Pressan - 05.04.1990, Blaðsíða 26

26
Fimmtudagur 5. apríl 1990
Magnús Oddsson, markadsstjóri Ferðamálaráðs íslands:_
í HANDKLÆÐIÁ FUND
FURSTAFJÖLSKYLDU
Magnús Oddsson, nýráðinn markaðs-
stjóri Ferðamálaráðs íslands, segist
aldrei haffa komið nálægt heimilis- eða
kvennastörffum. Hann kennir þvi helst
um að hann eigi ff jórar yngri systur og sé
þess vegna ,,offdekraður## að mörgu
leyti. Eigi að siður tókst honum að pressa
vel jakkafötin sem hann ákvað að klæð-
ast þegar hann hitti að máli furstafjöl-
skylduna ffrá Mónakó. Þegar hann stóð
frammi ffyrir Grace Kelly og Rainier
fursta nokkrum timum siðar sást hins
vegar litið af myndarskapnum: Magnús
var nefnilega sveipaður handklæðum!
EFTIR ÖNNU KRISTINE MAGNÚSDÓTTUR MYND EINAR ÓLASON
Reyndar sagði hann mér ekki
þessa sögu fyrr en við höfðum setið
nokkuð lengi í garðhúsinu á Hótel
Sögu. Áður höfðum við rætt um
Arnarflug, Hagaskólann, Holland
og hreina landið sem Magnús ætlar
nú að selja útlendingum í nýjum um-
búðum. Hann hafði líka sagt mér frá
æskudraumunum sem aldrei urðu
að veruleika, vandamálunum sem
geta fylgt starfi fararstjóra á Spáni
og prakkarastrikunum í heimavist
Menntaskólans á Akureyri. En áður
en þið fáið að vita upphafið að hand-
klæðasenunni um borð í skipi
furstafjölskyldunnar frá Mónákó
ætlum við að forvitnast meira um
þennan nýja markaðsstjóra, mann-
inn sem á síðustu árum hefur verið
mest í að markaðssetja stórborgir í
Evrópu fyrir félagið sem hann hætti
hjá í síðustu viku: Arnarflug.
Hefði kannski orðið
þekktur
knattspyrnumaður
Hann er Akurnesingur í húð og
hár og hefði kannski orðið þekktur
knattspyrnumaður hefði hann ekki
farið í sveit á sumrin. Eða það segir
hann að minnsta kosti: ,,Ég tel mér
auðvitað trú um að ég hefði komist
í eitthvert lið hefði ég ekki farið í
sveit í fimm sumur, og ég segi alltaf
að það hafi haft úrslitaáhrif á það að
ég komst aldrei í liðið...! Mér fannst
ég eiga mjög skemmtileg uppvaxt-
arár á Skaganum. Ég ólst upp á
þeim tíma þegar krakkar og ungl-
ingar gátu enn verið í snertingu við
það sem var að gerast til sjávar og
sveita; maður gat verið niðri á
bryggju að taka á móti trillukörlun-
um eða uppi í rollukofa hjá afa að
hjálpa honum."
Þegar hann lagði af stað til sveita-
dvalar í fyrsta skipti vissi hann auð-
vitað ekki að það væri fyrsta ferða-
lagið af óteljandi mörgum sem hann
átti síðar eftir að fara. Það varð hins
vegar það minnisstæðasta: „Þetta
var líklega mesta ferðalag sem ég
hef farið í nokkurn tíma um ævina.
Ég fór með rútu frá Akranesi norður
yfir heiðar og óx það gríðarlega í
augum. Ég var sendur af stað með
nesti — kex og kökur og mjólk í
flösku — og ferðalagið tók daginn.
Ég var í sveit í Víðidalstungu í Húna-
vatnssýslu, hjá alveg dásamlegu
fólki sem ég fæ seint fullþakkað, því
sumrin þar kenndu mér ekki bara
atvinnuhætti til sveita heldur líka
kjarngóða íslensku. Ég var svo
heppinn að ná því fyrsta sumarið
mitt þar að búa í torfbæ sem var svo
jafnaður við jörðu árið eftir."
Þótt hann hafi kannski ekki verið
stór innra með sér þarna í rútunni á
leiðinni norður var þessi fyrsta ferð
honum alls ekki til néinnar hrelling-
ar: ,,Samt brást eiginlega allt sem
brugðist gat,“ segir hann. ,,Á þess-
um tíma voru símar ekki á hverju
strái og þess vegna var sent skeyti á
bæinn sem hljóðaði svona: „Dreng-
urinn kemur með rútunni í dag.“
Síðan var ég settur út við afleggjar-
ann niður í Víðidalinn og þar var
enginn að taka á móti mér. Ég ramb-
aði af stað, klukkutíma gang niður
að bænum, og rataði á réttan bæ.
