Morgunblaðið - 19.02.2004, Blaðsíða 47

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. FEBRÚAR 2004 47
✝ Gísli Ásmunds-son fæddist á
Akranesi 21. apríl
1926. Hann lést á
Landspítalanum í
Reykjavík 9. febrúar
síðastliðinn. Foreldr-
ar hans voru Sigur-
laug Einarsdóttir, f.
18. júní 1890, d. 23.
desember 1974, og
Ásmundur Jónsson
rafvirkjameistari, f.
28. maí 1892, d. 11.
október 1945. Systk-
ini Gísla eru: Mar-
grét, f. 13. október
1916, d. 22. júlí 1999, Áslaug, f. 8.
október 1917, Halldóra Ingveldur,
f. 19. júlí 1919, og Jón Óskar, f. 18.
júlí 1921, d. 20, október 1998.
Gísli kvæntist 9. maí 1958 Ölfu
Þorbjörgu Þóru Hjálmarsdóttur
lyfjafræðingi, f. á Akureyri 24.
júní 1919.
Gísli lauk prófi frá Verslunar-
skóla Íslands árið
1946. Hann stundaði
um tíma nám við
Handíða- og mynd-
listaskólann. Gísli
stundaði verslunar-
störf um tíma, en rak
síðan trésmíðaverk-
stæði til dauðadags.
Lengst af rak hann
húsgagnavinnustof-
una Nývirki og hús-
gagnaverslunina
Furuhúsið. Síðasta
áratuginn starfrækti
hann húsgagnaverk-
stæðið Form Hús-
gögn ásamt Magnúsi Ólafssyni. Á
yngri árum gaf hann út ásamt fé-
laga sínum, Erni Eiðssyni, tímarit-
ið Allt um íþróttir. Hann sá um
rekstur Veiðifélags Hrútafjarðar-
ár um langt skeið.
Útför Gísla verður gerð frá
Grensáskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
Þegar ég var lítil átti ég marga
frændur. Einn þeirra skipaði þó sér-
stakan sess í huga mér, svo sérstak-
an að þegar ég talaði um hann setti
ég oftast sæmdarheitið „frændi“ á
eftir nafninu hans: Gísli frændi.
Hann var föðurbróðir minn, fimm
árum yngri en faðir minn og yngstur
fimm systkina sem öll voru fædd og
alin upp á Akranesi. Þeir pabbi voru
oft að stríða hvor öðrum og pabbi
hélt því þá stundum fram að Gísli
hefði verið mikið uppáhaldsbarn,
það hefði verið dekrað svo við hann
að hann hefði orðið vitlaus í frekju.
Einu sinni hefði hann öskrað svo
hátt að það hefði heyrst um allan
Skagann. Gísli varði sig fimlega fyrir
þessum ásökunum og sagðist bara
hafa verið skapmikill drengur sem
vissi hvað hann vildi.
Það má vel vera að Gísli hafi verið
uppáhaldsbarn, enda var hann þann-
ig að flestir hrifust af honum sem
kynntust honum: myndarlegur mað-
ur, ljúfur og glaðlegur í viðmóti og
alltaf til í að bregða á glens. For-
eldrar mínir höfðu mjög mikið sam-
band við Gísla og Ölfu, konuna hans,
og segja má að við höfum verið hálf-
gerðir heimagangar hjá þeim á
fyrstu bernskuárum mínum, en þá
átti líka Sigurlaug amma mín heima
hjá þeim. Þetta var á fyrstu árum ís-
lenska sjónvarpsins, og við áttum
ekkert sjónvarp, en fengum oft að
horfa á það hjá Gísla og Ölfu. Stund-
um voru truflanir í tækinu, en Gísli
var alltaf fljótur að lagfæra það, sló
snöggt í hliðar sjónvarpsins, báðum
megin, og þá hrökk myndin aftur í
samt lag. Eftir að hafa séð Gísla nota
þessa aðferð þóttist ég vel fróð um
það hvernig ætti að gera við sjón-
varpstæki. Þegar sjónvarpið bilaði
hjá móðurömmu minni á Akureyri
sagði ég ákveðin: „Bara berja í sjón-
varpið! Það gerir Gísli frændi!“ Og
fyrst Gísli frændi gerði það hlaut það
að vera rétt.
