Morgunblaðið - 23.04.2004, Qupperneq 50

50 FÖSTUDAGUR 23. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ
HUGSAÐU STÓRTMiðasala opnar kl. 14.40
EINI THX LÚXUSSALUR LANDSINS
„Frábær
skemmtun
fyrir alla
fjölskylduna“
Þ.Þ. Fbl.
Sýnd kl. 3.20 og 5.40. Með ensku tali
Sýnd kl. 3.20 og 5.40. Með íslensku tali
(Píslarsaga Krists)
HP. Kvikmyndir.com
Kvikmyndir.is

Skonrokk

HL MBL
Sýnd kl. 8 og 10.40. B.i. 16.Sýnd kl. 3.40, 5.50, 8 og 10.
Sýnd kl. 8 og 10.40.
Til að tryggja réttan dóm
réðu þeir utanaðkomandi sérfræðing
En það var einn sem sá við þeim...
Eftir metsölubók John Grisham
Með stórleikurunum John Cusack, Gene
Hackman, Dustin Hoffman og Rachel Weisz
Kvikmyndir.is
Sýnd kl. 5.10, 8, 10.50. og powersýning kl. 12. B.i. 16 ára.
kl. 5.40, 8.30 og 11.20. B.i. 16.
Blóðbaðið nær hámarki.
Powersýning
kl. 12
á miðnætti.
FRUMSÝNING
HP
Kvikmyndir.com
Sýnd kl. 10.10.
Jimmy the Tulip er mættur aftur í
hættulega fyndinni grínmynd!
Sýnd kl. 8.Sýnd kl. 5.30, 8 og 10.30. B.i. 16 ára.
Blóðbaðið nær hámarki.
FRUMSÝNING
Sýnd kl. 6. Með íslenskum texta
HP
Kvikmyndir.com
Spennumyndin Tímamörk –Timeline, er byggð á sam-nefndri metsölubók eftirMichael Crichton. Prófessor
í fornleifafræði finnur ásamt nemend-
um sínum tímavél í frönskum klaust-
urrústum. Heldur síðan rakleitt í ferð
aftur til miðalda en kemst ekki til
baka. Þá reynir á hugvit nemend-
anna.
Metsöluhöfundur
í Hollywood
Bandaríkjamaðurinn Michael
Crichton er einn kunnasti spennu-
sagnahöfundur samtímans, jafnframt
hefur nafn hans verið tengt kvik-
myndagerð óvenju sterkum böndum.
Timeline er nálægt því að vera 20.
myndin sem hann er viðriðinn á rösk-
lega 40 ára ferli.
Ævintýrið hófst með The Andro-
meda Strain, fyrstu bókinni sem fest
var á filmu eftir metsöluskáldið. Við
stjórnvölinn var Robert Wise, gaml-
reyndur stórmyndasmiður sem
komst bærilega frá sínu. Naut djöfla-
veirutryllirinn talsverðra vinsælda
árið 1971 og litu tvær myndir eftir
bókum hans dagsljósið árið eftir:
Dealing: Or the Berkeley-to-Boston
Forty-Brick Lost-Bag Blues og The
Harvey Treatment. Hvorug skildi
spor eftir sig enda víðs fjarri þeim
spennuskrifum sem áttu eftir að gera
nafn hans víðfrægt. Crichton bætti
um betur árið eftir og var bæði leik-
stjóri og handritshöfundur framtíðar-
vestrans Westworld, sem er enn þann
dag í dag ein besta kvikmyndagerð
verka hans og eina, umtalsverða leik-
stjórnarafrekið. Yul Brynner er mik-
ilúðlegur sem vélmenni sem gengur
af göflunum í skemmtigarði í framtíð-
inni. Frumleg saga og frábærlega vel
unnin á þeirra tíma mælikvarða
Næsta umtalsverða kvikmynda-
gerð höfundar er Coma (’78), ágæt
vísindaskáldsaga sem Crichton leik-
stýrir. Hann er við sama heygarðs-
hornið árið eftir, afraksturinn The
First Great Train Robbery, með stór-
leikurunum Sean Connery og Donald
Sutherland. Sú ágæta mynd hefur
elst með eindæmum illa. Crichton
leikstýrði þrem myndum til viðbótar,
Looker, Runaway og Physical Evid-
ance. Þær eru mun slakari, en sam-
tímis fór vegur hans sem rithöfundur
vaxandi og náði sögulegu hámarki
með Júragarðinum – Jurassic Park
(’93). Bókin seldist í milljónaupplagi
um allan heim og kvikmyndin varð sú
mest sótta í kvikmyndasögunni um
tíma. Sama ár lauk Philip Kaufman
við kvikmyndagerð Rising Sun, sem
var meinholl og spretthörð afþreying
sem mynd og bók.
Árið 1994 tileinkaði Crichton sjón-
varpinu og Bráðavaktinni – E.R.,
þáttum sem enn njóta vinsælda á
skjánum.
Allar götur síðan hefur vegur
Crichtons farið frekar dalandi í Holly-
wood. Disclosure, Congo Sphere,
Twister og The 13th Warrior fengu
vonda dóma. Jurassic Park III er hins-
vegar þétt og spennandi og kemur
ekki á óvart að sú fjórða er í smíðum.
Tvöfaldur á toppnum
Leikstjórinn Richard Donner er
