Morgunblaðið - 18.07.2003, Blaðsíða 32

MINNINGAR
32 FÖSTUDAGUR 18. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Þ
egar allt gengur á aft-
urfótunum og líf
manns er í rúst er
gott að hugsa til þess
að til er almáttugur
Guð. Skuldirnar, leiðindin í
vinnunni, hrakföllin í ástalífinu,
hæfileikaleysið og heigulshátt-
urinn skipta engu máli, því líf
manns hefur tilgang í eilífum
Guði. Þessari kvöl lýkur þegar
maður deyr og hefur eilíft líf.
Að sjálfsögðu muna sam-
ferðamenn manns frekar eftir
manni ef honum tekst, ólíkt
99,999% jarðarbúa, að gera eitt-
hvað sem telst merkilegt. Er það
markmið í sjálfu sér? Hvaða máli
skiptir það, þegar lífið er aðeins
einn áfangi á langri leið? Ná-
kvæmlega
engu.
Þess vegna
er best að taka
lífinu með ró.
Eina markmið
mannskepn-
unnar á þessum stutta tíma sem
hún heiðrar jarðríkið með nær-
veru sinni hlýtur að vera undir-
búningur fyrir æðra líf. Af þeim
sökum er til dæmis sáralítil
ástæða til þess að reyna að verða
ríkur.
Til þess að verða ríkur þarf að
taka áhættu, enda verður enginn
ríkur af því að stunda „venjulega“
vinnu frá 9–17. Hætta hjá Mogg-
anum, stofna fyrirtæki um nýja
viðskiptahugmynd; hugnetið, sem
er eins og Netið nema bara að not-
endur eru tengdir heila hver ann-
ars.
Ef þetta gengur upp verð ég
ríkasti maður í heimi og get horft
á Breiðbandið alla daga, farið í
golf á kvöldin, keypt Reykjavíkur-
flugvöll og stofnað fjárfestinga-
banka. Þetta er hins vegar
tilgangslítið, því veraldlegar eign-
ir skipta sáralitlu máli. Ekki tekur
maður þær með sér yfir móðuna
miklu.
Auðvitað skiptir lífið þó máli.
Við eigum að vera eins auðmjúk
og við mögulega getum; reyna að
fórna eigin hagsmunum fyrir
hagsmuni annarra, því það verður
endurgoldið hjá Guði.
Hefðbundin skilgreining á hug-
takinu tilgangur er bundin fram-
tíðinni. Núna er ég að vinna til að
fá borgað út um næstu mánaða-
mót. Peningana nota ég til að
framfleyta mér í næsta mánuði, ef
til vill taka nokkrar spólur og
kaupa mjólk sem ég svo helli niður
þegar hún er komin framyfir síð-
asta söludag (því maður verður
alltaf að eiga mjólk, jafnvel þótt
neyslan nái ekki einum lítra á því
tímabili sem mjólkin er fersk).
Af þessu mætti álykta að lífið sé
vítahringur. En þessi keðja rofnar
á endanum, sem betur fer, þegar
maður loksins gefur upp öndina
og sameinast almáttugum Guði á
hinsta degi. Þar hittir maður alla
þá sem maður hafði komist í kynni
við á lífsleiðinni. Á himnum eru
allir vinir og þar skiptir Breið-
bandið engu máli
Maðurinn er sífellt að eltast við
óskilgreint tímabil í framtíðinni.
Þegar það rennur upp beinist at-
hyglin að næsta tímabili. Þessi
tímabil líða hjá og hverfa í hyldýpi
tímans.
Af hverju er verið að sópa götur
borgarinnar? Bara til þess að bíl-
arnir skíti þær út aftur með drull-
ugum hjólbörðunum? Þá þarf að
sópa aftur. Til hvers að hreinsa
klósettið, ef sú vinna er gerð að
engu á nokkrum dögum? Væri
ekki í raun best að geyma svona
verk til dánarbeðsins, til að forð-
ast margverknað? Nei. Allt er
þetta liður í bankastarfsemi Guðs.
Með því að sinna verkum sínum
vel; þjóna öðrum með góðri lund,
er maður að leggja inn í stóra
bankann á himnum. Á endanum
verður innistæðan meiri en maður
getur ímyndað sér. Þá verður sko
gaman að fara í útibúið og taka út.