Gísli og Alfa áttu engin börn, en
lögðu mikla rækt við systkinabörn
Gísla, ekki síst mig. Þau gáfu mér
margar gjafir og þar á meðal var
sparigrís. Slíkir grísir fengust þá í
Útvegsbankanum og voru einlitir,
ýmist bláir eða grænir. En minn var
ólíkur öllum öðrum sparigrísum því
Gísli málaði hann, gerði andlit gríss-
ins gult og fötin rauð og blá með
hvítum kraga. Þennan einstaka grís
skírði ég í höfuðið á Gísla og kallaði
hann Gilla grís, en Gilli var gælunafn
Gísla.
Smám saman komst sú hefð á að
ýmist vorum við hjá Gísla og Ölfu á
aðfangadagskvöld eða þau hjá okk-
ur. Þetta hefur ef til vill byrjað
vegna ömmu minnar, en siðurinn
hélst eftir að hún dó árið 1974. Þetta
tengdi okkur enn sterkari böndum
og jólapakkarnir frá Gísla og Ölfu
voru líka alveg sérstakir því að Gísli
skreytti pakkana með grenigreinum,
kúlum eða englum svo það var varla
að maður tímdi að opna þá. Gísli
hafði verið í Handíða- og myndlista-
skólanum og var næmur fyrir mynd-
rænni fegurð. Á heimili þeirra Ölfu
mátti sjá falleg listaverk eftir við-
urkennda íslenska listamenn. Ekki
hafði þó Gísli gerst myndlistarmaður
sjálfur, heldur rak hann húsgagna-
verkstæði. Þaðan fengu pabbi og
mamma mörg húsgögn, og síðar eftir
að ég stofnaði heimili var það ekkert
smáræði sem hann smíðaði fyrir mig
og lagfærði.
Það var sérlega gaman að fara
með pabba og Gísla upp á Akranes
því að þeir gátu sjaldan verið sam-
mála. Ef Gísli sagði t.d. „Hér stóð
bærinn Hlið,“ var viðbúið að pabbi
segði: „Nei, nei, Hlið var ekki
hérna.“ Gísli hélt nú víst, en pabbi
fullyrti að hann myndi ekkert eftir
þessu. Þegar búið var að stæla um
þetta fór Gísli kannski að rifja upp
hvað pabbi hefði verið leiðinlegur
stóribróðir, alltaf skilið litlabróður
eftir og haft hann útundan. Pabbi
vildi náttúrlega ekki kannast við það,
en benti á að fimm ára aldursmunur
væri þó nokkuð á bernskuárunum.
Og svo var hægt að þrasa um pólitík
og var það gert svikalaust, en sjald-
an í mikilli alvöru.
Núna á síðustu árum var lífið oft
erfitt hjá Gísla því að Alfa var komin
með erfiðan sjúkdóm sem rændi
hana minninu og gerði hana ófæra
um að bjarga sér sjálf. Enginn hefði
getað hugsað betur um hana en Gísli,
sem ekki gat hugsað sér að Alfa færi
á stofnun. Í rauninni hafði hann
sjálfur ekki heilsu til þess að sinna
öllum hennar þörfum, sem stundum
fól það í sér að hann þurfti að vaka
um nætur. Hann viðurkenndi stöku
sinnum að hann væri ekki vel frísk-
ur, en vildi samt ekkert gera úr því
þegar gengið var á hann. Það gerðist
svo fyrir um það bil tveimur vikum
að hann varð viðþolslaus af kvölum
og varð að fara á Landspítalann.
Alfa fór þá á Landakotsspítala og
hafði Gísli miklar áhyggjur af henni
fyrst í stað, en honum létti þegar við
gátum sagt honum eins og var að
Alfa væri alveg róleg og fyndi lítið
fyrir aðskilnaðinum. Ef til vill hefur
honum þá fundist að nú gæti hann
rólegur sleppt taki á lífinu því að
hann fór allt í einu að tala um dauð-
ann og að hann ætti sennilega ekki
langt eftir. Hann hafði rétt fyrir sér.
Hann var kominn með krabbamein,
sama sjúkdóm og lagði föður hans og
bróður að velli.
