Morgunblaðið - 11.09.2003, Blaðsíða 14
ERLENT
14 FIMMTUDAGUR 11. SEPTEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Ótrúlegt tilboð á síðustu
sætunum til Costa del
Sol þann 1. október í 3
vikur. Nú getur þú notið
skemmtilegasta tíma árs-
ins á þessum vinsælasta
áfangastað Íslendinga í
sólinni og búið við frá-
bæran aðbúnað. Þú bókar
núna og tryggir þér síð-
ustu sætin og 4 dögum fyrir brottför hringjum við í þig og tilkynnum þér
hvar þú býrð. Og að sjálfsögðu nýtur þú traustrar þjónustu fararstjóra
Heimsferða allan tímann. Á Costa del Sol er að finna eitt besta veðurfar
í Evrópu og hér er auðvelt að njóta lífsins við frábæran aðbúnað.
3 vikur til
Costa del Sol
1. október
frá kr. 29.950
Verð kr. 49.950
M.v. 2 í herbergi/stúdíó
1.okt., 3 vikur.
Almennt verð kr. 52.450
Verð kr. 39.963
M.v. hjón með 2 börn, 2–11 ára.
Stökktutilboð.
Almennt verð kr. 41.960
Verð kr. 29.950
Flugsæti til Costa del Sol,
1. okt. með sköttum.
Almennt verð kr. 31.450
Munið Mastercard
ferðaávísunina
Síðustu sætin
10.sept. – uppselt
17.sept. – 19 sæti
24.sept. – 23 sæti
1.okt. – 32 sæti
24.sept.
Vikuferð frá 29.963
VIÐRÆÐUR eru hafnar um nýtt
meirihlutasamstarf í heimastjórn
Grænlands, eftir að hægriflokkurinn
Atassut og jafnaðarmannaflokkur-
inn Siumut slitu meirihlutasamstarfi
sínu í fyrradag.
Bæði Siumut og Atassut hafa biðl-
að til vinstriflokksins Inuit Ataq-
atigiit (IA), sem er helzti flokkur
sjálfstæðissinna. Viðræður milli IA
og Siumut hófust á þriðjudagskvöld,
en Josef Motzfeldt, formaður IA,
hefur sagt að ákveðin atriði þurfi að
liggja fyrir til þess að af meirihluta-
samstarfi geti orðið.
Hann telur að málefni sem snúa að
sjálfstæði eyjarinnar, samningar við
Evrópusambandið og samskiptin við
Bandaríkin þurfi að koma til kasta
heimastjórnarinnar, að því er fram
kemur í fréttum grænlenzka út-
varpsins, KNR, á Netinu.
Milljarðs króna
reikniskekkja
Motzfeldt hefur einnig átt fund
með Augustu Salling, formanni
Atassut. Salling hefur lagt til að
Atassut og IA myndi breiðfylkingu
með fleiri flokkum.
Samstarf Atassut og Siumut slitn-
aði eftir að uppvíst varð um reikn-
ingsskekkju við gerð kjarasamninga
við opinbera starfsmenn, sem veldur
um eins milljarðs króna aukaútgjöld-
um úr grænlenzka landssjóðnum.
Siumut er stærstur grænlenzku
stjórnmálaflokkanna, með 10 þing-
sæti, IA er með átta þingsæti og
Atassut með fimm. Alls sitja 31
fulltrúi á grænlenzka þinginu.
Heimastjórnarsamstarf-
ið á Grænlandi brostið
Viðræður hafnar
um myndun
nýs meirihluta
Morgunblaðið/Ómar
kaupum Dana á áfengi sunnan
dönsku landamæranna, í Þýzkalandi.
Hinn 1. október lækkar gjald-
heimtan af sterku áfengi í Dan-
mörku um helming, sem veldur sem
svarar um 500 ísl. kr. verðlækkun á
hverri flösku út úr búð, en þar með
verður verðið orðið lægra en það er
nú í fríhafnarverzlunum um borð í
ferjum og á norskum flugvöllum.
Þingmenn kristilega þjóðarflokks-
ins í Noregi, flokks Kjells Magne
Bondeviks forsætisráðherrra, hafa
hvatt til þess að tolleftirlit verði eflt
af þessu tilefni. En norski fjármála-
ráðherrann, Per-Kristian Foss úr
Hægriflokknum, segir ástæðulaust
að setja nýjar, hertar reglur eða að
ráða fleiri tollverði vegna verðlækk-
ana á áfengi í nágrannalöndunum.
