Morgunblaðið - 06.02.2004, Blaðsíða 31

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. FEBRÚAR 2004 31
UMRÆÐAN
AÐ undanförnu hafa miklar um-
ræður átt sér stað um málefni Land-
spítala – háskólasjúkrahúss og fjár-
hagsvanda spítalans
sem ekki sér fyrir end-
ann á. Á tyllidögum er
Landspítali – háskóla-
sjúkrahús (LSH) kallað
„flaggskip“ íslenskrar
heilbrigðisþjónustu.
Viðurkennt er að LSH
sé „endastöð“ í heil-
brigðiskerfinu og spít-
alinn hefur það óskil-
greinda hlutverk að
sinna öllum þeim verk-
efnum innan heilbrigð-
isþjónustunnar sem aðr-
ir geta ekki sinnt.
Enn á ný er stjórnendum spítalans
ætlað að finna leiðir til að draga úr
kostnaði. Nú eru kröfurnar um sparn-
að með þeim hætti að það hriktir
harkalegar í stoðum „flaggskipsins“
en nokkurn tíma áður. Allir vita að
skerðing þjónustu hefur sjaldnast
sparnað í för með sér. Í flestum til-
fellum er einungis um tilfærslur á
kostnaði að ræða.
 Með því að draga úr þjónustu eða
leggja hana niður er dregið úr þeim
góða árangri í heilbrigðisþjónust-
unni sem státað er af.
 Með því að auka hlutdeild sjúklinga
í kostnaði er jafnt aðgengi allra að
heilbrigðisþjónustu skert.
 Með því að draga úr rannsóknum
og kennslu er dregið úr þeirri þekk-
ingu sem íslenskt heilbrigðisstarfs-
fólk býr yfir.
Verulega skert endur-
hæfingarþjónusta
Niðurskurðurinn kemur harkalega
niður á endurhæfingarþjónustu.
Fækka á starfsfólki í iðju- og sjúkra-
þjálfun um allt að fimmta hvern
starfsmann. Sjúkraþjálfarar hafa var-
að við afleiðingum þessa og hafa bent
á að sjúkraþjálfun sé órjúfanlegur
hluti af bráðaþjónustu spítalans. Skert
þjónusta sjúkraþjálfara bitnar illa á
sjúklingum t.d. með aukinni hættu á
fylgikvillum og þar með lengri sjúkra-
legu með ómældum aukakostnaði. Var
ekki ætlunin að spara?
Ákveðið hefur verið að hætta end-
urhæfingarþjónustu fyrir fjölfatlaða
einstaklinga í Kópavogi. Með því að
hætta þessari þjónustu er áralangt og
mikilvægt uppbyggingarstarf rifið
niður til grunna og dýrmætri sérþekk-
ingu starfsfólks kastað á glæ. Það
væri í mínum huga stórslys í sögu ís-
lenskrar heilbrigð-
isþjónustu ef þessi
ákvörðun nær fram að
ganga og ekkert verður
gert til að tryggja
áframhaldandi end-
urhæfingarþjónustu fyr-
ir fjölfatlaða.
Ákvörðun sem þessi
er skýrt dæmi um nið-
urskurð sem hefur eng-
an sparnað í för með sér
heldur mun þvert á móti
valda auknum kostnaði
samfélagsins og í besta
falli tilfærslu á kostnaði.
Var ekki ætlunin að spara?
Rætt hefur verið um að efla starf-
semi endurhæfingar á Grensási og
fagna ég því fyrirheiti. Til þess að svo
megi verða þarf þó að ráðast í gagn-
gerar endurbætur á húsnæði og bún-
aði en við núverandi aðstæður er
deildin alls ekki í stakk búin til að auka
þjónustuna.
„Hvernig líður þér í dag“?
Væntanlega hafa flestir sjúklingar
sem legið hafa á LSH verið spurðir
þessarar spurningar. Góð þjónusta við
sjúklinga og umhyggja fyrir líðan
þeirra og bata hefur ávallt verið í fyr-
irrúmi hjá starfsfólki spítalans. Það er
hluti af þeirri fagmennsku sem starfs-
fólkið leggur áherslu á í störfum sín-
um.