Nú kann ýmsum að þykja þetta
fremur einföld sýn á lífið. Stað-
reyndin er hins vegar sú, að trúin
er frelsandi. Þegar maður gerir
sér grein fyrir því að hann er bara
samansafn af efnum, sem á end-
anum rotna og hverfa í svörðinn, á
meðan sálin lifir hinu eilífa lífi,
hættir hann að hafa áhyggjur af
vandamálum hversdagslífsins.
En glatast ekki lífsverk manns
og fellur hann ekki í óminni að
ákveðnum tíma liðnum? Jú, það
kann að vera. Allt á sinn tíma. Þótt
nánustu niðjar manns muni eftir
honum með hlýju í hjarta dofnar
minningin um yfirgnæfandi meiri-
hluta jarðarbúa með kynslóð-
unum.
Margir vinna við eilífðarverk
eins og minnst var á hér að fram-
an; blaðburð eða afgreiðslustörf í
sjoppu. Störf sem aldrei lýkur og
fáir eru þakklátir fyrir. Víst eru
verk sumra skjalfest, eins og þessi
pistill, en hverjum verður ekki
sama árið 2063 hvað Ívar Páll
Jónsson skrifaði í Morgunblaðið
18. júlí 2003? Guði verður ekki
sama. Hann mun launa mér þessa
lofgjörð. Á sama hátt verður blað-
beranum og afgreiðslumanninum
launað í eilífu lífi Drottins.
Brotabrotabrot mannkyns
verður þó goðsögn, eins og Elvis
Presley, John F. Kennedy og The
Beatles. Verk þessara manna lifa
með komandi kynslóðum, þar til
mannkynið deyr út.
Á fjörutíu milljóna ára fresti fer
sólkerfið; sólin okkar ásamt plán-
etunum, í gegnum hættulegt
svæði á vetrarbrautinni. Þetta
svæði er morandi í loftsteinum og
geimryki. Svo vill til að á um 40
milljóna ára fresti hefur líf á jörð-
inni nærri þurrkast út vegna
áreksturs við halastjörnu eða loft-
stein. Sólin var síðast í þessu loft-
steinabelti fyrir milljón árum. Er-
um við þá ekki sloppin? Nei. Það
tekur loftstein einmitt á að giska
eina milljón ára að ferðast til jarð-
arinnar.
Það eru því nokkrar líkur á að
dagar homo sapiens í alheiminum
fari senn að vera taldir. Og jafnvel
þótt tegundinni takist að komast í
veg fyrir áreksturinn, þegar að því
kemur, mun sólin á endanum
gleypa jörðina með húð og hári.
Jafnvel þótt mannkyninu hafi þá
tekist að nema aðrar plánetur, í
öðrum sólkerfum, hættir alheim-
urinn á endanum að þenjast út og
fellur saman.
Þessar fréttir, þótt ekki séu al-
veg nýjar, eru hjóm við hlið eilífð-
arsannleiksins. Guð er óháður efn-
islegum umbrotum. Guð er eilífur.
Tilgangur
lífsins
Allt er þetta liður í bankastarfsemi
Guðs. Með því að sinna verkum sínum
vel; þjóna öðrum með góðri lund,
er maður að leggja inn í stóra
bankann á himnum.
VIÐHORF
Eftir Ívar Pál
Jónsson
ivarpall@mbl.is
✝ Sigurrós Sigurð-ardóttir fæddist
á Vesturhamri í
Hafnarfirði 22. júní
1924. Hún lést á
hjartadeild Land-
spítalans við Hring-
braut 10. júlí síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru hjónin
Sigurður Valdimars-
son, trésmíðameist-
ari í Hafnarfirði, og
Sigríður Böðvars-
dóttir húsfreyja.
Systkini Sigurrósar
voru Böðvar, Þor-
valdur, Guðríður, Gunnar, Krist-
ín, Valdimar, Anna og Emil sem
öll eru látin.
Hinn 15. ágúst 1949 giftist Sig-
urrós Herði Valdimarssyni, f. 20.
jan. 1925, d. 16. ágúst 1998. Börn
þeirra eru: 1) Sigríður, ritstjóri
og bókaútgefandi, f. 5. júní 1949,
gift Páli V. Bjarnasyni arkitekt.