Daginn eftir kom skeytið. — Nú
myndum við annaðhvort hringja
eða senda skilaboðin á faxi!"
Sjálfvirka kerfið
úr sambandi!
Fyrstu utanlandsferðina fór
Magnús til Bretlands sumarið 1963
og eftir heimkomuna um haustið
pakkaði hann aftur niður, nú fyrir
lengri dvöl. Leiðin lá til Akureyrar,
þangað sem Magnús fór til náms við
Menntaskólann: „Ég bjó á heima-
vist Menntaskólans í fjóra vetur og
það held ég að hafi verið mjög hollt,
— sérstaklega fyrir mig sem var of-
dekraður. Þarna þurfti ég að hugsa
um sjálfan mig og það var ekki leng-
ur sjálfvirkt að föt og annað stæði
tilbúið."
Heimavistarformið fannst honum
mjög skemmtilegt og þar gerðu
nemendurnir prakkarastrik hvenær
sem færi gafst. Hann rifjar upp eitt
þeirra:
„Menn skiptust á að þrífa heima-
vistina og á föstudagskvöldum lentu
menn í því til skiptis að þrífa mjög
langan og stóran gang sem var með
linoleum-dúk. Þessari hreingern-
ingu tilheyrði það að bóna upp úr
hvítu, þunnfljótandi bóni frá Frigg.
Einu sinni þegar eitt mjög mikið
snyrtimenni átti að bóna ganginn
fylltum við brúsann með mjólk. Og
sá þrifalegi hamaðist á dúknum
með mjólkinni en nokkrum dögum
síðar var varla líft í húsinu fyrir fýlu
af súrri mjólk! — Á svona heimavist-
arskólum kynnist fólk mun betur en
á öðrum skólum og þarna kynntist
ég fjölda manns sem ég á að kunn-
ingjum síðan."
Framtíðar-
draumurinn sem
aldrei rættist
Árið 1967 tóku Magnús og vinur
hans, Hilmar Sigvaldason, ákvörð-
un um að fara í nám í verkfræði til
Þýskalands. „Það var erfitt að kom-
ast að á slíkum skólum í Þýskalandi,
en við sóttum um í þremur borgum
og komumst inn. Kvöldið áður en ég
útskrifaðist sem stúdent varð faðir
minn bráðkvaddur og einhvern veg-
inn varð það úr að ég seinkaði
Þýskalandsferðinni um ár. Hilmar
vinur minn útskrifaðist sem eðlis-
fræðingur fimm árum síðar. Næsta
vetur á eftir kenndi ég því á Akra-
nesi og þá losnaði mjög góð kenn-
arastaða í stærðfræði, þannig að ég
ílengdist annan vetur. Og það er
eins og oft er; þegar menn eru farnir
að ílengjast í einhverju detta aðrar
áætlanir upp fyrir."
Það var engin rómantík í kringum
þá ákvörðun Magnúsar að læra
verkfræði; miklu fremur hagsýni:
„Ég hafði alltaf haft áhuga á raun-
greinum og þegar kom að því að
velja framtíðarstcu"f veltum við fyrir
okkur hvar mestu atvinnumögu-
leikarnir lægju. Sjónvarpið byrjaði
1966 og ég sótti um í „veikstraums-
verkfræði" svokallaðri, sem tengist
sjónvarpsiðnaðinum."
Kennararnir meiri
prakkararen
nemendurnir
Sumarið 1968 kynntist Magnús
konu sinni, Ingibjörgu Kristinsdótt-
ur lyfjatækni, og segir að þar með
hafi öll frekari áform um nám er-
lendis verið lögð á hilluna: „Ég flutti
til Reykjavíkur, fékk kennarastöðu
við Hagaskólann og kenndi þar
næstu þrettán árin. Það var óskap-
lega skemmtilegur tími. Enn á ný
fékk ég tækifæri til að kynnast gífur-
legum fjölda fólks. Ég kenndi ekki
bekkjarkennslu heldur námsgrein-
ar, eðlisfræði og reikning, sem þýddi
það að ég kenndi mjög mörgum
nemendum. Einhvern tíma taldi ég
saman þann fjöldasem ég hef kennt
— innan gæsalappa! — og þau eru
um 3000. Það eru því ansi mörg
andlit sem maður hefur séð streyma
í gegnum skóla."