Skyldi hafa hvarflað að ráðamönn-
um hvernig starfsfólki LSH líður
þessa dagana? Skyldi einhver hafa
spurt starfsfólkið: „Hvernig líður þér í
dag?“
Ég held ekki. Mér sýnist að líðan
starfsfólks LSH nú lýsi sér helst í:
 Reiði – yfir því skilningsleysi sem
virðist vera á því starfi sem fer fram
innan spítalans.
 Sorg – yfir að sjá dýrmætri sér-
þekkingu starfsfólks kastað á glæ
og mikilvæga sértæka þjónustu
rifna niður til grunna.
 Þreytu – yfir stöðugu áreiti og kröf-
um um niðurskurð sem stefnir fag-
mennsku og öryggi sjúklinganna í
voða.
 Dapurleika – yfir að horfa upp á at-
gervisflótta frá spítalanum og sjá á
eftir góðum starfsfélögum flæmast
frá spítalanum vegna uppsagna eða
af því að þeir kjósa að starfa ekki
lengur við núverandi aðstæður.
 Óöryggi – yfir að eiga von á annarri
holskeflu niðurskurðar innan tíðar.
Eru til einhverjar leiðir til að bæta
ástandið? Ég trúi því að þær séu til.
Stjórnvöld geta:
 Dregið úr reiði okkar með því að
veita raunhæft fé til þess rekstrar
sem spítalanum er ætlað að sinna.
 Dregið úr sorg okkar með því að
hlúa að mikilvægri sértækri þjón-
ustu og sérþekkingu starfsfólks.
 Dregið úr þreytu okkar með því að
gefa okkur vinnufrið til að sinna því
starfi sem við erum ráðin til, sem er
að bæta heilsu þeirra sem leita til
okkar.
 Dregið úr dapurleika okkar með því
að koma í veg fyrir róttækar upp-
sagnir og atgervisflótta.
 Dregið úr óöryggi okkar með því að
tryggja nægt rekstrarfé þannig að
ekki komi til áframhaldandi nið-
urskurðar á þjónustu og fleiri upp-
sagna.
Stjórnendur spítalans geta:
 Veitt starfsfólki umbun og við-
urkenningu fyrir vel unnin störf.
 Bætt vinnuaðstæður og húsnæði.
 Gert LSH að góðum vinnustað þar
sem starfsfólki er gert kleift að
veita þá bestu heilbrigðisþjónustu
sem völ er á miðað við þá þekkingu
sem til staðar er á hverjum tíma.
Það má aldrei gleymast að það er
starfsfólki spítalans og góðu og árang-
ursríku starfi þess að þakka að Íslend-
ingar geta státað sig af þessu „flagg-
skipi“ heilbrigðisþjónustunnar.
Stöndum vörð um þennan mannauð.
Það ætti að vera eftirsóknarvert að
starfa á LSH þannig að starfsfólkið
geti svarað:
„mér líður vel“ ef spurt er: „Hvern-
ig líður þér í dag?“
„Hvernig líður þér í dag?“
– Hugleiðingar um líðan
starfsfólks LSH
Sigrún Knútsdóttir skrifar um
málefni Landspítala – háskóla-
sjúkrahúss ’Skyldi hafa hvarflað aðráðamönnum hvernig
starfsfólki LSH líður
þessa dagana?‘
Sigrún Knútsdóttir
Höfundur er yfirsjúkraþjálfari end-
urhæfingardeildar LSH á Grensási.
LITLI leikklúbburinn á Ísafirði
frumsýnir leikritið Ísaðar gellur
eftir Paul Harrison í dag. Verkið er
74. verkefni Litla leikklúbbsins og
annað leikritið sem félagið setur
upp á þessu leikári.
Verkið fjallar um þrjár breskar
stúlkur sem koma til Íslands og
fara að vinna í fiski í litlu þorpi á
Vestfjörðum, nánar tiltekið á Suð-
ureyri, samskipti þeirra sín á milli
og við verkstjórann. Leikritið þykir
mjög fjörugt og líflegt, fyndið og
alvarlegt í senn. Fimm leikarar
taka þátt í sýningunni, bæði reynd-
ir áhugamenn og fólk sem hefur
aldrei stigið á svið áður. Samtals
kemur á annan tug starfsmanna að
uppsetningunni.
