Morgunblaðið - 09.11.2003, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 SUNNUDAGUR 9. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
FJÖLMARGIR tóku þátt í almenn-
um stjórnmálaumræðum á lands-
fundi Vinstrihreyfingarinnar -
græns framboðs á föstudagskvöldið.
Þátttakendur í umræðunum komu
víða við og ræddu margir vonbrigðin
með úrslit síðustu alþingiskosninga
og leituðu skýringa á þeim. Einnig
kom fram gagnrýni á forystuna og
að ekki væri nægilega haldið á lofti
róttækum áherslum í málflutningi
og stefnu flokksins.
Aðrir kikna og halla
undir flatt til hægri
Svanhildur Kaaber, fráfarandi
varaformaður VG, greindi frá þeirri
ákvörðun sinni að gefa ekki kost á
sér áfram sem varaformaður. Svan-
hildur sagði við það tækifæri að VG
væri flokkur framtíðarinnar: „Ég
spyr, hvaða annar stjórnmálaflokkur
stendur í fæturna þegar aðrir kikna
og halla undir flatt til hægri með
markaðsglampann í augunum og
einkavæðingarbrosið á vörunum?
Frá því að við urðum til, Vinstri
hreyfingin - grænt framboð, höfum
við verið og erum, eina mótvægið við
þá strauma sem breytt hafa sam-
félagi okkar síðasta áratug. Við er-
um eina stjórnarandstaðan á Íslandi
um þessar mundir. Það er t.d. ekki
hægt að kenna við stjórnarandstöðu
þá endurnýtingu á gömlu hugmynd-
unum hans Sighvatar Björgvinsson-
ar sem Samfylkingin dustar nú rykið
af,“ sagði hún.
Stjórnmálaályktun minnir á
danskættaðan eftirrétt
Ólafur Þ. Jónsson hóf mál sitt á að
minna á að setningardagur lands-
fundarins 7. nóvember bæri upp á
86. afmælisdag byltingarinnar í
Rússlandi. Ólafur sagði að miklar
vonir hefðu verið bundnar við fram-
tíð VG við stofnun flokksins. Dregið
hefði úr þrótti flokksins fyrir
byggðakosningarnar 2002 og hann
hefði misst 17% af þingstyrk sínum í
alþingiskosningunum í vor. Ólafur
sagði flokkinn hafa gert mistök í
kosningabaráttunni. Krafan um
vinstri stjórn hefði yfirskyggt allar
aðrar áherslur í stefnu flokksins og
lítið verið haldið á lofti kröfum um
hækkun lægstu launa, Ísland úr
NATO, brottför hersins og andstöð-
unni við aðild að Evrópusamband-
inu. Gagnrýndi hann drögin að
stjórnmálaályktun og sagði m.a. að
ekkert væri þar minnst á ýmis rót-
tæk baráttumál. „Plaggið minnir
mig um of á danskættaðan eftirrétt,
sem oft var boðið upp á í betri húsum
í mínu ungdæmi og kallaðist frómas.
Réttur þessi gat svo sem verið býsna
bragðgóður, þótt uppistaðan í hon-
um væri andrúmsloft en hann var
aldrei étinn fyrr en allir voru orðnir
pakksaddir,“ sagði Ólafur.
Björgvin Leifsson mælti fyrir
ályktunartillögu sem nokkrir lands-
fundarfulltrúar leggja fyrir þingið
um að stefna beri að fullum aðskiln-
aði ríkis og kirkju. Björgvin fjallaði
einnig um úrslit sveitarstjórna- og
alþingiskosninganna og gagnrýndi
að flokkurinn leitaði í allt of ríkum
mæli út fyrir raðir flokksins að fram-
bjóðendum.
Ungt fólk er mjög áberandi á
landsfundi VG og tók mikinn þátt í
umræðunum. Sigfús Ólafsson sem
kemur úr röðum yngri flokksmanna
ræddi kosningabaráttu flokksins og
sagði margt hafa tekist vel en úrslit-
in hefðu verið mikil vonbrigði. Sigfús
sagði að það hefðu verið mistök að
auglýsa ekki í sjónvarpi. Fleiri fund-
armenn tóku undir þetta og sögðu að
flokkurinn ætti hiklaust að auglýsa
baráttu sína í ríkissjónvarpinu fyrir
kosningar. Árni Þór Sigurðsson, for-
seti borgarstjórnar Reykjavíkur,
sagði m.a. auglýsingar sjálfsagðan
þátt í kosningabaráttu. „Er eitthvað
betra fyrir flokk eins og þennan að
nota auglýsingafé sitt í auðvalds-
blaðið DV, sem er komið á hausinn,
heldur en í ríkisrekið sjónvarp?“
sagði hann.