Innkaup Dana á áfengi, tóbaki og
öðrum vörum sem mun hærri skatt-
heimta er af í Danmörku en í ESB-
NORSKIR ráðamenn hafa nú
nokkrar áhyggjur af því að norskir
borgarar muni í stórauknum mæli
flytja áfengi með sér frá Danmörku,
eftir að dönsk stjórnvöld ákváðu að
stórlækka gjöld á áfengi til að reyna
að stemma stigu við miklum inn-
nágrannalandinu Þýzkalandi hefur
farið sívaxandi á síðustu árum og
hefur danska stjórnin nú brugðizt
við því með áfengisgjaldalækkun-
inni. Um áramótin lækkar auk þess
gjaldheimta af bjór í Danmörku af
sömu ástæðu, sem þó er ekki nema
brot af opinberri gjaldheimtu í Nor-
egi.
Verðstríð í ferjufríhöfnum
Danska áfengisgjaldalækkunin er
áfall fyrir ferjurekendur á leiðunum
yfir Kattegat, milli Danmerkur (og
Þýzkalands og Svíþjóðar) og Nor-
egs, sem eins og Ísland stendur utan
tollabandalags ESB, en fríhafnar-
verzlun um borð í ferjunum hefur
verið ein helzta tekjulind þeirra.
Hafa ferjurekendurnir þegar boðað
verðstríð til að halda í þessi viðskipti
eftir að áfengisverðið lækkar í búð-
um í Danmörku.
Gjöld á áfengi í Danmörku lækkuð um helming 1. október
Norðmenn lýsa áhyggjum
FIMM daga ráðstefna ríkja Heims-
viðskiptastofnunarinnar, WTO, um
aukið frelsi í milliríkjaverslun var
sett í strandbænum Cancun í Mexíkó
í gær og er helsta verkefnið að reyna
að leysa illvígar deilur um lækkun
tolla auk niðurgreiðslna og útflutn-
ingsstyrkja í landbúnaði. 146 ríki
eiga aðild að stofnuninni en ljóst
þykir að erfitt muni reynast að sam-
ræma sjónarmiðin. Er jafnvel rætt
um að ekki verða teknar neinar tíma-
mótaákvarðanir að þessu sinni en
reynt með frekari fundahöldum að
finna málamiðlun. Stefnt hefur verið
að því að ljúka allri samningsgerð-
inni, sem hófst í Doha í Katar fyrir
tveim árum, fyrir árslok 2004 en fáir
trúa því að þau tímamörk haldi.
Um 4.700 fulltrúar sækja ráð-
stefnuna. Lögreglan í Mexíkó hefur
mikinn viðbúnað vegna fundahald-
anna en sumir heimildarmenn telja
að á næstu dögum muni tugir þús-
unda manna fara til Cancun til að
mótmæla ýmsum atriðum í hnatt-
væðingunni. Um 20.000 lögreglu-
menn og félagar í öryggissveitum
eru í borginni og tvær freigátur flot-
ans halda uppi gæslu við ströndina.
Ekki endalaust hægt að
fresta ákvörðunum
Yfirmaður WTO, Taílendingurinn
Supachai Panitchpakdi, sagði í setn-
ingarávarpi sínu að markmiðum sem
stefnt er að í svonefndum Doha-
áætlun WTO, frjálsari heimsverslun
og auknum framförum í þróunar-
löndunum, yrði ekki náð nema allir
jarðarbúar högnuðust á þeim. En
ekki væri endalaust hægt að fresta
ákvörðunum. Tími væri kominn til að
sameinast um að
fjarlægja hindr-
anir þá vegi milli-
ríkjaviðskipta,
„það rennur upp
sú stund að fylgja
verði mælsku-
brögðum eftir
með athöfnum“.
Kofi Annan,
framkvæmda-
stjóri Sameinuðu
þjóðanna, hvatti í ræðu, sem hann lét
háttsettan embættismann SÞ lesa
upp, aðildarríkin til að leggja af nið-
urgreiðslur sem brengluðu við-
skiptaumhverfið og hætta að beita
aðferðum sem héldu við fátæktinni í
þróunarríkjunum.
„Og ég hvet ykkur til að sam-
þykkja djarfleg en skynsamleg skref
til að hleypa aftur lífi í efnahag
heimsbyggðarinnar og koma þróun-
araðstoð aftur á réttan kjöl,“ sagði í
ræðunni.
Annan sagði að veruleikinn væri
enn langt frá því að vera því að vera í
takti við þau tækifæri sem frjáls
verslun um allan heim gæti fært
mannkyninu. Í stað þess að opna
markaði sína notuðu ríkar þjóðir
„niðurgreiðslur sem leggja hindran-
ir á veg fátækra“ með því að halda
verði á innlendri framleiðslu niðri og
útilokuðu þannig að fátækar þjóðir
gætu keppt við hana.
