Morgunblaðið - 18.04.2004, Side 12

Morgunblaðið - 18.04.2004, Side 12
12 SUNNUDAGUR 18. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ F rá mánudagsmorgni til þriðju- dagskvölds í síðustu viku veiddu um fimm þúsund selveiðimenn á línubátum 147.000 selkópa úti- fyrir norðausturströnd Ný- fundnalands, en alls hafa kanad- ísk yfirvöld veitt heimild til veiða á 350.000 selum á þessari vertíð, samkvæmt fréttum Kan- adíska ríkisútvarpsins, CBC. Kvótinn hefur ekki verið svona stór síðan 1956, og hafa veið- arnar núna því vakið athygli fjölmiðla og dýra- verndunarsinna. Reyndar voru menn helst til stórtækir þessa tvo daga í byrjun síðustu viku, því að línubáta- kvótinn var 140 þúsund selir, ekki 147 þúsund. CBC hefur eftir Jan Woodford, fulltrúa kanad- íska sjávarútvegsráðuneytisins, að þegar sé bú- ið að veiða 260 þúsund seli á vertíðinni. Þeir níutíu þúsund sem eftir eru verði veiddir á smærri bátum. Þótt mótmæli gegn veiðunum séu ekki jafn hörð nú og þau voru á sjöunda áratugnum – Greenpeace-samtökin hafa til dæmis ekki mótmælt nú, þar sem þau segja vöðuseli ekki vera í útrýmingarhættu – hafa dýravernd- arsinnar samt látið í sér heyra. „Þetta er ein- hver umfangsmesta slátrun sem ég hef nokk- urntíma orðið vitni að,“ hefur CBC eftir Rebeccu Aldworth, félaga í dýravernd- unarsamtökunum IFAW (International Fund for Animal Welfare), en hún fylgdist með veið- unum. Í skeyti fréttastofunnar AFP frá Montréal á mánudaginn, þegar veiðarnar hófust, kemur meðal annars fram, að kanadísk stjórnvöld full- yrði að selastofninn sé orðinn svo stór að hann ógni þorskstofnum í Atlantshafinu. Auk þess fari veiðarnar fram með mannúðlegum hætti. Samkvæmt tölum kanadíska sjávar- útvegsráðuneytisins hafi selastofninn í Atlants- hafi stækkað úr 1,8 milljónum árið 1970 í 5,2 milljónir nú. Kanadísk stjórnvöld heimiluðu veiðar á sam- tals 975.000 selum á tímabilinu 2003–2005, og verði sá kvóti veiddur allur ætlar ráðuneytið að árið 2006 verði selastofninn um 4,7 milljónir, eða vel yfir 70% þess sem hann sé nú. „Stjórn- un selveiða byggist á verndunarsjónarmiðum sem eiga að tryggja nýtingarmöguleika nú og í framtíðinni,“ sagði Robert Thibault, fyrrver- andi sjávarútvegsráðherra, er hann greindi frá nýja kvótanum í fyrra. „Selir eru mikilvæg náttúruauðlind, sé nýting þeirra sjálfbær, og mikilvæg tekjulind fyrir um 12 þúsund sel- veiðimenn og fjölskyldur þeirra.“ Segja reglur þverbrotnar En IFAW og bandamenn þeirra, til dæmis í Sea Shepherd, gefa lítið fyrir fullyrðingar um mannúðlegar veiðiaðferðir og segja að veiði- menn þverbrjóti reglur sem eigi að tryggja að farið sé mannúðlega að. Og eftirlitsmenn yfir- valda líti fram hjá þessum reglubrotum. Segja fulltrúar IFAW að á undanförnum árum hafi þeir horft upp á veiðimenn flá seli lifandi, setja í þá króka og draga þá yfir ísinn lifandi og láta þá deyja hægt og rólega. „Þegar við tökumst á hendur stórt verkefni látum við ekki deigan síga fyrr en við höfum haft sigur,“ hafði AFP eftir Aldworth, sem stjórnar herferð IFAW gegn selveiðunum við Kanada. „Við héldum að við hefðum haft okkar fram á níunda áratugnum, en veiðarnar eru byrjaðar á ný – og eru umfangsmeiri en nokkru sinni fyrr.