Pressan - 19.03.1992, Blaðsíða 18

18
FIMMTUDAGUR PRESSAN 19. MARS 1992
M E N N
*
Fiskverkunin Hildur á Olafsvík
Gísli Alfreðsson
nýráðinn skólastjóri Leiklistarskólans
Hvað á að gera viö
þjóðleikhússtjóra
sem er fyrrverandi
AF SKULDUM
Greiðslustöðvun Fiskverkun-
arinnar Hildar hf. á Ólafsvík
rennur út 4. apríl, en þá hefur fyr-
irtækið notið greiðslustöðvunar í
fjóra mánuði.
Að sögn Tryggva Agnarsson-
ar, lögmanns Hildar hf., hefur
verið ákveðið að leita nauða-
samninga fyrir félagið. Verður
þeim kröfuhöfum, sem eiga
ótryggðar kröfur á félagið, boðin
10 prósenta greiðsla. Er verið að
ganga frá bréfi til kröfuhafa
vegna þessa. Að sögn Tryggva
munu eigendur félagsins útvega
þá fjármuni sem þarf til að greiða
þessi 10 prósent. En félagið er
fjárvana og allar eignir þess
yfirveðsettar. Litlir möguleikar
eru á áffamhaldandi rekstri þrátt
fyrir samþykkt nauðasamnings.
Meðal eigenda slíkra
ótryggðra krafna er fjöldi trillu-
karla, sem Iögðu upp afla sinn
hjá Fiskverkuninni Hildi síðasta
sumar en hafa enn ekki fengið
greitt. Eftir því sem komist verð-
ur næst eru þeir á milli 15 og 20
trillukarlarnir sem þama eiga
inni peninga - sumir allt upp í
tvær milljónir króna.
Síðasta haust fóru lögmaður
Landssambands smábátaeigenda
og framkvæmdastjóri félagsins,
Öm Pálsson, vestur til að reyna
að semja um þessar kröfur sem
vom á milli 15 og 17 milljónir
króna. Var gerð dómsátt um að
greiða upphæðina með þremur
afborgunum. Þegar kom að
fyrstu afborguninni fór fyrirtæk-
ið hins vegar fram á greiðslu-
stöðvun sem enn varir.
BORGUÐU LAUNATENGD
GJÖLD EN ENGIN LAUN
Meðal trillusjómanna ríkir
mikil reiði vegna þessa máls:
„Ætli þetta séu ekki um
1.300.000 krónur sem þeir
skulda mér. Þeir lofuðu og lof-
uðu að greiða þetta en ekkert
gerðist," sagði Svavar Borgars-
son, trillusjómaður í Njarðvík,
sem lagði afla sinn upp á Ólafs-
vík síðasta sumar. Svavar segist
hreinlega efast um að nokkum
tímann hafi verið ætlunin að
borga. „Þá vekur grunsemdir að
þeir pössuðu sig á því að borga
öll launatengd gjöld á meðan þeir
gátu ekki greitt nein laun. I lok
tímabilsins fengum við meira að
segja kvittun fyrir því að þeir
hefðu greitt til Aflamiðlunar-
sjóðs af aflanum sem þeir höfðu
þó ekki borgað okkur fyrir.“
Forstjóri fyrirtækisins, Her-
mann Hjartarson, vildi lítið tjá
sig um málið, en eftir því sem
komist verður næst eru skuldir
Fiskverkunarinnar Hildar um 60
milljónir króna. Eina eign fyrir-
tækisins er fiskverkunarhús, sem
áður var í eigu Stakkholts hf„ en
það var fiskverkunarfyrirtæki í
eigu sömu aðila. Um er að ræða
2.000 fermetra húsnæði sem á
hvíla mikil veðbönd - aðallega
vegna skulda við Landsbankann.
Ef nauðasamningar verða
samþykktir má gera ráð fyrir að
eigendum krafna upp á um 35
milljónir króna verði boðin 10
prósent, sem er lágmarksupphæð
ef til nauðasamninga er gengið.
Eigendumir ætla því að greiða út
3,5 milljónir króna til að forða
fyrirtækinu frá gjaldþroti.
