Morgunblaðið - 05.12.2003, Blaðsíða 30

LISTIR
30 FÖSTUDAGUR 5. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
HARMKVÆLI Maríu, Stabat
mater dolorosa (Stóð við krossinn
mærin mæra), var fyrra verkið á tón-
leikum í Seltjarnarneskirkju hinn 28.
nóvember. Textinn sem eignaður er
Innocent III páfa (d. 1216) hefur orð-
ið mörgu tónskáldinu innblástur að
fögru tónverki. Þar má nefna Jos-
quin des Prés, Palestrina, Haydn,
Rossini, Dvorák og Pergolesi. Giov-
anni Battista Pergolesi (1710–1736)
samdi verkið samkvæmt pöntun á
dánarbeði sínum í ársbyrjun 1736
þegar hann var aðeins nýorðinn 26
ára, fyrir karl-sópran, karl-alt,
strengi og basso continuo. Vinsældir
verksins létu ekki á sér standa og er
yfirleitt flutt af kvennaröddum.
Verkið er í 13 þáttum þar sem
skiptast á einsöngur og dúettar. Þrír
dúettanna eru oft fluttir sem kór-
þættir og var svo einnig hér. Þær
Jóna Fanney Svavarsdóttir, Sigur-
laug Arnardóttir, Anna Margrét
Óskarsdóttir, Birna Ragnarsdóttir,
Lára Hrönn Pétursdóttir, Sólveig
Elín Þórhallsdóttir og Magnea
Gunnarsdóttir skiptu með sér söngn-
um í verkinu og skiluðu sínu vel og
oft á tíðum mjög vel. Kvennakórinn
var hreinn og skilaði sínu einnig vel.
Síðara verkið var Messa í G-dúr
fyrir einsöngvara, kór, hljómsveit og
orgel D 167 (1815) eftir Franz (Pet-
er) Schubert (1797–1828). Schubert
dó einnig ungur, eða aðeins 32 ára.
En á sinni stuttu ævi tókst báðum
þessum tónskáldum að semja fjöl-
mörg tónverk af ýmsu tagi. G-dúr-
messan er falleg og einföld tónsmíð,
auðveld í æfingu og flutningi og þess
vegna vinsæl. Nú nýlega kom út út-
gáfa þar sem hljómsveitarparturinn
er umskrifaður fyrir orgel og var það
sú útgáfa sem hér var flutt. Átta ein-
söngvarar fengu að spreyta sig og
skiluðu sínu yfirleitt vel, virtust þó
vera mislangt komnir á legg í nám-
inu. Hérna var kórsópraninn aðeins
of sterkur miðað við hinar raddirnar
þegar kórinn tók á og þá kom einnig
hið mikla vibrato sem var á sumum
kveneinsöngvurunum illilega í gegn.
Kórinn hljómaði annars vel, og ynd-
islega í veikum söng eins og í Agnus
Dei-þættinum.
Þar sem þessir tónleikar voru
sambland af skóla- og almennum tón-
leikum fer ég ekki út í frammistöðu
einstakra einsöngvara sem sumir
hverjir sýndu að þeir eiga framtíðina
fyrir sér en hvernig úr spilast kemur
í ljós í fyllingu tímans. Bjarni Jón-
atansson sat eins og klettur við org-
elið og stjórnandi var Sigurður
Bragason.
Efnisskráin sem tónleikagestir
fengu í hendur var dálítið einkenni-
leg. Í fyrra verkinu voru einsöngv-
arar taldir upp í réttri röð, hvað þeir
sungu og hvaða rödd, en í síðara
verkinu voru þeir ekki taldir upp í
réttri röð og ekki kom fram hver
söng hvað. Undirleikara og söng-
stjóra var heldur ekki getið, né hve-
nær tónleikarnir fóru fram.
Ég vil óska Nýja tónlistarskólan-
um, þeim nemendum og kennurum
sem að þessu átaki stóðu til hamingju
með framtakið.
Frumflutningur og
norræn tónlistarveisla
Frekar fámennt var í Norræna
húsinu föstudagskvöldið 28. nóvem-
ber og óhætt að segja að margir hafi
misst af miklu. Í heimsókn voru þrír
úrvalstónlistarmenn sem allir starfa í
Danmörku; danski mezzosópraninn
Marianne Rørholm, þýski lágfiðlu-
leikarinn Anne Maria Slaatto og
norski píanistinn Pål Lindter Eide.
Þau fluttu okkur fyrst og fremst nor-
ræna tónlist en læddu með nokkrum
sönglögum eftir Brahms.
Anne Maria frumflutti verkið Son-
ata fyrir lágfiðlu sem Atli Heimir
Sveinsson samdi fyrir hana 2002.