“ Á fréttamannafundi sem IFAW-samtökin héldu í Toronto í síðustu viku var sýnt mynd- band af blóðugum, lifandi selum, að því er blað- ið The Globe and Mail greindi frá og hafði eftir Aldworth að myndirnar hefðu verið teknar á ís- breiðunni norðan við Prince Edward-eyju í síð- asta mánuði. Þar hefðu veiðimenn beitt hinum grimmilegustu aðferðum við veiðarnar, alveg að ástæðulausu. Eftirlitsmenn frá yfirvöldum hefði hvergi verið að sjá. Talsmaður kanadíska sjávarútvegsráðuneyt- isins tjáði blaðinu að eftirlitsmenn á vegum ráðuneytisins hafi ekki lagt fram neinar kærur á þessu ári, en verið væri að rannsaka nokkur tilvik þar sem grunur léki á að veitt hefði verið á bönnuðum svæðum. „Ég er ósammála því að við tökum þetta ekki alvarlega og framfylgjum ekki reglum,“ sagði ráðuneytismaðurinn við Globe and Mail. Samkvæmt nýjum reglum, sem settar voru í fyrra, ber veiðimönnum að snerta augun í selunum, eftir að þeir hafa verið veiddir, til að ganga úr skugga um að þeir séu dauðir áður en þeir eru flegnir. Sagði Aldworth að veiðimennirnir sem hún hafi fylgst með hafi sjaldnast fylgt þessari reglu. Veiðarnar lengi verið að aukast Veiðiheimildir á síðustu selavertíð voru 350 þúsund selir líkt og á vertíðinni nú, en ekki voru veiddir nema um 289 þúsund selir, að því er fram kemur á fréttavef blaðsins Toronto Star. Segir blaðið ennfremur, að síðast hafi kanadískir selveiðimenn drepið 350 þúsund seli árið 1956, og því hafi dýraverndunarsinnar full- yrt að veiðarnar nú verði að líkindum þær um- fangsmestu í hálfa öld. Þó sé fráleitt að nú séu veiðar að hefjast að nýju, því þær hafi um árabil verið miklar og farið smám saman vaxandi. Þótt markaður fyr- ir selskinn hafi svo að segja alveg hrunið vegna innflutningsbanna í Bandaríkjunum og Evrópu á áttunda áratugnum hafi bæði markaðurinn og veiðarnar verið að færast í aukana síðan 1996. Kanadískir sel- veiðimenn hafi drepið um 240 þúsund seli árlega á tímabilinu 1996–1999. Árið 2000 féll verð á sel- skinnum vegna of- framboðs, segir Toronto Star, en síðan hafi mark- aðurinn tekið við sér og nú sé mikil eftirspurn frá evr- ópskum tískuhúsum. Verðið hafi náð hámarki 2002, þegar rúmar fjögur þúsund krónur fengust fyrir hvert skinn, og þá voru veiddir 312 þúsund selir. Núna fáist rúmar 3.200 krónur fyrir fyrsta flokks skinn. Étur selurinn þorsk? En að mati kanadískra ráðamanna er ekki einungis um að ræða að fá tekjur af sel- skinnum. Einnig þurfi að fækka selnum til að hann éti ekki eins mikið af þorski og öðrum nytjafiskum við austurströnd landsins. Þannig sagði John Efford, auðlindaráðherra Kanada, í viðtali við The Globe and Mail að úti fyrir ströndum Nýfundnalands væru um átta millj- ónir sela sem yllu stórskaða á kanadíska síld- arstofninum, makríl, sandhverfu og öðrum stofnum. Sagði Efford að selveiðarnar hefðu áhrif á efnahagslífið á Nýfundnalandi, Québec austanverðu, Prince Edward-eyju, New Bruns- wick og Nova Scotia, en í öllum þessum fylkjum byggist margt á fiskveiðum. Þetta er ekki í fyrsta skipti sem Efford