Morgunblaðið - 06.02.2004, Blaðsíða 68

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FÖSTUDAGUR 6. FEBRÚAR 2004 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
HEILDAREIGNIR Landsbankans
jukust um 170 milljarða króna, eða
61% á síðasta ári, sem þýðir að mælt
í heildareignum er Landsbankinn
orðinn stærri en Íslandsbanki og þar
með annar stærsti banki landsins á
eftir KB banka. Heildareignir
Landsbankans námu um áramót 448
milljörðum króna, heildareignir Ís-
landsbanka námu 444 milljörðum en
KB banki, sem ekki hefur birt árs-
uppgjör sitt, átti 541 milljarð eftir
fyrstu níu mánuði ársins í fyrra.
Afkoma bankans, sem birti árs-
uppgjör sitt fyrir árið 2003 í gær, var
sú besta í sögu Landsbankans, en
hagnaðurinn nam 2.956 milljónum
króna eftir skatta sem er 46% aukn-
ing frá árinu á undan. Arðsemi eigin
fjár bankans eftir skatta var 17,6%
og batnaði um 30% milli ára.
Sigurjón Þ. Árnason, bankastjóri
Landsbankans, segist vera ánægð-
astur með hvað náðst hafi að styrkja
bankann mikið á árinu og treysta
tekjustoðir hans. „Eignir bankans
jukust um 170 milljarða á síðasta ári,
en það er jafn mikið og heildareignir
bankans voru eftir að hann hafði
starfað í 113 ár árið 1999. Okkur hef-
ur tekist að efna það sem lofað var,
að við ætluðum ekki að vera lengi
minnsti bankinn,“ sagði Sigurjón.
Heildarframlag á afskriftarreikn-
ing útlána á árinu hefði verið 4.656
milljónir króna, en úr þeim framlög-
um myndi draga á þessu ári.
Helsta skýring aukinn vöxtur
fyrirtækja- og verðbréfasviða
Í fréttatilkynningu frá bankanum
segir að helsta skýringin á söguleg-
um vexti Landsbankans á árinu
2003, eins og það er orðað, sé stór-
aukin starfsemi verðbréfasviðs og
fyrirtækjasviðs bankans, en fjöl-
mörg öflug fyrirtæki hafi leitað í
auknum mæli til bankans með við-
skipti sín. Þá sé skýringin einnig
aukin starfsemi Landsbankans er-
lendis, en á síðasta ári keypti bank-
inn Landsbankann Luxemborg þar
sem mikill vöxtur varð á seinni hluta
síðasta árs.
Hreinar rekstrartekjur Lands-
bankasamstæðunnar námu 18.982
milljónum króna á árinu 2003 sam-
anborið við 13.916 milljónir 2002 og
jukust um 5.066 milljónir eða 36%.
Þóknunartekjur bankans jukust
um 32% á árinu, og námu 6.271 millj-
ón króna, og gengishagnaður bank-
ans nam 3.361 milljón króna saman-
borið við 208 milljóna króna
gengishagnað á fyrra ári. Megnið af
gengishagnaðinum kemur af hluta-
bréfum eða 2.486 milljónir króna. Í
fréttatilkynningu segir að gengis-
hagnaður hlutabréfa hefði orðið
hærri á árinu 2003 ef ekki hefði kom-
ið til umtalsverð niðurfærsla á
óskráðum hlutabréfum bankans.
Rekstrargjöld bankans námu
10.815 milljónum króna á árinu sam-
anborið við 8.505 milljónir króna á
árinu 2002 og hafa þau hækkað um
27% milli ára. Kostnaðarhlutfall
bankans hefur lækkað úr 61% árið
2002 í 57% á árinu 2003.
Eignir Landsbankans
jukust um 170 milljarða
 Hagnaður/14
ÞORGERÐUR Katrín Gunnarsdóttir mennta-
málaráðherra lýsti því yfir við utandagskrár-
umræður á Alþingi í gær og á opnum fundi með
stúdentum að hún væri reiðubúin að láta fara
fram stjórnsýslu- og fjárhagsúttekt á HÍ til að
styrkja og efla skólann. Páli Skúlasyni háskóla-
rektor líst vel á hugmyndina.