Hann getur varla hafa verið mjög
strangur kennari og sjálfsagt hefur
nemendur Hagaskóla á þessum ár-
um ekki órað fyrir því að uppi á
kennarastofu væru kennararnir
engu betri en prakkararnir sem
sóttu skólann: „Kennaraliðið sem
vann við Hagaskólann á þessum
tíma hélt mikið saman og þetta var
skemmtilegur hópur. Þarna voru
ótrúlegustu uppátæki viðhöfð og ég
held satt best að segja að við höfum
ekki verið neinir eftirbátar nemend-
anna í prakkarastrikum. Mér er það
til dæmis minnisstætt einn morgun-
inn þegar málin gengu svo langt að
fólk fór að kvarta yfir því að það
væri ekki hægt að komast inn á
kennaraklósettin. Þá hafði einn
kennaranna mætt eldsnemma í
skólann þennan morgun, stillt
kuldastígvélum við klósettin, læst
innanfrá og skriðið út. Með þessu
uppátæki tókst honum að halda
fólki í spreng fram eftir morgni! —
Hagaskólinn var sá vinnustaður
sem ég hef lengst unnið á fram til
þessa og ég hef mjög sterkar taugar
til hans."
Ráðinn í
fararstjórastarf
með litlum
fyrirvara
Það var síðan í tengslum við
kennsluna sem Magnús byrjaði að
starfa í ferðageiranum: „Það var al-
gengt að kennarar ynnu við farar-
stjórn á þessum tíma. Þeir áttu mjög
góð frí og þá var leitað til þeirra eða
þeir leituðu eftir að komast í farar-
stjórn. Upphafið að þessu hjá mér
var að það var hringt til mín klukk-
an fimm síðdegis föstudaginn 18.
desember 1974 og spurt hvort ég
gæti farið sem fararstjóri til Austur-
ríkis klukkan átta næsta morgun. Ég
fann konuna mína á hárgreiðslu-
stofu, spurði hana hvort það væri í
lagi að ég tæki þetta að mér, en það
þýddi auðvitað að við yrðum úti á
jólunum. Og konan mín sagði já,
enda hefur hún yfirleitt elt mig í
hvaða vitleysu sem mér dettur í hug!
Þessi ferð var mjög skemmtileg og
þarna upplifðum við sannkölluð
„póstkortajól" í austurrísku fjalla-
þorpi. Við höfðum ekki verið mikið
skíðafólk fyrir þessa ferð, en þarna
fengum við skíðabakteríuna. Þetta
voru okkar fyrstu jól erlendis, en
alls höfum við átt jól og áramót í níu
mismunandi löndum síðan."
í framhaldi af þessu gerðust hlut-
irnir hratt. Vorið eftir var Magnús
beðinn að vera fararstjóri á Spáni
„og eftir það varð ekki aftur snúið"
segir hann. „Ég veit eiginlega ekki
hvar ég á að byrja að þakka fólki fyr-
ir hvernig þetta gekk. Skólastjórinn
í Hagaskóla, Björn Jónsson, var al-
veg einstaklega lipur við mig öll
þessi ár. Ég fékk að komast upp með
nánast hvað sem var; hagræða frí-
um og raða stundaskránni heilan
vetur til að sinna þessari aukavinnu
minni. Ég fæ honum seint þakkað
sem og vinnuveitanda konunnar
minnar í Vesturbæjarapóteki. Hún
fékk frí til að dvelja með mér utan-
lands heilu sumrin."
Hann viðurkennir að á þessum
tíma hafi verið erfitt að vera farar-
stjóri með íslenskan hóp á Spáni:
„Það var erfitt á þessum tíma, jú. Ég
var fararstjóri í öllum fríum, sumar,
jól og páska, frá 1975 til 1979. Mér
er minnisstæður 17. júní 1975. Einn
farþeganna hangandi fram af svöl-
um, annar meðvitundarlaus á leið í
sjúkrahús og þar fram eftir
götunum . . .
Sá dagur var martröð. Þá velti ég
því fyrir mér hvort mig væri að
dreyma eða hvort allt sem ég sá
væri raunveruleiki. Og víst hug-
leiddi ég oft hvort þetta starf væri
þess virði að leggja sig fram við að
sinna því, því það var ákaflega óað-
laðandi í byrjun en batnaði síðar. En
auðvitað var það algjör minnihluti
farþega sem hagaði sér á þennan
eftirminnilega hátt."
Forlagatrúar
Haustið 1979 hætti ferðaskrifstof-
an sem Magnús hafði starfað fyrir.