hvet- ur til aukinna selveiða á þeim forsendum að sel- irnir éti þorskinn. Í frétt CBC frá því í mars 1999 segir, að Efford, sem þá var sjávarútvegsráðherra Nýfundnalands, hafi kallað til fréttamannafundar til að sýna myndband af þeim áhrifum sem selastofninn hafi á þorskinn. Á mynd- unum hafi mátt sjá hundruð hálfétinna þorska liggjandi á hafsbotni. Aðrar myndir hafi sýnt hungraða seli hrekja þorska upp á land. Selir éti 140 þúsund tonn af þorski árlega, sagði Efford, og á sama tíma hafi margir sjó- menn ekki í sig né á. Sjö ár- um eftir að þorskveiðar hafi alveg verið bannaðar við Ný- fundnaland vegna hruns stofnsins, 1992, sé ástand þorskstofnsins verra en fyrir 1992, hafði CBC eftir Efford árið 1999. Tveim árum síðar, í febrúar 2001, sagði CBC aftur á móti frá því, að frumniðurstöður rannsókna sem gerðar hafi verið á vegum kanadískra stjórnvalda á áhrifum selsins á þorskstofninn muni líklega valda mönnum á Nýfundnalandi nokkrum vonbrigðum. Þessar niðurstöður bendi til þess, að selirnir séu ekki meginástæðan fyrir því að þorskstofninn við Nýfundnaland hafi ekki endurnýjast. Óháð rannsóknarnefnd á vegum kanadíska sjávarútvegsráðuneytisins hafi komist að því, að þótt óneitanlega éti selurinn reiðinnar býsn af þorski finnist ekki vísindalegar vísbendingar sem styðji fullyrðingar um að allt sé selnum að kenna. „Ég held að í flestum tilvikum væri það líklega rangt að fullyrða að [selurinn] sé megin- ástæðan fyrir því hvernig komið er fyrir þorsk- stofninum,“ hafði CBC eftir Ian McLaren, líf- fræðingi við Dalhousie-háskóla í Halifax, sem var formaður nefndarinnar. Ófögur lýsing Hvort sem ráðherrann hafði rétt fyrir sér eða ekki hafði þessi röksemdafærsla hans eng- in áhrif á dýraverndunarsinna, sem keyptu heilsíðu auglýsingu í The New York Times fyrr í mánuðinum þar sem vakin er athygli á því að enn leyfi Kanada veiðar á litlum selkópum. Efford brást hinn reiðasti við, og tjáði The Globe and Mail að fullyrðingarnar í auglýsing- unni væru ekki aðeins villandi, heldur beinlínis rangar. Bannað væri að veiða kópa yngri en 12 daga, en þá sé hvíti feldurinn að mestu horfinn af þeim. Yfirleitt séu selirnir ekki drepnir fyrr en þeir séu um 25 daga gamlir. Um svipað leyti birti The New York Times forsíðufrétt, sem einnig birtist á forsíðu Int- ernational Herald Tribune, um selveiðarnar. Segir fréttamaður New York Times, að nú sé selveiðikvótinn í Kanada orðinn stærri en nokkru sinni í hálfa öld. Lýsing fréttamannsins á veiðunum er ófögur: „Hér á ísbreiðunni á St.Lawrence-flóa virð- ast veiðarnar vera alveg jafn ruddalegar og áð- ur. Svo langt sem augað eygir má sjá þrek- vaxna menn með kylfur fara um ísinn á vélsleðum og gaddastígvélum í leit að ungum, silfurlitum vöðuselskópum. Með einu eða tveim höggum í höfuðið brjóta þeir höfuðkúpuna, og skilja stundum ung dýrin eftir í krampaflogum. Mennirnir draga dauða selina að fiskibátum sem bíða skammt frá eða flá þá á staðnum og skilja eftir sig blóðugar slóðir á ísnum sem bráðnar hægt og hægt.