Menntamálaráðherra sagði einnig að tíma-
bært væri að taka upp hreinskilna umræðu um
kosti þess og galla að taka upp skólagjöld í skól-
um á háskólastigi, þ.m.t. við HÍ. Hún vísaði því
algerlega á bug að HÍ hefði búið við fjársvelti að
undanförnu heldur þvert á móti hefðu framlög
til skólans verið stóraukin, eða um þriðjung frá
árinu 2000.
Páll Skúlason háskólarektor segir að sér lítist
prýðilega á að fram fari stjórnsýslu- og fjár-
hagsúttekt á HÍ. Það sé ekkert nema gott um
það að segja. „Við erum alltaf að vinna að því að
hagræða og spara og gera hlutina betur og
svona úttekt getur bara verið ennþá ein leið til
þess,“ sagði Páll einnig.
Morgunblaðið/Ásdís
Rektor líst vel á stjórnsýsluúttekt
 Ráðherra/12
Um 200 stúdentar við Háskóla Íslands mynduðu hring utan um aðalbyggingu háskólans í gær. Með því vildu þeir vekja athygli á fjárhagsvanda há-
skólans og mótmæla hugmyndum um skólagjöld og fjöldatakmarkanir við skólann. Röskva, samtök félagshyggjufólks, stóð fyrir uppákomunni.
„ÉG hélt ég myndi ekki meika
þetta. Ég var 5–10 mínútur að
reyna að komast út, en það hafð-
ist. Hitinn var orðinn svo mikill að
ég hélt að þetta væri bara búið
allt saman,“ segir Sigurjón Há-
konarson, sem komst í fyrrinótt
út úr brennandi kjallaraíbúð við
Gaukás í Hafnarfirði með því að
troða sér út um glugga á herberg-
inu sem hann svaf í.
Sigurjón vaknaði við hitann frá
eldinum. „Fæturnir hafa staðið
undan sænginni og það var farið
að hitna í þeim,“ segir hann. Eld-
urinn logaði í holi fyrir utan her-
bergið, sem var hurðarlaust. „Ég
komst ekki út þá leiðina, ég
treysti mér ekki í það og ég fann
hitann á andlitinu á mér þegar ég
var að reyna að komast út um
gluggann. Þetta var pínulítill
gluggi og hann var alveg uppi við
loft þannig að ég átti í erf-
iðleikum með að komast út.“
Telur Sigurjón að kviknað hafi
í út frá kaffivél í eldhúsinu, sem
gleymst hafi að slökkva á. Hann
hafði síma við rúmið og gat því
gert slökkviliði viðvart. Því næst
lagði hann skelfingu lostinn til at-
lögu við gluggann. „Ég reyndi
fyrst að fara með höfuðið á und-
an, en það gekk ekki. Ég gat ein-
hvern veginn
komið öðrum
fætinum í
gluggagatið og
krækt honum í
þannig að ég
gat troðið mér
öfugum út. Það
var alveg á það
tæpasta, hann
var svo þröng-
ur glugginn,“
segir Sigurjón. Eftir að út var
komið hljóp hann hringinn í
kringum húsið til að vekja aðra
íbúa, en í húsinu eru fjórar íbúðir.
Sigurjón segir að íbúðin sé öll
svört, eitthvað af húsgögnum hafi
brunnið og eins eldhúsinnrétt-
ingin öll. Hann hafði ekki reyk-
skynjara í íbúðinni og prísar sig
sælan að hafa vaknað. „Það sögðu
það flestir sem komu að þessu að
þetta hefði verið mikil heppni,“
segir Sigurjón. Hann vill koma
miklu þakklæti til starfsfólks
bráðamóttökunnar, segir að mót-
tökurnar sem hann fékk hafi ver-
ið alveg til fyrirmyndar.
Að sögn Slökkviliðs höfuðborg-
arsvæðisins var ekki um mikinn
eld að ræða en töluverður reykur
hafði myndast og tók nokkra
stund að reykræsta húsið.
„Hélt að þetta væri bara búið“
Sigurjón
Hákonarson
BÚAST má við auknum fjölda
skordýra sem verða skaðvaldar í
íslenskum plöntum á næstu árum
vegna hækkandi hitastigs og eru
nokkrar tegundir við það að nema
hér land. Þetta kom fram í máli
Guðmundar Halldórssonar, skor-
dýrafræðings á Rannsóknastöð
skógræktar á Mógilsá, á fræða-
þingi landbúnaðarins í gær.