Menntamál og jafnréttismál voru
ofarlega á baugi í umræðunum.
Drífa Snædal sagðist ævinlega hafa
kynnt flokkinn sem femínistaflokk
og sagði VG vera eina flokkinn sem
hefði sýnt í verki að hann styddi
kvenfrelsisbaráttu heilshugar.
Á að skilgreina VG
sem femínistaflokk
Ekki voru þó allir fundarmenn
sammála því að skilgreina ætti VG
sem femínistaflokk. Jóhannes Ragn-
arsson gagnrýndi að hvergi væri
minnst á stéttabaráttuna í þeim
gögnum sem liggja fyrir fundinum.
„Eina stéttabaráttan sem ég hef
heyrt fólk tala um innan þessa flokks
er einhvers konar stéttabarátta á
milli kynja. En slík stéttabarátta
virðist eiga sér helst stað í hópi
menntafólks í efri millistétt. Sú
stéttabarátta nær ekki niður til þess
fólks sem við ættum að höfða til.
Menn hafa notað hugtök og lýst því
yfir í nafni flokksins að Vinstri
hreyfingin - grænt framboð sé fem-
ínistaflokkur. Ég bendi þeim sem
nota það hugtak á að þeir gera það
ekki í mínu nafni. Hins vegar er ég
sósíalisti og þið megið kalla mig
kommúnista líka og ég er ekki einn
um að vera það hér inni,“ sagði hann.
Fyrir fundinum liggur tillaga og
greinargerð nefndar um áherslur og
starfshætti þar sem segir m.a.: „VG
hefur á sínum fyrstu árum þróast of
mikið í þá átt að vera flokkur þing-
manna. Flokkurinn nýtir ekki nægi-
lega vel krafta hins almenna félaga
eða grasrótarinnar til að efla al-
mannabaráttu fyrir einstökum
stefnumálum sínum, né heldur dreg-
ur flokkurinn grasrótina, hinn al-
menna félaga, inn í umræðuna um
mótun baráttuleiða og baráttuað-
ferða.“
Miklar umræður fara fram um stöðu og stefnuáherslur VG á landsfundi flokksins
„VG þróast of mikið í þá átt
að vera flokkur þingmanna“
Morgunblaðið/Sverrir
Margir tóku til máls í almennum stjórnmálaumræðum á fundi Vinstrihreyfingarinnar. Fundinum lýkur í dag með
kosningu forystu flokksins. Í framboði til varaformanns er Katrín Jakobsdóttir en hún er lengst til hægri á myndinni.
TILLAGA til þingsályktunar um
friðlýsingu Jökulsár á Fjöllum fékk
góðar viðtökur þingmanna þegar
mælt var fyrir henni. Fyrsti flutn-
ingsmaður er Steingrímur J. Sigfús-
son, formaður Vinstrihreyfingarinn-
ar – græns framboðs, en
meðflutningsmaður er Kolbrún
Halldórsdóttir, þingmaður VG.
Þingmenn Samfylkingarinnar lýstu
yfir stuðningi við tillöguna og það
sama gerði Halldór Blöndal, forseti
Alþingis.
Í tillögu Steingríms er lagt til að
Alþingi álykti að fela ríkisstjórninni
að undirbúa og leggja fyrir Alþingi
frumvarp til laga um friðlýsingu
Jökulsár á Fjöllum. „Friðlýsingin
taki til alls vatnasviðs Jökulsár á
Fjöllum að Kreppu og öðrum þver-
ám meðtöldum með náttúrulegum
rennslisháttum, þar sem hvers kyns
röskun og mannvirkjagerð er bönn-
uð,“ segir í tillögunni. „Sérstaklega
verði hugað að því við undirbúning
málsins hvernig friðlýsing Jökulsár
á Fjöllum skuli tengjast núverandi
þjóðgarði í Jökulsárgljúfrum og fyr-
irhuguðum Vatnajökulsþjóðgarði og
stofnun frekari þjóðgarða eða
verndarsvæða norðan jökla.“
Í máli Steingríms kom m.a. fram
að það yrði tæpast um það deilt að
Jökulsá á Fjöllum og náttúrufyrir-
bæri eins og Dettifoss og Jökulsár-
gljúfur, að meðtöldu öllu hinu stór-
brotna umhverfi árinnar allt frá
upptökum Jökulsár við jaðra
Dyngjujökuls og Brúarjökuls og nið-
ur til sjávar í Öxarfirði, væri einstæð
náttúrugersemi. „Það má segja um
svæðið í heild að Jökulsá á Fjöllum
sé með þverám sínum bandið sem
tengir saman og gerir að einni heild
eitthvert stórkostlegasta náttúru-
fyrirbæri jarðarinnar,“ sagði hann.