Greiðslustöðvun Fiskverkun-
arinnar Hildar á Ólafsvík rennur
út í aprílbyrjun og hefur verið
ákveðið að reyna nauðasamn-
inga.
Það eru nú meiri ósköpin sem
þessi þjóð þarf að burðast með
vegna Þjóðleikhússins.
I sjálfu sér er engin ástæða til
að kvarta yfn því þótt eitt og eitt
stykki falli eða þótt maður eigi
bágt með að halda sér vakandi á
sýningum. Það er heldur engin
ástæða til að tuða þótt það kosti
einn eða tvo milljarða að laga
húsið sjálft til svo starfsfólkið sé
„Og þótt þjóðin
þurfi að éta ofan í
sig nokkur
hundruð milljóna
taprekstur á
hverju ári, þá er
það ekki tilefni til
að leggjast í sút.
Hún hefur séð
það verra. Það er
hins vegar þetta
með þjóðleikhús-
stjórana sem er
alvarlegt.“
ánægt. Og þótt þjóðin þurfi að
éta ofan í sig nokkur hundruð
milljóna taprekstur á hveiju ári,
þá er það ekki tilefni til að leggj-
ast í sút. Hún hefur séð það verra.
Það er hins vegar þetta með
þjóðleikhússtjórana sem er al-
varlegt. Ég held að fólk hafi áttað
sig á því þegar Sveinn Einarsson
hætti. Þá kom allt í einu í ljós að
þjóðin skuldaði honum eitthvað.
Þar sem hún hafði gert hann að
þjóðlelkhússtjóra varð hún jafh-
framt að tryggja honum virðu-
legt ffamhald á ferlinum eftir að
hann hætti.
Síðan þá hefur Sveinn verið
með æviráðningu í listinni. Grip-
ið þar inn í sem hann helst kýs, -
sjálfsagt fáum öðrum til gleði og
yndisauka en honum sjálfum.
Og svo þeim sem bera ábyrgð á
því að fyrrverandi þjóðleikhús-
stjóri leggist ekki í eitthvert hark.
Ekki tók betra við þegar Gísli
Alfreðsson hætti. Þá lá beinast
við að hann hyrfi aftur til fyrri
starfa og færi á A-samning leik-
ara hjá Þjóðleikhúsinu. En Ólaf-
ur G. Einarsson sá að það mátti
ekki gerast. Eftir þá stuttu
reynslu sem Ólafur G. hafði af
Stefáni Baldurssyni og afstöðu
hans til starfsfólks Þjóðleikhúss-
ins sá hann í hendi sér að Stefán
mundi troða Gísla greyinu í öll
hlálegustu hlutverk leikbók-
menntanna. Gísli þyrfti að
bregða sér í hlutverk bakara-
drengsins og syngja piparköku-
vísumar kvöld eftir kvöld. Stef-
áni væri jafnvel trúandi til að
auglýsa það sérstaklega að fyrr-
verandi þjóðleikhússtjóri yrði
látinn leika afturendann á ljóninu
í Kardimommubænum.
Það mátti ekki verða. Það er
ómögulegt framhald á ferli þess
sem einu sinni hefur verið þjóð-
leikhússtjóri. Þess vegna tók 01-
afur G. Gísla til sín í ráðuneytið
og geymdi hann, þar til einhver
betri lausn íyndist. Og nú er hún
fundin. Samkvæmt nákvæmum
mælingum ráðgjafa Ólafs G.
mun það ekki vera sérstaklega
stórt skref niður á við fyrir þjóð-
leikhússtjóra að verða skólastjóri
Leiklistarskóla íslands. Það má
lifa við það.
Hvort Gísli getur kennt leik-
araefnunum eitthvað eða hvort
hann er góður skólastjóri skiptir
engu. Aðalmálið er að enn einu
sinni hefur tekist að bjarga þjóð-
leikhússtjóra frá því að pompa
niður virðingarstigann.
Hvað dettur þeim í hug þegar
Stefán hættir?
ts
Blað hf. áfrýjar dómi borgardóms
Úlfar Þormóðsson og Gallerí
Borg fengu dæmdar háar
bætur í borgardómi.