Sónatan er í þremur þáttum, Cavat-
ina, Fantasia og Ballada. Þetta er
hugljúft verk þar sem Atli setur fram
ýmsar hugmyndir sem hann vinnur
mismikið úr, hann nýtir möguleika
lágfiðlunnar á ýmsan hátt og gerir
oft miklar tæknilegar kröfur til flytj-
andans. Auk þessa átti Atli Heimir
fimm sönglög á efnisskránni. Þrjú
sönglög við texta Einars Braga fyrir
mezzosópran, lágfiðlu og píanó
(2001) og Tvö sönglög, Rien ne
viendra og Dans ton silence við texta
Beatrice Cantoni (1998).
Pål Lindter lék tvö píanóverk, það
fyrra eftir Norðmanninn Arne Nord-
heim (1931–), Listen frá 1971 og Ima-
ges of Lorca (1997) eftir Jesper
Koch. Eftir Johannes Brahms söng
Marianne Rørholm Gestillte Sehn-
sucht op. 91 nr. 1 (1884) fyrir mezzo-
sópran, lágfiðlu og píanó og síðan
sönglögin Der Gang zum Liebchen
op. 91 nr. 1 (1884), Sapphische Ode
op. 94 nr. 4 (1884), Der Jäger op. 95
nr. 4 (1884) og Immer leiser wird
mein Schlummer op. 105 nr. 2 (1886)
og að síðustu Song of a Passer by
(2003) eftir Johannes Jansson við
texta eftir Satprem.
Tónlistarflutningur þremenning-
anna var mjög góður og vandaður og
erfitt að draga eitt verk sérstaklega
fram yfir annað.
Slá þú hjartans hörpustrengi
Guli salurinn í Listasafni Einars
Jónssonar var þéttsetinn á aðventu-
tónleikum þeirra Elísabetar Waage
hörpuleikara og Ólafar Sesselju Ósk-
arsdóttur sellóleikara. Þessi litli og
vinalegi salur er mjög heppilegur
fyrir þessa samsetningu hljóðfæra
og hefur góða hljómgun og þarna
myndaðist huggulegt og persónulegt
andrúmsloft.
Tónleikarnir hófust á Sónötu no 6
fyrir selló og fylgirödd eftir Antonio
Vivaldi (1678–1741). Það kom strax í
ljós hvað harpan hljómaði mikið í
salnum og samhljómur þessara
tveggja strengjahljóðfæra var góður.
Hið yndisfagra Intermezzo (millispil)
Atla Heimis Sveinssonar úr Dimmal-
imm er samið fyrir flautu en hljómaði
engu síður á selló, hugljúft og frið-
sælt við kliðmjúkan meðleik hörp-
unnar. Sellóleikarinn og tónskáldið
Bernhard Heinrich Romberg (1767–
1841) samdi m.a. nokkrar sónötur
fyrir selló og hörpu og léku þær El-
ísabet og Ólöf miðkaflann úr sónöt-
unni op. 5 nr. 2. Þetta var eina verkið
á tónleikunum sem er samið sérstak-
lega fyrir hörpuna en hin voru um-
skrifuð. Þarna naut harpan sín einna
best enda verkið fallegt og vel spilað.
Johann Sebastian Bach átti síðustu
tónana með tveimur kantötuþáttum,
fyrst Arioso eða Sinfóníu sem er upp-
haf kantötu BWV 156 og samið er
fyrir einleiksóbó og strengi og síðan
lokakórinn úr kantötu BWV 147 sem
þekktastur er hér á landi undir heit-
inu Slá þú hjartans hörpustrengi.
Hér var flutningurinn eins og áður
syngjandi fallegur og músíkalskur
hjá þeim Ólöfu og Elísabetu.
Hirðarar sjá og heyrðu
Þessi yfirskrift aðventutónleika
Söngsveitarinnar Fílharmoníu hefur
valdið ýmsu fólki heilabrotum. Hún
er sótt í sálm eftir Einar Sigurðsson í
Eydölum (1535–1626) um atburð
jólanæturinnar. Kórinn hélt tón-
leikana fyrst mánudagskvöldið 1.
desember og endurtók þá tveimur
dögum seinna og hlustaði undirrit-
aður á síðari tónleikana. Efnisskrá
tónleikanna var tvískipt. Fyrir hlé
söng kórinn án undirleiks ýmis að-
ventu- og jólalög og eftir hlé voru arí-
ur og stærri lög með kammersveit.
Mikill munur var á söng kórsins í a
capella-lögunum og svo aftur með
hljómsveitinni.