Leikritið verður sýnt í Sunda-
tanga við Sundahöfn sem Hrað-
frystihúsið Norðurtanginn reisti
um miðjan níunda áratuginn.
„Leikhúsið“ hæfir efninu vel en
beitning og fiskvinnsla fer fram á
jarðhæð hússins undir leiksalnum
og þar er einnig starfræktur fisk-
markaður.
Ljósmynd/bb.is
Aðalleikkonurnar þrjár í hlutverkum sínum í Ísuðum gellum.
Litli leikklúbburinn
sýnir Ísaðar gellur
UNGT fólk í Keflavík ber starfið
í leikfélaginu uppi um þessar
mundir. Í fyrra léku þau eftir-
minnilega í Þetta er allt vitleysa
Snjólfur og nú setja þau upp
sænskt ævintýri í leikstjórn Steins
Ármanns Magnússonar. Steinn Ár-
mann lék í þessu verki þegar hann
var í Nemendaleikhúsinu 1989 en
það hefur ekki verið sett upp hér
síðan. Ævintýrið snýst um strák
sem heitir Jóakim en hann langar
að vita hvort álfar og tröll séu til í
alvöru. Honum verður að ósk sinni
þegar hann er leiddur inn í risa-
stóra ævintýrabók og fær að taka
þátt í að bjarga kóngi og prinsessu
frá vondum tröllum með dyggri
hjálp álfanna. Það er miður að
ekki skuli vera neinar upplýsingar
um höfundinn eða verkið í leik-
skránni; þó að hún sé aðeins fjór-
blöðungur þyrfti bara nokkrar lín-
ur til þess að upplýsa áhorfendur.
Það er nefnilega merkilegt að sjá
sænskt ævintýri um álfa og tröll
sem eru öðruvísi en þau íslensku.
Á þessum verum er annar bragur.
Steinn Ármann hefur komið
þessum framandleika ágætlega til
skila í sýningunni með hjálp leik-
myndar-, búninga- og lýsingar-
hönnuða. Leikarar og fleiri að-
standendur smíðuðu leikmyndina
og máluðu en hún er mjög vel gerð
og ævintýraleg. Einnig eru bún-
ingarnir mjög skemmtilegir en
þeir eru settir saman úr nýju og
notuðu. Vönduð förðun og hár-
greiðsla lífga upp á ævintýrið svo
um munar. Tónlistin er skemmti-
leg og grípandi og söngtextar
fyndnir.
Þó nokkrir ungir leikarar eru
þeir sömu og léku svo ágætlega í
Snjólfi í fyrra en það er alltaf
ánægjulegt að sjá framfarir milli
sýninga. Atli Sigurður Kristjáns-
son, sem lék Gutta í Snjólfi og er
núna í hlutverki Jóakims, er að-
eins fimmtán ára en leikararnir
eru á aldrinum fimmtán til tuttugu
og fimm ára. Atli Sigurður var
áberandi góður í Snjólfi en nú
reynir langtum meira á hann og
veldur hann hlutverkinu vel. Davíð
Örn Óskarsson leikur Karlinn í
kassanum og tröllið Stóra bróður
en hann hefur greinilega mikla
leikhæfileika og útgeislun á svið-
inu. Hann var líka áberandi skýr-
mæltur en upp á framsögnina
vantaði hjá nokkrum leikurum.
Fleiri leikarar hvíldu vel í hlut-
verkum sínum, til dæmis Albert
Halldórsson sem Agaton og Alex-
andra Ósk Sigurðardóttir sem
tröllastelpan.
Með álfum og tröllum er
skemmtileg sýning hjá Steini Ár-
manni og unga fólkinu í Keflavík.
Það er alveg sérlega ánægjulegt
að sjá hvað Keflvíkingar gera vel
við unglingana sína og börnin.