með sjóaðri spennumyndaleikstjór-
um í bransanum. Allt frá því hann
lauk við klassíkina The Omen árið
1976, hefur hann verið með eftirsótt-
ari mönnum í iðnaðinum. Þegar kom
að hrollvekjunni góðu hafði Donner
raunar haft nóg fyrir stafni sem vel
metinn leikstjóri tuga sjónvarps-
mynda og -þátta en lítið fengið að
spreyta sig við stóra tjaldið. Á þessum
tímamótum var Donner kominn hátt
á fimmtugsaldurinn en það hefur ekki
haft sýnileg áhrif, öðru nær. Síðan
hefur Donner ekki aðeins verið
óhemju farsæll leikstjóri með um tvo
tugi mynda að baki, heldur skipað sér
í raðir öflugustu framleiðenda Holly-
wood og skilað af sér um þrem tugum
metaðsóknarkvikmynda og -sjón-
varpsþátta sem slíkur.
Meðal helstu leikstjórnarverkefna
Donners má nefna tvo, vinsæla bálka.
Superman-myndirnar tvær og þótti
sú fyrri tímamótamynd í tölvubrellum
(’78), sem m.a. byggðust á e.k. spegil-
myndum sem endasentust um tjaldið,
og enn frekar fernuna kenndri við
Tvo á toppnum – Lethal Weapon.
Þeir Mel Gibson og Danny Glover
smellpassa saman sem löggutvíeyki í
eilífum, ómennskum mannraunum.
Gibson sá léttgeggjaði, Glover jarð-
bundnari og Joe Pesci fullkomnar
þrennuna. Donner slakar ekki eitt
augnablik á gamansamri spennunni.
Af öðrum, eftirminnilegum myndum
frá leikstjóranum má nefna Lady-
hawke og Maverick.
Afrek Donners sem framleiðandi
eru einnig býsna mörg. Lethal Weap-
on fernan skilaði milljörðum dala í
kassann líkt og bálkurinn Free Willy,
þar sem Austfirðingurinn Keiko kom
við sögu. Á seinni árum hefur hann
m.a. framleitt metaðsóknarmyndirn-
ar um X-Men og er þriðja myndin í
vinnslu.
Þá er ógetið afkasta Donners í
sjónvarpi en hann á að baki hundruðir
sjónvarpsþátta og -mynda, bæði sem
framleiðandi og leikstjóri á ferli sem
spannar allt aftur til sjötta áratugar-
ins. Meðal þess besta sem hann hefur
gert fyrir skjáinn, koma þættirnir
Tales From the Crypt, upp í hugann,
en fyrst sá maður nafnið Richard
Donner í tengslum við frábæra sjón-
varpsþætti í kanasjónvarpinu á öld-
inni sem leið... Vestraþættina Rifle-
men og Wanted Dead or Alive, með
Steve McQueen og Í ljósaskiptunum
– The Twilight Zone.
saebjorn@mbl.is
Aftur til miðalda H
eimildarmyndin Snerting
við tómið – Touching the
Void, fjallar um sanna at-
burði sem áttu sér stað í
Andesfjöllum um miðjan 9. áratug-
inn. Tveir, ungir fjallgöngumenn,
Joe Simpson og Simon Yates, unnu
það einstæða afrek að komast fyrstir
á 7.000 metra háan, efsta tind Sula
Grande í Perú. Niðurleiðin er skelfi-
leg hrakningasaga af ótrúlegum
mannraunum og hetjudáðum. Fé-
lagarnir hrapa hundruð metra, ann-
ar þeirra, þá þegar fótbrotinn, talinn
af en kemst á óskiljanlegan hátt til
byggða.
„Því nær sem þú ert dauðanum
því kærara er þér lífið“
Eitthvað á þessa leið segir í
Touching the Void, heimildarmynd
sem hlotið hefur frábæra dóma
gagnrýnenda, var m.a. kjörin „Besta
breska mynd ársins“ á BAFTA-
verðlaunahátíðinni í febrúar sl.
Myndin er flokkuð sem heimildar-
mynd þar sem aðalpersónurnar,
Simpson og Yates, sitja sjálfir fyrir
svörum kvikmyndagerðarmanna.
Touching the Void er tekin á sögu-
slóðum, samkvæmt frásögn þeirra
félaga en þaulreyndir fjallamenn
fara í spor þeirra í klifuratriðum.
Heimildarmyndir, íslenskar og er-
lendar, eru orðnar skemmtilega vin-
sælar meðal bíógesta og er skemmst
að minnast mikillar aðsóknar á
frönsku myndina Heimur far-
fuglanna í vetur. Fjöldi slíkra mynda
hefur verið gerður um efni og at-
burði tengda fjallamennsku. Fáar ef
nokkur hefur verið sýnd fyrr í ís-
lensku kvikmyndahúsi, örlög þeirra
sjónvarpsskjárinn. Nú gæti orðið
breyting á, ekki síst ef Touching the
Void fær góða aðsókn.
Kvikmyndir um frækna klifur-
garpa í átökum við fjallatinda, há-
Ekki fyrir
loft-
hrædda!