Börn þeirra eru Ólöf, Sigurrós
og Þorgerður. 2)
Valdimar arkitekt,
f. 5. janúar 1951,
kvæntur Guðnýju
Lindu Magnúsdóttur
kennara. Börn
þeirra eru: Sóley og
Hrafnhildur. 3) Auð-
ur fjármálastjóri, f.
4. des. 1958, gift
Bergi Haukssyni
lögfræðingi. Börn
þeirra eru Ásta og
Birna. Barnabörn
Sigurrósar og Harð-
ar eru fimm. Syst-
ursonur Sigurrósar,
Birgir Ólafsson lögreglumaður,
bjó lengi hjá þeim hjónum á
yngri árum og var þeim sem son-
ur. Hann er kvæntur Stellu Olsen
skrifstofustjóra og eiga þau tvö
börn, Telmu og Snorra, og tvö
barnabörn.
Útför Sigurrósar fer fram frá
Fríkirkjunni í Hafnarfirði í dag
og hefst athöfnin klukkan 13.30.
Tengdamóðir mín, Sigurrós Sig-
urðardóttir, er nú látin, 79 ára að
aldri. Ég kveð hana með söknuði og
trega því hún var mér einstaklega
góð tengdamóðir og ekki síður vinur.
Hún var lengst af höfuð fjölskyld-
unnar, einkum eftir að tengdafaðir
minn, Hörður Valdimarsson, lést.
Lát hennar kom mér í opna skjöldu
þrátt fyrir að nokkuð hafi verið farið
að draga af henni síðasta mánuðinn.
Hún hafði fengið nokkur áföll síð-
ustu árin en ætíð risið upp og náð
sér á strik aftur. Hún var í raun mik-
ill sjúklingur, var með MS-sjúkdóm-
inn sem batt hana í hjólastól í 30 ár.
Þrátt fyrir þessa fötlun sína var ekki
hægt að finna lífsglaðari manneskju,
sem hafði áhuga á öllu sem var að
gerast í kringum hana.
Sigurrós, eða Gógó eins og hún
var kölluð í daglegu tali, ólst upp við
gott atlæti á mannmörgu og líflegu
heimili og gekk í St. Jósefsskóla í
Hafnarfirði. Á báðum stöðum hlaut
hún kristilegt uppeldi og voru trú og
heiðarleiki æ síðan hennar aðal. Hún
lærði síðan kjólasaum hjá Önnu í Ási
og vann á saumastofu hennar í Hafn-
arfirði í nokkur ár. Sigurrós var alla
tíð mikil hannyrða- og saumakona
og eftir hana liggja margir fagrir
munir sem bera smekkvísi hennar
og vandvirkni gott vitni. Árið áður
en hún gekk í hjónaband dvaldi hún í
hálft ár hjá Önnu systur sinni í
Bandaríkjunum. Hún hafði þá þegar
kynnst Herði Valdimarssyni frá
Völlum í Ytri-Njarðvík og þau giftu
sig árið eftir.
Þau hjónin byrjuðu búskap sinn í
Drápuhlíð 2 í Reykjavík, húsi sem
faðir Harðar byggði, en fluttust árið
1951 suður með sjó þar sem þau
reistu sér myndarlegt hús á Skóla-
vegi 16 í Keflavík. Þar var ekki sleg-
ið slöku við og þau unnu bæði við
húsbygginguna hörðum höndum.
Sigurrós var mikill vinnuþjarkur og
féll aldrei verk úr hendi. Á Skólaveg-
inum bjuggu þau rausnarbúi í 40 ár
og þar var alla tíð mikill gestagang-
ur. Þegar Sigurrós var um fertugt
fór fyrst að bera á þeim sjúkdómi
sem átti eftir að hafa djúpstæð áhrif
á líf hennar og Harðar. Fyrir eins
atorkusama konu og Sigurrós var
það mikið reiðarslag að þurfa að
horfast í augu við fötlun þá sem
sjúkdómnum fylgdi. Hún lét þó aldr-
ei bugast og þau hjónin löguðu líf sitt
smám saman að breyttum aðstæðum
og létu sjúkdóminn ekki stoppa sig í
neinu. Þrautseigja hennar og lífs-
gleði kom þar vel í ljós og margir
höfðu orð á að þrátt fyrir hennar
miklu fötlun nyti hún lífsins betur en
mörg fullheilbrigð manneskjan. Með
dyggri hjálp Harðar hélt hún áfram
að halda myndarlegt heimili, ferðast
– og þá oftar en ekki með nokkur
barnabörn í farteskinu – sækja leik-
hús og aðra listviðburði og hlúa að
fjölskyldu sinni og vinum.
