Morgunblaðið - 25.06.2003, Blaðsíða 16

ERLENT
16 MIÐVIKUDAGUR 25. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
MATTI Vanhanen, varnarmálaráð-
herra í ríkisstjórn Anneli Jäätt-
eenmäki sem sagði af sér í síðustu
viku, var í gær kjörinn af finnska
þinginu til að taka við forsætisráð-
herraembættinu.
„Hann var kjörinn með 109 at-
kvæðum; 67 greiddu atkvæði á móti
og 23 voru fjarverandi,“ tilkynnti
Paula Grönlund, talsmaður þingsins.
Tarja Halonen forseti þarf að
staðfesta kjör Vanhanens í ríkis-
stjórnarleiðtogasætið. Vanhanen er
47 ára gamall þingmaður Miðflokks-
ins, fyrrverandi blaðamaður sem
hefur getið sér orð m.a. sem sér-
fræðingur í Evrópumálum. Auk þess
að vera stjórnmálamaður er hann
þekktur fyrir að vera algjör bindind-
ismaður.
Anneli Jäätteenmäki sagði
skyndilega af sér sl. miðvikudag
vegna ásakana um ósannsögli í sam-
bandi við það hvernig hún hefði kom-
izt yfir upplýsingar úr trúnaðar-
gögnum úr utanríkisráðuneytinu, en
hún notfærði sér þessar upplýsingar,
sem snertu stefnu Finnlandsstjórn-
ar í Íraksmálinu, í kosningabarátt-
unni fyrir þingkosningarnar í marz
sl. Því hefur verið haldið fram að það
högg sem Jäätteenmäki tókst að
koma á aðalkeppinautinn, Paavo
Lipponen, leiðtoga jafnaðarmanna
og þáverandi forsætisráðherra, hafi
gert útslagið með að Miðflokki Jäätt-
enmäki tókst að verða stærsti flokk-
urinn á þingi, með nokkur þúsund at-
kvæða forskoti á Jafnaðarmanna-
flokkinn á landsvísu. Er
Jäätteenmäki varð forsætisráðherra
settist Lipponen í stól þingforseta.
Hún sat aðeins 63 daga í embætti.
Jäätteenmäki hættir einnig
sem formaður Miðflokksins
Jäätteenmäki sagði einnig af sér
formannsembættinu í Miðflokknum í
gær. „Mér er ekki fært að halda
áfram sem formaður finnska Mið-
flokksins,“ tjáði hún öðrum frammá-
mönnum flokksins á fundi í Helsinki
í gær. „Mér er ókleift að berjast með
því afli sem til þarf fyrir baráttumál-
um okkar,“ sagði hún.
Stjórnmálaskýrendur telja hina
tiltölulega litlitlu ímynd Vanhanens
vera honum til framdráttar eins og á
stendur. „Hann vekur ekki sterkar
tilfinningar, hvorki með sér né á
móti. Hann hefur því allt sem þarf til
að ná árangri undir þessum storma-
sömu kringumstæðum,“ hefur
fréttavefur BBC eftir Erkki Laatik-
ainen, ritstjóra dagblaðsins Kesk-
isuomalainen.
Vanhanen kjörinn
forsætisráðherra
Sömu þrír flokk-
ar halda áfram
um stjórnartaum-
ana í Finnlandi
Helsinki. AFP, AP.
Reuters
Matti Vanhanen ávarpar fjölmiðla í þinghúsinu í Helsinki í gær, eftir að
hann var kjörinn nýr forsætisráðherra Finnlands. Hann var varnar-
málaráðherra í ríkisstjórn Anneli Jäätteenmäki.
SKEYTASENDINGAR gengu á
milli grískra og súdanskra stjórn-
valda í gær eftir að Grikkir tóku
flutningaskipið Baltic Sky í sína
vörslu á sunnudag en skipið var yf-
irfullt af sprengiefni. Áhöfn Baltic
Sky – fimm Úkraínumenn og tveir
Aserar – hefur verið ákærð fyrir að
hafa í fórum sínum sprengiefni sem
flytja átti til þriðja aðila, með ólög-
lega notkun þeirra í huga. Stjórnvöld
í Súdan segja hins vegar að farmur
skipsins, sem var á leiðinni til
Khartoum í Súdan, hafi einungis ver-
ið ætlaður til borgaralegra nota.
Grikkir héldu áfram í gær að
grandskoða farm Baltic Sky, sem er
skráð á Comoros-eyjum en var tekið
austarlega á Miðjarðarhafinu á
sunnudag og hafði þá, að því er næst
verður komist, innanborðs 680 tonn
af sprengiefnum, þ.m.t. TNT og um
8 þúsund hvellhettur.
Mustafa Ismail, utanríkisráðherra
Súdans, fullyrðir að farmurinn hafi
verið pantaður af skráðu fyrirtæki í
Súdan en seljandinn hafi verið fyrir-
tæki í Túnis. Segir hann að öll til-
hlýðileg skjöl vegna kaupanna hafi
verið samþykkt af hálfu ráðuneytis-
ins. Um væri að ræða hráefni til
gerðar sprengiefnis. Hefur hann
kallað sendiherra Grikklands í
Khartoum á sinn fund í því skyni að
lýsa formlegum mótmælum sínum
við töku skipsins.
Súdan er, sem kunnugt er, á lista
Bandaríkjastjórnar yfir þau ríki sem
grunuð eru um að rétta alþjóðlegum
hryðjuverkahópum hjálparhönd.
Grikkir sögðust ekki botna neitt í
mótmælum Súdana. Sagði George
Anomeritis, sjávarútvegsráðherra
Grikklands, að farmurinn væri svo
stór að það hlyti að vekja grunsemd-
ir. Leiðabækur skipsins sýndu að
það hefði verið á siglingu um Mið-
jarðarhafið allan maí- og júnímánuð,
sem hlyti að teljast grunsamlegt.