Hann segir samverkandi áhrif
undirbúa jarðveginn fyrir nýjar
tegundir skordýra, þær lifi betur
af þegar vetur verða heitari, og
þær tegundir sem fyrir eru eiga
erfitt þegar það umhverfi sem
þær hafa aðlagast breytist.
Meðal þeirra skaðvalda sem lík-
legt er að setjist hér að með
hækkandi hitastigi er kálmölur,
gulrótarfluga og ýmsar tegundir
blaðlúsa á korni, og eru þessar
tegundir því sem næst á bryggju-
sporðinum, segir Guðmundur.
Aðrar tegundir þurfa meiri hita til
að þrífast hér á landi, en líklegt er
að loftslagið verði þeim hentugt á
næstu áratugum. Þá gætu kart-
öflubjöllur skotið upp kollinum,
sem hafa valdið miklu tjóni í kart-
öflurækt annars staðar í heimin-
um. Einnig gætu barkbjöllur sest
hér að, en þær hafa valdið miklum
skaða á barrskógum víða erlendis.
Hækkandi hitastig hefur ekki
bara þau áhrif að nýjar tegundir
geta numið hér land, tegundir
sem þekktar eru hérlendis en hafa
ekki verið áberandi gætu náð sér
á strik. Til dæmis tegundir eins og
ertuygla og skógfeti, en lirfur
þessara tegunda valda oft miklu
tjóni á trjám. Kálfluga og sitkalús
gætu einnig valdið mun meira
tjóni en þær gera í dag. Einnig
gætu sjúkdómar eins og kálæxla-
veiki og kartöflumygla orðið al-
gengari.
Áhrif hækkandi hitastigs
Nýjar tegundir
skaðvalda
 Unnt að/4
ENGINN má fleygja rusli á almannafæri
nema í þar til gerð ílát samkvæmt breyt-
ingum á lögreglusamþykkt Reykjavíkur-
borgar, sem lagðar voru fram til fyrri um-
ræðu í borgarstjórn í gær. Jafnframt mun
lögreglan hafa skýra heimild til að vísa þeim
mönnum í burtu af almannafæri sem vegna
háttsemi sinnar valda vegfarendum eða íbú-
um í nágrenninu ónæði eða hættu.
Sigrún Elsa Smáradóttir, varaborgar-
fulltrúi R-listans, mælti fyrir breytingun-
um. Hún sagði einnig nefnt sérstaklega að
bannað væri að valda óþrifum á almanna-
færi. Kjartan Magnússon, borgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins, sagði þessar breyting-
ar fela í sér framför. Fagnaði hann sérstak-
lega áttundu grein samþykktarinnar þar
sem bannað er að fleygja rusli nema í þar til
gerð ílát. „Ég held að þarna þurfum við að
beita lögreglusamþykktinni betur en gert
hefur verið,“ sagði Kjartan og fannst óþrif í
borginni hafa aukist. Margir kasti sígarett-
um út um glugga á bílum og jafnvel tæmi úr
öskubakka á þvottaplön. „Ég held að það
þurfi að beita viðurlögum í ríkara mæli til að
draga úr sóðaskap í borginni,“ sagði Kjart-
an og tímabært væri að beina því til lögregl-
unnar að hún efni til átaks gegn óþrifum.
„Þá held ég að það dugi ekkert annað til en
að beita sektum þegar lögreglan sér til
manna fleygja rusli á almannafæri.“
Beita á sekt-
um fyrir að
fleygja rusli
♦♦♦
HITI í janúarmánuði var rúmlega í með-
allagi á landinu samkvæmt upplýsingum
Veðurstofunnar. Meðalhitinn var rétt fyrir
neðan frostmarkið eða 0,2 gráður í mínus,
sem er rétt yfir meðallagi.
Janúarmánuður í ár var hins vegar mun
kaldari en janúarmánuður í fyrra sem var
óvenju hlýr en þá var meðalhitinn í mán-
uðinum 1,5 gráður.
Janúarmánuður nú var tuttugasti og ann-
ar mánuðurinn í röð sem hitinn á landinu er
í eða yfir meðallagi og er ekki vitað um
lengra samfellt tímabil sem svo er sam-
kvæmt upplýsingum Veðurstofunnar.
Hiti yfir
meðallagi 22.
mánuðinn í röð