Upp úr 1990 fór að bera á heilsu-
bresti hjá Herði og árið 1992 fluttu
þau hjónin til Reykjavíkur. Sigurrós
fór þá í dagvistun hjá MS-félaginu
þar sem hún eignaðist marga góða
vini, bæði meðal starfsfólks og vist-
manna. Hún varð fljótt dyggur
stuðningsmaður MS-félagsins og
studdi það með ráðum og dáð allt til
hinstu stundar. Fyrir hönd barna
Sigurrósar vil ég þakka starfsfólki
MS-félagsins allan þann stuðning
sem það veitti henni árum saman.
Sigurrós dvaldi síðustu fimm árin
á Hrafnistu í Hafnarfirði og naut þar
umönnunar frábærs starfsfólks og
eignaðist marga kæra vini sem
sakna hennar sárt nú. Hún var þar
hvers manns hugljúfi og gefa vist-
menn og starfsfólk henni hinn besta
vitnisburð. Hún tók fullan þátt í
flestu sem í boði var á Hrafnistu,
ferðaðist, fór á sýningar og sótti tón-
leika. Hún tók einnig þátt í kórstarfi
Hrafnistu og fór víða til að syngja
með kórnum. Það var oft erfitt að ná
í hana í síma því hún var einatt upp-
tekin við eitthvað af sínum mörgu
áhugamálum. Þær vinkonurnar,
Gógó og Guðríður Elíasdóttir, fóru
ýmislegt saman, svo sem á veitinga-
og kaffihús. Ef þær voru ekki á ferð-
inni, þá sátu þær saman inni á her-
bergi og horfðu á sjónvarpið. Gógó
hafði mikið yndi af ýmiss konar út-
saumi alla tíð og ófáir voru púðarnir
og ýmislegt annað sem hún vann í
höndunum síðustu árin og gaf börn-
um og barnabörnum, þrátt fyrir að
hægri höndin væri lömuð. Á kvöldin
tók síðan spilamennskan við og
stundum varð hún óróleg í boðum
hjá fjölskyldunni ef hún var að verða
of sein í spilamennskuna. Guðríður,
kórinn og spilafélagarnir eiga miklar
þakkir skildar fyrir það sem þau
gáfu henni. Hún hafði einnig orð á
því að allir sem önnuðust hana væru
yndislegt og gott fólk. Ég vil fyrir
hönd fjölskyldunnar færa starfsfólki
Hrafnistu sem annaðist hana okkar
innilegustu þakkir.
Þegar ég fór að venja komur mín-
ar á Skólaveginn sumarið 1969 varð
mér strax ljóst hvers konar mann-
kostakona hún var og hún tók mér
einstaklega vel. Við urðum strax
góðir vinir þrátt fyrir að ég fengi
stundum að heyra það hjá henni því
að hún fór ekki í grafgötur með
skoðanir sínar, hvorki um menn né
málefni.
Þegar að kveðjustund er komið
horfi ég til baka og sé mikla birtu
umhverfis tengdamóður mína og
þakka henni innilega fyrir allt sem
hún gaf mér. Það verður aldrei of-
metið.
Páll V. Bjarnason.
Þau voru ófá skiptin sem við
frænkurnar fimm klöngruðumst
þreyttar og kaldar upp í bílinn hans
afa eftir einhver af hans uppátækj-
um, en okkur hlýnaði fljótt því inni
beið amma og hjá ömmu var alltaf
gott að vera. Ömmu faðmur var allt-
af hlýr, rómurinn þýður og brosið
svo fallegt.
Við frænkurnar fórum nánast
hverja helgi á Skólaveginn til ömmu
og afa, efri hæðina höfðum við út af
fyrir okkur og þar bjuggum við til
okkar eigin ævintýraheim. Þar gát-
um við leikið okkur og gert allt sem
okkur lysti án þess að nokkur trufl-
aði. Af og til mátti heyra ömmu kalla
„heyrðu mig aðeins“ og alltaf hlýddi
einhver kallinu, þó svo stundum
væri svolítið deilt um hver það
skyldi vera. Sú sem svaraði var send
út í búð og þar sem amma hafði þann
ávana að gleyma alltaf einhverju
sem hana vantaði, gátu búðarferð-
irnar orðið ansi margar. Af mikilli
ákveðni, sem jafnframt einkennir
flesta hennar afkomendur, stjórnaði
hún úr stólnum sínum, ef hún beit
eitthvað í sig varð henni ekki hagg-
að.
