Morgunblaðið - 13.05.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 13. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Gleymið ekki hver á fiskinn í sjónum.
Hvað er úlfatíminn?
Uppeldismálin
í brennidepli
FORELDRAFÉLAGbarna með AD/HD(áður Foreldra-
félag misþroska barna)
gengst fyrir erindi í safn-
aðarheimili Háteigskirkju
nk. fimmtudagskvöld
klukkan 20. Erindið flytur
Gylfi Jón Gylfason, yfirsál-
fræðingur Fræðsluskrif-
stofu Reykjanesbæjar. Er-
indið á að fjalla um það
sem Gylfi nefnir „úlfatím-
ann“ í fjölskyldulífinu og er
danskt hugtak.
– Hvað er úlfatíminn?
„Þetta er hugtak sem
Danir nota og ég kynntist á
árum mínum í Danmörku.
Þetta er tíminn sem tekur
við eftir að skóla og vinnu
lýkur, allir koma heim og
úlfatímanum lýkur þegar
börnin eru öll komin í koju. Á
þessum tíma þarf margt að gera á
stuttum tíma og erindi mitt mun
meðal annars fjalla um það hvern-
ig fólk getur skipulagt þennan
tíma öllum á heimilinu til heilla.“
– Hvers vegna kalla Danir þetta
úlfatímann?
„Eins og ég gat um þá þarf fjöl-
skyldan að koma geysilega miklu í
verk á stuttum tíma. Foreldrarnir
þurfa að bera saman bækur sínar
eftir vinnudaginn, það þarf að elda
mat, þvo þvott, baða börnin, sinna
heimanámi. Allir eru að keppa um
athyglina og þessu fylgir oft og
tíðum mikill órói inni á heimilun-
um. Danir hafa nefnt þetta úlfa-
tímann, því fjölskyldur eiga það til
að minna óþyrmilega á hóp af úlf-
um. Algengt er að hjá fjölskyldum
geti allt farið í bál og brand. Mik-
ilsvert er að skipuleggja þennan
tíma, nauðsynlegt er að hann
gangi upp hjá fjölskyldum.“
– Hvers vegna er leitað til þín
að halda tölu af þessu tagi?
„Ég er ekki grunlaus um að það
stafi af því að ég hef verið að halda
svokölluð SOS-námskeið fyrir for-
eldra á Suðurnesjunum alveg frá
því að ég kom hingað til starfa.
Þetta eru námskeið í uppeldis-
tækni sem miða að því að kenna
fólki að ala upp börnin sín, halda
að þeim aga og laða fram góða
hegðun. Ég hef bæði haldið nám-
skeiðin fyrir foreldra 2 til 12 ára
barna auk þess að halda námskeið
fyrir starfsfólk leik- og grunn-
skóla á Suðurnesjum. Nú er svo
komið að 70–80% starfsfólks leik-
skóla og um 60% starfsfólks
grunnskóla á þessu svæði hafa
setið þessi námskeið.“
– Hvers vegna ertu að þessu...
og segðu okkur aðeins meira frá
þessum námskeiðum...
„Í starfi mínu hef ég orðið þess
var að hegðunarörðugleikar barna
eru að aukast og því meiri þörf en
áður að taka á markvissan hátt á
uppeldismálum. Einkunnarorð
mín í starfi hafa verið að ná því
besta fram í barninu og búa það
þannig sem best undir fullorðins-
árin.
Hvað varðar SOS-námskeiðin,
þá er höfundur þeirra Lynn
Clarke og félagsvís-
indadeild Háskóla Ís-
lands hefur útgáfurétt-
indin á sínum snærum.
Þegar ég fór að líta í
kringum mig eftir
kennsluefni, þá bara hnaut ég
strax um þessi námskeið, sem
nýbúið var að þýða, og leist vel á.
Þau hafa og virkað mjög vel, á því
er ekki nokkur vafi.“
– Þú ert að fara miklu víðar með
þetta kennsluefni en til misþroska
barna og foreldra þeirra...
