fá
fleiri verkefni hingað. Hér er gott
mannlíf og ég hef heyrt það á yngra
fólki að það langar að koma aftur
heim en hér vantar sérhæfð störf.
Það er nokkuð farið að bera á
skorti á húsnæði á svæðinu og við
þurfum að fara að huga að því
hvernig þau mál verða leyst.“
Gott
mannlíf
og hugur
í fólki
Morgunblaðið/Arnheiður Guðlaugsdóttir
„Við munum opna sundlaugina 1. september og íþróttahúsið vonandi á
næsta ári,“ segir Ásdís Leifsdóttir, sveitarstjóri á Hólmavík.
Hólmavík. Morgunblaðið.