“ Haft er eftir selveiðimönnum að þeir stundi veiðarnar peninganna vegna, „en þetta er líka hefð sem er okkur í blóð borin,“ segir einn þeirra, Jocelyn Theriault, við The New York Times. Nokkrum dögum eftir að fréttin birtist birti blaðið bréf frá Frederick M. O’Regan, forseta IFAW, þar sem hann þakkaði blaðinu fyrir að hafa gefið „nákvæma og skýra mynd“ af veið- unum. Þrátt fyrir fullyrðingar selveiðimanna sé raunin sú, að það sé ekkert vit í þessum veiðum, hvorki efnahagslega né á annan máta. Veið- arnar séu niðurgreiddar af kanadískum stjórn- völdum og tekjur af veiðunum séu hvergi nærri því að vera svo miklar sem kanadísk yfirvöld fullyrði. „Bull og vitleysa“ The Globe and Mail brást aftur á móti ókvæða við frétt The New York Times í leiðara 6. apríl. „Selveiðarnar eru hafnar, svo sem vera ber,“ er fyrirsögnin á leiðaranum. Þar segir, að fréttamaður New York Times hafi átt erfitt með að leyna fyrirlitningu sinni á veiðunum og lýsing hans á veiðunum hafi helst minnt á sögur eftir Jack London. Það sé rangt hjá verndunar- sinnum að selirnir séu í útrýmingarhættu, og þar að auki séu þeir ógn við þorskstofninn. En selirnir séu sætir, eins og franska leik- konan Brigitte Bardot hafi bent á með góðum árangri á áttunda áratugnum, alveg ofboðslega sætir. Lítill vöðuselur minni helst á Labrador- hvolp með hreyfa. „Í augum vestrænna borgar- búa, sem kynntust náttúrunni fyrst í gegnum Walt Disney, er þetta eitt nóg til að tryggja sel- unum stöðu tegundar í útrýmingarhættu.“ Blaðið segir ennfremur, að selveiðimenn séu nú á dögum í engu frábrugðnir starfsfólki á slátur- húsum, nema hvað sláturdýrin séu mun meira augnayndi en dæmigert ungnaut. „Hryllingur! segir Times. Því svörum við: Bull og vitleysa.“ Earle McCurdy, forseti stéttarfélags fólks í fisk- og matvælaiðnaði í Kanada, tekur í sama streng í viðtali við Globe and Mail nokkrum dögum síðar. Selveiðarnar séu mikilvæg tekju- lind fyrir marga félagsmenn. Svo að segja allir selveiðimennirnir stundi líka fiskveiðar. McCurdy segir baráttu dýraverndarsamtaka einkennast af skammsýni og gera lítið úr veiði- mönnunum. Eini munurinn á selveiðunum og slátrun annarra nytjadýra sé sá, að selveið- arnar fari fram fyrir allra augum. „Kjúklingabú og sláturhús eru í einkaeigu, þannig að maður fær aldrei að sjá hvað fer fram þar innandyra,“ hefur Globe and Mail eft- ir McCurdy. „Þetta er nátengt borgarlífinu. Í augum þess sem býr í borg er matur eitthvað sem kemur í sellófanumbúðum og öll óþrifa- vinnan og óþægindin að baki. Þeir sem alist hafa upp við búskap, veiðar eða sjósókn vita hvernig málum er háttað. Það er erfið vinna að framleiða matvæli og koma þeim í verslanir, og það eru ekki öll handtökin sérlega skemmti- leg.“ Hefð í blóð borin Selveiðar við austurströnd Kanada hafa vakið miklar deilur undanfarið, og segja dýraverndarsinnar þær aldrei hafa verið um- fangsmeiri. Kristján G. Arngrímsson kynnti sér umfjöllun fjölmiðla vestra um málið. AP Með selskinnshúfu á höfði landar veiðimaðurinn Dean Penny selskinnum í St. Anthony á Nýfundna- landi á föstudaginn. Selveiðarnar hafa vakið mikla athygli.                   ! "# $ %# $&'   $% #% (

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.