Þegar ég sá hann látinn á spítalan-
um ætlaði ég varla að þekkja hann,
og þó leit hann ekki illa út, en þetta
steinrunna marmaraandlit hafði ég
aldrei séð áður. Það hefði getað verið
andlit ókunnugs manns. Það var ekki
líkt Gísla frænda mínum, þeim Gísla
frænda sem hafði gert að gamni sínu
við mig aðeins nokkrum dögum áður.
Hvar var Gísli frændi? Þrátt fyrir
allt er hann ekki langt undan. Ég sé
hann í verkum hans heima hjá mér,
bókahillunum og rúminu sem hann
smíðaði fyrir okkur og ég geymi
minninguna um glaðan mann, fullan
af lífsfjöri, þann mann sem í mínum
huga átti öðrum framar skilið tign-
arheitið „frændi“.
Una Margrét Jónsdóttir.
Til eru þeir menn sem hafa leitt
mann í gegnum lífshlaupið frá æsku
til fullorðinsára og síðan orðið ævar-
andi vinir. Gísli var móðurbróðir
minn, barngóður, hlýr, sem alltaf
virtist hafa tíma til að eyða með
litlum frænda, bæði til að glettast og
gefa ráð. Þegar stórfjölskyldan hélt
saman, eins og áður var, hittumst við
mikið og mér eru ógleymanlegar
þær mörgu stundir sem við lágum
yfir listaverkabókum og hann
kenndi mér að þekkja og að meta
myndlistarverk nýrri tíma, frá im-
pressionistum til abstraktmálara,
frá Kandinsky til Kristjáns Davíðs-
sonar.
Seinna þegar ég var á unglings-
árum bauð ég honum upp á samning.
Ég held ég hafi verið 14 ára þegar ég
gerðist verktaki hjá honum upp á
þau býti að ég fjarlægði allt grjót af
lóðinni hans í Kópavoginum og hann
borgaði fyrir 500 kall. Þetta sam-
þykkti hann brosandi, en Digranes-
hálsinn er erfiður viðureignar og
grjót liggur djúpt í jörðu og þegar ég
hafði gefist upp, aumkaðist hann yfir
drenginn og gerði að hlaupastrák á
verkstæði sínu Nývirki. Þar var ég
öðru hverju næstu árin og undi mér
vel með samhentu starfsliði.
Og þegar ég þroskaðist, skiptumst
við gjarnan á bréfum og urðum síðar
vinir, samstarfsmenn um hríð í hús-
gagnaversluninni Furuhúsinu, og á
síðustu árum hefur samband okkar
verið stöðugt. Ég hef hitt hann á
verkstæði hans og við höfum spjallað
í síma og stundum gleymt tímanum,
og alltaf var Gísli reiðubúinn að ræða
málin og karpa í gríni og forvitnin sí-
fellt vakandi.
Það kom mér að óvörum að Gísli
kvaddi okkur með svo skjótum
hætti. Ég vissi ekki að hann væri
veikur. Um það talaði hann aldrei og
það er fyrst nú, að honum gengnum,
að ég geri mér ljóst að hann gekk
kvalinn að vinnu, trúlega árum sam-
an, en tók manni sífellt fagnandi með
bros á vör, fullur áhuga á mér og
mínum, ræddi síður um sjálfan sig.
Þegar ég hringdi í dóttur mína til
að segja henni lát hans varð henni að
orði: „En hann var svo góður mað-
ur.“ Það fannst mér vel mælt. Og
hann var mér kær vinur.
Brynjar Viborg.
Fyrir tæpum fimm árum fluttum
við leirverkstæðið okkar Skrugg-
ustein að Auðbrekku 4 í Kópavogi.
Gísli, Magnús og Alfa í Formhús-
gögnum tóku okkur opnum örmum
og aðstoðuðu okkur á allan hátt við
að koma okkur fyrir.
Frá upphafi sýndu þau starfsemi
okkar mikinn áhuga og hvöttu okkur
til dáða. Ef einhver okkar var með
sýningu fylgdist Gísli með af miklum
áhuga og stolti og mætti að sjálf-
sögðu á sýninguna. Gísli hafði næmt
auga og var gagnrýninn á hlutina.