Kórinn hóf tónleikana nokkuð vel
með þjóðlaginu Hátíð fer að höndum
ein í raddsetningu Jóns Ásgeirsson-
ar. Þar var tónninn tær og hreinn,
dálítið mattur en allar raddir kórsins
skýrar. Eitthvað átti tenórinn og
stundum sópraninn bágt með að
halda alveg hreinu, sérstaklega í
enda hendinga og versa í næstu lög-
um sem mörg voru samt vel sungin.
Lag Hildigunnar Rúnarsdóttur við
sálm Einars í Eydölum Hirðarar sáu
og heyrðu er falleg og góð tónsmíð
fyrir kór sem hófst með fallegri ein-
söngs-intóneringu Ingibjargar Mar-
teinsdóttur. Kórinn var dálítið ósam-
taka og náði sér ekki á strik.
Undirritaður er ekki frá því að lagið
hafi verið aðeins of snemma á efnis-
skránni, kórinn var ekki orðinn nægi-
lega rólegur, heitur og hreinn, sér-
staklega tenórinn sem virkaði oft
klemmdur og stífur í intóneringu.
Þegar líða tók á var eins og kórinn
vaknaði smám saman, slakaði á með
mjög góðum árangri og umtalað
vandamál hvarf úr sögunni. Öll lögin
fyrir hlé voru flutt af miklum þokka
og með fallegum styrkleikabreyting-
um, sérstaklega síðari helmingur
efnisskrárinnar eftir að kórinn slak-
aði á. Stundum hefði ekki sakað að
hafa aðeins meiri skerpu í söng,
hljómgun og framburði kórsins sem
var stundum dálítið óákveðinn.
Eftir hlé var eins og allt annar kór
stigi á svið, enda kórinn kannski
meira á heimavelli þar sem hljóm-
sveitin var mætt til stuðnings. Kór-
inn skilaði sínu hlutverki eftir hlé
með miklum sóma og var nú oft í ess-
inu sínu og flutningurinn yfirleitt
mjög góður, sérstaklega í fallegu
vögguvísunni Christmas lullaby eftir
John Rutter þar sem kórinn fór á
kostum. Tenórinn Tonu Llu söng fal-
lega einsöng á móti kórnum í lagi
John Goss, See, admid the winter’s
snow.
Hulda Björk Garðarsdóttir var í
fínu formi og söng sig inn í hjörtu
áheyrenda, sérstaklega í Panis an-
gelicus úr Hátíðarmessunni op. 12
eftir César Franck og Let the bright
Seraphim úr óratoríunni Samson eft-
ir Händel og þar með glæsilegum
trompetleik Eiríks Arnar Pálssonar.
Að ógleymdri Helgu nóttinni hans
Adams sem var stórglæsileg hjá
Huldu. Monika Abendroth lék und-
ursamlega á hörpuna, sérstaklega í
Panis angelicus og Nóttinni helgu.
Hrafnkell Orri Egilsson lék einleik á
selló í mótettu Faurés, Heill þér him-
neska orð, sem og í Panis angelicus
og litaði þau með sínum hlýja og fal-
lega tóni. Ekki má gleyma hlut
hljómsveitarinnar undir leiðsögn
Rutar Ingólfsdóttur, konsertmeist-
ara, sem átti sinn þátt í hátíðleikan-
um. Óliver Kentish stjórnaði svo öllu
saman af mikili smekkvísi og rögg-
semi.
Hátíð fer að höndum ein
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Söngsveitin Fílharmonía. Mikill munur var á söng kórsins í a capella-lögunum og svo aftur með hljómsveitinni.
TÓNLIST
Seltjarnarneskirkja
KÓRTÓNLEIKAR
Kór Nýja tónlistarskólans. Kammerkór
Reykjavíkur. Einsöngvarar: Jóna Fanney
Svavarsdóttir, Sigurlaug Arnardóttir,
Anna Margrét Óskarsdóttir, Birna Ragn-
arsdóttir, Lára Hrönn Pétursdóttir, Sól-
veig Elín Þórhallsdóttir, Magnea Gunn-
arsdóttir, Lindita Óttarsson, Erna Hlín
Guðjónsdóttir, Smári Vífilsson, Davíð Við-
arsson, Árni Gunnarsson, Þorsteinn Þor-
steinsson. Orgelleikari: Bjarni Jón-
atansson. Söngstjóri: Sigurður
Bragason. Flutt: Stabat Mater eftir
Pergolesi og Messa í G-dúr eftir Schu-
bert. Fimmtudagurinn 26. nóvember kl.
20.
Norræna húsið
KAMMERTÓNLEIKAR
Marianne Rørholm mezzosópran, Anette
Maria Slaatto á lágfiðlu og Pål Lindtner
Eide á píanó.