Þann vetur ferðuðust þau hjónin um
Evrópu og bjuggu í Danmörku um
sex mánaða skeið Sumarið á eftir
var það fyrsta í mörg ár sem hann
hafði ekki sumarvinnu og aftur
gripu tilviljanir inn í: „Ég þekkti þá-
verandi framkvæmdastjóra Arnar-
flugs, Magnús Gunnarsson, sem
hafði starfað sem fararstjóri á Spáni
um sama leyti og ég. Hann útvegaði
mér starf hjá innanlandsflugi Arnar-
flugs, og sjálfsagt hef ég verið eini
maðurinn þarna úti á Reykjavíkur-
flugvelli sem ekki var haldinn flug-
dellu, því ég hef aldrei haft neinn
sérstakan áhuga á flugvélum."
Þá um haustið sneri Magnús sér
aftur að kennslunni en bauðst jafn-
framt hálft starf við markaðsdeild
Arnarflugs. Starfsemi flugfélagsins
jókst og ári síðar var ákveðið að
hefja áætlunarflug milli landa.
Magnús smitaðist af brennandi
áhuga starfsmanna Arnarflugs og
þar kom að hann varð að velja á
milli kennslunnar og flugfélagsins:
„Og Arnarflug varð fyrir valinu,"
segir hann. „Á þessum árum sem
liðin eru hefur Arnarflug átt hug
minn allan, og ég hef oft fengið
verulegt samviskubit vegna fjöl-
skyldunnar. Reyndar stóð ég
frammi fyrir því þegar ég ákvað að
fara til Árnarflugs að velja á milli
starfa, en það er nokkuð sem ég hef
ekki oft þurft að gera. Ég er nefni-
lega forlagatrúar og er sannfærður
um að öllu sé stjórnað einhvers stað-
ar frá.“
Markaðssetti
Amsterdam:
200 íslendingar
urðu að 12.000
Hann segir menn hafa rennt blint
í sjóinn á fyrsta ári áætlunarflugsins,
enda hafi fáir starfsmannanna haft
nokkra reynslu í rekstri slíks flugs.
Magnús flutti til Hollands með eigin-
konu sinni og fékk það verkefni að
markaðssetja Amsterdam fyrir ís-
lenska ferðamenn: „Það var ein-
kennileg tilfinning að standa í borg-
inni, horfa í kringum sig og taka
ákvörðun um á hvað skyldi benda
íslenskum ferðamönnum. Áður en
Arnarflug hóf áætlunarflug til
Amsterdam komu um 200 íslend-
ingar til borgarinnar á hverju ári. Nú
eru þeir á bilinu tíu til tólf þúsund."
Tveggja ára búseta í Amsterdam
gerði þeim hjónum kleift að ferðast
víða. Svo kom það sem breytti öllu
og'á kannski ekki hvað minnstan
þátt í því að þau skuli nú flutt heim.
„Eftir sautján ára samveru eignuð-
umst við soninn Magnús Inga sem
er nýorðinn fimm ára og er mikill
prins," segir Magnús og brosir. „Þá
komu aftur upp þessar vangaveitur
hvort við yrðum nú ekki að setjast
einhvers staðar að og hætta þessum
flækingi. En sú ákvörðun var tekin
að velja hina leiðina, halda þeirri
venju að hafa fjölskylduna með á
ferðalögum þótt við værum orðin
þrjú. Magnús Ingi hefur því þvælst
út og suður með okkur alveg frá því
hann fór í burðarrúminu. Hann er
búinn að fara 105 sinnum í flugvél á
milli landa fyrir utan allar ökuferð-
irnar um Evrópu. Hann hefur því
eytt um 350 tímum í flugvél á fimm
árum og lengsta flugferðin tók 27
klukkustundir. Við hjónin segjum
oft að við séum örugglega betur í
stakk búin en flestir aðrir að skrifa
bók sem gæti heitið „How to travel
with a child!"
Eftir dvöl hér heima í nokkurn
tíma bauðst Magnúsi að starfa aftur
í Amsterdam: „Þetta var í fyrrasum-
ar og ég sagðist tilbúinn að gera
samning til eins árs. Þá er nefnilega
komið að því að Magnús lngi hefji
skólagöngu og það er ákvörðun
okkar að hann verði í íslensku
skólakerfi. Ég þekki ekki skólakerfi
í öðrum löndum, en sem kennari sá
ég mjög mikið af krökkum koma
heim á miðjum skólaferli, kannski
tíu, ellefu ára eða eldri. Og ég verð
að segja að með fáum undantekn-
ingum gekk þessum börnum ákaf-
lega erfiðlega að koma sér aftur inn
í íslenskt kerfi. Elkki bara kennslu-
lega séð heldur líka félagslega.