Hann reyndist okkur líka einstak-
lega vel og þótti okkur notalegt að
setjast inn hjá honum og spjalla um
allt milli himins og jarðar, s.s. listir,
veiðiskap og dægurmál.
Það snerti okkur mjög hversu um-
hyggjusamur og þolinmóður Gísli
var við Ölfu sína. Um leið og við
kveðjum Gísla minnumst við góðra
samverustunda og hugsum til hans
með hlýhug.
Elsku Alfa og Magnús, okkar inni-
legustu samúðarkveðjur.
Skruggurnar.
GÍSLI
ÁSMUNDSSON
Nú er enn höggvið
skarð í raðir okkar eldri
kvenskáta. Milla er „farin
heim“ eins og við skátar
segjum. Milla er sú þriðja
sem hverfur úr hópnum á
fáeinum mánuðum.
Milla var ein af okkar elstu skáta-
systrum og starfaði mikið og vel með
okkur. Við minnumst margra sam-
verustunda og glaðværð hennar
smitaði okkur hinar. Áður hittumst
við oft einu sinni í mánuði en fundum
okkar hefur fækkað enda við farnar
að eldast. Þó hittumst við enn nokkr-
um sinnum á ári og mætti Milla alltaf
MARSIBIL
GUÐBJÖRG
GUÐBJARTSDÓTTIR
✝ Marsibil GuðbjörgGuðbjartsdóttir
fæddist í Reykjavík 29.
júní 1911. Hún andaðist
á Hjúkrunarheimilinu
Sóltúni fimmtudaginn 5.
febrúar síðastliðinn og
var útför hennar gerð
frá Fossvogskirkju 17.
febrúar.
á meðan heilsan
leyfði.
Kyndill ljóssins lífið
boðar,
ljómar
Morgunstjarna.
Vinir gleðjast, vakna
dáðir
vorsins óskabarna.
Vaka allar góðar
vættir,
vernda sérhvern
gróður,
hamingju- og
heillavonir
hyllir lífsins óður.
Stöndum vörð um unga æsku
ein sem allar.
Hátt skal stefna – skátastarfið kallar.
(Hrefna Tynes.)
Innilegustu samúðarkveðjur til
Sússu, skátasystur okkar, og fjöl-
skyldunnar. Fyrir hönd okkar í fé-
lagi eldri kvenskáta.
Guðbjörg Jónsdóttir,
Soffía Stefánsdóttir.
Afmælis- og minningargreinum má skila í tölvupósti (netfangið er minning@mbl.is, svar er
sent sjálfkrafa um leið og grein hefur borist) eða á disklingi. Ef greinin er á disklingi þarf út-
prentun að fylgja. Nauðsynlegt er að tilgreina símanúmer höfundar og/eða sendanda (vinnu-
síma og heimasíma). Þar sem pláss er takmarkað getur þurft að fresta birtingu greina, enda
þótt þær berist innan hins tiltekna frests. Nánari upplýsingar eru á mbl.is. Um hvern látinn
einstakling birtist formáli og ein aðalgrein af hæfilegri lengd á útfarardegi, en aðrar greinar
skulu ekki vera lengri en 300 orð, u.þ.b. 1.500 slög (með bilum) eða um 50 línur í blaðinu (17
dálksentimetrar). Tilvitnanir í sálma eða ljóð takmarkast við eitt til þrjú erindi. Einnig er
hægt að senda örstutta kveðju, HINSTU KVEÐJU, 5–15 línur, og votta virðingu án þess að
það sé gert með langri grein. Greinarhöfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki
stuttnefni undir greinunum.
✝ Svanfríður F.Gunnlaugsdóttir
fæddist í Reykjavík
19. mars 1932. Hún
lést á líknardeild
Landspítalans í
Kópavogi 8. janúar
síðastliðinn. Foreldr-
ar hennar voru Unn-
ur Rafnsdóttir, f.
1914, d. 1993, og
Gunnlaugur Eberg
Jakobssen, f. í Noregi
1912, d. 1981.