Blað lrf„ útgáfufélag PRESS-
UNNAR, hefur áfrýjað dómi
Bæjarþings Reykjavíkur í máli
Gallerís Borgar og Úlfars Þór-
móðssomr gegn Blaði hf, Krist-
jáni Þorvaldssyni, fyrrverandi
ritstjóra PRESSUNNAR, og
Þóru Kristínu Asgeirsdóttur,
fyrrverandi blaðamanni blaðs-
ins.
Eggert Óskarsson borgar-
dómari dæmdi þau Kristján og
Þóru Kristínu í 25 þúsund
króna sekt hvort vegna um-
mæla sem birtust í frétt
PRESSUNNAR um málefni
Gallerí Borgar í desember
1990. Þá voru þau og Blað hf.
dæmd til að greiða Ulfari Þor-
móðssyni 80 þúsund krónur í
miskabætur, Galleríi Borg 300
þúsund krónur í skaðabætur og
auk þess 150 þúsund krónur til
að standa straum af birtingu
dómsins í fjölmiðlum. Þá voru
ummæli í fréttinni dæmd dauð
og ómerk.
Það er álit Blaðs hf. að með
þessum dómi sé vegið að
prentfrelsi og málfrelsi í land-
inu. Hann hefur því áhrif langt
umfram þau ummæli sem hann
dæmir dauð og ómerk. Blað
hf. telur því að ekki sé hægt að
una dómnum og skiptir þá
engu þótt hann falli á fyrrum
starfsmenn Blaðs hf. og eig-
endaskipti hafi orðið á fyrir-
tækinu síðan umrædd grein
birtist.
80 prósent Islendinga
undir 35 ára aldri
tilbúin að flýja land
Samkvæmt skoðanakönnun sem Skáís gerði fyrir PRESSUNA er
ótrúlega stór hluti yngra fólks tilbúinn að flýja land ef efnahags-
ástandið versnar enn.
Samkvæmt skoðanakönnun
Skáís gætu 57 prósent Islend-
inga hugsað sér að flýja land ef
efnahagsástandið versnar enn.
Það jafhgildir því að 148 þúsund
landsmanna yfirgæfu landið.
112 þúsund manns yrðu eftir.
Þessar niðurstöður, sem
PRESSAN birti í síðustu viku,
eru sláandi. Og þegar þær eru
skoðaðar nánar kemur í ljós að
ungt fólk hugsar sér frekar til
hreyfings en eldra. Af þeim sem
voru 35 ára og yngri og tóku þátt
í könnuninni sögðust 80 prósent
geta hugsað sér að flytja af landi
brott. Hjá þeim sem vom eldri en
50 ára sögðust 35 prósent geta
hugsað sér að flýja.
Ef til vill kemur það ekki á
óvart að yngra fólk er frekar til-
búið en það eldra að rífa sig upp
og flytja af landi brott. Það er
hins vegar athyglisvert hversu
stórt hlutfall yngra fólks er tilbú-
ið til þess.
Lítill sem enginn marktækur
munur var á afstöðu fólks til
brottflutnings eftir landsvæðum.
Hlutfallið var það sama í
Reykjavík og á landsbyggðinni.
Reyknesingar virtust hins vegar
tregari til að kveðja landið en
aðrir landsmenn.
Karlar voru frekar á því að
flytja til útlanda en konur. 60
prósent karlanna sögðust vilja
flytja en 54 prósent kvennanna.
Þegar þessar niðurstöður eru
skoðaðar með hliðsjón af stjóm-
málaskoðunum fólks kemur í
ljós að framsóknarmenn vilja
síst flýja land. 48 prósent þeirra
sögðust þó tilbúin til þess. 53
prósent kratanna sögðust geta
Skipting eftir
aldurhópum
80-r-,-------
70----

hugsað sér að flytja til útlanda og
57 prósent bæði sjálfstæðis-
manna og allaballa voru sömu
skoðunar. Hins vegar voru fylgj-
endur Kvennalistans æstastir
allra í að yftrgefa landið. 78 pró-
sent þeirra sögðust geta hugsað
sér að flýja land ef efnahags-
ástandið héldi áfram að versna.
Það er álíka hátt hlutfall og þeir
sem sögðust ekki ætla að kjósa
til Alþingis.