Litlir kroppar undu sér líka vel í
eldhúsinu hennar ömmu. Þar var
alltaf gott að vera, hlýtt og notalegt.
Í minningunni situr amma iðulega
við eldhúsborðið og les, saumar í eða
skrifar í dagbók. Hún var alltaf
tilbúin í spjall, stundum var spiluð
vist og oft, já mjög oft, voru bakaðar
pönnukökur.
Amma var alveg ótrúlega dugleg í
höndunum þrátt fyrir fötlun sína og
prjónaði fjöldann allan af peysum á
okkur stelpurnar. Á síðari árum
dundaði hún sér við að sauma í og
eiga öll hennar börn og barnabörn
nokkra púða sem hún hefur saumað.
Við stelpurnar fimm urðum að
ungum konum og amma og afi fluttu
af Skólaveginum til Reykjavíkur.
Þaðan fluttu þau síðan í Hafnar-
fjörðinn og rættist þar með lang-
þráður draumur ömmu um að flytj-
ast á æskuslóðirnar.
Á Hrafnistu leið ömmu vel, hún
var glöð og ánægð með lífið. Þar var
alltaf mikið fjör og nóg um að vera.
Þangað var gaman að koma og við
höfðum gaman af því að sjá ömmu,
sem var svo mikil félagsvera,
blómstra innan um allt það góða fólk
sem þar býr og starfar. Reyndar var
svo gaman hjá henni og mikið að
gera að helst þurfti maður að
hringja á undan sér og panta tíma ef
maður ætlaði að kíkja við. Þegar
maður síðan lukti upp dyrunum hjá
ömmu tók á móti manni fallega bros-
ið, tindrandi augun, jákvæðnin og
hlýjan.
Þau eru tárvot augun á okkur
stelpunum fimm þegar við erum að
koma þessum orðum á blað. Það eru
ófáar minningarnar sem koma upp í
hugann og þá sérstaklega þær
stundir þegar þú kenndir okkur
bænir. Við settumst upp í rúmið hjá
þér, fórum með bænirnar með þér
og trítluðum svo upp að sofa. Með
þessari bæn sem þú kenndir okkur
viljum við kveðja þig, elsku amma,
og hugsum til þess að nú gangið þið
afi saman hönd í hönd og að þú ert
nú laus við allar þær þjáningar sem
þú hefur svo lengi þurft að bera.
Góði faðir gættu mín,
gleddu litlu börnin þín,
gefðu pabba gæfu og traust,
guð, að mamma verði hraust.
Góði Guð, að þessu sinni,
gættu vel að farsæld minni.
Stelpurnar hennar ömmu,
Ólöf, Sóley, Sigurrós,
Hrafnhildur og Þorgerður.
Sigurrós Sigurðardóttir, Gógó,
var stórkostleg kona, trúuð og góð.
Vegir okkar lágu saman á Skólaveg-
inum í Keflavík þar sem við vorum
nágrannar. Við kynntumst fyrst
þegar við fórum eitt haustið að salta
síld. Stuttu seinna komst ég að því
að hún gekk ekki heil til skógar. Hún
var með sjúkdóminn MS sem þá var
lítið þekktur en verið var að rann-
saka hann. Það var ótrúlegt hvað
hún Gógó hafði mikið jafnaðargeð.
Hún var alltaf í góðu skapi og kvart-
aði aldrei þótt hún væri orðin lömuð
á hægri hendi og fótum og komin í
hjólastól.
Dag einn kom ég til hennar. Hún
sagði mér frá draumi sem hana hafði
dreymt. Hún var svo glöð því í
draumnum upplifði hún þá ánægju
að geta hlaupið.
Eftir að hún lamaðist lærði hún að
sauma með vinstri hendi og munn-
inum. Marga fallega muni gerði hún
eftir það. Hún gaf mér þrjár litlar
jólamyndir, sem mér þykir mjög
vænt um. Hún eldaði líka allan mat
SIGURRÓS
SIGURÐARDÓTTIR