Hinn 15. okt. 1955
giftist Svanfríður
Reyni Vilhjálmssyni
landslagsarkitekt. Börn þeirra
eru: 1) Halla Reynisdóttir, f. 1955,
gift Árna Hrólfssyni bygginga-
meistara. Börn
þeirra eru: Fríða
Rún, f. 1975, Unnur
Salóme, f. 1979,
Hrólfur, f. 1984, og
Reynir, f. 1988. 2)
Valdimar Reynisson,
f. 1955, umhverfis-
fræðingur. Valdimar
kvæntist Þórnýju
Jakobsdóttur en þau
eru skilin. Börn
þeirra eru: Sunna
Mjöll, f. 1990, Jakob
Reynir, f. 1992, og
Linda Ósk, f. 2000. 3)
Steinunn Reynisdótt-
ir, f. 1968, garðyrkjufræðingur.
Útför Svanfríðar fór fram í
kyrrþey að ósk hinnar látnu.
Svönu kynntist ég fyrir nærri 40
árum er ég réðst til starfa á teikni-
stofu Reynis Vilhjálmssonar, eig-
inmanns hennar. Þetta var um
miðjan sjötta áratuginn og þau
hjón voru þá nýlega flutt heim eft-
ir áralanga útivist í Danmörku við
nám og störf. Vinnustaðurinn var í
Höfða löngu áður en það hús varð
„Höfdi House“. Umhverfið, sam-
starfsmenn og tíminn var ákaflega
skemmtilegur og margt að gerast í
lífi manna. Á þessum árum kom
Svana stundum í heimsókn á
vinnustað okkar í Höfða. Hún átti
sín bernskuspor á þessum slóðum í
Höfðaborginni sem var rétt austan
við túngarðinn í Höfða og hafði frá
mörgu að segja um svæðið.
Ungu hjónin Reynir og Svana
voru á þessum árum að eignast
yngri börnin tvö en elstu dótturina
eignuðust þau í Danmörku. Nokkr-
um árum síðar fluttu þau í Árbæ-
inn og gerðust nýbúar þar í ný-
skipulögðu hverfi á bakka Elliðaár
og þar hefur heimili þeirra staðið í
meira en þrjátíu ár. Þar varð líka
aðalstarfsvettvangur Svönu, heim-
ilið og uppeldi barnanna, hún var
stoð og stytta vaxandi fjölskyldu.
Um árabil annaðist hún ennfremur
bókhald teiknistofunnar heima.
Starf Reynis sem landslagsarki-
tekt gerði hann fljótt að brautryðj-
anda á því sviði. Aðeins einn Ís-
lendingur hafði áður numið þessi
fræði. Svana bar hag og hamingju
þessarar ungu stéttar ávallt mjög
fyrir brjósti. Í stofunni í Fagrabæ
var litla félagið sem bar hið langa
nafn Félag íslenskra landslags-
arkitekta stofnað fyrir réttum 25
árum. Mörg fyrstu árin meðan fé-
lagið var að vaxa úr grasi voru
fundir þess haldnir í stofunni í
Fagrabæ. Þar kynntust eldri fé-
lagar gestrisni og myndarskap
húsfreyjunnar og eiga frá þeim
tíma ánægjulegar og ljúfar minn-
ingar.
Í hugann kemur einnig skemmti-
leg minning frá því fyrir nokkrum
árum en þá hittumst við hjónin
óvænt á hringveginum norður í
Hörgárdal í sumarveðri í sumarfríi
og áður en varði var Svana búin að
slá upp veislu „ude i det grönne“
undir réttarveggnum í miðjum
Hörgárdalnum. Þarna áttum við
ánægjulegan frúkost, dálítið að
dönskum sið. Á eftir fórum við svo
að Skriðu í Hörgárdal til að skoða
ummerki eftir elsta skrúðgarð á
Íslandi frá því um eða fyrir 1830.
Hlýlegt og umfram allt hógvært
viðmót húsmóðurinnar á glæsilega
heimilinu í Fagrabæ mun lifa í
minningunni. Það má með sanni
segja að Svana hafi framan af ver-
ið í hlutverki bæði ljósu og fóstru
FÍLA-félagsins. Hún hafði ávallt
lifandi áhuga á velgengni og fram-
gangi félagsins. Fyrir það vilja
landslagsarkitektar frá þessum
tíma þakka á þessum tímamótum
um leið og við vottum Reyni og
öllu hans fólki samúð okkar.
Einar E. Sæmundsen.
SVANFRÍÐUR F.
GUNNLAUGS-
DÓTTIR