Stjórnvöld í
Súdan mótmæla
Aþenu. AFP.
AP
Þungvopnaður grískur strand-
gæsluliði stendur vörð við Baltic
Sky, sem liggur í Platiyali-höfn, um
235 km norðvestur af Aþenu.
Grikkir stöðva flutningaskip sem var
yfirfullt af sprengiefnum
DAVID Blunkett, innanrík-
isráðherra Bretlands, bað bresku
konungsfjölskylduna í gær inni-
lega afsökunar á atviki sem átti
sér stað í afmælisboði Vilhjálms
Bretaprins, sem haldið var í Wind-
sor-höllinni á laugardag. Blunkett
sagði þegar hann ávarpaði breska
þingið að hundakúnstir grínistans
Aarons Barschaks, sem gerðist
boðflenna í afmælinu, hefðu flett
ofan af „hræðilegum misbresti“ á
öryggisviðbúnaðinum sem breska
konungsfjölskyldan á að venjast.
Blunkett sagðist hafa fyr-
irskipað frekari rannsókn á því
hvernig Barschak komst í jafn-
mikið návígi við prinsinn og raun
bar vitni. Jafnframt yrði lagt mat
á hvort einhverjir embættismenn
eða öryggisfulltrúar yrðu látnir
sæta ábyrgð vegna atviksins.
Blunkett staðfesti enn fremur að
lögreglumaður við inngang kast-
alans hefði beðið um að Barschak
yrði fylgt að aðalinngangi þess
hluta kastalans þar sem afmælið
var haldið, eftir að Barschak hafði
sagst vera einn af gestum prinsins.
„Herra Barschak tókst að kom-
ast í óþægilega mikið návígi við
Vilhjálm prins,“ sagði Blunkett.
Sagði hann mikilvægt að menn
drægju lærdóm af þessum atburði
en um er að ræða alvarlegasta
brest á öryggisgæslu konungsfjöl-
skyldunnar í 20 ár.
Kyssti Vilhjálm á báðar kinnar
Barschak lýsti því fyrir breskum
dagblöðum í gær hvernig hann
komst óboðinn í 21 árs afmælis-
veislu Vilhjálms. Sagðist Barschak,
sem er 36 ára Lundúnabúi og kall-
ar sig „hryðjuverka-húmorista“,
undrandi á því hversu auðvelt var
að komast óboðinn í veisluna.
„Það var bara engin öryggis-
gæsla,“ sagði hann í samtali við
Daily Mail. „Ég var með tösku
með mér og ég hefði getað verið
með sprengju í henni. Ég var fá-
eina metra frá drottningunni og
Karli Bretaprinsi. Hefði ég verið
alvöru hryðjuverkamaður hefði
allri konungsfjölskyldunni verið
grandað,“ sagði Barschak.
Hann komst inn í kastalann með
því að klifra upp 5 m háan vegg
og þóttist síðan vera drukkinn
gestur til að fá starfsfólk kast-
alans til að leiða sig inn í veisluna.
Hann var klæddur eins og sádi-
arabíski hryðjuverkamaðurinn
Osama bin Laden í bleikum serk
með hvítan vefjarhött á höfði, en
veislugestir voru flestir í bún-
ingum í veislunni sem kennd var
við Afríku. Vilhjálmur var á lenda-
skýlu, faðir hans Karl Bretaprins
var dulbúinn sem ættbálkahöfðingi
í V-Afríku og amma hans, Elísabet
Englandsdrottning, var í búningi
frá Svasílandi.
Þegar Vilhjálmur prins steig á
svið stökk Barschak óðara upp á
sviðið til hans og hugsaði sér gott
til glóðarinnar að auglýsa skemmt-
un í Edinborg í ágúst þar sem
hann mun koma fram. „Hann sá
mig og fór að flissa,“ sagði
Barschak sem þessu næst þreif
hljóðnemann og fór að syngja fyr-
ir gesti og var launað með miklum
hlátrasköllum. Hann tilkynnti síð-
an afmælisgestunum að „hryðju-
verka-húmoristinn“ hefði rænt
þeim og bauð þeim að koma og sjá
sýninguna sína á Edinborgarhátíð-
inni.
„Ég kyssti síðan Vilhjálm á báð-
ar kinnar og hrópaði „við elskum
ykkur öll“ og fór af sviðinu undir
dynjandi lófataki. Enginn þreif til
mín eða reyndi að draga mig í
burtu,“ segir Barschak. Nokkru
síðar var hann spurður um nafn
og síðan fluttur á eftirlitsstöð lög-
reglu fyrir utan kastala en sú stöð
hafði áður veitt honum leyfi til að
fara inn í kastalann.
Barschak var látinn laus gegn
tryggingu en á að koma fyrir rétt
7. júlí nk. þar sem honum mun
verða lesin ákæra fyrir innbrot.
Blunkett fyrirskipar
frekari rannsókn
AP
Grínistinn Aaron Barschak við Windsor-kastala á laugardag, skömmu áður
en hann gerðist þar boðflenna í afmælisboði Vilhjálms Bretaprins.
AP
Vilhjálmur hélt upp á 21 árs afmæl-
ið á laugardag. Hann er annar í röð,
á eftir föður sínum, Karli Breta-
prins, til að taka við konungstign.
Harmar þann brest sem varð á örygg-
isgæslu í afmælisboði Vilhjálms prins
London. AFP.
’ Hefði ég verið al-vöru hryðjuverka-
maður hefði allri
konungsfjölskyld-
unni verið grandað ‘