„Já, það góða við þessi nám-
skeið er að þau hafa mjög breiða
skírskotun og eiga ekki síður við
hjá venjulegum fjölskyldum en
fjölskyldum þar sem veikindi eða
misþroska er að finna.“
– Eitt að vera með námskeið og
annað stakan fyrirlestur, hverjar
verða áherslur þínar?
„Það er rétt, þetta er tvennt
ólíkt. Námskeiðin standa í sex vik-
ur, eitt skipti í viku og þá í tvær og
hálfa klukkustund. Á fimmtudags-
kvöldið stend ég upp og tala í eina
til tvær klukkustundir. Ég verð
því að draga mjög saman efnið og
ætla að einbeita mér að skipulag-
inu, brýna mjög mikilvægi þess og
jafnframt að kenna trix og tækni.“
– Nefndu dæmi um trix og
tækni...
„Dæmi um trix er t.d. ömmu-
reglan. Þá er skipulagið þannig að
fyrst gerir þú það sem ég vil, síðan
gerir þú það sem þú vilt gera.
Þetta er einföld regla og dæmi er,
að fyrst lýkur barnið við heima-
vinnuna, svo fer það og leikur sér.
Annað dæmi um trix er að umb-
una meðvitað fyrir góða hegðun.
Námskeiðin byggjast á svoköll-
uðum námskenningum. Hvernig
læra menn hegðun, orsakir og af-
leiðingar. Til dæmis leiðir jákvæð
hegðun til aukinna jákvæðra af-
leiðinga og öfugt. Hins vegar skil-
ur hver síðan eftir eigin
nefi hvað jákvæðar af-
leiðingar eru, þannig
getur slæm hegðun
leitt til jákvæðra afleið-
inga að mati þess sem
framkvæmir hegðunina, t.d. þegar
börn gera eitthvað af sér til að fá
athygli foreldra.“
– Er þetta allt saman mjög
fræðilegt?
„Nei, reglurnar eru í sjálfu sér
mjög einfaldar. Þó eru fræðileg
hugtök sem námskeiðin byggjast
á. Ég set þó stefnuna á að tala
mannamál og halda mig frá fræði-
legu hugtökunum.“
Gylfi Jón Gylfason

Gylfi Jón Gylfason er fædd-
ur í Kópavogi 2. september
1961. Stúdent frá FS 1983 og
útskrifaður frá KHÍ 1986. Út-
skrifaður frá HÍ með sálfræði
sem aðalfag 1992 og sálfræð-
ingur frá Háskólanum í Árós-
um 1997. Kenndi við Glerár-
skóla 1986–88, starfaði við
barna- og unglingageðdeildina
1988–92 og var forstöðumaður
sambýlisins við Holtaveg 1992–
94. 1994–99 starfaði hann við
göngudeild barna- og ung-
lingageðdeildarinnar í Viborg,
en frá 1999 hefur Gylfi verið
yfirsálfræðingur Fræðsluskrif-
stofu Reykjanesbæjar. Er
kvæntur Gyðu Hjartardóttur,
félagsmálastjóra Sandgerðis,
og eiga þau þrjú börn, Ingi-
björgu, Öddu Guðrúnu og
Svein Inga, 11, 7 og 1 árs.
…dæmi um
trix er t.d.
ömmureglan
ÍBÚÐARHÚSIÐ á Nauteyri við
Ísafjarðardjúp brann til kaldra kola
fyrir stuttu. Ekki var þó um óhapp
að ræða, því til stóð að rífa húsið og
notuðu Strandamenn tækifærið til
að koma á víðtækri slökkviliðsæf-
ingu. Kallað var út slökkvilið frá
Hólmavík, Broddanesi og Drangs-
nesi og voru því þrír slökkviliðsbílar
á staðnum ásamt lögreglu og sjúkra-
bíl frá Hólmavík. Nokkrum sinnum
var kveiktur eldur í húsinu og hann
jafnharðan slökktur aftur. Æfingin
gekk vel og slysalaust, að því und-
anskildu að skemmdir urðu á einum
slökkviliðsgalla sakir hita. Ekki urðu
nein meiðsl á fólki en sjúkrabíll er
jafnan viðstaddur æfingar þar sem
eldur er hafður um hönd, vegna
hættu á reykeitrun.