Steingrímur sagði að það yrðu tví-
mælalaust tímamót ef tekin yrði
ákvörðun um að friðlýsa vatnsfall og
vatnasvið af þessu tagi „eigin gildis
vegna“, eins og hann orðaði það.
Enn uppi hugmyndir um að
virkja Jökulsá á Fjöllum
Rannveig Guðmundsdóttir, þing-
maður Samfylkingarinnar, sagði að
sér fyndist tillagan góð. „Mér finnst
hún fyllilega tímabær,“ sagði hún.
„Ég er afdráttarlaust þeirrar skoð-
unar að alþingismenn eigi að sam-
einast um að friðlýsa Jökulsá á Fjöll-
um.“ Össur Skarphéðinsson,
formaður Samfylkingarinnar, tók í
sama streng. Hann benti á hinn bóg-
inn á að í fylgiskjali Orkustofnunar
frá því í febrúar á síðasta ári, sem
m.a. hefði verið lagt fram á Alþingi
með frumvarpi ríkisstjórnarinnar
um virkjanaleyfi vegna Kúrahnjúka-
virkjunar, væri vísað til hugmynda
um að virkja Jökulsá á Fjöllum.
Hann sagði það því borðleggjandi að
víða blundaði í hugskotum manna,
sem dreymdi drauma um virkjanir,
að virkja Jökulsá á Fjöllum. „Ég
held að það sé þarft verk okkar sem
höfum staðið í deilum um virkjanir
við Kárahnjúka […] að ráðast hér í
eins konar sáttargjörð um náttúru-
vernd á Íslandi. Ég tel að það sé
ekkert eins vel fallið til þess að gera
það með táknrænum hætti og friða
Jökulsá á Fjöllum.“
Rannsóknir verði
efldar á öræfum
Halldór Blöndal, forseti Alþingis,
sagði í upphafi máls síns að hér væri
hreyft miklu nauðsynjamáli. Kom
fram í máli hans að hann tæki undir
hvert orð þingsályktunartillögunn-
ar. Sagði hann ennfremur að ekki
væri hægt að líta á vatnasvæði Jök-
ulsár á Fjöllum öðruvísi en að hafa í
huga að auðvitað væri Vatnajökull
sjálfur hluti af því vatnasvæði. „Ég
vil við þetta tækifæri jafnframt lýsa
því yfir að ég er þeirrar skoðunar að
það eigi mjög að efla rannsóknir á
öræfunum norðan Vatnajökuls, sér-
staklega því svæði sem hér er fjallað
um og tel raunar eðlilegt að þær
rannsóknir verði hýstar í þeirri
stofnun sem kölluð hefur verið Nátt-
úrurannsóknastöðin við Mývatn. Ég
hygg að heimamenn eigi að hafa
stjórn þessarar rannsóknar í sínum
höndum og ég tel líka að vísinda-
menn eigi að vinna og vera staðsettir
á þeim slóðum þar sem þeim er sér-
staklega falið að sinna verkefnum
eins og við tölum nú um í sambandi
við þjóðgarða,“ sagði Halldór enn-
fremur.
Tillaga um friðlýsingu Jökulsár á Fjöllum
Forseti Alþingis tek-
ur undir hvert orðTILLAGA liggur fyrir landsfundiVinstri hreyfingarinnar – grænsframboðs um að 150.000 kr. lág-
markslaun verði bundin í lög.
Flutningsmaður er Steingrímur
Ólafsson en fleiri landsfund-
arfulltrúar lýstu stuðningi við til-
löguna við stjórnmálaumræður sl.
föstudagskvöld. „Hlutverk Reykja-
víkurborgar er stórt þegar litið er
til þessa máls. Í krafti stöðu sinnar
eiga því borgarfulltrúar Vinstri
hreyfingarinnar – græns framboðs
að koma á við gerð næstu kjara-
samninga þeim lágmarkslaunum
sem hér er kveðið á um, sem og að
ekki verði samið við verktaka er
hyggjast taka að sér verk fyrir
Reykjavíkurborg nema þeir greiði
starfsmönnum sínum a.m.k.
150.000 kr. lágmarkslaun fyrir dag-
vinnu,“ segir í tillögunni.
Landsfundur Vinstrihreyfingarinnar
Tillaga um 150 þúsund
kr. lágmarkslaun