Morgunblaðið - 22.08.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FÖSTUDAGUR 22. ÁGÚST 2003 MORGUNBLAÐIÐ
FLUGSTÖÐ Leifs Eiríkssonar hf. (FLE)
greiddi Hafri ehf., einkahlutafélagi í eigu Sig-
urðar Garðarssonar, sem þá sat í stjórn FLE,
þrettán milljónir króna á árunum 2000–2002
fyrir veitta ráðgjafarþjónustu, þar af 12,5
milljónir vegna áranna 2001 og 2002.
Þetta er meðal þess sem kemur fram í
greinargerð Ríkisendurskoðunar um fjár-
hagsleg samskipti stjórnar og stjórnenda
Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar. Ríkisendur-
skoðun telur að flest þeirra verkefna sem
Sigurður tók að sér hafi verið þess eðlis að
aðrir hafi einnig getað tekið þau að sér. Ljóst
sé að fjárhagsleg samskipti af þessu tagi séu
óæskileg og til þess fallin að vekja tortryggni.
Sömu reglur og sjónarmið liggi til
grundvallar og hjá ríkinu
Tekið er fram í greinargerðinni að þrátt
fyrir að FLE hafi verið breytt í hlutafélag og
lúti þar með ákvæðum hlutafjárlaga sé sjálf-
sagt og eðlilegt – í ljósi þess að fyrirtækið er
að fullu í eigu ríkisins og starfi a.m.k. ekki að
öllu leyti á samkeppnismarkaði – að leggja til
grundvallar sömu reglur og sjónarmið og al-
mennt gilda hjá ríkinu um fjárhagsleg sam-
skipti stjórnenda við fyrirtækið, risnu, gjafir
og ferðakostnað.
Stjórn FLE telur á hinn bóginn að með
löggjöf um félagið hafi Alþingi lagt áherslu á
að losa þá starfsemi sem félagið stundar úr
höftum ríkisrekstrar. Þá hafi ný lög um skip-
an opinberra innkaupa, sem tóku gildi um
mitt ár 2001, leyst af hólmi þau ákvæði sem í
gildi voru þegar starfsleyfi félagsins var gefið
út haustið 2001.
Þessu hafnar Ríkisendurskoðun og minnir
á að í rekstrarleyfi fyrir FLE komi fram að
hún skuli haga starfsemi sinni í samræmi við
ákvæði laga um opinber innkaup og lög um
skipan opinberra framkvæmda. Telur Rík-
isendurskoðun að breyta hefði þurft rekstr-
arleyfi FLE til að undanskilja félagið þessum
skilyrðum.
Umfangsmeiri verkefni en
eðlilegt getur talist
Þegar byggingarnefnd vegna framkvæmda
við Suðurbyggingu var lögð niður síðla árs
2000 taldi stjórn FLE nauðsynlegt að hún
tæki að sér yfirumsjón með framkvæmdinni.
Samþykkt var á stjórnarfundi að heimila
framkvæmdastjóra að gera verktakasamning
við Sigurð Garðarsson, stjórnarmann í FLE,
til að vinna að samræmingu og eftirliti við
byggingarframkvæmdir. Gerður var samn-
ingur við Hafur ehf., einkahlutafélag Sig-
urðar. Í honum var gert ráð fyrir að greitt
yrði tímagjald fyrir verkefnin, 4.700 kr., og
að ekki skyldi greiða fyrir meira en 90 klst. í
hverjum mánuði. Þá var kveðið á um að öll
verk skyldi að jafnaði aðeins vinna ef fyrir
lægi formleg beiðni um þau.
Greiðslur til Sigurðar námu um 13 millj-
ónum króna árin 2000–2002 en þar af voru
444 þúsund vegna ársins 2000. Öllum reikn-
ingum Hafurs fylgdi tímaskýrsla þar sem
gerð var grein fyrir öllum unnum tímum. Á
stjórnarfundi í desember 2002 tilkynnti Sig-
urður úrsögn sína úr stjórn FLE en tekið var
fram að hann myndi áfram vinna að verk-
efnum fyrir félagið.
Vanhæfur til þess að sitja í stjórn
Ríkisendurskoðun telur að þau verkefni,
sem Sigurður fékk sérstaklega greitt fyrir á
árunum 2000–2002, hafi verið mun umfangs-
meiri en eðlilegt getur talist þegar stjórn-
armaður á í hlut. Svo umtalsverð verktaka
Sigurðar fyrir félagið hafi bersýnilega gert
hann vanhæfan til þess að fjalla um og af-
greiða sömu mál innan stjórnar FLE. Aðeins
hafi fundist eitt dæmi um að Sigurður hafi
vikið af fundi vegna vanhæfis. Telur Rík-
isendurskoðun einnig að flest þeirra verkefna
sem Sigurður tók að sér hafi verið þess eðlis
að aðrir hafi getað tekið þau að sér.
Ríkisendurskoðun segir ljóst að fjárhagsleg
samskipti af þessu tagi séu óæskileg enda til
þess fallin að vekja tortryggni auk þess sem
þau samrýmist ekki sjónarmiðum sem búa að
baki fyrirmælum bæði hlutafélagalaga og
starfsreglna stjórnarinnar. Þótt ekki hafi ver-
ið samið um heildarfjárhæð fyrir verkefnin
hafi aðilum mátt vera ljóst að umrædd sér-
fræðiþjónusta hafi verið það umfangsmikil að
gæta þyrfti að ákvæðum laga um opinber
innkaup en í þeim sé tekið fram að jafnan
skuli gætt hagkvæmni og gera samanburð
meðal sem flestra seljenda.