Gamla íbúðarhúsið á Nauteyri var
steinhús á einni hæð ásamt risi og
var að mestu leyti klætt að innan
með panel. Það mun hafa verið byggt
á fjórða áratug síðustu aldar. Árið
1972 gerðu afkomendur Sigurðar
Pálssonar og Sigurveigar Jónsdótt-
ur, sem bjuggu á Nauteyri frá 1925
til 1953, samning við Nauteyrar-
hrepp um afnot af jörðinni til 60 ára
gegn því að húsið yrði gert íbúðar-
hæft. Það var gert ári síðar og þjón-
aði húsið hlutverki sínu sem sumar-
dvalarstaður næstu 20 árin þar á
eftir. Systkinin frá Nauteyri og af-
komendur þeirra hafa ávallt haldið
mikilli tryggð við staðinn og m.a.
dvalið þar yfir verslunarmannahelgi
síðustu 30 ár.
Síðustu tíu árin hefur húsið vart
haldið vatni eða vindum og var því
samið um að rífa það og flytja nýjan
sumarbústað á staðinn frá Flateyri.
Verið er að athuga hvort hægt sé að
flytja slík híbýli gegnum Hamars-
göngin en annars þarf að fara heldur
lengri leið.
Íbúðarhúsið á Nauteyri
brennt til kaldra kola
Hólmavík. Morgunblaðið
Ljósmynd/Alfreð Gestur Símonarson
Slökkviliðsmenn æfðu björgun þegar lagður var eldur að húsinu.
HÉRAÐSDÓMUR Austurlands
hefur dæmt rúmlega fertugan
karlmann til að greiða 12,8 millj-
ónir og fimm mánaða skilorðs-
bundið fangelsi til tveggja ára.
Greiði hann ekki sektina innan
fjögurra vikna þarf hann að sitja í
fangelsi í sex mánuði.
Maðurinn var stjórnarformaður
og stjórnandi einkahlutafélags á
Höfn í Hornafirði þar til það varð
gjaldþrota í maí 2000. Hann var
fundinn sekur um að hafa á ár-
unum 1995–1998 haldið eftir ríf-
lega 4,8 milljónum af virðisauka-
skatti og vangreitt tekjuskatt um
1,5 milljónir. Lágmarksrefsing við
slíkum brotum er sekt sem nemur
tvöfaldri þeirri upphæð sem undan
var skotið.
Við ákvörðun refsingar var litið
til þess að brotin voru stórfelld og
framin vísvitandi og með skipu-
lögðum hætti. Á hinn bóginn hafi
maðurinn játað brotin hreinskiln-
islega auk þess sem dráttur hafi
orðið á rannsókn málsins. Þor-
gerður Erlendsdóttir kvað upp
dóminn. Helgi Magnús Gunnars-
son sótti málið f.h. ríkislögreglu-
stjóra og Gunnar Jóhannsson hdl.
var til varnar.
12,8 milljóna sekt eða
sex mánaða fangelsi
ÍSLENSKI skipverjinn, sem hand-
tekinn var á flugvellinum í Dubai í
Sameinuðu arabísku furstadæmun-
um 24. apríl sl. fyrir ólöglegan
vopnaburð, situr enn í varðhaldi, skv.
upplýsingum frá utanríkisráðuneyt-
inu. Gæsluvarðhald hans var fram-
lengt og hefur norska sendiráðið út-
vegað honum lögmann.
Maðurinn var handtekinn með
riffil sem hann hafði meðferðis sjó-
leiðina til Dubai af ótta við sjóræn-
ingja og ákvað að taka riffilinn með
sér heim. Hann framvísaði vopninu á
flugvellinum en var þá handtekinn.
Vonast er til þess að mál hans
skýrist á næstu dögum.
Enn í fang-
elsi í Dubai