Verk eftir: Atla Heimi Sveinsson, Arne
Nordeheim, Jesper Koch, Johannes
Brahms og Johannes Jansson. Föstudag-
urinn 27. nóvember kl. 20.00.
Listasafn Einars Jónssonar
KAMMERTÓNLEIKAR
Elísabet Waage á hörpu og Ólöf Sesselja
Óskarsdóttir á selló. Verk eftir Vivaldi,
Atla Heimi Sveinsson, B. Romberg og J.
S. Bach. Sunnudagurinn 30. nóvember
kl. 16.00.
Langholtskirkja
KÓRTÓNLEIKAR
Söngsveitin Fílharmónía. Aðventu-
tónleikar. Einsöngvari: Hulda Björk Garð-
arsdóttir sópran. Kammersveit, kons-
ertmeistari Rut Ingólfsdóttir. Stjórnandi:
Óliver Kentish. Miðvikudagurinn 3. des-
ember kl. 20.00.
Morgunblaðið/Sverrir
Elísabet Waage, harpa, og Ólöf
Sesselja Óskarsdóttir, selló.
Jón Ólafur Sigurðsson
KRISTJÁN Jó-
hannsson og Sig-
ríður Beinteins-
dóttir syngja á
jólatónleikum til
styrktar krabba-
meinssjúkum
börnum í Hall-
grímskirkju 18.
desember og í
Smáralind laugar-
daginn 20. desem-
ber nk. Allur
ágóði af tónleik-
unum rennur til
Styrktarfélags
krabbameins-
sjúkra barna.
Ólafur M. Magn-
ússon syngur
einnig einsöng á
tónleikunum og í
Smáralind bætast
í hópinn Kristín
Sigurðardóttir og Páll Rósinkranz.
Á tónleikunum koma einnig fram
Raddbandafélag Reykjavíkur, Karla-
kór Kjalnesinga, hljóðfæraleikarar úr
Sinfóníuhljómsveit Íslands, ásamt
fleiri tónlistarmönnum úr fremstu röð
íslensks tónlistarlífs, strengjasveit,
blásarar o.fl. Stjórnandi á tónleikun-
um er Sigrún Grendal.
Miðasala hefst í dag í útibúum
Kaupþings Búnaðarbanka á Akur-
eyri, í Kringlunni og á Smáratorgi.
En einnig er hægt að kaupa miða hjá
Styrktarfélagi krabbameinssjúkra
barna í síma 588 7555 og á Smáralind-
artónleikana hjá þjónustuborði.
Kristján
Jóhannsson
á styrktar-
tónleikum
Kristján
Jóhannsson
Sigríður
Beinteinsdóttir
♦ ♦ ♦
MÖGULEIKHÚSIÐ hefur nú hafið
sýningar á tveimur jólaleikritum,
Jólarósum Snuðru og Tuðru eftir
Iðunni Steinsdóttur og Hvar er
Stekkjarstaur? eftir Pétur Eggerz.
Báðar eru sýningarnar ferðasýn-
ingar sem sýndar eru í skólum. Bú-
ið er að bóka um 30 sýningar til
jóla. Á sunnudag verða Jólarósir
sýndar kl. 14 og Hvar er Stekkja-
staur? kl. 16 í Möguleikhúsinu og
eru það einu almennu sýningarnar.
Morgunblaðið/Ásdís
Jólarósirnar Snuðra og Tuðra.
Jólasýningar í
Möguleikhúsinu
Nautgriparæktarfélag Hrunamanna
100 ára, 1903–2003 er rituð af Páli
Lýðssyni í Litlu-Sandvík með aðstoð
stjórnar félagsins. Fjallað er um að-
draganda, stofnun og sögu félagsins
síðustu 100 árin en félagið fagnaði
aldarafmæli sínu nú í
nóvember og er eitt
elsta nautgriparækt-
arfélag á landinu.
Saga Naut-
griparæktarfélags
Hrunamannahrepps
er nokkuð lýsandi
dæmi um störf nautgriparæktarfélaga
á árum áður, en vinnan sem innt var
af hendi í kringum nautgriparækt var
ótrúlega mikil fyrr á tímum sér-
staklega kringum nautahaldið og
skýrsluhaldið. Einnig er í bókinni kafli
um hina landsfrægu kú Huppu á Kluft-
um. Bókin er prýdd um 100 myndum.
Útgefandi er Nautgriparæktarfélag
Hrunamanna. Bókin er 190 bls. og
fæst hjá stjórninni. Verð: 2.900 kr.
Saga
♦ ♦ ♦