Ekki gerðar athugasemdir við
tilfallandi vinnu stjórnarmanna
Greiðslur FLE til Nýsis, sem Stefán Þór-
arinssson, varformaður stjórnar FLE, er
einn aðaleigenda að, námu 1,9 milljónum
króna árin 2001 og 2002.
Nýsir fékk greitt vegna tilfallandi vinnu
Stefáns fyrir FLE, og voru greiddar vinnu-
stundir Stefáns 231,5 klst. en í minnisblaði
Stefáns til Ríkisendurskoðunar kemur fram
að hann álítur sig hafa varið 1.172 klst. í þágu
FLE árin 2000–2002. Taldi Stefán að ein-
ungis hafi verið óskað eftir endurgjaldi fyrir
verk sem stjórn FLE hafi sérstaklega falið
honum.
Ríkisendurskoðun gerir ekki athugasemdir
við að stjórnarmönnum sé greitt fyrir tilfall-
andi vinnu sem ekki sé með sanngjörnum
hætti hægt að telja til hefðbundinna stjórn-
arstarfa. Sé aftur á móti litið til eðlis verkefn-
anna sem greitt hafi verið fyrir verði ekki
betur séð en a.m.k. sum þeirra sé eðlilegt að
telja til hefðbundinna stjórnarstarfa. Þá
gagnrýnir stofnunin að reikningar vegna
þessarar vinnu séu gerðir af Nýsi, gera verði
skýran greinarmun á störfum Stefáns sem
stjórnarmanns og störfum sem hann taki að
sér fyrir Nýsi.
Greiðslur FLE til Gísla Guðmundssonar,
stjórnarformanns félagsins, námu 732 þús-
undum króna árið 2001, en langstærsti hluti
þeirrar upphæðar var vegna vinnu við gerð
kjarasamnings við starfsfólk FLE en stjórn
FLE hafði ákveðið að greiða bæði formanni
og varaformanni sérstaklega fyrir þau störf
og gerir Ríkisendurskoðun ekki athugasemd-
ir við það.
Gísli fékk greitt fyrir 22 klst. vinnu vegna
funda um fjármál, byggingarmál og funda
með sýslumanni og telur Ríkisendurskoðun
að sú vinna stjórnarformannsins hafi verið
hluti af hefðbundnu hlutverki hans og því
orki tvímælis að greiða sérstaklega fyrir
hana.
Ekki alvarlegar athugasemdir
við risnu eða ferðakostnað
Ríkisendurskoðun valdi úrtak fylgiskjala er
vörðuðu risnu FLE og lagði ekki mat á önnur
risnutilefni en þau sem lentu í úrtakinu.
Stofnunin gerði engar sérstakar athugasemd-
ir við risnukostnað FLE en bendir þó á að
ekki verði séð að stjórnarformaður samþykki
meiriháttar risnu framkvæmdastjóra eins og
eðlilegt verði að teljast.
Við athugun á ferðakostnaði FLE komu
fram tiltekin atriði sem Ríkisendurskoðun
taldi að betur mætti fara, en hún greinir að
öðru leyti ekki frá, og var athugasemdum
vegna þeirra komið á framfæri við stjórn og
framkvæmdastjóra FLE að því er segir í
greinargerðinni.
Þá fór Ríkisendurskoðun yfir útgjöld FLE
vegna gjafa og styrkja. Stærsti hlutinn var
styrkir vegna árshátíðar starfsmanna og jóla-
gjafir til þeirra og viðskiptavina félagsins.
Ríkisendurskoðun bendir þó á að í gjafa-
kostnaði sé afmælisgjöf til framkvæmdastjór-
ans upp á 200 þúsund krónur. Segir að þar
hafi verið að ræða greiðslu upp í golfferð
hans. Að mati Ríkisendurskoðunar eru engin
rök fyrir svo veglegri gjöf til starfsmanns
sem hafi innan við tveggja ára starfsreynslu.
Þetta sé í algeru ósamræmi við þær reglur og
hefðir sem tíðkist í þessum efnum hjá rík-
isfyrirtækjum.
Að því er snertir laun framkvæmdastjóra
bendir Ríkisendurskoðun á að þrátt fyrir að í
ráðningarsamningi sé tekið fram að í föstum
launum hans sé falin öll yfirvinna hafi hann
fengið greidda yfirvinnu vegna vinnu við gerð
kjarasamnings við starfsmenn. Að öðru leyti
telur stofnunin launagreiðslur til fram-
kvæmdastjóra vera í samræmi við ráðning-
arsamning.
Greinargerð Ríkisendurskoðunar um Flugstöð Leifs Eiríkssonar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Óæskileg fjár-
hagsleg samskipti
Ríkisendurskoðun segir í greinargerð um Flugstöð
Leifs Eiríkssonar að fjárhagsleg samskipti félagsins
við einstaklinga úr stjórn þess séu óeðlileg. Hún telur
að líta beri til laga og reglna um opinberar stofnanir
þegar fjármál FLE eru metin.