Unglingar hafa alltaf mjög gaman
af því að leika fyrir börn, fyrir ut-
an þá listrænu sköpun sem felst í
því að setja upp leiksýningu með
hópi fólks á ýmsum aldri. Fjöl-
skyldur á suðvesturhorni landsins
ættu að skella sér í Frumleikhúsið
í Keflavík til að hitta þar álfa og
tröll.
Skemmtilegt
ævintýri
LEIKLIST
Leikfélag Keflavíkur
Höfundur: Staffan Westerberg. Þýðandi:
Úlfur Hjörvar. Leikstjóri: Steinn Ármann
Magnússon. Leikmyndarhönnuður: Úlfur
Karlsson Grönvold. Ljósahönnuður:
Hreggviður Ársælsson. Búningahönnuðir:
Rakel Brynjólfsdóttir og Steinn Ármann
Magnússon. Tónlist: Guðmundur Kristinn
Jónsson. Frumsýning í Frumleikhúsinu
31. janúar.
MEÐ ÁLFUM OG TRÖLLUM
Hrund Ólafsdóttir
Í LAUGARDAGSBLAÐI Morg-
unblaðsins þann 24.01. fer bæj-
arfulltrúinn Helgi Seljan mikinn í
umfjöllun sinni um málefni heilsu-
gæslustöðvar á Reyðarfirði sem nú
er lokið við að byggja
og verið er að taka í
notkun.
Segir Helgi meðal
annars að bæjarstjórn
Fjarðabyggðar hafi
brugðist íbúum sveit-
arfélagsins í umræddu
máli. Ég tel umrædda
fullyrðingu ekki eiga
við rök að styðjast þar
sem málefni heilsu-
gæslu eru á hendi rík-
isins og því þeirra mál.
Þó tel ég eðlilegt að
það sé hlutverk sveit-
arstjórnar að koma ábendingum á
framfæri um betri lausnir hinna
ýmsu mála og það gerði bæjarstjórn
í þessu umrædda máli.
Eigi að síður er það alltaf í hönd-
um ríkisins hver lokaniðurstaðan
verður og svo var einnig í þessu til-
felli.
Hvað varðar tilvitnun í fund sem
var þann 26. mars 2003 þá er það
rétt að ég sem forseti bæjarstjórnar
taldi eðlilegt að hafa samband við
heilbrigðisráðuneytið til þess að fá
sem gleggstar upplýs-
ingar um málið og vitn-
aði í orð ráðherra á
fyrrnefndum fundi þar
sem hann tjáði mér að
samkvæmt upplýs-
ingum úr ráðuneytinu
ætti umrædd heilsu-
gæslustöð að geta
þjónað um 1200 manns
og þau orð standa enn.
Þannig að ég tel mig
engu hafa logið hvað
þetta varðar, þar sem
ég var að tala sam-
kvæmt bestu vitund og
því ekki þörf á afsökunarbeiðni til
eins eða neins.
Hvað varðar fund með Heilbrigð-
isstofnun í desember, þá kom fram í
máli forsvarsmanna þeirrar stofn-
unar að umrædd heilsugæslustöð
gæti þjónað 1.200 manns, enda sjá
menn ef málið er sett í samhengi að
það er ekkert sem segir það að stöð
sem þjónar 700 manns geti ekki líka
þjónað 1.200 manns.
Ef allar heilsugæslustöðvar væru
byggðar fyrir einhvern nákvæman
fjölda þá værum við alltaf að byggja
heilsugæslustöðvar þar sem íbúa-
fjöldi hinna ýmsu svæða tekur
breytingum miðað við aðstæður á
hverjum tíma.
Að lokum vonast ég til að fram-
angreind svör mín veiti bæj-
arfulltrúanum Helga Seljan ein-
hverja hugarró og tel umræddum
skrifum lokið af minni hálfu.
Svar til bæjarfulltrúa
í Fjarðabyggð
Þorbergur Hauksson svarar
Helga Seljan ’Eigi að síður er þaðalltaf í höndum ríkisins
hver lokaniðurstaðan
verður…‘
Þorbergur Hauksson
Höfundur er forseti bæjarstjórnar
Fjarðabyggðar.