ESB andvígt róttækum
breytingum
Bandaríkjamenn vilja ganga
lengra en Evrópusambandið og Jap-
an í þá átt að fella niður opinberan
stuðning við landbúnað og fátæk
þróunarríki knýja á um að ríkar
þjóðir opni markaði sína fyrir afurð-
um frá þriðja heiminum. Benda þær
á að ósanngjarnt sé að fátækar þjóð-
ir séu skikkaðar til að opna markaði
sína fyrir hátæknivörum frá Vestur-
löndum og Japan en hindraðar með
ýmsum ráðum í að selja til sömu ríku
landanna þær vörur sem helst gætu
keppt þar á frjálsum markaði.
Pascal Lamy, aðalviðskiptafulltrúi
Evrópusambandsins, sagði fyrr í
vikunni að ef menn felldu algerlega
niður útflutningsstyrki og lækkuðu
mikið beinar niðurgreiðslur til
bænda væri á ósanngjarnan hátt
verið að láta auðug ríki taka á sig all-
ar byrðarnar af því að fella niður
stuðning við innlenda framleiðendur
og opna markaðina.
„Þetta er einfaldlega ekki í spil-
unum,“ sagði Lamy.
Breska tímaritið The Economist
bendir á að málin séu oft afar flókin
vegna ólíkra hagsmuna þróunarríkj-
anna. Þannig séu framleiðendur
vefnaðarvöru í Bangladesh hræddir
við að allar viðskiptahindranir verði
felldar niður á slíkum vörum. Þeir
gætu þá fengið erfiða samkeppni frá
Kínverjum á mörkuðum þar sem
Bangladesh-menn njóta nú sér-
stakra fríðinda.
Ennfremur hygli sum Evrópuríki
fyrrverandi nýlendum sínum og
banni samkeppni við þau á sviði inn-
flutnings banana, þetta komi niður á
ýmsum fátækum þjóðum sem ella
gætu selt sína banana í umræddum
Evrópulöndum.
Skjal með undirskriftum
þriggja milljóna
Fjöldi margvíslegra andstæðinga
stofnunarinnar og hnattvæðingar yf-
irleitt er þegar kominn á staðinn í
Cancun til að mótmæla og heimta
betri kjör fyrir fátækar þjóðir. Eru
þar á meðal þekktir Chris Martin,
söngvari sveitarinnar Coldplay og
fleiri popptónlistarmenn frá Vestur-
Evrópu og Bandaríkjunum. Martin
afhenti Panitchpakdi, yfirmanni
WTO, skjal með undirskriftum rúm-
lega þriggja milljóna manna þar sem
aðildarríki WTO eru beðin að
tryggja að frjáls verslun komi fátæk-
um þjóðum til góða.
Háværir háskólanemar, liðsmenn
bændasamtaka, verkalýðssambanda
og óháðra félaga æptu skammaryrði
við setningarathöfnina í gær og yf-
irgnæfðu suma ræðumenn. Á spjöld-
um þeirra voru samtökin sökuð um
að vera ólýðræðisleg og úrelt.
Víða um heim voru haldnir mót-
mælafundir vegna WTO-ráðstefn-
unnar. Um tuttugu manna hópur
stóð við ráðstefnuhöllina með spjöld
og krafðist þess að fátæk ríki fengju
að kaupa ódýr lyf. Liðsmenn þjóð-
frelsishers Zapatista, sem barist hef-
ur fyrir bættum kjörum Maya-ind-
íána í héraðinu Chiapas í sunnan-
verðu Mexíkó, efndu til mótmæla-
funda í Cancun. Leiðtogi þeirra, sem
notar dulnefnið Marcos ofursti og er
í felum í Chiapas, sendi frá sér orð-
sendingu þar sem hann sagði hnatt-
væðinguna vera „vél sem nærist á
blóði en dritar dollurum“.
Um 5.000 indverskir bændur
komu saman í borginni Bangalore og
kröfðust þess að ríkar þjóðir legðu
niður niðurgreiðslur í landbúnaði og
um þúsund manns efndu til mót-
mæla í Dhaka, höfuðborg Bangla-
desh og sögðu að ríkar þjóðir vildu
þröngva sínum lausnum upp á fá-
tækar þjóðir.
Cancun. AP, AFP.
Búist við erfiðum
viðræðum í Cancun
Annan fordæmir niðurgreiðslur ríkra þjóða í landbúnaði
Supachai
Panitchpakdi